THĂNG LONG – HÀ NỘI TRƯỜNG TỒN VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

- Thăng long - hμ nội tr−ờng tồn vμ phát triển bền vững.
- TSKH Vũ Minh Giang Phú Giỏm đốc Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Trờn thế giới hiếm cú thủ đụ nước nào kết hợp được nhiều giỏ trị như Hà Nội.
- Trờn một khụng gian trải rộng theo chiều Đụng - Tõy từ tả ngạn sụng Hồng tới dóy Ba Vỡ với huyền tớch Đức thỏnh Tản Viờn, theo chiều Bắc - Nam từ nỳi Súc với di tớch Thỏnh Giúng bay về trời đến danh thắng chựa Hương, Hà Nội chứa đựng trong mỡnh vụ vàn cảnh đẹp thiờn phỳ.
- Với Thăng Long – Hà Nội, chiều dài của thời gian đó tụn cao bề dày của văn hiến.
- Đú là những giỏ trị vụ song mà biết bao thế hệ đó vất vả đắp xõy bằng mồ hụi, nước mắt và kiờn cường bảo vệ bằng xương mỏu..
- Khi chuẩn bị lễ kỷ niệm 990 năm, Thủ đụ Hà Nội được UNESCO trao tặng danh hiệu “Thành phố vỡ Hoà bỡnh”.
- Năm nay, trong khụng khớ nỏo nức tổ chức Đại Lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, chỳng ta lại xiết đỗi hõn hoan và tự hào đún nhận tin vui di tớch Khu Trung tõm Hoàng thành Thăng Long chớnh thức được ghi vào danh mục cỏc di sản văn hoỏ thế giới với những giỏ trị nổi bật toàn cầu..
- Hà Nội của chỳng ta là như thế..
- Với tinh thần ấy, chỳng ta tổ chức Đại Lễ khụng phải chỉ để kỷ niệm một sự kiện trọng đại mà cũn là nối chớ người xưa, tiếp tục sự nghiệp xõy dựng, phỏt triển Thủ đụ sao cho xứng với truyền thống vẻ vang, thoả được ước nguyện của nhõn dõn cả nước, kiều bào ở nước ngoài và đỏp ứng được kỳ vọng của bạn bố quốc tế..
- Trong bối cảnh ấy, Hội thảo quốc tế “Phỏt triển bền vững Thủ đụ Hà Nội văn hiến, anh hựng, vỡ hũa bỡnh” được tổ chức vào dịp Đại Lễ là một nghĩa cử của hậu thế thành kớnh dõng lờn cỏc bậc Tiền nhõn những kết quả lao động trớ tuệ như một lễ vật tinh thần biểu thị quyết tõm của con chỏu đem hết trớ tuệ và nhiệt huyết gúp phần xõy dựng Thủ đụ xứng với tầm vúc của Thăng Long – Hà Nội..
- Hội thảo là diễn đàn để cỏc nhà khoa học trong nước và quốc tế trỡnh bày kết quả nghiờn cứu mới nhất từ những đề tài tõm huyết của mỡnh với mong muốn gúp phần làm sỏng tỏ những giỏ trị, truyền thống tốt đẹp được kết tinh trong suốt 1000 năm qua để cú thể phỏt huy những giỏ trị, truyền thống ấy lờn một tầm cao mới trong thời đại Hồ Chớ Minh.
- Được sự tham gia đúng gúp của hàng trăm chuyờn gia thuộc nhiều lĩnh vực khỏc nhau, bao gồm cả khoa học tự nhiờn, khoa học xó hội và nhõn văn, đề cập đến nhiều mặt với những chiều cạnh khỏc nhau, từ lịch sử - chớnh trị, văn hoỏ - kinh tế - xó hội đến cỏc vấn đề về điều kiện tự nhiờn, tài nguyờn, mụi trường và xõy dựng, quản lý đụ thị, hy vọng Hội thảo sẽ cú những kiến giải và đề xuất cỏc giải phỏp làm cơ sở khoa học cho cỏc quyết sỏch đỏp ứng cụng cuộc phỏt triển bền vững Thủ đụ trong những thập kỷ tới..
- Thăng Long - Hà Nội: những giỏ trị trường tồn.
- Khi chọn đất dựng đụ, hầu như tất cả cỏc bậc đế́ vương, những người đứng đầu đất nước đều cú một nguyện ước giống nhau là mong cho vựng đất ấy muụn đời giữ được vị thế trung tõm chớnh trị của cả nước, nhưng thực tế lịch sử thế giới cho thấy thủ đụ tuổ̉i nghỡn năm khụng cú nhiều.
- Chỉ với giỏ trị 10 thế kỷ tồn tại với tư cỏch Kinh đụ, Thăng Long – Hà Nội đó thuộc vào hạng kinh thành xưa nay hiếm của nhõn loại..
- Phúng tầm nhỡn xa, rộng hơn những ngăn cỏch về ̀ địa dư hành chớnh, Thủ đụ của nước Việt Nam nằm ở vị trớ trung tõm một vựng đất cú địa thế́ sụng tụ, nỳi chầu mà núi theo ngụn từ phong thủy là "Thiờn sơn, vạn thủy triều lai".
- Ngọn nỳi cú vị thế ấy ở Việt Nam chớnh là Tản Viờn, ngọn nỳi được xem là "Hạo khớ anh linh của trời đất sinh ra", dũng sụng sản sinh ra nền văn minh Việt cổ và sau này phỏt triển thành văn minh Thăng Long - Đại Việt chớnh là sụng Cỏi (sụng Mẹ.
- Yếu tố phong thủy cú ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nhưng lịch sử xõy dựng và bảo vệ Thủ đụ Thăng Long – Hà Nội chỉ ra rằng giỏ trị nghỡn năm tuổi lại do con người quyết định.
- Nếu khụng cú nhón quan thiờn niờn kỷ của Đức Thỏi Tổ Lý Cụng Uẩn thỡ Thăng Long chẳng cú sự khởi đầu.
- Núi đến vai trũ của vĩ nhõn trong sự nghiệp gỡn giữ vị thế trung tõm của Thăng Long – Hà Nội, chỳng ta phải thành kớnh nhắc tới cụng lao của hai người..
- Khắc phục những sai lầm của triều Hồ, Lờ Lợi đó lónh đạo thành cụng cuộc khỏng chiến chống Minh và trả lại vị trớ kinh đụ cho Thăng Long..
- Vị trớ thủ đụ của Thăng Long một lần nữa lại bị phế truất.
- Sau khi lónh đạo thành cụng cuộc Cỏch mạng thỏng Tỏm vĩ đại, vào đầu năm 1946, Hồ Chủ tịch đó đề nghị và được Quốc hội thụng qua, lấy Hà Nội làm thủ đụ chớnh thức của nước Việt Nam Dõn chủ Cộng hoà..
- Khụng biết từ bao giờ lũng dõn cả nước luụn hướng về Thăng Long - Hà Nội đó trở thành một hằng số, một giỏ trị trường tồn..
- Thăng Long – Hà Nội trở thành nơi hồn thiờng sụng nỳi hun đỳc nờn những tài năng kiệt xuất và là nơi tụ họp nhõn tài cả nước.
- Hầu như trong mỗi mốc son, những thời khắc trọng đại trong lịch sử phỏt triển của dõn tộc đều xuất hiện những gương mặt, những con người, hoặc sinh ra lớn lờn hoặc được truụi rốn học tập nhiều năm thỏng trờn vựng đất Kinh kỳ//Thủ đụ.
- Vào cuối thời Trần, thầy giỏo gốc Thăng Long – Chu Văn An – nhờ tài cao đức rộng đó từng được giao trọng trỏch Tế tửu Quốc Tử Giỏm, nhưng việc mà.
- Nguyễn Trói quờ gốc Chớ Linh, nhưng là chỏu ngoại Tư đồ Trần Nguyờn Đỏn nờn trong suốt thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành được thấm đẫm văn húa Thăng Long.
- Sẽ là thiếu sút nếu khụng đưa tờn hai con người trẻ tuổi trong thời đại Hồ Chớ Minh vào danh sỏch những người con thủ đụ làm nờn lịch sử.
- Khụng chỉ hun đỳc truụi rốn, Thăng Long – Hà Nội là cũn là nơi tụ hội nhõn tài..
- Trờn địa bàn Hà Nội hiện nay cú rất nhiều viện nghiờn cứu, trường đại học và là nơi làm việc của phần lớn cỏc trớ thức đầu ngành..
- 1000 năm qua đi đó kết tinh lại cho Thăng Long – Hà Nội những giỏ trị vật thể và phi vật thể trở thành biểu tượng quốc gia, dõn tộc, được quốc tế cụng nhận.
- Hai biểu tượng linh thiờng trờn đất Hà Nội là Thỏnh Tản Viờn, Phự Đổng Thiờn Vương từ xa xưa đó được dõn gian liệt vào hàng đầu Tứ bất tử (cựng với Chử Đồng Tử và Mẫu Liễu Hạnh hợp thành Bốn vị Thỏnh bất tử)..
- Và gần đõy Khu Trung tõm Hoàng thành Thăng Long được tổ chức quốc tế lớn nhất hành tinh vinh danh nhờ những giỏ trị tiờu biểu toàn cầu..
- Khớ thiờng sụng nỳi, cốt cỏch con người đó hun đỳc nờn truyền thống quật cường, hào khớ Thăng Long – Đụng Đụ – Hà Nội.
- Cựng với phong cỏch hào hoa, thanh lịch, người Thủ đụ cũn được biết đến với truyền thống "Cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh "..
- Về những tham luận tại Hội thảo.
- Từ những giỏ trị được kết tinh, chắt lọc hàng nghỡn năm, truyền qua hàng trăm thế hệ làm thế nào để biến thành những nguồn lực phỏt triển Thủ đụ, đũi hỏi cũn phải cú nhiều cụng trỡnh nghiờn cứu cụng phu.
- Với gần 150 bài tham luận, trong đú cú 25 bài của cỏc học giả quốc tế đến từ 10 nước (Australia, Nhật Bản, Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Lào, Hoa Kỳ, Thỏi Lan, Đức và Trung Quốc) đó đề cập khỏ toàn diện cỏc vấn đề liờn quan đến Thăng Long - Hà Nội..
- Trong số cỏc tham luận, trước hết phải kể đến bài viết “Phỏt triển Thủ đụ Hà Nội trong kỷ nguyờn văn minh trớ tuệ trờn nền tảng cỏc giỏ trị văn minh - văn hiến truyền thống và sự phỏt huy cỏc nguồn lực vật chất và tinh thần hiện đại” của GS.
- Đõy thực chất là những nội dung được chắt lọc từ kết quả nghiờn cứu của cả một chương trỡnh nghiờn cứu cấp Nhà nước đồ sộ về Thăng Long – Hà Nội KX.09 với sự tham gia của đụng đảo cỏc nhà khoa học thuộc nhiều cơ quan nghiờn cứu, trường đại học ở Hà Nội và cỏc địa phương nhằm tỡm ra cỏc chõn giỏ trị về mọi mặt để phỏt huy trong sự nghiệp phỏt triển Thủ đụ hiện nay.
- Cựng với bỏo cỏo cú tớnh chất tổng kết ấy Hội thảo cũn nhận được những tham luận đầy tõm huyết của cỏc học giả hàng đầu như GS Phan Huy Lờ, GS Vũ Khiờu, GS Lờ Đức An, GS Đặng Huy Huỳnh, GS.
- Cỏc giỏ trị lịch sử và văn húa của Thăng Long – Hà Nội.
- Với hơn 60 bỏo cỏo, cỏc tỏc giả đó đi sõu phõn tớch nhiều chiều cạnh của di sản văn húa Thăng Long – Hà Nội, trong đú cú những tham luận phõn tớch sõu sắc cỏc giỏ trị nổi bật toàn cầu của khu di tớch Trung tõm Hoàng thành Thăng Long vừa được cụng nhận là di sản văn húa thế giới (bài của GS William Logan, PGS Tống Trung Tớn, TS Bựi Minh Trớ, GS Yumio Sakurai, GS Momoki Shiro.
- Cũng xuất phỏt từ những giỏ trị văn húa vụ giỏ này mà nhiều tỏc giả đó trỡnh bày quan điểm của mỡnh về phương hướng và giải phỏp bảo tồn, quy hoạch và tụn tạo cỏc di tớch ở Hà Nội (GS Hoàng Đạo Kớnh, PGS Đặng Văn Bài.
- Cựng với cỏc giỏ trị văn húa vật thể, nhiều tham luận đó làm nổi bật những giỏ trị tinh thần, tớnh biểu tượng của văn húa Thủ đụ thụng qua việc phõn tớch sõu sắc nhiều khớa cạnh khỏc nhau của tớnh cỏch, ngụn ngữ, cỏch ứng xử.
- và đời sống tinh thần của người Hà Nội.
- Trong số cỏc tham luận đi theo hướng này cú những ý kiến khỏ độc đỏo như PGS Nguyễn Thừa Hỷ phõn tớch về chất lượng thị dõn Thăng Long - Hà Nội, của GS Ngụ Đức Thịnh chứng minh Thăng Long - Hà Nội là trung tõm kết nối và thống nhất văn húa quốc gia dõn tộc Việt Nam, của GS Đinh Văn Đức chỉ ra sự biến đổi và phỏt triển của “Tiếng Hà Nội” trong bối cảnh dõn cư hơn nửa thế kỷ qua....
- Về cỏc vấn đề lịch sử, cỏc bỏo cỏo chủ yếu tập trung vào cỏc vấn đề lớn hoặc những nhõn vật cú vai trũ đặc biệt với Thăng Long – Hà Nội như vấn đề nhà nước trung ương tập quyền thời Lý (TS A.
- Polyakov), Hà Nội - Điện Biờn Phủ trờn khụng cuối thỏng 12 năm 1972 (PGS Trịnh Vương Hồng), vai trũ của vua Lý Thỏi Tổ (GS Nguyễn Quang Ngọc)....
- Cỏc vấn đề kinh tế - xó hội.
- Với hơn 30 tham luận, cỏc tỏc giả đi theo chủ đề về kinh tế - xó hội, tập trung phõn tớch thực trạng kinh tế - xó hội Thủ đụ và đưa ra cỏc đề xuất phỏt triển bền vững theo nhiều hướng tiếp cận khỏc nhau.
- Cú chuyờn gia nhỡn từ bỡnh diện vĩ mụ như Phõn tớch định hướng và giải phỏp tổ chức quỏ trỡnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế Thủ đụ Hà Nội đến năm 2020 (GS Tụ Xuõn Dõn), Đầu tư trực tiếp nước ngoài với sự phỏt triển của thành phố Hà Nội trong thời kỳ Đổi mới và hội nhập quốc tế (PGS Phựng Xuõn Nhạ.
- Cú những tham luận lại trỡnh bày sõu sắc những vấn đề cụ thể như vấn đề phỏt triển làng nghề, thậm chớ về một làng cụ thể (PGS Ngụ Thắng Lợi, PGS Nguyễn Quang Hưng.
- Nhỡn chung, cỏc tham luận đó đưa ra được.
- một bức tranh đa sắc mầu về tỡnh hỡnh kinh tế - xó hội Thủ đụ và điều quan trọng là hầu hết cỏc tham luận đều đề xuất cỏc giải phỏp cụ thể..
- Một trong những nột đặc sắc của Hội thảo khoa học lần này là sự kết hợp của nhiều lĩnh vực khoa học cựng nghiờn cứu cỏc vấn đề phục vụ cụng cuộc phỏt triển bền vững thủ đụ.
- Bờn cạnh những tham luận phõn tớch vị trớ địa lý và vị thế của Thăng Long - Hà Nội, phần lớn cỏc tỏc giả tập trung vào vấn đề liờn quan đến nước, như quản lý và bảo tồn đất ngập nước ở Hà Nội (TS Hoàng Văn Thắng), cỏc dũng sụng cổ (GS Đào Đỡnh Bắc, PGS Đặng Văn Bào), về chất lượng nước cỏc hồ Hà Nội và biện phỏp cải thiện (PGS.Trịnh Thị Thanh), tài nguyờn nước ngầm của Hà Nội (TS Nguyễn Văn Đản.
- Đõy quả thực là vấn đề rất đỏng được quan tõm của cỏc cấp lónh đạo.
- Điều quan trọng là cỏc tham luận núi về nguồn tài nguyờn (đất, nước và sinh vật) đều cú chung quan điểm là hướng tới sự phỏt triển bền vững và bảo tồn sự đa dạng.
- Trong số cỏc bỏo cỏo theo hướng này, phải kể đến một chuyờn gia được nhiều người Thủ đụ biết đến như một chuyờn gia hàng đầu về rựa Hồ Gươm, PGS Hà Đỡnh Đức..
- Những tham luận về mụi trường tập trung vào việc phõn tớch biến đổi mụi trường do quỏ trỡnh đụ thị húa, đỏnh giỏ tai biến địa mụi trường, tai biến ngập lụt ở Hà Nội và cỏc giải phỏp giảm thiểu (GS Phạm Ngọc Đăng, TS Nguyễn Văn Thắng, PGS Trần Mạnh Liểu) qua đú nờu ra tầm nhỡn tương lai về phỏt triển Hà Nội (GS Kunihiro Narumi).
- Đặc biệt cú bỏo cỏo đề cập đến Biến đổi khớ hậu toàn cầu như một thỏch thức cho phỏt triển bền vững Hà Nội (GS Nguyễn Đức Ngữ) và cú tham luận thử đưa ra Lượng giỏ tổn thất do biến đổi khớ hậu toàn cầu đối với Hà Nội (TS Bựi Đại Dũng)..
- Quy hoạch và quản lý đụ thị Hà Nội.
- Trờn cơ sở phõn tớch thực trạng, kết hợp với kinh nghiệm quốc tế và kết quả nghiờn cứu khoa học, cỏc tỏc giả đó đưa ra những đề xuất quy hoạch Thăng Long - Hà Nội theo hướng phỏt triển bền vững thõn thiện với mụi trường và đảm bảo chất lượng cuộc sống (PGS Phạm Trọng Mạnh, GS Masanori Sawaki, TS.
- Vấn đề quản lý đụ thị - thủ đụ cũng đặt ra nhiều vấn đề, từ hiện tượng chuyển cư đến phõn cấp quản lý, từ kinh nghiệm lịch sử đến thực tiễn bức xỳc đang đặt ra.
- tất cả vấn đề được cỏc tỏc giả phõn tớch theo một quan điểm khỏ thống nhất là lấy phỏt triển bền vững làm một nguyờn tắc quan trọng trong cỏc quyết sỏch..
- Quan hệ giữa Thăng Long - Hà Nội với cỏc vựng miền.
- Đúng gúp của cỏc tỏc giả này làm phong phỳ thờm nhận thức khoa học về sự kết tinh và lan tỏa của văn húa Thăng Long, văn minh Đại Việt và ngày nay là Thủ đụ Hà Nội với cả nước..
- Thụng thường, mỗi một hội thảo khoa học quốc tế lớn thường cú những bước tiến về lý luận khoa học và phương phỏp tiếp cận.
- Trong hội thảo này, Ban Tổ chức rất trõn trọng những tham luận về vấn đề này.
- Cú thể kể ra đú là bỏo cỏo Phỏt triển của Thăng Long - Hà Nội từ cỏch tiếp cận sinh thỏi - nhõn văn (GS Trương Quang Học và PGS Phan Phương Thảo), Nghiờn cứu di tớch cổ khu vực trung tõm Hoàng thành Thăng Long bằng tổ hợp cỏc phương phỏp Địa vật lý (PGS Vũ Đức Minh), Thụng tin khu vực học nghiờn cứu đụ thị hoỏ Thăng Long - Hà Nội (GS Mamoru Shibayama và PGS Trương Xuõn Luận).
- Nghiờn cứu sự thay đổi địa hỡnh và đụ thị hoỏ của Hà Nội bằng mụ hỡnh 3 chiều (TS Yonezawa, GS Mamoru Shibayama, PGS Venkatesh Raghvan)..
- Khụng phải tất cả cỏc vấn đề đó được giải quyết và những vấn đề đặt ra cũng chưa phải đó được giải quyết triệt để, nhưng như tất cả những gỡ mà gần 150 tham luận đó đặt ra và giải quyết ở mức độ khỏc nhau đó là một thang bậc mới trong nhận thức về Thủ đụ yờu dấu và cơ sở khoa học cho cỏc quyết sỏch của lónh đạo Trung ương và Hà Nội cũng đó dày dặn thờm.
- Tuy nhiờn, từ những tham luận gửi tới Hội thảo, cũng cũn nhiều vấn đề cần được tiếp tục nghiờn cứu..
- Những vấn đề khoa học đặt ra tiếp tục nghiờn cứu.
- Nhận thức khoa học sõu sắc hơn về Thăng Long – Hà Nội đang là một đũi hỏi lớn lao và cấp bỏch đối với sự nghiệp phỏt triển Thủ đụ.
- Trong đũi hỏi chung ấy, nổi lờn một số vấn đề cần sớm được tập trung nghiờn cứu làm rừ sau đõy:.
- Quy hoạch Thủ đụ là việc hệ trọng, là lĩnh vực đũi hỏi vừa trớ tuệ, vừa phải cú ý thức trỏch nhiệm cao với tiền nhõn và với hậu thế.
- Nú phải được đối xử như một lĩnh vực cần được nghiờn cứu thấu đỏo và sõu sắc, cú tớnh liờn ngành cao với sự gúp sức của chuyờn gia nhiều lĩnh vực.
- Hơn thế, với truyền thống nghỡn năm văn hiến, yờu cầu quy hoạch Hà Nội càng cần cú tầm văn hoỏ cao, phải tụn trọng bản sắc và tạo phong cỏch riờng cho Hà Nội..
- Mặc dự cú thể núi Thủ đụ ta ngày càng to ra, đẹp lờn, nhưng rừ ràng những vấn nạn sau đõy vẫn chưa cú những giải phỏp triệt để.
- Phải chăng chưa được nghiờn cứu một cỏch nghiờm tỳc mà mới chỉ xử lý ở mức "nước đến đõu bắc cầu đến đấy".
- Phỏt triển kinh tế hài hoà.
- Thủ đụ phải đi đầu trong phỏt triển kinh tế, nhưng phỏt triển thế nào cho hài hoà lại khụng đơn giản.
- Tăng trưởng cao nhưng phải đảm bảo tớnh ổn định bền vững, bảo vệ được mụi trường và giữ được cốt cỏch của Thủ đụ nghỡn năm tuổi, đồng thời khai thỏc được cỏc nguồn lực vụ cựng phong phỳ của Thủ đụ..
- Xõy dựng lối sống đụ thị mang phong cỏch Việt Nam và truyền thống thanh lịch của người Hà Nội.
- Đõy là vấn đề khụng đơn giản vỡ sự phỏt triển tự nhiờn của thành phố lớn luụn cú sự pha trộn văn hoỏ nhiều vựng miền.
- Ngay cả chất thị dõn cũng sẽ phải chủ động xõy dựng vỡ Hà Nội luụn rộng mở cho mọi đối tượng mà do cấu trỳc dõn số nước ta, phần đụng người nhập cư hàng năm vào Thủ đụ lại đến từ cỏc vựng thụn quờ..
- Hiểu theo nghĩa rộng, nguồn lực của Hà Nội bao gồm cả hữu hỡnh và vụ hỡnh là vụ cựng lớn.
- Để phỏt triển bền vững Thủ đụ phải cú những quyết sỏch mạnh mẽ.
- Và một điều hết sức đơn giản là để những quyết sỏch mạnh mẽ ấy đỳng hướng và cú hiệu quả cao, hơn bao giờ hết phải cần tới sự trợ thủ đắc lực của khoa học cụng nghệ, của đội ngũ trớ thức..
- Thủ đụ Hà Nội đang chuyển mỡnh sang một thiờn niờn kỷ phỏt triển mới với sức sống trường tồn 10 thế kỷ và khỏt vọng hướng tới một tương lai muụn ngàn lần tươi sỏng hơn..
- Hào khớ Thăng Long đang chắp cỏnh cho chỳng ta bay lờn