- Cán bộ các phòng ban của Uỷ ban, Thành uỷ thành phố Thanh Hoá. - Cán bộ và nhân viên Phòng Tư liệu khoa Lịch sử Trường Đại học KHXH&NV, Thư viện Quốc gia, Thư viện Tổng hợp Thanh Hoá, Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá đã cung cấp nhiều tài liệu trong qúa trình tôi thực hiện bản luận án của mình.. - TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ THÀNH PHỐ THANH HOÁ VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN. - Những tài liệu nghiên cứu về đô thị ở Việt Nam và nghiên cứu gián tiếp đến thành phố Thanh Hoá. - Những tài liệu nghiên cứu trực tiếp đến thành phố Thanh Hoá. - Kinh tế ở tỉnh lỵ Thanh Hoá từ năm 1804 đến năm 1884Error! Bookmark not defined.. - Tình hình chính trị - xã hội và văn hoá - giáo dục ở tỉnh lỵ Thanh Hoá từ năm 1804 đến năm 1884. - THÀNH PHỐ THANH HOÁ TRONG THỜI KỲ THUỘC ĐỊA . - Từ đô thị Thanh Hoá đến sự ra đời của thành phố Thanh HoáError! Bookmark not defined.. - Quá trình thành lập đô thị Thanh Hoá. - Sự ra đời của thành phố Thanh Hoá. - Những chuyển biến của thành phố Thanh Hoá thời kỳ thuộc địa Error!. - Quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng và đầu tư của Pháp vào thành phố Thanh Hoá. - Các phong trào yêu nước ở thành phố Thanh Hoá từ cuối thế kỷ XIX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945. - THÀNH PHỐ THANH HOÁ TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 2010Error!. - Thành phố Thanh Hoá trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ . - Sự phát triển của thành phố Thanh Hoá từ năm 1975 đến năm 2010. - Thanh Hoá là một vùng đất cổ, có diện tích rộng lớn, đa tộc người. - Trong tiến trình lịch sử dân tộc Việt Nam, Thanh Hoá luôn luôn giữ một vị trí quan trọng trên mọi phương diện cả về chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội. - Tính từ đời vua Gia Long - người chính thức đặt nền móng cho sự ra đời của tỉnh lỵ Thanh Hoá đến nay thành phố Thanh Hoá có lịch sử hơn hai thế kỷ. - Trong hơn hai thế kỷ qua thành phố Thanh Hoá không ngừng vận động và phát triển, góp phần quan trọng vào sự phát triển chung của tỉnh, khu vực và đất nước.. - Từ đó, đô thị Thanh Hoá ra đời, vận động phát triển trong thể chế quân chủ cuối cùng ở Việt Nam. - Từ đó, cho đến hết chiến tranh thế giới thứ nhất trung tâm đô thị Thanh Hoá chuyển từ trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá trong chế độ quân chủ, sang trung tâm đô thị dưới thời Pháp thuộc của vùng Bắc Trung Bộ.. - Quá trình vận động và phát triển của đô thị Thanh Hoá từ khi thành lập (1899), cho đến khi thành phố Thanh Hoá ra đời là kết quả của chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất và thứ hai của Pháp ở Bắc Trung Bộ. - Quá trình ấy diễn ra phức tạp, tạo nên những biến đổi sâu sắc trong đời sống kinh tế, chính trị, văn hoá xã hội của cộng đồng cư dân thành phố Thanh Hoá nói riêng và cư dân tỉnh Thanh nói chung. - Quá trình Công nghiệp hoá và Đô thị hoá diễn ra ở đô thị Thanh Hoá từ cuối thế kỷ XIX đến năm 1929 vừa mang những đặc điểm chung của quá trình hình thành các trung tâm đô thị ở nước ta lại vừa mang những nét riêng điển hình từ trước tới nay chưa được quan tâm nghiên cứu.. - Trước những biến động trên, đời sống kinh tế, chính trị, xã hội ở thành phố Thanh Hoá có nhiều chuyển biến. - Đặc biệt, từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, thành phố Thanh Hoá phát triển theo chủ trương và quy hoạch của tỉnh Thanh Hoá và Chính phủ Việt Nam. - Do đó, nghiên cứu về quá trình hình thành và phát triển của thành phố Thanh Hoá - Trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của tỉnh Thanh Hoá chính là góp phần thiết thực vào việc nghiên cứu về quá trình hình thành và phát triển các đô thị trong thời kỳ cận - hiện đại ở nước ta. - Hơn nữa, nghiên cứu về thành phố Thanh Hoá không chỉ cho chúng ta thấy được diện mạo, những đặc điểm cơ bản về quá trình hình thành và phát triển của “thành” và “phố” mà còn góp phần nhận diện bức tranh đa dạng về kinh tế, chính trị, văn hoá và xã hội… cũng như sự biến biến đổi của nó trong từng thời kỳ lịch sử - xã hội.. - Do đó, việc nghiên cứu toàn diện về thành phố Thanh Hoá cũng xuất phát từ ý nghĩa trên, góp thêm cơ sở cho việc kế thừa những mặt tích cực và hợp lý về những giá trị truyền thống đang bị mai một, đồng thời khắc phục những mặt hạn chế, tiêu cực của cách quản lý xã hội không còn phù hợp với thực tiễn hôm nay nhằm xây dựng một thành phố xanh, sạch, đẹp, văn minh và giàu mạnh đúng như tình thần chủ trương của Đảng và Chính phủ đề ra.. - Một là, căn cứ tư liệu lịch sử và các nguồn tài liệu khác được nghiên cứu từ thực địa, luận án trình bày một cách hệ thống về quá trình hình thành và phát triển của thành phố Thanh Hoá từ khi thành lập 1804 đến năm 2010. - Ba là, từ những cơ sở trên, Luận án đóng góp một số ý kiến nhằm kế thừa và phát huy những mặt tích cực của đô thị cổ truyền, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý và hoạch định những chính sách phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội bền vững của thành phố Thanh Hoá trong giai đoạn hiện nay và tương lai.. - Luận án nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống về quá trình hình thành và phát triển của thành phố Thanh Hoá từ năm 1804 đến năm 2010. - Chúng tôi tập trung nghiên cứu về tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội của thành phố Thanh Hoá từ đầu thế kỷ XIX cho đến trước Cách mạng tháng Tám - 1945 nhằm tái tạo lại bức tranh toàn cảnh về quá trình chuyển đổi từ một lỵ sở sang một đô thị rồi một thành phố ở cửa ngõ Bắc Trung Bộ. - Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, thành phố Thanh Hoá đã trải qua những thăng trầm trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, công cuộc xây dựng quy hoạch thành phố Thanh Hoá từ năm 1975 đến năm 2010 cũng là những nội dung quan trọng mà nhiệm vụ nghiên cứu Luận án cần giải quyết.. - Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Thanh Hoá (2000), Lịch sử Đảng bộ thành phố Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Thanh Hoá (1977), Vươn tới cao trào, T.1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Thanh Hoá (1977), Vươn tới cao trào, T.2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Thanh Hoá (1993), Đường lên chiến khu,T.1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Thanh Hoá (1993), Đường lên chiến khu,T.2, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1980), Những sự kiện Đảng bộ thị xã Thanh Hoá Hoá từ những năm đầu thế kỷ XX đến trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá năm hoạt động của Đảng bộ Đảng cộng sản Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1990), Thị xã chiền sông Mã, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1993), Địa lí tỉnh Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1990), Lịch sử Thanh Hoá,. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1994), Lịch sử Thanh Hoá, T.2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1996), Lịch sử Thanh Hoá, T.5, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2002), Lịch sử Thanh Hoá, T. - 3, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2008), Lịch sử Thanh Hoá, T. - 4, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá... - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2001), Đất và người xứ Thanh, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2001), Tên làng xã Thanh Hoá, T. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2003), Thanh Hoá thời kỳ NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (1999), Nghề thủ công Thanh Hoá, T. - 1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2001), Nghề thủ công Thanh Hoá, T. - 2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2003), Nghề thủ công Thanh Hoá, T. - 3, NXB Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2009), Nghề thủ công Thanh Hoá, T.4, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2000), Thanh Hoá - lịch sử kháng chiến chống Pháp, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Nghiên cứu và biên soạn lịch sử Thanh Hoá (2001), Thanh Hoá - lịch sử kháng chiến chống Mỹ, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2002) Thanh Hoá di tích và danh thắng, T.2, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2004) Thanh Hoá di tích và. - danh thắng, T.3, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2006) Thanh Hoá di tích và danh thắng, T.4, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2007) Thanh Hoá di tích và danh thắng, T.5, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2009) Lễ hội xứ Thanh, T. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2010) Thanh Hoá di tích và danh thắng, T. - 6, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Quản lý di tích và danh thắng Thanh Hoá (2011) Thanh Hoá di tích và danh thắng, T.7, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thanh Hoá (1985), Khởi nghĩa Tháng Tám ở Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ Thanh Hoá (1990), Bác Hồ với Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Ban Tuyên huấn Tỉnh uỷ Thanh Hoá (1991), Lịch sử Đảng bộ tỉnh Thanh Hoá, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Bảo tàng tổng hợp tỉnh Thanh Hoá (2000), Thanh Hoá di tích và thắng cảnh, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Chi hội khoa học lịch sử thành phố Thanh Hoá (2010), Thành phố Thanh Hoá xưa và nay, T.1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Chi hội khoa học lịch sử thành phố Thanh Hoá (2010), Thành phố Thanh Hoá xưa và nay, T.2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Chi hội khoa học lịch sử thành phố Thanh Hoá (2011), Thành phố Thanh Hoá xưa và nay, T.3, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Cục Thống kê Thanh Hoá (2004), Niên giám thống kê NXB Thống kê, Hà Nội.. - Lê Tất Đắc (1985), Chim vượt gió (Hồi ký cách mạng), NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Phạm Văn Đấu, Phạm Võ Thanh Hà (2002), “Trấn lỵ Thanh Hoá thời Nguyễn”, kỷ yếu hội thảo khoa học Quốc gia,nghiên cứu và giảng dạy lịch sử thời Nguyễn ở đại học, cao đẳng và phổ thông, Đại học Sư phạm Hà Nội, tr.302-307. - Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Tỉnh hội Phật giáo Thanh Hoá (2009), Chùa xứ Thanh, T.1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Tỉnh hội Phật giáo Thanh Hoá (2009), Chùa xứ Thanh, T.2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Nguyễn Thị Thu Hà (2003), Thành phố Thanh Hoá - quá trình hình thành và phát triển từ năm 1804 đến trước Cách mạng tháng Tám - 1945, Luận văn Thạc sỹ khoa học Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.. - Nguyễn Thị Thu Hà (2012), “Vị thế thành phố Thanh Hoá từ góc nhìn địa - văn hoá”, Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á (9), tr 80 - 83.. - Nguyễn Thị Thu Hà (2012), “Giáo dục, khoa cử ở tỉnh lỵ Thanh Hoá . - Mai Hồng Hải (2008), Vận dụng lý thuyết vùng văn hóa và phân vùng văn hoá nhằm quản lý, bảo tồn, phát huy sắc thái văn hóa tỉnh Thanh Hóa, Đề tài khoa học cấp tỉnh Thanh Hóa, Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh Thanh Hoá.. - Hàm Rồng cuộc đụng đầu lịch sử (2010), NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Lê Đức Hạnh, Nguyễn Hữu Ngôn (2011), College de Thanh Hoá - Đào Duy Từ Lam Sơn, NXB Thanh Hoá,Thanh Hoá.. - Hà Mạnh Khoa (2002), Sông đào ở Thanh Hoá từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.. - Đinh Xuân Lâm, Lê Đức Nghi (1990), Thành phố Thanh Hoá T.1, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Đinh Xuân Lâm, Lê Đức Nghi, Vũ Quang Hiển (1994), Thành phố Thanh Hoá T.2, NXB Thanh Hoá, Thanh Hoá.. - Trịnh Thị Liên (2010), Sự thay đổi địa giới hành chính và cư dân của Thành phố Thanh Hoá từ năm 1945 đến 2004, Luận văn Thạc sỹ khoa học Lịch sử, Trường Đại học Vinh.. - Phạm Thị Phương (2010), Sự chuyển biến kinh tế Thành phố Thanh Hoá trong 20 năm đổi mới Luận văn Thạc sỹ khoa học Lịch sử, Trường Đại học Vinh.. - Tư liệu Ban Nghiên cứu và Biên soạn lịch sử Thanh Hoá).. - 19 Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh Thanh Hoá.. - Vương Duy Trinh, Thanh Hoá quan phong, bản dịch Nguyễn Mạnh Duân, tư liệu Thư viện Tổng hợp Thanh Hoá, Ký hiệu: Đ 91.TH-107.. - Uỷ ban nhân dân tỉnh Thanh Hoá - Hội Khoa học lịch sử Việt Nam (2010), Hội thảo khoa học “Chúa Nguyễn và vương triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIX”, NXB Thế giới, Hà Nội