- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC. - TÍCH HỢP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH QUA DẠY HỌC TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM. - Phân loại kĩ năng sống. - Tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. - Các kĩ năng sống tích hợp giáo dục cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - 1.3.1.Cơ sở tâm lí, nhận thức của học sinh và nhu cầu giáo dục kĩ năng sống 27 1.3.2. - Việc tích hợp giáo dục kĩ năng sống trong dạy học hiện nay. - Khả năng tích hợp giáo dục kĩ năng sống trong môn Ngữ văn ở cấp THPT nói chung và truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2 nói riêng. - Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP TÍCH HỢP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH QUA DẠY HỌC TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM - CHƢƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 12 - TẬP 2. - Thực trạng tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - Thực trạng kĩ năng sống và nhu cầu được giáo dục kĩ năng sống của học sinh. - Khảo sát thực trạng tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - Biện pháp tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - Các bước thực hiện một bài dạy tích hợp giáo dục KNS. - Tích hợp giáo dục kĩ năng sống trong kiểm tra, đánh giá. - Mức độ thực hiện tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học. - Cơ sở vận dụng các biện pháp tích hợp giáo dục kĩ năng. - sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình. - Mức độ sử dụng các biện pháp tích hợp giáo dục kĩ năng. - Quan điểm của giáo viên về mục đích tích hợp giáo dục kĩ. - năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương. - Thực tiễn này khiến các nhà giáo dục và những người tâm huyết đến sự nghiệp giáo dục đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng sống cho thế hệ trẻ.. - Giáo dục kĩ năng sống cho người học đã trở thành trách nhiệm của mỗi quốc gia. - Điều này đã được thể hiện trong báo cáo Giám sát toàn cầu Giáo dục cho mọi người năm 2009, trong đó tại mục tiêu 3 có nêu: "Đảm bảo đáp ứng tất cả mọi nhu cầu học tập của thanh thiếu niên và người lớn thông qua tiếp cận bình đẳng với các chương trình học tập và kĩ năng sống phù hợp ". - và tại mục tiêu 6 có ghi "Cải thiện tất cả mọi khía cạnh của chất lượng giáo dục và đảm bảo chất lượng tốt nhất sao cho mọi đối tượng đều đạt được kết quả học tập được công nhận được và đo lường được, nhất là khả năng đọc viết, làm tính và kĩ năng sống cơ bản". - Những mục tiêu này cho thấy mỗi quốc gia cần đảm bảo cho người học được tiếp cận chương trình giáo dục kĩ năng sống phù hợp đồng thời kĩ năng sống được coi như một tiêu chí của chất lượng giáo dục.. - Ở nước ta, mục tiêu của giáo dục phổ thông là “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. - Như vậy, mục tiêu giáo dục phổ thông đã chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức cho học sinh sang trang bị những năng lực cần thiết cho các em, đặc biệt là năng lực hành động, năng lực thực tiễn. - Phương pháp giáo dục phổ thông cũng được đổi mới theo hướng “Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ. - Giáo dục phổ thông đã và đang được đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI, mà thực chất là cách tiếp cận kĩ năng sống, đó là: Học để biết, Học để làm, Học để chung sống, Học để tự khẳng định mình. - Nội dung giáo dục kĩ năng sống đã được tích hợp trong một số môn học và hoạt động giáo dục có tiềm năng trong nhà trường phổ thông.. - Đặc biệt, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh được xác định là một trong những nội dung cơ bản của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông, giai đoạn do Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo. - Có thể nói việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường phổ thông là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.. - Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng trên, nhưng theo các chuyên gia giáo dục, nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu kĩ năng sống cần thiết như: kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng từ chối, kĩ năng kiên định, kĩ năng giải quyết mâu thuẫn, kĩ năng thương lượng, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tự nhận thức…Chính vì thế mà nhiều học sinh đã giải quyết vấn đề gặp phải một cách tiêu cực.. - Kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường ở các nước cho thấy, nó thúc đẩy mối quan hệ tích cực hơn giữa giáo viên và học sinh, đem lại hứng thú học tập cho học sinh do các em cảm thấy được tham gia vào những vấn đề liên quan đến cuộc sống của bản thân, cũng như đem đến bầu không khí năng động hơn trong lớp học và trong trường. - Việc giáo dục kĩ năng sống, giúp học sinh rèn luyện hành vi, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và tổ quốc, giúp các em có khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa gia đình, bạn bè và xã hội, sống tích cực, chủ động, an toàn, hài hòa, lành mạnh. - Các môn học đều hàm ẩn nội dung giáo dục kĩ năng sống với những mức độ khác nhau. - Với tính chất giáo dục thẩm mĩ, môn Ngữ văn giúp học sinh bồi dưỡng năng lực tư duy, trau dồi tình cảm, rèn luyện những rung động tinh tế để con người sống tốt hơn, lành hơn. - Bên cạnh đó, môn Ngữ văn dẫn dắt chúng ta nhận ra cái đẹp tự nhiên hiển hiện rõ ràng hoặc ẩn giấu của cuộc sống.Vì vậy, có thể triển khai giáo dục kĩ năng sống vào các nội dung của môn Ngữ văn mà không cần phải đưa thêm thông tin, kiến thức làm nặng thêm nội dung môn học.. - Nhưng nhìn vào thực tế giảng dạy có thể nhận thấy, chúng ta chưa khai thác hết tiềm năng của truyện ngắn Việt Nam trong chương trình Ngữ văn 12 - tập 2 với việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh để qua mỗi bài học các em có được những kinh nghiệm sống cần thiết làm hành trang quý giá bước vào đời.. - Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên và với mong muốn tìm ra một số biện pháp nhằm giáo dục cho học sinh những giá trị và kĩ năng sống qua mỗi tác phẩm truyện ngắn Việt Nam trong chương trình Ngữ văn 12 - tập 2, chúng tôi lựa chọn đề tài: Tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua dạy học truyện ngắn Việt Nam - Chương trình Ngữ văn 12 - Tập 2. - Từ những năm 90 của thế kỉ XX, thuật ngữ "Kĩ năng sống". - đã xuất hiện trong một số chương trình giáo dục của UNICEF (Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc), trước tiên là chương trình "Giáo dục những giá trị sống". - với 12 giá trị cơ bản của giáo dục cho thế hệ trẻ. - Phần lớn các chương trình nghiên cứu về KNS ở giai đoạn này quan niệm về KNS theo nghĩa hẹp, đồng nhất nó với các kĩ năng xã hội. - Các tổ chức WHO (Tổ chức Y tế thế giới), UNICEF, UNESCO đã chung sức xây dựng chương trình giáo dục KNS cho thanh thiếu niên. - Từ đây, một số tài liệu nghiên cứu về vấn đề giáo dục KNS cho thanh thiếu niên ra đời như: Tài liệu tập huấn về KNS của UNICEF (2004), Những hoạt động giá trị sống cho thiếu niên (8 đến 14 tuổi) của Diane Tiuman (NXB thành phố Hồ Chí Minh - 2000), Tài liệu tập huấn kĩ năng cơ bản trong tham vấn, G.Bandzeladze (1985)…. - Như vậy, KNS đã được giới nghiên cứu xã hội học trên thế giới quan tâm cách đây gần ba thập kỉ và giáo dục KNS được thể nghiệm như là một hệ quả tất yếu của quá trình nghiên cứu.. - Do yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội và xu thế hội nhập cùng phát triển của quốc gia nên hệ thống giáo dục của các nước đã và đang thay đổi theo định hướng khơi dậy và phát huy tối đa các tiềm năng của người học,. - Theo đó, vấn đề giáo dục KNS cho thế hệ trẻ nói chung, cho học sinh phổ thông nói riêng được đông đảo các nước quan tâm. - Chương trình hành động DaKar về Giáo dục cho mọi người (Senegal - 2000) đã đặt ra trách nhiệm của mỗi quốc gia phải đảm bảo cho người học được tiếp cận với chương trình giáo dục KNS phù hợp và KNS được coi như một nội dung của chất lượng giáo dục.. - Việc giáo dục KNS cho học sinh ở các nước được thực hiện theo 3 hình thức:. - Ví dụ như: Malawi, Cămpuchia…Còn đa số các nước để tránh sự quá tải trong nhà trường, thường tích hợp KNS vào một phần nội dung môn học, chủ yếu là các môn xã hội như: Giáo dục sức khỏe, giáo dục. - giới tính, quyền con người, giáo dục môi trường….Một số nước đã sử dụng cách tiếp cận "Whole School Approach ". - nhằm thúc đẩy việc giáo dục KNS trong nhà trường.. - Mặc dù, giáo dục KNS cho học sinh đã được nhiều nước quan tâm và cùng xuất phát từ quan niệm chung về KNS của WHO hoặc của UNESCO, nhưng quan niệm và nội dung giáo dục kĩ năng ở các nước không giống nhau.. - Quan niệm, nội dung giáo dục KNS được triển khai ở các nước vừa thể hiện cái chung vừa mang tính đặc thù của từng quốc gia. - Mặt khác, ngay trong một quốc gia, nội dung giáo dục KNS trong lĩnh vực giáo dục chính quy và không chính quy cũng có sự khác nhau. - Trong giáo dục chính quy ở một số nước, những kĩ năng như đọc, viết, nghe, nói được coi là những KNS cơ sở.. - Trong khi đó, giáo dục chính quy ở một số nước các KNS cơ bản lại được xác định phong phú hơn theo các lĩnh vực quan hệ của cá nhân.. - Do phần lớn các quốc gia đều mới bước đầu triển khai giáo dục KNS nên những nghiên cứu lí luận về vấn đề này mặc dù khá phong phú song chưa thật toàn diện và sâu sắc. - Thuật ngữ KNS bắt đầu xuất hiện trong các nhà trường phổ thông Việt Nam từ những năm thông qua dự án "Giáo dục KNS để bảo vệ sức khỏe và phòng chống HIV/AIDS cho thanh thiếu niên trong và ngoài nhà trường". - do UNICEF phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp cùng Hội Chữ Thập đỏ Việt Nam thực hiện.Từ đó đến nay, nhiều cơ quan tổ chức trong nước và quốc tế đã tiến hành giáo dục KNS gắn với các vấn đề xã hội như:. - Thông qua quá trình thực hiện chương trình này, nội dung của khái niệm KNS và giáo dục KNS ngày càng được mở rộng.. - Cùng với việc triển khai các chương trình nêu trên, vấn đề KNS và giáo dục KNS cho học sinh đã được quan tâm nghiên cứu. - Những nghiên cứu về vấn đề trên ở giai đoạn này có xu hướng xác định những kĩ năng cần thiết ở các lĩnh vực hoạt động mà thanh thiếu niên tham gia và đề xuất các biện pháp để hình thành những kĩ năng này cho thanh thiếu niên (trong đó có học sinh THPT). - Một số chương trình nghiên cứu tiêu biểu cho hướng nghiên cứu này là: Cẩm nang tổng hợp kĩ năng hoạt động thanh thiếu niên của tác giả Phạm Văn Nhân (2003). - Kĩ năng thanh niên tình nguyện của Trần Văn Thời (1998).. - Một trong những người đầu tiên có những nghiên cứu mang tính hệ thống về KNS và giáo dục KNS ở Việt Nam là Nguyễn Thanh Bình. - Với một loạt các bài báo, các đề tài khoa học cấp bộ và giáo trình, tài liệu tham khảo, tác giả đã đóng góp đáng kể vào việc tạo ra những hướng nghiên cứu về KNS và giáo dục KNS, cách tiếp cận KNS, các con đường giáo dục KNS cho học sinh trong nhà trường.. - Hiện nay vấn đề giáo dục KNS đang được cả xã hội quan tâm. - Mới chỉ trong khoảng một thập niên trở lại đây, đã có rất nhiều các trung tâm giáo dục KNS ra đời như Tâm Việt, TGM Corporation, Trung tâm KNS trực thuộc trung ương hội khoa học tâm lí - Giáo dục Việt Nam…. - Đáp ứng nhu cầu thực tiễn về lí thuyết và phương pháp giáo dục KNS cho học sinh, một số chương trình nghiên cứu đã ra đời như Giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống cho học sinh THCS (Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đinh Thị Kim Thoa, Đặng Hoàng Minh, NXB ĐHQG Hà Nội - 2010). - Trên cơ sở đặc điểm phát triển tâm lí học sinh THCS, các tác giả cuốn sách đã xác định những giá trị sống và kĩ năng sống cần thiết cho lứa tuổi này. - Từ đó, chỉ ra vai trò của mỗi kĩ năng và đề xuất một số hoạt động giúp học sinh hình thành. - Lê Kim Anh (2011), Luận văn thạc sĩ sư phạm Ngữ văn, Tích hợp rèn kĩ năng sống cho học sinh trong dạy học thơ trữ tình hiện đại Việt Nam ở trường trung học cơ sở. - Trường Đại Học Giáo Dục - Đại học Quốc Gia Hà Nội 2. - Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Hoạt động ngoài giờ lên lớp sách giáo viên 12. - Nxb Giáo dục.. - Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục trung học phổ thông môn Ngữ văn. - Bộ Giáo dục và Đào tạo (2011), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn lớp 12. - Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Tài liệu tập huấn dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh môn Ngữ văn cấp trung học phổ thông.. - Nguyễn Thanh Bình (2013), Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phổ thông. - Lê Minh Châu, Nguyễn Thúy Hồng, Trần Thị Tố Oanh, Phạm Thị Thu Phƣơng, Lƣu Thu Thủy, Nguyễn Thị Hồng Vân, Đào Vân Vi, Nguyễn Huệ Vi (2010), Giáo dục kĩ năng sống trong môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thông. - Nxb Giáo dục Việt Nam.. - Lê Anh Chiến (2003), “Dạy Ngữ văn theo hướng tích hợp”, Tạp chí Giáo dục (67). - Nguyễn Hữu Đức (2010), Luận văn thạc sĩ ngành Quản lý giáo dục, Quản lý giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trường THPT Trần Hưng Đạo. - Trường Đại Học Giáo Dục - Đại học Quốc Gia Hà Nội.. - Lê Thị Hƣơng Giang (2014), Tích hợp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua môn Ngữ văn ở Trung tâm GDTX Thanh Trì. - Bùi Hiển (2001), Từ điển Giáo dục học. - Tạp chí Giáo dục (9), tr. - Nguyễn Thanh Hùng (2003), “Tích hợp trong dạy học Ngữ văn”, Tạp chí giáo dục số 3.. - Nguyễn Công Khanh (2012), Phương pháp Giáo dục giá trị sống, kĩ năng sống. - Nguyễn Công Khanh (2012), Xây dựng mô hình câu lạc bộ giáo dục giá trị sống. - Ngọc Linh (2003), Kĩ năng sống dành cho học sinh học cách "cho và nhận". - Hồ Văn Liên Giáo viên chủ động thiết kế chương trình việc dạy học tích hợp sẽ hiệu quả hơn", Tạp chí Giáo dục và thời đại, tr 8 - 9. - Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đinh Thi Kim Thoa (2012), Giáo dục giá trị sống và kĩ năng sống. - Nguyễn Dục Quang (2010), Hướng dẫn thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phổ thông. - Nxb Giáo dục Văn hóa.