Tích hợp liên môn trong dạy học làm văn thuyết minh ở lớp 10 trung học phổ thông

- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC.
- TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC LÀM VĂN THUYẾT MINH Ở LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.
- CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (BỘ MÔN NGỮ VĂN).
- Chƣơng 1: VẤN ĐỀ TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG DẠY LÀM VĂN THUYẾT MINH Ở NHÀ TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG – LÍ LUẬN VÀ THỰCTIỄN.
- Nhiê ̣m vụ của phần văn thuyết minh trong dạy làm văn ở lớp 10 THPT.
- Vai trò và ý nghĩa của việc tích hợp kiến thức liên môn trong dạy làm văn thuyết minh lớp 10 THPT.
- Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ HƢỚNG TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC LÀM VĂN THUYẾT MINH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.
- Nội dung cơ bản và kiến thức liên môn có thể sử dụng trong phần làm văn thuyết minh ở trường THPT.
- Nội dung cơ bản của phần làm văn thuyết minh.
- Xác định kiến thức liên môn có thể sử dụng trong dạy học làm văn thuyết minh.
- Những yêu cầu khi tích hợp kiến thức liên môn của phần làm.
- văn thuyết minh ở trường THPT.
- Dạy học theo hướng tích hợp liên môn phải đảm bảo những yêu cầu chung của dạy học.
- Lựa chọn nội dung tích hợp liên môn phải hợp lý, tự nhiên, tránh gượng ép.
- Một số biện pháp tích hợp kiến thức liên môn của phần làm văn thuyết minh ở lớp 10 trường THPT.
- Tích hợp kiến thức lịch sử để tạo hứng thú học tập làm văn thuyết minh.
- Tích hợp kiến thức địa lí để tạo hứng thú học tập phần làm văn thuyết minh.
- Tích hợp kiến thức công dân trong làm văn thuyết minh nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
- 2.3.4.Tích hợp kiến thức liên môn kết hợp với môn tin học và công nghệ thông tin để gây hứng thú học tập làm văn thuyết minh.
- Với lượng thời gian hữu hạn giáo viên không thể trang bị những kiến thức cần thiết cho học sinh bằng các hình thức dạy học truyền thống.
- Đặc biệt là xuất phát từ yêu cầu của việc Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, chúng ta cần tìm ra những đổi mới trong dạy và học ở nhà trường phổ thông..
- Như chúng ta đã biết, mỗi một phương pháp giảng dạy dù cổ điển hay hiện đại đều nhấn mạnh lên một khía cạnh nào đó của cơ chế dạy học hoặc nhấn mạnh lên mặt nào đó thuộc về vai trò của người thầy.
- Mỗi một phương pháp đều có ưu điểm của nó, do vậy người giáo viên cần xây dựng cho mình một phương pháp riêng phù hợp với mục tiêu, bản chất của vấn đề cần trao đổi, phù hợp với thành phần nhóm lớp học, các nguồn lực, công cụ dạy học sẵn có và cuối cùng là phù hợp với sở thích của mình..
- Trước sự quan tâm đặc biệt của dư luận đối với Nghị quyết đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo vừa được Trung ương thông qua, Bộ Giáo dục chỉ đạo “Chúng ta sẽ có sự thay đổi trong quan điểm, mục tiêu,.
- phương pháp, nguyên tắc chỉ đạo, điều hành hoạt động giáo dục của nhà trường…”..
- Do đó việc chuyển từ cách dạy, cách học hiện nay là “nặng” về truyền thụ kiến thức của thầy cho học trò, sang phương thức chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực cho học sinh.
- chuyển từ phương pháp dạy các kiến thức khoa học hiện nay sang phương thức dạy cho học sinh tự học là việc rất cần thiết.
- Do vậy, từ năm học Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa Chuẩn kiến thức, kĩ năng và Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học môn Ngữ văn để đảm tính lôgic, tính thống nhất giữa các bộ môn, tránh những nội dung trùng lặp, góp phần khắc phục tình trạng quá tải trong giảng dạy, học tập.
- Đồng thời tạo điều kiện để giáo viên và học sinh thực hiện tốt yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trung học.
- Những sự thay đổi cơ bản này đặt ra một vấn đề quan trọng trong phương pháp dạy học của giáo viên là phải có kiến thức liên môn sâu rộng, tổ chức cho học sinh có khả năng sử dụng kiến thức của các môn học có liên quan vào học tập ngữ văn để tránh sự trùng lặp, mất thời gian, giúp học sinh lĩnh hội kiến thức nhẹ nhàng, sinh động mà vững chắc.Làm thế nào để tích hợp kiến thức liên môn trong dạy và học làm văn thuyết minh nhằm nâng cao chất lượng dạy và học làm văn, kích thích sự hứng thú cho học sinh.
- Bên cạnh đó cũng làm cho việc tích hợp liên môn tạo điều kiện tốt giúp giảm tải chương trình sách giáo khoa cho học sinh.
- Để hoàn thành nhiệm vụ này đòi hỏi giáo viên dạy văn không chỉ có kiến thức vững vàng về bộ môn văn mà còn phải có những hiểu biết vững chắc về các bộ môn địa lý, lịch sử, nghệ thuật, khoa học…để vận dụng vào bài giảng làm phong phú và hấp dẫn thêm bài giảng..
- Về vấn đề tích hợp kiến thức, hiện có những băn khoăn về khả năng tích hợp theo kiểu “nhặt” mỗi môn một chút (Văn một chút, Sử một chút, Địa một chút “trộn” vào với nhau thành môn mới không khác gì bình mới rượu cũ, nhiều thứ góp lại thành một).
- Nhưng ta phải xác định đây không phải là sự cóp nhặt một cách tùy tiện những kiến thức của môn khoa học này, khoa học kia mà là lựa chọn có chủ đích những kiến thức khoa học của cuộc sống, những kiến thức góp phần hình thành năng lực, phẩm chất của học sinh theo lộ trình từ lớp dưới lên lớp trên, từ nhỏ đến lớn được đưa vào để giảng dạy..
- Khi giảng dạy kiến thức liên quan đến địa lý, về đất nước Việt Nam, về những vùng đất cụ thể, không có lý gì lại không nói về những sự kiện, những nhân vật, những anh hùng, những nhà văn hóa, nhà quản lý, những người có công đối với vùng đất đó, đất nước đó.
- Thực tế dạy học Ngữ văn ở trường phổ thông trước đây cũng như từ khi triển khai chương trình giảm tải, nhiều giáo viên vẫn chưa hiểu hết tầm quan trọng của kiến thức liên môn và tìm phương pháp sử dụng thích hợp để góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn..
- Từ những lí do trên tôi chọn đề tài: "Tích hợp liên môn trong dạy học làm văn thuyết minh ở lớp 10 trung học phổ thông".
- Đề tài đi vào xác định những kiến thức liên môn có liên quan cần sử dụng để tích hợp trong dạy học làm văn thuyết minh lớp 10 ở trường THPT..
- Đồng thời đề xuất các biện pháp sử dụng kiến thức liên môn để tạo hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học làm văn thuyết minh.
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình sử dụng tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học làm văn thuyết minh ở lớp 10.
- Vấn đề sử dụng tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học nói chung và trong dạy học Ngữ văn nói riêng đã được đề cập đến trong các công trình giáo dục học.
- Trong quá trình nghiên cứu, tìm tòi chúng tôi đã tiếp cận một số tài liệu ngoài nước thông qua tài liệu dịch, tài liệu trong nước liên quan đến vấn đề sử dụng tích hợp kiến thức liên môn như.
- Tài liệu giáo dục học.
- Nhà giáo dục học T.A.I.Lina nhấn mạnh: “Ngày nay không có một khoa học nào được giảng dạy mà lại không sử dụng những số liệu của các khoa học tiếp cận khác, những tài liệu, những sự kiện và những thí dụ lấy từ trong cuộc sống hàng ngày và từ các lĩnh vực tri thức khác nhau [29, tr.
- Nhà giáo dục học I.A.
- Nhà giáo dục học N.U.Savin nêu rõ: Nền học vấn phổ thông phán ánh đầy đủ và chính xác nhất tri thức khoa học và thực tiễn của nhân loại và nó thực sự là toàn diện.
- Martin – Kniep có đề cập đến quy trình xây dựng các đơn vị bài học tích hợp là gì có nêu: Tích hợp chương trình có nhiều hình thức khác nhau.
- Tài liệu ngữ văn.
- Một số tài liệu đề cập đến vấn đề này như bộ sách Thiết kế dạy học Ngữ văn THCS theo hướng tích hợp của Trương Dĩnh, Bài tập rèn luyện kĩ năng tích hợp Ngữ văn THCS [9].
- Giáo trình phương pháp dạy học tiếng Việt [14].
- Đoàn Thị Kim Nhung với Phương pháp dạy học Ngữ văn ở trường THCS [22].
- Luận án Hệ thống đề kiểm tra nhằm đánh giá năng lực Ngữ văn THCS theo yêu cầu tích hợp [32] của Nguyễn Thị Hồng Vân.
- Ngoài ra còn một số bài báo bàn về quan điểm tích hợp trong môn Ngữ văn và dạy học Ngữ văn của Trần Bá Hoành, Nguyễn Thanh Hùng, Đỗ Chu Ngọc, Nguyễn Khắc Phi.
- Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt trong cuốn “Giáo dục học” nêu một cách khái quát nhất và tương đối đầy đủ về vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng kiến thức liên môn: “Tiềm năng giáo dục thế giới quan cho học sinh đặc biệt được khai thác trong mối liên hệ giữa các môn học.
- Đặng Thành Hưng cho rằng: “Trong khoa học giáo dục còn có những bộ môn, chuyên ngành, liên môn lấy những liên hệ qua lại làm đối tượng [16, tr.
- Trần Bá Hoành trong “Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách giáo khoa” nhấn mạnh phương pháp tích cực trong đó đề cập vấn đề giáo dục theo mục tiêu với nội dung “liên môn” và “xuyên môn”.
- Ngoài ra, vấn đề trên còn được đề cập đến trong các bài báo, tạp chí giáo dục như bài viết của Nguyễn Quang Vinh “Dạy học các môn học theo quan điểm liên môn” (trên tạp chí NCGD số 10/1986), Trần Đức Minh “Vận dụng quan điểm liên môn - một yếu tố nâng cao tính tích cực học tập của học sinh” (trên tạp chí NCGD.
- Mỗi bài viết tuy chỉ nghiên cứu sâu một khía cạnh của vấn đề, nhưng đều khẳng định sự cần thiết và nêu rõ vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng kiến thức liên môn trong dạy học nhằm nâng cao chất lượng bộ môn..
- Đề tài đi sâu vào xác định những kiến thức liên môn có liên quan cần sử dụng để tích hợp trong dạy học làm văn thuyết minh lớp 10 ở trường THPT..
- Đồng thời đề xuất các biện pháp sư phạm sử dụng kiến thức liên môn để tạo hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học làm văn thuyết minh..
- Những bài dạy lí thuyết làm văn thuyết minh trong sách giáo khoa Ngữ văn cơ bản lớp 10 tập 1 và tập 2, NXB Giáo dục,2006 có thể dùng để tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học..
- Phương pháp phân tích: đọc và phân tích các tài liệu về văn, lịch sử, địa lí, giáo dục công dân.
- chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10, phần làm văn thuyết minh, các tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài để xây dựng hệ thống kiến thức liên môn phù hợp..
- Phương pháp tổng hợp: chúng tôi sẽ lựa chọn những kiến thức ở các môn học có liên quan đến kiến thức làm văn thuyết minh để tổng hợp nội dung kiến thức cần và có thể sử dụng kiến thức liên môn..
- Đề tài khảo sát thực tế việc dạy học làm văn thuyết minh ở trường phổ thông hiện nay.
- Đối với giáo viên: đề tài khảo sát thực tế việc dạy học làm văn thuyết minh nói chung và sử dụng kiến thức liên môn nói riêng trong dạy học làm văn thuyết minh thông qua phỏng vấn, điều tra xã hội học, dự giờ, thăm lớp..
- Thực nghiệm sư phạm: Soạn một bài thực nghiệm theo những dự kiến về biện pháp mà luận văn đưa ra, tiến hành dạy học thực nghiệm ở trường THPT Ngọc Hồi nhằm kiểm chứng những biện pháp mà đề tài nêu ra, từ đó rút ra những kết luận khoa học và khẳng định tính khả thi của đề tài..
- Sử dụng phương pháp toán học thống kê trên cơ sở so sánh các giá trị thu được giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng để đánh giá hiệu quả của những biện pháp dạy học mà đề tài đưa ra..
- Chƣơng 1: Vấn đề tích hợp kiến thức liên môn trong dạy làm văn thuyết minh ở trường trung học phổ thông - lý luận và thực tiễn..
- Chƣơng 2: Nội dung và hướng tích hợp kiến thức liên môn trong dạy làm văn thuyết minh ở trường trung học phổ thông.
- Bộ giáo dục &.
- Đào tạo (2006), Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn.
- Đào tạo (2006), Sách giáo viên Ngữ văn 10, tập 1.
- Trƣơng Dĩnh (2007), Thiết kế dạy học Ngữ văn 10 theo hướng tích hợp, tập 1, Nxb Giáo dục..
- Trƣơng Dĩnh (2007), Thiết kế dạy học Ngữ văn 10 theo hướng tích hợp, tập hai, Nxb Giáo dục..
- Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam..
- Bùi Hiền, Nguyễn Văn Giao, Nguyễn Hữu Quỳnh, Vũ Văn Tảo (2001), Từ điển giáo dục học.
- Trần Bá Hoành (2006), “Dạy học tích hợp”.
- Tạp chí Khoa học Giáo dục (12), tr.20-23..
- Nguyễn Thanh Hùng (2009), Giáo trình Phương pháp dạy học Tiếng Việt.
- Nguyễn Thanh Hùng (2006), “Tích hợp trong dạy học Ngữ văn”.
- Tạp chí Khoa học Giáo dục (6),tr 15-17..
- Đặng Thành Hƣng (2002), Dạy học hiện đại- lí luận, biện pháp, kĩ thuật..
- Cai- rốp (tổng chủ biên), N.K.Gôn- sa- rốp, B.P.Ét- si- pốp (1959), Giáo dục học, Tập 1, sách dùng trong các trường Đại học Việt Nam..
- Nhà xuất bản Giáo dục Hà Nội..
- Nhà xuất bản Giáo dục..
- Phan Trọng Luận, Trƣơng Dĩnh (2002), Phương pháp dạy học văn..
- Đỗ Chu Ngọc (2003), “Chống tích hợp trong dạy học Ngữ văn mà không hiểu ngữ, không hiểu văn, không hiểu tích hợp”.
- 21.Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dục học, Tập 1.
- Đoàn Kim Nhung (2006), Phương pháp dạy học Ngữ văn ở THCS theo hướng tích hợp và tích cực.
- Savin (1983), Giáo dục học.
- Nguyễn Thị Tuyết Oanh (chủ biên) (2006), Giáo trình Giáo dục học..
- Đào Trọng Quang (1997) Biên soạn sách giáo khoa theo quan điểm tích hợp - Cơ sở lý luận và một số kinh nghiệm, Các vấn đề sách giáo dục..
- 27.Vũ Thị Sơn (2009), “Dạy học tích hợp và khả năng áp dụng vào thực tiễn Việt Nam”, Dạy và học ngày nay (19), tr20-22..
- Lina (1970), Giáo dục học, người dịch Đàm Hữu Thiếu, hiệu đính Nguyễn Đình Cao, Tư liệu trường ĐHSP Hà Nội I, 1972.
- Lina (1973), Giáo dục học, Tập 1, người dịch Nguyễn Hữu Chương.
- Nguyễn Tú (chủ biên) (2001), Một số vấn đề đổi mới dạy học văn - Tiếng Việt.
- Nguyễn Thị Hồng Vân (2004), Luận án Hệ thống đề kiểm tra nhằm đánh giá năng lực Ngữ văn THCS theo yêu cầu tích hợp..
- Nguyễn Quang Vinh (1986), “Dạy học các môn theo quan điểm liên môn”.
- Tạp chí nghiên cứu giáo dục (3), tr