- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN. - TIẾN HÓA TRẦM TÍCH CHÂU THỔ NGẦM SÔNG HẬU TRONG PLEISTOCEN MUỘN – HOLOCEN. - LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC. - Người hướng dẫn khoa học. - Đinh Xuân Thành - Khoa Địa chất, Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN. - Trong quá trình nghiên cứu, học viên luôn nhận đƣợc sự hỗ trợ về cơ sở tài liệu, số liệu của đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ quản lý và phát triển kinh tế biển, mã số KC . - Học viên cũng nhận đƣợc sự quan tâm của các thầy, cô và các đồng nghiệp Viện Địa chất – Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam cũng nhƣ tập thể các nhà khoa học của Khoa Địa chất - Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên.. - Học viên. - Error! Bookmark not defined.. - TỔNG QUAN VỀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU. - VỊ TRÍ VÙNG NGHIÊN CỨU. - Đặc điểm địa chất. - Nguồn tài liệu trực tiếp nghiên cứu phục vụ đề tàiError! Bookmark not defined.. - PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. - Các phƣơng pháp nghiên cứu. - Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu trầm tíchError! Bookmark not defined.. - Phƣơng pháp địa chấn địa tầng. - Phƣơng pháp địa tầng phân tập. - ĐẶC ĐIỂM ĐỊA TẦNG PHÂN TẬP CHÂU THỔ NGẦM SÔNG HẬU TRONG PLEISTOCEN MUỘN - HOLOCEN. - ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤN ĐỊA TẦNG. - Các tập địa chấn. - 3.2 ĐẶC ĐIỂM TƢỚNG TRẦM TÍCH PLEISTOCEN MUỘN - HOLOCEN. - 3.2.1 Đặc điểm tƣớng trầm tích trong Pleistocen muộnError! Bookmark not defined.. - Đặc điểm tƣớng trầm tích trong Holocen Error! Bookmark not defined.. - ĐẶC ĐIỂM ĐỊA TẦNG PHÂN TẬP. - Miền hệ thống biển tiến (TST. - TIẾN HÓA TRẦM TÍCH CHÂU THỔ NGẦM SÔNG HẬU TRONG PLEISTOCEN MUỘN - HOLOCEN. - DAO ĐỘNG MỰC NƢỚC BIỂN TRONG PLEISTOCEN MUỘN, PHẦN MUỘN - HOLOCEN. - TIẾN HÓA TRẦM TÍCH TRONG PLEISTOCEN MUỘN, PHẦN MUỘN - HOLOCEN. - Giai đoạn biển thoái Pleistocen muộn (Q 1 3b BP) Error!. - Bookmark not defined.. - Giai đoạn biển tiến Plestocen muộn - Holocen giữa (Q 1 3b. - Sơ đồ phân loại châu thổ theo địa hình - địa mạo (theo Wright. - Sơ đồ vị trí vung nghiên cứu. - Mặt cắt địa chất ven biển châu thổ Sông MekongError! Bookmark not defined.. - Thang địa tầng Holocen vùng đồng bằng sông Cửu Long. - Trầm tích cát giồng cát hệ tầng Cửu Long. - Biểu đồ phân loại trầm tích của Folk, 1954Error! Bookmark not defined.. - Các kiểu cấu tạo phản xạ địa chấn. - Các miền hệ thống và vị trí ranh giới tập theo các mô hình địa tầng phân tập khác nhau. - Đƣờng cong biển tiến - thoái, và dâng - hạ mực nƣớc biển và các đơn vị cơ bản của địa tầng phân tập. - Tập, miền hệ thống trầm tích, tƣớng và các bề mặt địa tầng trong mối quan hệ với sự thay đổi mực nƣớc biển, có bổ sung . - Vị trí các lỗ khoan và tuyến địa chấn nông phân giải cao trong khu vực nghiên cứu. - Mặt cắt địa chấn nông, địa chấn địa tầng, và ĐTPT phía ngoài Duyên Hải, Trà Vinh. - Mặt cắt địa chấn nông, địa chấn địa tầng và ĐTPT phía ngoài Cửa Mỹ Thạnh. - Mặt cắt địa chấn nông, địa chấn địa tầng và ĐTPT phía ngoài Vĩnh Châu. - Trầm tích sét bột xám trắng, xám nâu phớt vàng bắt gặp trong LKTV. - Trầm tích sét phong hóa loang lổ trong lỗ khoan LKST. - Trầm tích sông biển tại lỗ khoan LKST. - Trầm tích biển tuổi holocen sớm giữa tại lỗ khoan LKTV. - Trầm tích sông biển holocen sớm trong lỗ khoan LKST. - Trầm tích sông biển holocen sớm trong lỗ khoan LKTV. - Trầm tích biển - sông - đầm lầy trong LKSTError! Bookmark not defined.. - Cột địa tầng lỗ khoan LK99-1 khu vực Đại Bái, Vĩnh Châu, Sóc Trăng. - Cột địa tầng lỗ khoan LK-2TB: ấp Mỏ ó, xã Trung Bình, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. - Cột địa tầng lỗ khoan LKST thuộc xã Trung Bình, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. - Cột địa tầng lỗ khoan LK-1AT ở nông trƣờng 30/4, xã An Thạnh Nam, Huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng. - Cột địa tầng lỗ khoan LKTV thuộc xã Long Hữu, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh. - Sơ đồ mặt cắt liên kết các cột địa tầng lỗ khoan khu vực sông Hậu. - Trầm tích sét bột mầu xám xanh tƣơng đối đồng nhất ở lỗ khoan LKTV. - Trầm tích tầng mặt bùn xám nâu sƣờn châu thổ hiện đại (a), cát hạt mịn xám xanh Holocen giữa (b. - Tọa độ giới hạn vị trí vùng nghiên cứu. - Dân cƣ các tỉnh vùng nghiên cứu. - Chỉ tiêu địa hóa đặc trƣng cho các môi trƣờng trầm tích khác nhauError!. - HST - Highstand systems tract : Miền hệ thống trầm tích biển cao LST - Lowstand systems tract : Miền hệ thống trầm tích biển thấp FSST - Falling Stage Systems Tract : Miền hệ thống trầm tích biển hạ. - TST - Transgresive Systems Tract : Miền hệ thống trầm tích biển tiến MFS - Maximum flooding surface : Bề mặt ngập lụt cực đại. - Trong những năm gần đây, vùng đồng bằng ven biển châu thổ sông Cửu Long đang đứng trƣớc những nguy cơ đe dọa nghiêm trọng của các tai biến nhƣ: xói lở bờ biển, cửa sông, ngập lụt và xâm nhập mặn… gây ảnh hƣởng lớn tới đời sống nông, ngƣ nghiệp của ngƣời dân nơi đây. - Nguyên nhân sâu xa làm cƣờng hóa mạnh mẽ các tai biến trên là do sự dâng cao mực nƣớc biển trên phạm vi toàn cầu và thiếu hụt phù sa bồi đắp cho đồng bằng châu thổ và châu thổ ngầm do xây dựng các đập thủy điện trên vùng thƣợng nguồn sông Mekong. - Sông Hậu là một trong hai phân lƣu đƣợc tách ra khỏi sông Mekong trên lãnh thổ Camphuchia và đổ ra biển Đông qua cửa Tranh Đề và cửa Định An. - Những nguyên nhân làm thay đổi lƣu lƣợng phù sa vận chuyển từ thƣợng nguồn sông Mekong đƣa về và sự dao động mực nƣớc biển toàn cầu đã làm hƣởng tới quá trình phát triển châu thổ và vận chuyển trầm tích khu vực châu thổ ngầm sông Hậu.. - Một trong những cơ sở khoa học dự báo xu thể phát triển trong tƣơng lại của châu thổ sông Hậu nhằm định hƣớng cho công tác quy hoạch, phát triển kinh tế - xã hội, giảm thiểu tai biến, góp phần phát triển bền vững khu vực, là cần thiết phải khôi phục lại đƣợc lịch sử phát triển châu thổ ngầm sông Hậu trong giai đoạn địa chất gần đây nhất (Pleistocen muộn - Holocen). - Vì vậy, học viên đã lựa chọn thực hiện luận văn thạc sĩ với đề tài: “Tiến hóa trầm tích châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen”. - Tuy nhiên, trong khuôn khổ luận văn thạc sĩ, học viên chỉ xin đề cập tới lịch sử tiến hóa trầm tích trong mối quan hệ với sự thay đổi mực nƣớc biển trong Pleistocen muộn - Holocen.. - Khu vực châu thổ sông Hậu nằm trong hệ thống châu thổ sông Cửu Long, vì vậy đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu có liên quan. - Đề tài khoa học công nghệ cấp Nhà nƣớc "Nghiên cứu biến động cửa sông và môi trƣờng trầm tích Holocen - hiện đại vùng ven bờ châu thổ sông Cửu Long, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội", mã số KC do PGS. - Nguyễn Biểu làm chủ nhiệm,… Tất cả các công trình nêu trên là những công trình nghiên cứu cơ bản nhất, liên quan tới các thành tạo trầm tích Đệ tứ, địa hình, địa mạo, thủy thạch động lực, bồi tụ - xói lở ở vùng có liên quan đến khu vực nghiên cứu. - Qua đó, các tác giả đã xác định đƣợc đặc điểm trầm tích, địa tầng của khu vực nghiên cứu. - Tuy nhiên, các nghiên cứu về tiến hóa trầm tích trong Pleistocen muộn - Holocen trong mối quan hệ tƣơng tác đại dƣơng - lục địa đối với vùng châu thổ ngầm sông Mekong nói chung và châu thổ ngầm sông Hậu nói riêng còn thƣa thớt, và hầu nhƣ chƣa đƣợc quan tâm nghiên cứu chi tiết. - Do đó, luận văn đã kết hợp các tài liệu thu thập và tài liệu nghiên cứu trực tiếp để bổ sung, liên kết và chính xác hóa những vấn đề liên quan tới lịch sử tiến hóa trầm tích châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen.. - Mục tiêu nghiên cứu. - Làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa trầm tích châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen trong mối quan hệ với sự dao động mực nƣớc biển.. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - Nghiên cứu đặc điểm địa tầng phân tập khu vực châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen.. - Nghiên cứu tiến hóa trầm tích châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen trong mối quan hệ với sự dao động mực nƣớc biển.. - Tổng quan về khu vực nghiên cứu. - Cơ sở tài liệu và phƣơng pháp nghiên cứu. - Đặc điểm địa tầng phân tập châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen. - Tiến hóa trầm tích châu thổ ngầm sông Hậu trong Pleistocen muộn - Holocen.. - Lê Đức An (1996), “Về dao động mực nƣớc biển ở thềm lục địa ven bờ Việt Nam trong Holocen”, Tạp chí Các khoa học về trái đất, (18/4), tr. - Nguyễn Địch Dỹ và nnk (2004), Nghiên cứu biến động cửa sông và môi trường trầm tích Holocen - hiện đại vùng ven bờ châu thổ sông Cửu Long, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội. - Đề tài khoa học cấp nhà nƣớc, mã số:. - Doãn Đình Lâm (2003), “Lịch sử tiến hóa trầm tích Holocen châu thổ sông Hồng”, Luận án Tiến sĩ Địa chất.. - Nguyễn Văn Lập, Tạ Thị Kim Oanh (2004),“Môi trƣờng trầm tích Pleistocen muộn - Holocen vùng Cà Mau”, Tạp chí Các Khoa học về Trái đất, 26(2), tr. - Trầm tích giồng cát huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh và tiến hóa Holocen châu thổ sông Cửu Long”, Tạp chí các Khoa học về Trái đất, 34(3ĐB), tr. - Trần Nghi (2010), Giáo trình Trầm tích luận trong nghiên cứu Dầu khí, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Trần Nghi (2003), Giáo trình Trầm tích học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Trần Nghi, Đinh Xuân Thành và nnk (2005),“Quy luật chuyển tƣớng lòng sông cổ của trầm tích Neogen muộn - Đệ tứ trong mối quan hệ với hoạt động kiến tạo vùng đồng bằng Nam Bộ”, Tạp chí khoa học công nghệ biển tr.1 - 9.. - Trần Nghi, Đinh Xuân Thành (2000),“Tiến hóa trầm tích và cổ địa lý giai đoạn Pliocen - Đệ tứ lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam”, Tạp chí địa chất, loạt A, phụ trƣơng 2000, tr. - Trần Nghi, Đinh Xuân Thành và nnk (2004),“Nhìn lại sự thay đổi mực nƣớc biển trong đệ tứ trên cơ sở nghiên cứu trầm tích vùng ven biển và biển nông ven bờ từ Nha Trang đến Bạc Liêu”, Tạp chí khoa học và công nghệ biển, 3(4), tr.1 - 9.. - Trần Nghi và nnk (2010), báo cáo chuyên đề: “Tiến hóa môi trƣờng trầm tích Holocen vùng cửa sông ven biển từ cửa sông Tiền đến cửa sông Hậu”.. - Trần Nghi, Mai Thanh Tân, Doãn Đình Lâm và nnk (2000), Tiến hóa trầm tích và cổ địa lý giai đoạn Pliocen - Đệ tứ lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam, tạp chí Địa chất.. - Đinh Xuân Thành (2012),“Tiến hóa trầm tích Pliocen - Đệ tứ vùng thềm lục địa từ Quảng Nam đến Bình Thuận”, luận án Tiến sĩ Địa chất.