Tình hình tử vong do ung thư tại tỉnh Điện Biên năm 2017

- TÌNH HÌNH TỬ VONG DO UNG THƯ TẠI TỈNH ĐIỆN BIÊN NĂM 2017.
- Nghiên cứu nguyên nhân tử vong giúp cho việc đánh giá gánh nặng bệnh tật.
- Nghiên cứu này nhằm mô tả tình hình tử vong do ung thư tại tỉnh Điện Biên năm 2017.
- Đây là một nghiên cứu mô tả cắt ngang, thu thập số liệu của tất cả các trường hợp tử vong tại Điện Biên trong năm 2017.
- Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư tại Điện Biên là 11,2%, trong đó tỷ lệ tử vong do ung thư phổi và ung thư gan đứng thứ 5 và thứ 8 trong số các nguyên nhân gây tử vong tại đây.
- Các trường hợp tử vong do ung thư tại Điện Biên gặp ở nhiều lứa tuổi khác nhau trong đó độ tuổi 50-59 chiếm tỷ lệ cao nhất (26.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư ở nam cao hơn ở nữ (p <.
- Các bệnh ung thư gây tử vong hàng đầu tại Điện Biên bao gồm ung thư phổi, ung thư gan, ung thư dạ dày, ung thư vòm họng ở nam giới và ung thư phổi, ung thư gan và ung thư cổ tử cung, ung thư vú ở nữ giới.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư tại Điện Biên tương tự như tỷ lệ tử vong do ung thư chung của toàn quốc.
- Loại ung thư phổ biến gây tử vong ở cả nam giới và nữ giới là ung thư phổi và ung thư gan..
- Ung thư đang trở thành gánh nặng lớn và ngày càng gia tăng tại các quốc gia trên thế giới, đặc biệt với các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình do gánh nặng kinh tế cho bệnh nhân, hệ thống chăm sóc sức khỏe và quốc gia phải chi tiêu nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe, thiệt hại về năng suất lao động do bệnh tật và tử vong sớm.
- 1 Hiện nay, ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, chỉ đứng sau bệnh lý về tim mạch, với 9,6 triệu người tử vong trên thế giới năm 2018, cứ 6 người tử vong trên thế giới thì 1 người tử vong do ung thư.
- 2 Trong số hơn 100 loại bệnh ung thư khác nhau hiện nay phổ biến nhất là ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư tiền.
- liệt tuyến, ung thư da và ung thư dạ dày, trong đó các bệnh ung thư gây tử vong nhiều nhất trên thế giới là ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư vú.
- 2 Ung thư đang là mối đe dọa hàng đầu đối với người dân và là gánh nặng của ngành y tế, khi bệnh đang ngày càng có xu hướng gia tăng.
- Tính đến tháng 11 năm 2020, theo Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế, số ca hiện mắc ung thư trên thế giới khoảng trên 50 triệu người, số ca mắc mới là trên 19 triệu ca.
- 3 Điều đáng nói khoảng 70% bệnh nhân ung thư sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
- 4 Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ mắc bệnh cao, mỗi năm có hơn 300.000 bệnh nhân đang điều trị bệnh ung thư khoảng 165.000 ca mắc mới và 115.000 bệnh nhân tử.
- vong do ung thư (năm 2018), trong đó ung thư gan đã vượt qua ung thư phổi trở thành ung thư thường gặp nhất.
- Nhìn tổng quan trên bản đồ ung thư thế giới, tỉ lệ mắc ung thư của Việt Nam không quá cao nhưng tỉ lệ tử vong tương đối lớn, xếp vị trí 56/185 quốc gia và vùng lãnh thổ với tỉ lệ dân.
- Số liệu về tử vong là một trong những chỉ số y tế quan trọng nhất nhằm đo lường tình trạng sức khỏe và y tế của từng địa phương, khu vực, quốc gia.
- 6 Tầm quan trọng của các chỉ số đo lường tử vong còn thể hiện trong hai mục tiêu của kế hoạch phát triển Thiên Niên Kỷ và là một trong ba yếu tố cấu thành nên chỉ số phát triển con người của Liên hợp quốc.
- Việc tìm hiểu mô hình tử vong, trong đó có nguyên nhân tử vong do ung thư được coi là một điều kiện thiết yếu trong định hướng các hoạt động y tế và hỗ trợ việc xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng đối với từng địa phương, khu vực.
- Nhằm cung cấp thông tin về tình hình tử vong tại Điện Biên cho các nhà quản lý và hoạch định chính sách chung của tỉnh cũng như trong lĩnh vực y tế của tỉnh, chúng tôi tiến hành nghiên cứu Tình hình tử vong do ung thư tại tỉnh Điện Biên năm 2017..
- Đối tượng và thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành đối với tất cả các trường hợp tử vong từ đến 31/12/2017.
- Đây là 100 xã đã được hướng dẫn và ghi chép sổ A6 cụ thể theo nguyên nhân trong khi các xã khác mới chỉ ghi lại số lượng tử vong với nguyên nhân chung là bệnh mất hoặc già mất.
- Mặt khác tại 100 xã này công tác ghi chép tử vong và nguyên nhân tử vong do bác sĩ tiến hành trong khi các xã khác chưa có bác sĩ, chỉ có y sĩ khám bệnh..
- Tổng số trường hợp tử vong thuộc địa bàn của 100 xã ở tỉnh Điện Biên ghi nhận được trong điều tra này là 2856 trường hợp..
- Thông tin của tất cả các trường hợp tử vong thuộc địa bàn xã được ghi nhận trong sổ ghi chép tử vong (A6/TYT) của trạm y tế xã, (thực hiện theo thông tư số 27/2014/TT-BYT, năm 2014).
- Các trường hợp tử vong được xác định do nguyên nhân ung thư khi cán bộ trạm y tế xã ghi nhận được thông tin (do người thân cung cấp) của các cơ sở y tế tuyến trên về chẩn đoán và điều trị bệnh (hóa trị, phẫu thuật, xạ trị, chăm sóc giảm nhẹ...).
- Để hạn chế sai số có thể xảy ra, chỉ lấy các trương hợp tử vong do tuyến trên chẩn đoán, loại các trường hợp tử vong chỉ ghi nguyên nhân là bệnh mất chung chung và già mất..
- Nguyên nhân tử vong sẽ được phân tích theo các nhóm bệnh dựa vào phân loại quốc tế bệnh tật ICD-10..
- Nghiên cứu này chỉ sử dụng phương pháp thu thập số liệu đã được ghi nhân sẵn ở sổ ghi chép tử vong A6/TYT của hệ thống y tế.
- Điều tra ghi nhận được 2856 trường hợp tử vong tại tỉnh Điện Biên trong năm 2017, có 1786 đối tượng là nam chiếm 62,5%, nữ giới có 1070 trường hợp (37,5.
- Kết quả điều tra cho thấy tỉ lệ tử vong của nhóm người cao tuổi.
- Đa số các trường hợp là tử vong tại nhà, chiếm tỉ lệ 77,9%.
- chỉ có 15,2% là tử vong tại cơ sở y tế..
- Một số đặc điểm của các trường hợp tử vong tại tỉnh Điện Biên.
- Địa điểm tử vong.
- Kết quả điều tra ghi nhận được 320 trường hợp tử vong do ung thư, chiếm tỷ lệ 11,2% trong số 2856 tất cả các trường hợp tử vong được ghi nhận..
- Mười nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất (n=2856).
- Biểu đồ 1 cho thấy với 2856 trường hợp tử vong trong năm 2017 được điều tra, trong số 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, tử vong do ung thư góp mặt 2 nguyên nhân là ung thư phổi (đứng hàng thứ 5) và ung thư gan (đứng hàng thứ 8)..
- Phân bố tử vong do ung thư trong các trường hợp tử vong theo nhóm tuổi (n = 2856).
- Biểu đồ 2 cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư thấp nhất là trẻ em (1,6%) và cao nhất là nhóm tuổi từ 50 - 59 tuổi (26.
- Sự khác biệt về tỷ lệ tử vong do ung thư giữa các nhóm có ý nghĩa thống kê với p <.
- Phân bố tử vong do ung thư trong các trường hợp tử vong theo nhóm tuổi (n=2856).
- Sự khác biệt về tỷ lệ tử vong do ung thư giữa các nhóm có ý nghĩa thống kê với p<.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư theo nhóm tuổi và giới (n=2856).
- Ung thư Tổng số TV.
- Ung thư.
- Số TV do ung thư/ tổng số trường hợp tử vong của từng nhóm tuổi.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư theo nhóm tuổi và giới (n=2856).
- Tổng số TV Ung thư p.
- Tổng số TV Ung thư.
- Kết quả điều tra cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư ở nam giới cao hơn ở nữ giới, sự khác biệt này có giá trị thống kê (12,4% so với 9,3%.
- Ở cả hai giới tử vong do ung thư cao nhất là nhóm tuổi từ 50-59 tuổi (nam 24,2%, nữ 31,9%)..
- Ở cả hai giới tử vong do ung thư cao nhất là nhóm tuổi từ 50 -59 tuổi (nam 24,2%, nữ 31,9%)..
- Phân bố một số loại ung thư gây tử vong thường gặp (n=320 THTV do ung thư).
- Kết quả ở Biểu đồ 3 cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư phổi đứng đầu trong các loại ung thư, chiếm 25,9%.
- Xếp thứ hai là do ung thư gan chiếm tỉ lệ 24,7%.
- Nguyên nhân do ung thư dạ dày chiếm hàng thứ ba với tỉ lệ 10,0%..
- Một số loại ung thư gây tử vong thường gặp theo giới tính.
- Loại ung thư Nam Nữ p.
- Ung thư phổi .
- Ung thư gan .
- Ung thư dạ dày .
- Ung thư máu .
- Ung thư vòm họng .
- Ung thư đại tràng .
- Ung thư cổ tử cung/TC 14 14,1.
- Ung thư vú 10 10,1.
- Ung thư tuyến tiền liệt 8 3,6.
- Các loại ung thư khác .
- Phân bố một số loại ung thư gây tử vong thường gặp (n=320 THTV do ung thư) Kết quả ở Biểu đồ 3 cho thấy tỷ lệ tử vong do ung thư phổi đứng đầu trong các loại ung thư, chiếm 25,9%.
- Một số loại ung thư gây tử vong thường gặp theo giới tính.
- Loại ung thư Nam Nữ.
- Số ung thư từng loại/ tổng số các loại ung thư.
- Ba loại ung thư thường gặp ở cả hai giới là ung thư phổi (nam 29,0%, nữ 19,2.
- ung thư gan (nam 29,0%, nữ 15,2%) và ung thư dạ dày (nam 9,0%.
- Trong đó tỉ lệ ung thư gan của nam giới cao hơn ở nữ giới, sự khác biệt có giá trị thống kê (p <0,05).
- Ung thư vú và cổ tử cung là một trong 5 loại ung thư thường gặp nhất ở nữ giới (với tỉ lệ lần lượt 10,1% và 14,1%)..
- Tỷ lệ tử vong do ung thư trong nghiên cứu của chúng tôi là 11,2% tương tự số liệu tử vong do ung thư của Việt Nam theo thống kê vào năm 2020 (11,2.
- 7 thấp hơn so với tỷ lệ tử vong của Việt Nam năm 2018 (12,0.
- 8 tương đương với với 1,12 người / 10 tử vong có nguyên nhân là do ung thư cao hơn so với con số này trên thế giới (trên thế giới cứ 6 người tử vong thì có 1 người tử vong do ung thư).
- So với một số quốc gia trong khu vực Việt Nam có tỷ lệ tử vong do ung thư cao hơn Thái Lan (10,22.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư tại Điện Biên ở nữ giới thấp hơn ở nam giới (12,4% so với 9,3%,.
- 7 Nhóm tuổi có tỷ lệ tử vong do ung thư cao nhất là nhóm tuổi từ 50-59 tuổi (26.
- Kết quả của nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ tử vong do ung thư gan và ung thư phổi ở nam giới là cao nhất (đều chiếm 29.
- sau đó là ung thư dạ dày.
- Trên thế giới ung thư hay gặp nhất ở nam giới là ung thư phổi, tiếp đến là ung thư tuyến tiền liệt, đại tràng, thực quản.
- 3 Trong khi đối với nữ giới, tại Điện Biên tỷ lệ tử vong do ung thư phổi chiếm tỷ lệ cao nhất, sau đó đến ung thư gan và ung thư vú, kết quả này khác với con số chung của cả nước (cao nhất là ung thư vú, sau đó đến ung thư phổi, ung thư đại tràng, ung thư gan).
- Có thể thấy ung thư gan là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam (đứng đầu ở nam giới và đứng thứ 4 ở nữ), nguyên nhân do người dân tại nhiều vùng nông thôn vẫn có thói quen uống rượu nhiều và uống rượu.
- “suông” tức uống rượu mà không ăn, thêm vào đó phương pháp nấu rượu theo phương pháp truyền thống vẫn còn nhiều, tỷ lệ cồn trong rượu cao, do đó tỷ lệ xơ gan và ung thư gan ở Việt Nam ngày càng tăng (năm 2000 là 5,787 ca mắc mới, năm 2010 là 9,372 ca mắc mới và năm 2018 lên đến 19,586 ca mắc mới).
- 12 Hơn nữa khi người dân phát hiện ra bị ung thư và thường ở giai đoạn muộn, người dân – nhất là ở các vùng nông thôn, họ không có điều kiện chữa trị theo Tây y, mà toàn chữa thuốc nam vì vậy tỷ lệ tử vong do ung thư ở Việt Nam vẫn còn cao và liên tục tăng qua các năm với với 164,671 ca mới mắc, 114,871 ca tử vong và 303,033 hiện mắc ung thư năm 2018 và 182,563 ca mới mắc, 122,690 ca tử vong và 353,826 ca hiện mắc ung thư năm 2020.
- Thứ hai thiết kế nghiên cứu là mô tả cắt ngang nên chỉ cung cấp thông tin về nguyên nhân tử vong tại tỉnh ở thời điểm nghiên cứu.
- Tỷ lệ tử vong có nguyên nhân ung thư chung ở Điện Biên năm 2017 là 11,2%.
- Tỷ lệ tử vong do ung thư ở nam giới (12,4%) cao hơn ở nữ giới (9,3.
- Nhóm tuổi 50-59 tuổi có tỷ lệ tử vong do ung thư nhiều nhất (26%)..
- Ung thư phổi, gan và dạ dày là ba loại ung thư hàng đầu hay gặp nhất ở nam giới.
- Ở nữ giới là ung thư phổi, gan và cổ tử cung.