- Ứng dụng Viễn thám và hệ thông tin ðịa lý trong nghiên cứu biến động sử dụng đất vùng cửa sông. - Mã tỉnh Thanh Hóa giai đoạn . - Trường Đại học Khoa học Tư nhiên. - Luận văn ThS. - Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên và môi trường Mã số . - Phạm Quang Sơn Năm bảo vệ: 2013. - Abstract: Đánh giá tổng quan các nghiên cứu về cùng cửa sông và khả năng sử dụng thông tin viễn thám trong nghiên cứu vùng ven biển và cửa sông. - Thu thập và sử lý các nguồn tư liệu có liên quan đến khu vực nghiên cứu (địa chất, địa mạo, khí tượng-thủy-hải văn, kinh tế - xã hội, ảnh vệ tinh, bản đồ các loại). - Điều tra thực địa, đối sánh với bản đồ biến động, đánh giá độ chính xác và khai thác thông tin cho đánh giá biến động môi trường tự nhiên. - Xây dựng mô hình xử lý thông tin không gian trong nghiên cứu vùng ven biển và cửa sông. - Tích hợp thông tin không gian trên các hệ thống xử lý ảnh số và GIS, phân tích đánh giá quy mô biến động môi trường tự nhiên. - Đánh giá biến động không gian vùng ven biển cửa sông Mã và đưa ra định hướng khai thác vùng cửa sông trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nước biển dâng.. - Môi trường. - Sử dụng đất. - Thanh Hóa Content. - cửa sông trên lãnh thổ nước ta. - Vùng cửa sông với ñ ặc ñiểm tự nhiên vô cùng ñặc biệt, là nơi nằm trong tương tác của biển và hạ lưu sông ngòi trong lục ñịa, vừa chịu ảnh hưởng của chế ñộ thủy văn sông ngòi vừa chịu ảnh hưởng của chế ñộ hả i văn ven biển. - Vì vậy, ñây là nơi có môi trường tự nhiên luôn ở trạng thái biến ñộng mạnh. - H oạt ñộng diễn ra mạnh nhất là của hai quá trình bồi tụ và xót lở trong quá trình phát triển c ửa sông và rộng hơn là châu thổ.. - Chính ñặc ñiểm trên mà vùng cửa sông hình thành và phát triển các hệ sinh thái rất ñặc. - thù, có ý nghĩa ñối với sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và ña dạng sinh học. - Cụ thể, vùng cửa sông vừa là vùng sản xuất, cung cấp n guồn lương thực, thực phẩm vừa ñồng thời ñảm nhiệm chức năng tiêu thoát nước lũ, giao thông thủy, bảo vệ môi trường như ñiều tiết nguồn nước ngầm, khống chế lũ lụt, bảo vệ ñường bờ biển, góp phần ổn ñịnh khí hậu, nơi bảo tồn và bảo vệ các nguồn gen quý. - Tuy nhiên việc quả n lý, khai thác và bảo vệ trên khu vực cửa sông còn nhiều vấn ñề bất cập. - Hoạt ñộng phát triển kinh tế xã hội của con người làm cho quá trình môi trường tự nhiên trong khu vực này theo ch iều hướng tiêu cực, ñặc biệt là sự biến ñổi sử dụng ñất có tác ñộng xấu tới sản xuất, khai thác và các chức năng chính của cửa sông.. - Vùng cửa sông Mã thuộc ñịa phận tỉnh Thanh Hóa là khu vực quan trọng trong xây. - dựng và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh vùng lâncận. - ðây là nơi mà các hoạt ñộng kinh tế như khai thác hải sản, nuôi trồng thủy sản, giao thông thủy, phát triển du lịch - nghỉ dưỡng ven biển, vv. - Tuy nhiên như ñã phân tích ở trên, ở ñây hiệnnay hoạt ñộng phát triển kinh tế xã hội của con người làm biến ñộng sử dụng ñất. - Dẫn ñến biến ñộng sử dụng ñất trong khu vực này ngày càng thêm mạnh mẽ.. - biển dâng (NBD) diễn ra trên toàn cầu thì vùng cửa sông là những khu vực sẽ chịu ảnh hưởng của các dạng tai biến thiên nhiên, như hiện tượng n ước dâng do bão, xói lở bờ biển, vỡ ñê biển, bồi lấp luồng lạch, nhiễm mặn, ô nhiễm nguồn nước và ñất ven biển,.vv…. - Với mục ñích nghiên cứu, ñánh giá biến ñộng sử dụngñất vùng cửa sông do hoạt ñộng. - của các quá trình tự nhiên và các hoạt ñộng của con người gây ra. - Nhằm phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững khu vực vùng cửa sông Mã.ðề tài nghiên cứu ñược lựa chon với tiêu ñề: “Ứng dụng Viễn thám và hệ thông tin ðịa lý trong nghiên cứu biến ñộng sử dụng ñất vùng cửa sông Mã tỉnh Thanh Hóa giai ñoạn . - Mục tiêu nghiên cứu của ñề tài. - Ứng dụng thông tin viễn thám ña thời gian và GIS ñểthấy ñược sự biến ñổi trong quá trình phát triển về cả không gian và thờigian khu vực cửa sông Mã tỉnh Thanh Hóa.. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - ðánh giá tổng quan các nghiên cứu về vùng cửa sông và khả năng sử dụng thông tin viễn thám trong nghiên cứu vùng ven biển và cửa sông.. - Thu thập và xử lý các nguồn tư liệu có liên quan ñến khu vực nghiên cứu. - ðiều tra thực ñịa, ñối sánh với bản ñồ biến ñộng, ñánh giá ñộ chính xác và khai thác thông tin cho ñánh giá biến ñộng môi trường tự nhiên.. - Xây dựng mô hình xử lý thông tin không gian trong nghiên cứu vùng ven biển và cửa sông.. - Tích hợp thông tin không gian trên các hệ thống xử lý ảnh số và GIS. - phân tích, ñánh giá qui mô biến ñộng môi trường tự nhiên.. - ðánh giá biến ñộng không gian vùng ven biển cửa sông Mã và ñưa ra ñịnh hướng khai thác vùng cửa sông trong bối cảnh BðKH và NBD. - Phương pháp nghiên cứu. - Sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu truyền thống và các phương pháp có ứng dụng công nghệ hiện ñại như viễn thám, Hệ thông tin ñịa lý (GIS).. - Các phương pháp truyền thống sử dụng trong ñề tài:. - Phân tích thống kê và tổng hợp các tài liệu, số liệu về kinh tế- xã hội.. - Các phương pháp và công nghệ mới:. - Phân tích ảnh và triết xuất thông tin viễn thám trên các hệ thống xử lý ảnh số.. - Tích hợp thông tin ảnh, bản ñồ và các thông tin ñịa lý khác trên các phần mềm Hệ thông tin ñịa lý (GIS).. - Phân tích, ñánh giá mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên và nhân tạo.. - Phạm vi nghiên cứu. - Phạm vi không gian: Khu vực nằm kẹp giữa 2 con sô ng là sông Trường Giang và sông Mã thuộc huyện Hoàng Hóa, tỉnh Thanh Hóa.. - Phạm vi thời gian: Nghiên cứu biến ñộng sử dụng ñ ất vùng cửa sông Mã giai ñoạn . - Phạm vi khoa học: Với mục tiêu và nhiệm vụ ñã ñặt ra, nội dung trong luận văn chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu trong những vấn ñề chủ yếu sau:. - Xây dựng bản ñồ biến ñộng hiện trạng sử dụng ñấtcửa sông Mã tỉnh Thanh Hóa giai ñoạn . - ðề xuất các giải pháp khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường vùng cửa sông Mã trong bối cảnh biến ñổi khí hậu.. - Dữ liệu, trang thiết bị phục vụ cho nghiên cứu ðề tài nghiên cứu ñã sử dụng các tư liệu và thiết bị sau:. - Bản ñồ ñịa hình tỷ lệ 1:25 000 khu vực nghiên cứu.. - Các tài liệu thống kê tự nhiên, kinh tế xã hội qua các năm nghiên cứu.. - Một số các bài báo khoa học, tài liệu liên quan ñến khu vực nghiên cứu.. - Cấu trúc luận văn. - Chương 1: Tổng quan và cơ sở phương pháp nghiên cứubiến ñộng vùng cửa sông từ thông tin Viễn thám và Hệ thông tin ðịa lý (GIS). - Chương 2: ðặc ñiểm ñiều kiện tự nhiên, kinh tế - xãhội khu vực nghiên cứu Chương 3: Nghiên cứu biến ñộng sử dụng ñất vùng cửasông Mã tỉnh Thanh Hóa bằng dữ liệu Viễn thám và GIS. - Ứng dụng viễn thám và GIS nghiên cứu biến ñộng sử dụng ñất cửa Nam Triệu – cửa Cấm (Hải Phòng) và vùng cửa ðáy (Nam ðịnh – Ninh Bình) trong giai ñoạn . - Luận văn thạc sỹ khoa học, trường ñại học Khoa học Tự nhiên, ñại học Quốc gia Hà Nội.. - Ứng dụng công nghệ viễn thám và Hệ thông tin ðịa lý ñể ñánh giá biến ñộng lớp phủ thực vật tại vườn quốc gia U Minh Thượng. - Tạp chí Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, No 22, Hà Nội.. - “ðánh giá thực trạng và ñề xuất sử dụng ñất nông. - nghiệp hợp lý huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa”. - Kịch bản Biến ñổi Khí hậu, Nước biển dâng cho Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường tháng 6 – 2009.. - Phân loại sử dụng ñất và lớp phủ ñất ñô thị ở Hà Nội bằng dữ liệu Terra ASTER, Trường ðại học Khoa học Tự nhiên, ðại học Quốc gia Hà Nội.. - “Nghiên cứu diễn biến vùng ven biển cửa sông Hồng- sông Thái Bình trên cơ sở ứng dụng thông tin viễn thám và hệ thông tin ñịa lý (GIS) phục vụ khai thác sử dụng hợp lý lãnh thổ, bảovệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường”. - Luận án tiến sỹ ñịa lý, Lưu trữ Trường ðH Khoa học tự nhiên, ðHQG Hà Nội, 145tr.. - “Nghiên cứu biến ñộng các vùng cửa sông ven biển Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ tư thông tin Viễn thám phân giải cao và GIS, phụ vự chiến lược phát triển kinh tế biển và bảo vệ Tài nguyên – Môi trường”. - ðề tài nghiên cứu khoa học Viện ðịa chất – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.. - “ðánh giá biến ñộng lớp phủ ñất bằng phương pháp phân tích véc tơ biến ñộng huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.” Luận văn thạc sỹ. - Khoa ðịa Lý, Trường ðH Khoa học tự nhiên, ðHQG Hà Nội.. - “Cơ sở viễn thám”, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.. - “ðịa thông tin ứng dụng”. - (Các ứng dụng của Viễn thám – Hệ thông tin ðịa lý và GPS). - NXB Khoa học và kỹ thuật.. - “Nghiên cứu biến ñộng hiện trạng lớp phủ thực vật và ảnh hưởng của nó tới quá trình xói mòn lưu vực sông Trà Khúc bằng phương pháp viễn thám và hệ thông tin ñịa lý”. - Luận án TS ðịa lý, Lưu trữ Trường ðH Khoa học tự nhiên, ðHQG Hà Nội.. - “ðánh giá biến ñộng sử dụng ñất huyện Thanh Trì - thành phố HàNội giai ñoạn trên cơ sở phương pháp viễn thám kết hợp GIS”. - Tạp chí khoa học, ðại học quốc gia Hà Nội, Số 4, Tập XX, Hà Nội.