Yếu tố con người trong cuộc vận động cải cách ở Đông Nam Á (nửa sau thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX)

- Ca ̉ i ca ́ ch, Đông Nam Á, nhân tố con người trong cải cách.
- Yê ́ u tô ́ con ng ườ i trong ca ́ c cuộc vận động ca ̉ i ca ́ ch ở Đông Nam A ́ co ́ vai tro ̀ rất quan trọng trong giai đoạn nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX..
- Trong yê ́ u tô ́ con ng ườ i thı ̀ vai tro ̀ va ̀ vi thê.
- cu ̉ a ng ườ i la ̃ nh đạo ca ̉ i ca ́ ch là quan trọng nhất quyết đi nh đê ̣ ́n sự tha ̀ nh công hay thất bại cu ̉ a chương trı ̀ nh ca ̉ i ca ́ ch đo.
- Ca ́ c cuộc vận động ca ̉ i ca ́ ch diễn ra va ̀ thắng lợi theo con đườ ng t ừ trên xuống nên nhân tố đa ̉ m ba ̉ o thắng lợi cho ca ̉ i ca ́ ch không pha ̉ i la ̀ quần chu ́ ng nhân dân ma ̀ la ̀ tầng lớp lãnh đạo đất nước..
- Nê ́u tầng l ớ p bên trên la ̀ lực lượng kh ở i x ướ ng ca ̉ i ca ́ ch thı ̀ đa ̉ m ba ̉ o sự.
- i ca ́ ch tha ̀ nh công điển hı ̀ nh ở Đông Nam Á co ́ Thái Lan (Xiêm)..
- Co ̀ n đô ́ i v ớ i ca ́ c n ướ c kha ́ c như Indonesia, Philippines và Việt Nam thı ̀ cuộc vận động ca ̉ i ca ́ ch diễn ra sôi nổi nhưng do tầng l ớ p bên d ướ i xa ̃ hội tiê ́ n ha ̀ nh nên thất bại..
- Các cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách thông thường diễn ra và thắng lợi theo con đường từ trên xuống trong khi cách ma ̣ng là sự nghiê ̣p của quần chúng nhân dân, diễn ra và thắng lợi theo con đường từ dưới lên.
- Vı̀ thế yếu tố đảm bảo thắng lợi cho cuô ̣c cải cách không phải là quần chúng nhân dân mà là.
- tầng lớp bên trên hay là lực lượng lãnh đa ̣o.
- Nói như vâ ̣y không có nghı̃a là chúng ta bỏ qua vai trò.
- của quần chúng nhân dân và những lực lượng khác trong công cuô ̣c cải cách ở Đông Nam Á giai đoa ̣n câ ̣n đa ̣i.
- Xét công cuô ̣c cải cách ở Thái Lan (Xiêm), Indonesia, Philippines và Việt Nam giai đoa ̣n nửa.
- Thứ nhất là đô ̣i ngũ những nhà cải cách, gồm những người đề xướng và lãnh đa ̣o.
- hai là quần chúng nhân dân.
- Thứ ba là các thế lực bảo thủ, gồm những người phản đối công cuô ̣c cải cách.
- Thứ tư là các chuyên gia người ngoa ̣i quốc..
- Tuy nhiên chı̉ có công cuô ̣c cải cách ở Xiêm mới có nhóm thứ tư còn ở Indonesia, Philippines và Việt Nam thı̀ hầu như không có vai trò của các chuyên gia nước ngoài..
- Lực lượng lãnh đa ̣o cải cách ở Xiêm nổi lên vai trò của hai nhà vua Mongkut và Chulalongkorn..
- Mongkut lên kế vi ̣ và lấy hiê ̣u là Rama IV .
- Đă ̣c biê ̣t ông dần tiếp câ ̣n và hiểu được sức ma ̣nh khổng lồ của phương Tây từ các kỹ thuâ ̣t tiên tiến.
- Những ý tưởng cải cách dần hı̀nh thành trong đầu nhà sư hoàng gia này.
- Đồng thời ông cũng tı̀m cách liên minh với giới quý tô ̣c để hı̀nh thành nhóm chı́nh tri ̣ nhằm tı̀m cách thâu tóm quyền lực.
- Mongkut đã để la ̣i cho con trai là vua Chulalongkorn mô ̣t sự nghiê ̣p đã được khơi sẵn để tiếp tu ̣c phát triển.
- Chulalongkorn là linh hồn, là những người tổ chức, lãnh đa ̣o công cuô ̣c cải cách ở Thái Lan trong điều kiê ̣n vô cùng khó khăn.
- Nếu như Mongkut là người tự đào ta ̣o mı̀nh thành nhà cải cách tài ba thı̀.
- Chulalongkorn là sản phẩm đào ta ̣o nhân tài của vua Mongkut..
- Để xây dựng lực lượng phu ̣c vu ̣ cho công cuô ̣c cải cách ở Thái Lan, hai vi ̣ vua này là những người có công rất lớn trong viê ̣c đào ta ̣o các thế hê ̣ nhân tài.
- Chı́nh vi ̣ thế xã hô ̣i là mô ̣t thuâ ̣n lợi rất lớn của nhóm các nhà cải cách ở Thái Lan.
- chia quyền lực, xâu xé lẫn nhau vı̀ các nhà cải cách đều đã có quyền lực mô ̣t cách tự nhiên.
- Mongkut và Chulalongkorn là đı̉nh cao, là sự kết tinh của hai nền giáo du ̣c phương Tây và truyền thống phương Đông.
- Nếu như vua Mongkut là người tự đào ta ̣o mı̀nh trở thành nhà cải cách thı̀ tới thế hê ̣ vua Chulalongkorn, viê ̣c đào ta ̣o đã được tổ chức bài bản hơn, có các chuyên gia nước ngoài tham gia vào quá trı̀nh đào ta ̣o.
- Nói đến yếu tố con người trong cải cách thı̀.
- Trong công cuô ̣c cải cách ở Xiêm, thành phần đông đảo trong phe bảo thủ là tầng lớp quý tô ̣c truyền thống.
- Ho ̣ chống la ̣i công cuô ̣c cải cách ở Xiêm vı̀ lo sợ bi ̣ tước đoa ̣t quyền lực và lợi ı́ch.
- Điển hı̀nh như khi Chulalongkorn lên ngôi, quyền lực thuô ̣c về Suriyawong, là người đứng đầu phe bảo thủ.
- tiến hành cải cách từ từ, không vô ̣i vã để tránh đu ̣ng cha ̣m đến lợi ı́ch của các quý tô ̣c, hoàng thân..
- Đối với cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở Xiêm thı̀.
- Nếu chúng ta go ̣i chung ho ̣ là “chuyên gia” thı̀ có thể.
- Nhóm thứ nhất là những người đã góp phần đào ta ̣o nên các nhà cải cách mà điển hı̀nh là hai nhà vua Mongkut và Chulalongkorn..
- Ho ̣ là các giáo sı̃ phương Tây như giám mu ̣c người Pháp Jean-Baptiste Pallegoix, các nhà truyền giáo người Mỹ như Jesse Caswell, Bradley và House..
- Nhóm thứ hai là các chuyên gia về kỹ thuâ ̣t và.
- các nhà ngoa ̣i giao được triều đı̀nh Xiêm thuê làm viê ̣c trong các công xưởng và các cơ quan đa ̣i diê ̣n ở nước ngoài.
- Rolin-Jacquemyns là người am hiểu những kiến thức đă ̣c biê ̣t về luâ ̣t ho ̣c, hay hai chuyên gia về tài chı́nh người Anh là H.Rivett-Carnac và W.J.F Williamson.
- Những hoa ̣t đô ̣ng của hai nhóm chuyên gia này đã đóng góp quan tro ̣ng vào thành công của công cuô ̣c cải cách ở Xiêm.
- Tuy có vai trò quan tro ̣ng nhưng ho ̣ chı̉ dừng la ̣i là cố vấn cho các nhà cải cách ở Xiêm.
- Trong cuô ̣c cải cách ở Xiêm, quần chúng nhân dân là lực lượng hưởng ứng chương trình cải cách mà các vị vua triều Rama tiến hành, không phải là lực lượng quyết định sự thành bại của cải cách.
- Hơn nữa là xã hô ̣i Xiêm lúc bấy giờ là xã hô ̣i phong kiến.
- người dân Xiêm chưa đủ năng lực tham dự vào đời sống chı́nh tri ̣ của đất nước..
- Đối với công cuô ̣c cải cách ở Philippines, Indonesia và Việt Nam, yếu tố con người cũng có.
- Ho ̣ đều xuất thân là tầng lớp trı́ thức Nho học cấp tiến, quý tô ̣c bên dưới hay tầng lớp bı̀nh dân và chi ̣u ảnh hưởng nền văn minh phương Tây.
- Đối với Philippines, tầng lớp tiên tiến hı̀nh thành trong mấy thâ ̣p kỷ trước cách ma ̣ng chống Tây Ban Nha năm 1896 chủ yếu là từ các giai cấp đang lên trong lı̃nh vực kinh tế nước này là.
- người lai Hoa, người lai Tây Ban Nha và mô ̣t số.
- to lớn trong viê ̣c tuyên truyền khơi dâ ̣y tinh thần dân tô ̣c và hoa ̣t đô ̣ng tı́ch cực trong các cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở Philippines.
- Người khởi xướng cải cách ở Philippines là Jóse Rizal, là người thuô ̣c tầng lớp tiên tiến thuô ̣c thế hê ̣ lai Hoa năm đời..
- Cùng góp phần vào xu thế cải cách ở Philippines là.
- Bên ca ̣nh Jóse Rizal và Marcelo H.del Pilar còn có.
- Andrés Bonifacio là người đồng sáng lâ ̣p tổ chức Liga Filipina.
- Andreé Bonifacio là đa ̣i diê ̣n cho tầng lớp bı̀nh dân.
- kiếm sống và chi ̣u ảnh hưởng phương Tây, đă ̣c biê ̣t là từ sách báo của các nhà cách ma ̣ng Pháp.
- Bà là con gái mô ̣t viên chức – quý tô ̣c người Java tiến bô ̣ và sớm chi ̣u ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản.
- lực thanh cao), là tổ chức của trı́ thức và quý tô ̣c lớp dưới Java.
- Những thủ lı̃nh xuất thân là tầng lớp trı́ thức, tầng lớp tiên tiến ở Philippines và.
- Indonesia tuy đã có những nỗ lực phấn đấu trong cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách nhưng nhı̀n chung ho ̣ không tin vào lực lượng quần chúng nhân dân.
- Vı̀ thế mà những cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách này sớm đi vào tàn lu ̣i.
- Mô ̣t điều rất quan tro ̣ng là hầu như các nhà cải cách ở Indonesia và Philippines, Việt Nam đều có.
- Ho ̣ thuô ̣c tầng lớp tiên tiến, là trı́ thức Nho học, bı̀nh dân hoă ̣c quý tô ̣c lớp dưới.Tầng lớp tiên tiến ở Philippines có sự phân hóa vı̀ có những mâu thuẫn nô ̣i ta ̣i trong tư tưởng giai cấp.
- mô ̣t trong những yếu tố quan tro ̣ng làm cho cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở các nước này bi ̣ thất ba ̣i..
- Những nhà cải cách ở Philippines, Indonesia và Việt Nam không phải là những người lãnh đa ̣o có.
- Vı̀ thế sức ảnh hưởng của cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở các quốc gia này không mang tı́nh sâu rô ̣ng như ở Xiêm..
- Vı̀ thế, những hoa ̣t đô ̣ng của cải cách ha ̣n chế.
- Tuy nhiên, sự tham gia của quần chúng nhân dân vào các cuô ̣c cải cách không nhất thiết là yếu tố đảm bảo cho thắng lợi của các nước Đông Nam Á nửa sau thế kỉ XIX - đầu XX..
- Đối với cải cách, vai trò của quần chúng nhân dân là tham gia hiê ̣n thực hóa và xã hô ̣i hóa các biê ̣n pháp cải cách sau khi phái cải cách giành thắng lợi..
- Điều này khác với cách ma ̣ng, bởi trong cách ma ̣ng rất cần thiết và nhất thiết phải lôi cuốn sự tham gia rô ̣ng rãi của quần chúng nhân dân..
- Ở Philippines và Indonesia,thế lực bảo thủ luôn tı̀m cách chống la ̣i xu hướng duy tân là các thế lực thực dân đang xâm chiếm những nước này.
- nước ngoài đóng vai trò quan tro ̣ng trong viê ̣c làm thất ba ̣i những nỗ lực cải cách ở Indonesia và.
- tử những người lãnh đa ̣o đã dâ ̣p tắt các cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở Philippines và Indonesia trong giai đoa ̣n từ nửa sau thế kỉ XIX.
- Các nhà cải cách ở Philippines, Indonesia và Việt Nam chi ̣u ảnh hưởng của tư tưởng phương Tây bằng nhiều cách như trực tiếp hoă ̣c gián tiếp với người nước ngoài.
- canh tân từ nước ngoài.Tuy nhiên, ở các nước này không có viê ̣c mời các “chuyên gia” nước ngoài đến để đào ta ̣o nguồn lực phu ̣c vu ̣ cải cách mô ̣t cách khoa ho ̣c và bài bản như ở Xiêm.
- Bởi ba quốc gia này đang nằm dưới ách thống tri ̣ của thực dân phương Tây nên những nhà lãnh đa ̣o đất nước không có quyền lực mà la ̣i phu ̣ thuô ̣c vào thế lực bên ngoài..
- Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng yếu tố con người đóng vai trò quan tro ̣ng trong các cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở Đông Nam Á thời câ ̣n đa ̣i.
- Trong yếu tố con người thı̀ vai trò, vi ̣ thế của người lãnh đa ̣o công cuô ̣c cải cách rất quan tro ̣ng.
- Nó quyết đi ̣nh đến sự thành ba ̣i của mỗi cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở mỗi nước.
- Điều này chúng ta có thể dễ dàng nhâ ̣n ra thông qua vai trò của người lãnh đa ̣o đất nước trong cải cách ở Thái Lan là Mongkut và.
- Chulalongkorn đều là những vi ̣ vua thức thời, đã.
- đứng ra đảm đương công cuô ̣c cải cách với mu ̣c đı́ch là để duy trı̀ và bảo đảm đi ̣a vi ̣ thống tri ̣ của giai cấp phong kiến.
- Đồng thời thông qua đó để ta ̣o ra nô ̣i lực phát triển đất nước và bảo toàn chủ.
- Trong bối cảnh đa phần các quốc gia Đông Nam Á giai đoa ̣n nửa sau thế kỉ XIX đều trở thành thuô ̣c đi ̣a của chủ nghĩa thực dân phương Tây thı̀ Xiêm là đất nước duy nhất đô ̣c lâ ̣p và khá thành công trong công cuô ̣c cải cách của mı̀nh.
- Ở Indonesia, Philippines và Việt Nam, các trào lưu cải cách xuất hiê ̣n và diễn ra rầm rô ̣ nhưng nhı̀n chung đều thất ba ̣i.
- Nguyên nhân chı́nh xuất phát từ yếu tố con người trong cải cách..
- Những nhà lãnh đa ̣o cải cách đều xuất thân từ quý.
- Cuô ̣c vâ ̣n đô ̣ng cải cách ở các nước Đông Nam Á xuất hiê ̣n trong sự tác đô ̣ng của những nhân tố.
- chủ quan và khách quan.
- Có thể thấy chất xúc tác ma ̣nh mẽ cho sự ra đời các cuô ̣c cải cách ở các quốc gia Đông Nam Á là sự xâm lược và bóc lô ̣t của thực dân phương Tây.
- Tuy nhiên, nói như vâ ̣y không có nghı̃a là chúng tôi đề cao quá mức vai trò.
- Chı́nh những yếu tố bên trong của các quốc gia Đông Nam Á là nhân tố chi phối quyết đi ̣nh cuộc vâ ̣n đô ̣ng li ̣ch sử của các trào lưu cải cách.
- Trước sự thất ba ̣i hàng loa ̣t của các phong trào đấu tranh vũ trang của nhân dân các quốc gia Đông Nam Á thı̀ cải cách được xem là con đường hiện đại hóa đất nước và để ứng phó hữu hiê ̣u nhất đối với làn sóng xâm lược của thực dân phương Tây trong giai đoạn nửa sau thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX..
- Trong công cuộc cải cách,vai trò và vi ̣ thế của người lãnh đa ̣o cải cách rất quan tro ̣ng, quyết đi ̣nh đến sự thành công hay thất ba ̣i của chương trı̀nh cải cách đó.
- Trong công cuô ̣c cải cách, vai trò của yếu tố con người vô cùng quan tro ̣ng và vẫn còn nguyên giá tri ̣ thực tiễn đối với sự nghiê ̣p đổi mới của nước ta hiê ̣n nay.