- GIÁO ÁN GIẢNG DẠY GIÁO ÁN GIẢNG DẠY Trường: THPT Bùi Hữu Nghĩa Họ và tên GSh: Phan Quốc Dũng Lớp 10B9 Môn Vật lí Mã số: 1070299 Tiết thứ 7 Họ và tên GVHD: Lưu Văn Chánh Ngày 26 Tháng 03 Năm 2011 Bài 34 CHẤT RẮN KẾT TINH CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH. - Phân biệt được chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình dựa trên cấu trúc vi mô và những tính chất vĩ mô của chúng. - Phân biệt được chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể dựa trên tính dị hướng và tính đẳng hướng. - Kể ra được những ứng dụng của các chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình trong sản xuất và đời sống. - Kĩ năng - Giải thích được sự khác nhau về tính chất vật lí của các chất rắn khác nhau.. - Giáo viên - Bảng phân loại chất rắn và so sánh những đặc điểm của chúng.. - NỘI DUNG VÀ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề nhận thức ( 7 phút) Hoạt động của GV. - Vào bài: Trong chương trước chúng ta đã nghiên cứu các tính chất của chất khí về mặt hiện tượng và năng lượng, trong chương này chúng ta sẽ nghiên cứu chất rắn, chất lỏng và sự chuyển thể của các chất. - Trong bài đầu của chương chúng ta sẽ học cách phân biệt chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình. - chất đơn tinh thể và chất đa tinh thể.. - Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu trúc tinh thể của chất rắn kết tinh. - Hoạt động của GV. - Nội dung lưu bảng - Nêu các đặc điểm của thể rắn: lực tương tác, tính chất chuyển động của các nguyên tử. - Xem dạng mạng tinh thể muối ăn, kim cương, than chì trong SGK và cho biết tinh thể các chất có dạng hình học giống nhau hay không. - Hãy quan sát hình 34.2 SGK và phân tích cấu trúc tinh thể của muối ăn. - Các tinh thể của cùng một chất thì có chung một dạng hình học nhưng có thể có kích thước khác nhau tùy thuộc quá trình hình thành tinh thể diễn biến nhanh hay chậm, tốc độ kết tinh càng nhỏ, tinh thể càng có kích thước lớn. - Chất rắn có cấu trúc tinh thể được gọi là chất rắn kết tinh (hay chất rắn tinh thể. - Không, tinh thể của mỗi chất đều có dạng hình học tự nhiên xác định. - Tinh thể muối ăn có dạng hình lập phương được cấu trúc bởi các ion Cl- và Na+, mỗi ion dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng trùng với mỗi đỉnh của khối lập phương.. - Tinh thể của một chất được hình thành trong quá trình đông đặc của chất đó.. - Chất rắn kết tinh.. - Cấu trúc tinh thể: Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bởi các hạt liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó. - Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh(hay chất rắn tinh thể).. - Hoạt động 3: Các đặc tính của chất rắn kết tinh và ứng dụng của các chất rắn kết tinh (15 phút). - Vậy cấu trúc tinh thể của chúng có giống nhau hay không. - Hãy cho biết tính chất vật lý của kim cương và than chì. - Các chất rắn được cấu tạo từ cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất của chúng sẽ rất khác nhau. - Mỗi chất rắn kết tinh nóng chảy ở một nhiệt độ xác định. - Như thế nào gọi là chất đơn tinh thể? Và nó có tính chất gì. - Từ cấu trúc mạng tinh thể than chì ta thấy nếu tách than chì thành các lớp theo mặt của mạng phẳng thì dễ hơn nhiều so với tách than chì theo các hướng khác. - Đó chính là một biểu hiện của tính dị hướng của chất rắn đơn tinh thể.. - Như thế nào gọi là chất đa tinh thể? Và nó có tính chất gì. - Là các chất được cấu tạo chỉ từ một tinh thể. - Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng.. - Là các chất được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau. - Chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng.. - Các đặc tính của chất rắn kết tinh. - Được cấu tạo từ cùng một loại hạt nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì những tính chất vật lí của chúng cũng rất khác nhau. - Mỗi chất rắn kết tinh có nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước.. - Chất rắn kết tinh có thể là đơn tinh thể hoặc đa tinh thể. - Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng. - Chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng. - Hoạt động 4: Tìm hiểu các tính chất của chất rắn vô định hình. - (10 phút) Hoạt động của GV. - Nội dung lưu bảng - Ngoài các chất rắn kết tinh còn có các chất rắn vô định hình, tức là không có hình dạng xác định. - Chất rắn kết tinh khi nóng chảy thì biến đổi trạng thái một cách đột ngột từ rắn sang lỏng ở một nhiệt độ xác định, nghĩa là từ khi nóng chảy đến khi hóa lỏng hoàn toàn, nhiệt độ của chất không thay đổi, còn chất rắn vô định hình khi bị nung nóng chúng mền dần và chuyển sang thể lỏng.. - Lưu ý: một số chất rắn như lưu huỳnh, đường… có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô định hình.. - Chất rắn vô định hình. - Là chất rắn không có cấu trúc tinh thể. - Có tính đẳng hướng và không có nhiệt độ nóng chảy xác định. - Hoạt động 5: Củng cố. - (3 phút) Hoạt động của GV. - Hoạt đông của HS - Hướng dẫn HS ghi nhớ thông qua bảng phân loại chất rắn và so sánh những đặc điểm của chúng.