Nghệ thuật phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975

- NGHỆ THUẬT PHÂN TÍCH TÂM LÝ TRONG TRUYỆN NGẮN NGUYỄN MINH CHÂU SAU 1975.
- Luận văn tốt nghiệp Nghệ thuật phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975 là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Đoàn Đức Phương..
- 10 Chương 1: KHÁI LƯỢC VỀ NGHỆ THUẬT PHÂN TÍCH TÂM LÝ NHÂN VẬT VÀ HÀNH TRÌNH SÁNG TÁC CỦA NGUYỄN MINH CHÂU Error!.
- 1.2.Hành trình sáng tác của Nguyễn Minh Châu.
- 1.2.1.Cuộc đời Nguyễn Minh Châu.
- 1.2.2.Quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu.
- Chương 2: CÁC DẠNG THỨC CỦA NGHỆ THUẬT PHÂN TÍCH TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN NGUYỄN MINH CHÂU SAU 1975.
- Đối thoại nội tâm trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Độc thoại nội tâm trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Dòng ý thức trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Chương 3: NGÔN NGỮ VÀ GIỌNG ĐIỆU PHÂN TÍCH TÂM LÝ NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN NGẮN NGUYỄN MINH CHÂU SAU 1975 .
- Ngôn ngữ trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Ngôn ngữ phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Giọng điệu trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Giọng điệu phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Nguyễn Minh Châu là một trong số ít những nhà văn hiện đại Việt Nam đã thu hút được sự chú ý mạnh mẽ, đa chiều của giới nghiên cứu, phê bình, sáng tác cũng như công chúng yêu văn học trong và ngoài nước..
- Nguyễn Minh Châu là một trong số những tác giả có tác phẩm được chọn vào chương trình giảng dạy trong nhà trường phổ thông ở nhiều cấp.
- Nguyễn Minh Châu là một hiện tượng văn học vừa độc đáo vừa lớn lao của văn học Việt Nam hiện đại vào cuối thế kỷ XX.
- Nguyễn Minh Châu bước vào nghề văn hơi muộn nhưng ông được coi là “người mở đường tinh anh và tài năng nhất” cho sự nghiệp đổi mới văn học.
- Những trang viết chan chứa tinh thần nhân văn và sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng của Nguyễn Minh Châu về chiến tranh, về người lính đã đưa tên tuổi ông đến với đông đảo công chúng và khẳng định vị trí xứng đáng của ông trong văn học chống Mỹ..
- Đối với Nguyễn Minh Châu đó là mảnh đất mới mẻ đầy thử thách song vô cùng hấp dẫn thôi thúc nhà văn tìm hiểu, khám phá bằng tất cả tài năng và tình yêu cuộc sống.
- đặc biệt là với ba tập truyện ngắn: Bến quê, Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành, Cỏ lau, Nguyễn Minh Châu nổi lên như một cây bút viết truyện tài hoa nhất được dư luận chú ý quan tâm.
- Xuất phát từ sự đổi mới quan niệm nghệ thuật về con người, văn học Việt Nam cuối thế kỷ XX nói chung và nhà văn Nguyễn Minh Châu nói riêng đã xây dựng.
- Đó là vấn đề Nghệ thuật phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975..
- Nguyễn Minh Châu được xem là một hiện tượng nổi bật của văn học thập niên 80 của thế kỉ XX.
- Hai mươi chín năm cầm bút, Nguyễn Minh Châu đã vắt kiệt mình trên trang giấy, cố gắng đưa đến cho bạn đọc những tác phẩm nghệ thuật đích thực, những chiêm nghiệm, suy nghĩ chân thành về con người, về cuộc đời và nghề văn..
- Điều đáng nói ở đây là với trí tuệ và trái tim mẫn cảm, Nguyễn Minh Châu đã làm việc, suy nghĩ nghiêm túc nên mỗi tác phẩm của ông ngay từ khi mới ra đời đều được bạn đọc cũng như giới phê bình đón nhận nồng nhiệt vì nó thực sự có ích cho cách mạng, cho cuộc sống”[39;13 -14].
- Đương thời, truyện ngắn Nguyễn Minh Châu từng là đề tài tranh luận sôi nổi của bạn đọc nói chung và của giới phê bình nói riêng.
- Tháng 6 năm 1985, tuần báo Văn nghệ tổ chức cuộc hội thảo Trao đổi về truyện ngắn những năm gần đầy của Nguyễn Minh Châu với sự tham gia của nhiều nhà phê bình, nhà nghiên cứu văn học, những người làm công tác biên tập, những nhà văn có tiếng như: Đào Vũ, Bùi.
- Hiển, Phan Cự Đệ, Tô Hoài, Xuân Thiều, Lê Lựu, Nguyễn Kiên, Vũ Tú Nam,… Tất cả đều tập trung bàn luận xoay quanh vấn đề về Nguyễn Minh Châu đã đổi mới hay chưa, về sự thể hiện chủ đề tư tưởng của nhà văn, về nghệ thuật xây dựng nhân vật trong các truyện ngắn Dấu vết nghề nghiệp, Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành, Khách ở quê ra, Cỏ lau, Bức tranh,… Có hai luồng ý kiến trái ngược nhau:.
- Với luồng ý kiến thứ nhất, các nhà văn như Lê Lựu, Tô Hoài, Nguyễn Khải, Phong Lê,… lại đánh giá cao sự tìm tòi và đổi mới của Nguyễn Minh Châu.
- Do đó, ngòi bút của nhà văn tham gia vào cuộc đấu tranh giữa cái xấu và cái tốt, “truyện ngắn Nguyễn Minh Châu giúp níu chúng ta lại” (Phong Lê)..
- Nếu như luồng ý kiến thứ nhất đánh giá cao tài năng và sự đổi mới trong văn chương của Nguyễn Minh Châu thì ngược lại, luồng ý kiến thứ hai còn nghi ngờ, phân vân về hướng đi và sự tìm tòi đổi mới trong nghệ thuật của ông.
- Tuy có những luồng ý kiến khác nhau nhưng hầu hết các tác giả đều thừa nhận truyện ngắn Nguyễn Minh Châu từ sau 1975 có nhiều cái mới.
- Để tổng kết lại những nhận định, đánh giá thẳng thắn, sâu sắc, trung thực của các đồng nghiệp, các nhà phê bình, người viết xin trích lại những ý kiến được coi là tâm huyết khi nhận xét về văn chương và con người Nguyễn Minh Châu như: lời phát biểu của nhà văn Xuân Trường: “Truyện ngắn Nguyễn Minh Châu những năm gần đây là một hiện tượng, là một khuynh hướng tìm tòi trong nghệ thuật của chúng ta… Nguyễn Minh Châu muốn soi rọi vào từng con người, để phân biệt, để so sánh, để nhận chân và cuối cùng để đấu tranh cho cái mới, cho lí tưởng xã hội chủ nghĩa.
- Lê Lựu từng nói: “Nguyễn Minh Châu là người góp phần làm văn học không tẻ nhạt”.
- Nguyễn Khải khẳng định: “Nguyễn Minh Châu là người kế tục xuất sắc những bậc thầy của nền văn xuôi Việt Nam và cũng là người mở đường rực rỡ cho những cây bút trẻ tài năng sau này"[79]..
- Là nhà văn có đóng góp quan trọng trong sự nghiệp đổi mới văn học, do đó Nguyễn Minh Châu còn là đề tài khai thác của các khóa luận, luận văn, luận án của sinh viên, học viên các trường.
- Tiêu biểu là luận án tiến sĩ của Phạm Thị Thanh Nga với đề tài Lời văn nghệ thuật trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu.
- Hay như luận văn thạc sĩ của học viên Nguyễn Thị Thu Huyền với đề tài “Hình tượng tác giả trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu sau 1975” đã đi tìm hiểu quan niệm nghệ thuật về con người và sự đổi mới cách nhìn về con người trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu sau 1975, đồng thời còn khai thác các yếu tố trần.
- Bên cạnh đó, còn có Quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu qua phê bình tiểu luận của học viên Trần Thị Lan Phương với việc chỉ ra quan niệm của nhà văn về hiện thực và việc phản ánh hiện thực, về nhân vật trong tác phẩm văn học và trong thực tế sáng tác của Nguyễn Minh Châu.
- Ở đề tài Thế giới nghệ thuật truyện ngắn Nguyễn Minh Châu của học viên Nguyễn Thị Phương Thảo cũng đã khai thác về cuộc sống và con người trong thế giới nghệ thuật truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu, đồng thời chỉ ra được phương thức biểu hiện trong truyện ngắn của nhà văn trước và sau 1975….
- Ngoài ra, còn phải kể đến tác giả Trịnh Thu Tuyết với luận văn thạc sĩ về Nghệ thuật truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu và luận án tiến sĩ với đề tài Sáng tác của Nguyễn Minh Châu trong sự vận động của văn xuôi đương đại.
- Hay một số luận án về Nguyễn Minh Châu khi được so sánh với nhiều nhà văn khác như: Ngôn ngữ kể chuyện trong truyện ngắn của Nguyễn Khải và Nguyễn Minh Châu với tác giả Đỗ Thị Hiên.
- Khảo sát lời độc thoại nội tâm nhân vật trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Thị Thu Huệ của tác giả Lê Thị Sao Chi,… Đây là những đề tài mang tính thiết thực và đã chỉ ra được những đặc điểm về nghệ thuật truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu, đồng thời chỉ ra được sự vận động của nó trong nền văn xuôi Việt Nam đương đại..
- Bên cạnh những công trình nghiên cứu lớn như trên còn có hàng loạt những bài viết riêng lẻ về các truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu sau 1975 đăng trên các báo, tạp chí như: Đọc Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành của Huỳnh Như Phương, Báo Văn nghệ, số 3 năm 1984.
- Ấn tượng về nhân vật nữ của Nguyễn Minh Châu với tác giả là Nguyễn Thị Minh Thái, Tạp chí Văn học số 3 năm 1985.
- Lại Nguyên Ân với bài viết Sáng tác truyện ngắn gần đây của Nguyễn Minh Châu, Tạp chí Văn học, số 3 năm 1987.
- Nguyên Ngọc với Khóc Nguyễn Minh Châu, Báo Tuổi trẻ Chủ nhật, năm 1989.
- Đỗ Đức Hiểu với Đọc Phiên chợ Giát của Nguyễn Minh Châu, Báo Văn nghệ, số 7 năm 1990.
- Nguyễn Văn Hạnh với Nguyễn Minh Châu những năm 80 và sự đổi mới cách nhìn về con người, Tạp chí Văn học, số 3 năm 1993.
- Đoàn Đức Phương với Chiếc thuyền ngoài xa và thông điệp nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu, Phebinhvanhoc.com.vn;… Với những công trình.
- nghiên cứu này, đã phần nào chỉ ra được tài năng nghệ thuật và phong cách sáng tác của nhà văn Nguyễn Minh Châu..
- Nhà nghiên cứu Tôn Phương Lan là người luôn theo sát từng chặng đường sáng tác của Nguyễn Minh Châu và đã viết rất nhiều bài về các tác phẩm của ông.
- Các bài viết đều được đăng trên các báo, tạp chí, hay tại các cuộc hội thảo,…Sau này, các bài viết được tập hợp và đưa thành chuyên luận với nhan đề Phong cách nghệ thuật Nguyễn Minh Châu.
- Việc ra đời chuyên luận này cho chúng ta thấy được sự đóng góp của nhà văn Nguyễn Minh Châu vào tiến trình văn học của dân tộc, đặc biệt là vai trò của ông trong những năm 80 của thế kỉ XX đầy biến động.
- Những khía cạnh đã được tác giả Tôn Phương Lan nghiên cứu trong chuyên luận này là phong cách, tư tưởng, nhân vật, điểm nhìn trần thuật, giọng điệu, ngôn ngữ,… Có thể nói, cuốn sách đã tổng kết một chặng đường nghệ thuật đầy nhọc nhằn với những phát hiện tinh tế trong tài năng sáng tạo của Nguyễn Minh Châu từ tiểu thuyết sang truyện ngắn..
- Ngoài chuyên luận trên, chúng ta còn thấy khoảng 150 bài viết lớn nhỏ được tập hợp trong cuốn Nguyễn Minh Châu – Con người và tác phẩm của tác giả Nguyễn Trọng Hoàn giới thiệu và tuyển chọn.
- Các bài viết liên quan đến tác phẩm và con người Nguyễn Minh Châu, những hồi ức về nhà văn đã đăng trên các báo, tạp chí,…cũng đều được tập hợp, phân loại, chọn lọc, lên danh sách trong những cuốn Nguyễn Minh Châu tài năng và sáng tạo nghệ thuật, Nguyễn Minh Châu về tác gia và tác phẩm.
- Tất cả đã phác họa chân dung và sự nghiệp của nhà văn tài năng Nguyễn Minh Châu, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện và đánh giá đầy đủ về sự đóng góp, đổi mới về cách nghĩ, cách viết của ông.
- Ngoài ra, cần phải kể đến bộ Nguyễn Minh Châu toàn tập (gồm 5 tập), do Mai Hương biên soạn, sưu tầm, giới thiệu và được Nxb Văn học ấn hành.
- Đây là bộ sách quý được biên soạn rất công phu giúp các nhà nghiên cứu và bạn đọc tiếp tục khám phá tác phẩm và thế giới nghệ thuật đặc sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu..
- Tuy nhiên, trong quá trình khảo sát lại lịch sử nghiên cứu về truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu, chúng tôi nhận thấy: mặc dù có một vài ý kiến đã bàn bạc về một số khía cạnh của nghệ thuât, ngôn ngữ, nhân vật,… nhưng vẫn chưa có công.
- trình nào nghiên cứu chuyên biệt về nghệ thuật phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Với luận văn này, chúng tôi mong muốn tiếp thu những ý kiến của những người đi trước, mặt khác hy vọng bổ sung và phát triển thêm vào vấn đề còn đang bỏ ngỏ, đó là: Nghệ thuật phân tích tâm lý trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975..
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là khía cạnh tâm lý nhân vật trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu sau năm 1975, được in trong tập truyện Nguyễn Minh Châu tuyển tập truyện ngắn, do nhà xuất bản Văn học xuất bản năm 2006..
- Với mục đích này, chúng tôi hy vọng sẽ góp thêm một điểm nhấn trong tài năng và phong cách nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu..
- Phạm vi nghiên cứu trong luận này không chỉ dừng lại ở những truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Minh Châu sau 1975, mà người viết còn mở rộng thêm ở những truyện ngắn trước 1975 để so sánh.
- Chương 1: Khái lược về nghệ thuật phân tích tâm lý nhân vật và hành trình sáng tác của Nguyễn Minh Châu.
- Chương 2: Các dạng thức phân tích tâm lý nhân vật trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Chương 3: Ngôn ngữ và giọng điệu trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu sau 1975.
- Lại Nguyên Ân, Tôn Phương Lan, Nguyễn Minh Châu con người và tác phẩm, Nxb Khoa học xã hội, H, 1999..
- Nguyễn Thị Bình, Nhà văn và tác phẩm trong nhà trường: Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Khải, Nxb Giáo dục, H, 2002..
- Nguyễn Minh Châu, Tuyển tập truyện ngắn, Nxb Văn học, H, 2006..
- Lê Thị Sao Chi, Khảo sát lời độc thoại nội tâm nhân vật trong truyện ngắn Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Huy Thiệp, Nguyễn Thị Thu Huệ, Luận án tiến sĩ, trường Đại học Vinh, 2010..
- Nguyễn Thị Doanh, Di cảo Nguyễn Minh Châu, Nxb Hà Nội, H, 2009..
- Đỗ Thị Hiên, Ngôn ngữ kể chuyện trong truyện ngắn của Nguyễn Khải và Nguyễn Minh Châu, Luận án tiến sĩ, trường Đại học KHXH&NV, 2007..
- Nguyễn Trọng Hoàn, Nguyễn Minh Châu về tác gia và tác phẩm, nxb Giáo dục, H, 2002..
- Nguyễn Thị Thu Huyền, Hình tượng tác giả trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu sau 1975, Luận văn thạc sĩ, trường ĐHKHXH&NV, 2007..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu tài năng và sáng tạo nghệ thuật, Nxb Văn hóa thông tin, H, 2005..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu toàn tập, tập 1, Nxb Văn học, H, 2001..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu toàn tập, tập 2, Nxb Văn học, H, 2001..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu toàn tập, tập 3, Nxb Văn học, H, 2001..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu toàn tập, tập 4, Nxb Văn học, H, 2001..
- Mai Hương, Nguyễn Minh Châu toàn tập, tập 5, Nxb Văn học, H, 2001..
- Tôn Phương Lan, Phong cách nghệ thuật Nguyễn Minh Châu, Nxb Khoa học xã hội, H, 2002..
- Tôn Phương Lan, Tìm hiểu phong cách nghệ thuật Nguyễn Minh Châu, Luận án phó tiến sĩ, Viện Văn học, 1996..
- Nguyễn Văn Long, Trịnh Thu Tuyết, Nguyễn Minh Châu và công cuộc đổi mới văn học Việt Nam sau 1975, Nxb Đại học Sư phạm, 2008..
- Phạm Thị Thanh Nga, Lời văn nghệ thuật trong sáng tác của Nguyễn Minh Châu, Luận án tiến sĩ, Học viện Hàn Lâm Khoa học – Xã hội, 2012..
- Phạm Duy Nghĩa, Nhà văn Nguyễn Minh Châu và cảm hứng nhân văn, Nxb Hội nhà văn, H, 2006..
- Trần Thị Lan Phương, Quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu qua phê bình tiểu luận, Luận văn thạc sĩ, trường ĐHKHXH&NV, 2008..
- Tuấn Thành, Anh Vũ, Truyện ngắn Nguyễn Minh Châu – tác phẩm và dư luận, Nxb Văn học, 2002..
- Nguyễn Thị Phương Thảo, Thế giới nghệ thuật truyện ngắn Nguyễn Minh Châu, Luận văn thạc sĩ, trường Đại học KHXH&NV, 2008..
- Nguyễn Huy Thắng, Nguyễn Minh Châu: “Từ dấu chân người lính” đến lão Khúng ở quê, Nxb Kim Đồng, 2011..
- Nguyễn Thị Kim Tiến, Truyện ngắn Nguyễn Minh Châu từ hướng tiếp cận thi pháp tác giả, Luận văn thạc sĩ, trường ĐHKHXH&NV, 1999..
- Trịnh Thu Tuyết, Sáng tác của Nguyễn Minh Châu trong sự vận động của văn xuôi đương đại, Luận án tiến sĩ, trường ĐHSP Hà Nội, 2001..
- Trịnh Thu Tuyết, Nguyễn Minh Châu với nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện ngắn, Tạp chí Văn học, số 1 năm 1999..
- Nguyễn Văn Vui, Nguyễn Minh Châu, nhà văn đi tiên phong trong thời kì đổi mới, Luận văn thạc sĩ, trường ĐHKHXH&NV, 1999..
- Nguyễn Minh Châu, Hãy đọc lời ai điếu cho một giai đoạn văn nghệ minh họa, http://phebinhvanhoc.com.vn.
- Nikolai Nikulin, Nguyễn Minh Châu và sáng tác của anh, tapchinhavan.vn.