- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI TRẦN THỊ PHƢƠNG ÁP DỤNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ TRONG DẠY HỌC MÔN ĐIỆN TỬ SỐ HỆ TRUNG CẤP TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 18 – BỘ QUỐC PHÒNG Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM KỸ THUẬT Chuyên sâu: Sƣ phạm Kỹ thuật Điện tử NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. - BÙI THỊ THÚY HẰNG Hà Nội, năm 2015 Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 1 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là tài liệu nghiên cứu của riêng tôi dƣới sự hƣớng dẫn của TS.Bùi Thị Thúy Hằng. - Luận văn này chƣa đƣợc bảo vệ tại bất kỳ Hội đồng bảo vệ luận văn thạc sỹ nào và chƣa đƣợc công bố trên bất kỳ một phƣơng tiện thông tin nào. - Hà nội, ngày 26 tháng 10 năm 2015 Tác giả TRẦN THỊ PHƢƠNG Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 2 LỜI CẢM ƠN Sau hơn một năm nghiên cứu và làm việc khẩn trƣơng, đƣợc sự giúp đỡ và hƣớng dẫn tận tình của TS. - Bùi Thị Thúy Hằng luận văn với đề tài: “Áp dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Điện tử số hệ Trung cấp tại trường Trung Cấp Nghề số 18 - BQP” đã hoàn thành. - Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu cùng toàn thể các Thầy (Cô) giáo và học sinh trƣờng Trung cấp nghề số 18-Bộ Quốc Phòng đã tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ cho tôi thực hiện luận văn này. - Xin trân trọng cảm ơn ! Hà Nội, ngày 26 tháng 10 năm 2015 Tác giả TRẦN THỊ PHƢƠNG Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 3 MỤC LỤC MỤC LỤC. - 12 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ 1.1 Phƣơng tiện - Đa phƣơng tiện. - 14 1.1.1 Phƣơng tiện. - Vai trò của Phƣơng tiện dạy học. - Chức năng của Phƣơng tiện dạy học. - Các yêu cầu đối với Phƣơng tiện dạy học. - 12 1.1.2 Đa phƣơng tiện. - Vai trò của Đa phƣơng tiện. - 18 1.2 Bài giảng điện tử. - Khái niệm bài giảng. - Khái niệm bài giảng điện tử. - 19 1.2.2 Cấu trúc bài giảng điện tử. - 20 1.2.3 Các yêu cầu đối với một bài giảng điện tử. - Yêu cầu về nội dung. - 22 1.2.4 Các bƣớc xây dựng bài giảng điện tử. - Xác định mục đích, yêu cầu của bài giảng. - 23 Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 4 b. - Thu nhập nguồn tƣ liệu liên quan đến nội dung, xây dựng kho tƣ liệu. - Xây dựng kịch bản cho bài giảng điện tử. - 25 1.2.5 Mục đích sử dụng Bài giảng điện tử. - 25 1.3 Ƣu điểm khi sử dụng bài giảng điện tử. - Nội dung. - Phƣơng pháp. - 27 1.4 Một số công cụ xây dựng bài giảng điện tử. - 39 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ VÀO DẠY HỌC MÔN ĐIỆN TỬ SỐ TẠI TRƢỜNG TRUNG CẤP NGHỀ SỐ 18-BỘ QUỐC PHÒNG 2.1 Giới thiệu về trƣờng trung cấp nghề số 18. - 41 2.2Giới thiệu về môn học Điện Tử số. - 41 Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử Mục tiêu môn học. - 42 2.2.4 Nhiệm vụ nội dung môn học. - 47 2.3Thực trạng sự dụng Bài giảng điện tử. - 50 2.4 Điều kiện sử dụng hiệu quả Bài giảng điện tử. - 51 2.5Khả năng áp dụng Bài giảng điện tử. - 53 CHƢƠNG 3: XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ VÀ THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 3.1 Soạn giáo án. - 54 3.1.3 Yêu cầu về bài giảng điện tử. - Phƣơng pháp dạy học. - 73 Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm. - Nội dung thực nghiệm. - Quá trình thực nghiệm. - 89 Phụ lục 1: Phiếu trƣng cầu ý kiến (Dành cho giáo viên) Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 7 Phụ lục 2: Phiếu trƣng cầu ý kiến (Dành cho giáo viên sau giờ thực nghiệm) Phụ lục 3: Phiếu phản hồi ý kiến của sinh viên (Sau giờ học thực nghiệm) Phụ lục 4: Phiếu đánh giá nhanh (Sau giờ học thực nghiệm) DANH MỤC BẢNG VÀ BẢNG VẼ Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 8 Tên các bảng và hình vẽ Trang Hình1 .1: Cấu trúc BGĐT 21 Hình 1.2: Giao diện chƣơng trình Powerpoint 28 Hình 1.3: Giao diện chƣơng trình Macromedia Flash 30 Hình 1.4: Phần mềm Ispring Pro 31 Hình 1.5: Thanh công cụ ispring 31 Hình 3.1: Slide BDĐT đuợc thiết kế bằng Ispring Pro 62 Hình 3.2: Bài giảng với bộ câu hỏi trong iSpring QuizMaker 63 Hình 3.3: Dạng bài tập logic đúng sai 64 Hình 3.4: Câu hỏi trắc nghiệm có nhiều đáp án đúng 67 Hình 3.5: Câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn 68 Hình 3.6: Kiểu bài tập nhập vào dữ liệu ô trống 70 Hình 3.7: Tạo bài tập tƣơng tác dạng so khớp giữa 2 phần tƣơng ứng 71 Bảng 2.1: Đánh giá việc sử dụng PP dạy học trong dạy học môn Điện tử số 49 Bảng 3.1: Mức độ hứng thú của SV đối với giờ học thực nghiệm và đối chứng 76 Bảng 3.2: Đánh giá của học sinh về không khí lớp học 77 Bảng 3.3: Đánh giá về mong muốn đƣợc giảng dạy bài giảng điện tử 78 Bảng 3.4: Kết quả kiểm tra của lớp thực nghiệm và lớp đối chứng 79 Bảng 3.5: Kết quả đánh giá của giáo viên tham gia dự giờ giảng 82 Biểu đồ 3.1: Mức độ hứng thú đối với giờ học thực nghiệm và đối chứng 71 Biểu đồ 3.2: Đánh giá kết quả kiểm tra của 2 lớp thực nghiệm và đối chứng 79 Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 9 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Thứ tự Từ Viết tắt Nghĩa của từ viết tắt 1 BGĐT Bài giảng điện tử 2 CNTT Công nghệ thông tin 3 GV Giáo viên 4 HS Học sinh 5 SV Sinh viên 6 PPDH Phƣơng pháp dạy học 7 GD ĐT Giáo dục đào tạo 8 TLTK Tài liệu tham khảo 9 KH-KT Khoa học - Kỹ thuật 10 BQP Bộ quốc phòng 11 CS Cơ sở 12 MTĐT Máy tính điện tử 13 CNH-HĐH Công nghiệp hóa- hiện đại hóa 14 NXB-GD Nhà xuất bản – giáo dục 15 TNSP Thực nghiệm sƣ phạm 16 TS Tiến sỹ Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 10 MỞ ĐẦU 1. - Các phƣơng tiện dạy học truyền thống nhƣ sách giáo khoa, tài liệu in. - Sự phát triển những ứng dụng của công nghệ thông tin trong dạy học đã tạo ra nhiều sự thay đổi to lớn cả về phƣơng pháp, nội dung và hình thức dạy học. - Một trong những ứng dụng đó là việc sử dụng các học liệu điện tử từ đơn giản đến phức tạp nhƣ: các mô phỏng, bài giảng điện tử, các phần mềm dạy học, phần mềm tự học…. - Các học liệu điện tử có không ít các ƣu điểm nổi trội so với các phƣơng tiện dạy học truyền thống nhƣ. - Giáo viên có thể giảng bài dễ hơn, đƣa đƣợc nhiều kiến thức đến với học sinh một cách hiệu quả. - Thông qua bài dạy giáo viên có thể kiểm tra mức độ tiếp thukiến thứ của học sinh. - Học sinh có thể học và quan sát đƣợc trực tiếp nội dung và kết quả bài học thông qua các video, tranh ảnh do đó học sinh có cái nhìn trực quan với bài học. - Bài giảng đƣợc trình chiếu qua video, hình ảnh, âm thanh và màu sắc giúp học sinh có thể ghi nhớ đƣợc nội dung bài học trên lớp.Không những vậy việc giảng dạy bằng các học liệu điện điện tử làm cho học sinh có nhiều thời gian thảo luận và học nhóm do đó đem lại cho học sinh kết quả học tốt nhất. - Để xây dựng đƣợc các học liệu này chúng ta có một số các cách thức thông dụng sau. - Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 11 - Dùng các phần mềm chuyên biệt để xây dựng học liệu điện tử nhƣ: o Xây dựng bài trình chiếu: Power Point, Flash o Xây dựng thành website: DreamWeaver, MS Frontpage o Xây dựng các học liệu điện tử: Violet, Ispring, Authorware, Course Builder, course lab… Nhiều hãng phần mềm trên thế giới cũng đã nghiên cứu và cho ra đời cáccông cụ xây dựng bài giảng điện tử nhƣ Violet, Lecture Maker, Ispring, Course lab …Thông qua các học liệu điện tử, phần mềm dạy học, ngƣời học lĩnh hội đƣợc nhiều kiến thức hơn. - Sử dụng bài giảng điện tử trở thành một ứng dụng phổ biến trong dạy học. - Chúng ta thấy rằng việc sử dụng các phần mềm chuyên biệt trong việc xây dựng các học liệu điện tử là một xu thế phổ biến hiện nay. - Trong khi đó hiện nay, tại trƣờng trung cấp nghề số 18-BQP, phƣơng pháp giảng dạy môn Điện Tử Số chủ yếu vẫn là phấn bảng, các tiết học có sử dụng bài giảng điện tử chỉ chiếm một phần nhỏ trong chƣơng trình học tập. - Phần mềm chủ yếu đƣợc sử dụng để xây dựng bài giảng điện tử là Power Point. - Tuy nhiên đối tƣợng của nhà trƣờng là những học sinh trình độ trung cấp, phƣơng pháp học tập chủ yếu là học tập thực hành, các bài giảng điện tửpowerpoint chƣa đủ sinh động và có tính tƣơng tác cao với ngƣời học. - Yêu cầu đặt ra ở đây là phải xây dựng đƣợc những bài giảng điện tử sinh động, trực quan, làm giảm việc thuyết trình, giảng giải trên lớp mà giảng dạy hiệu quả vẫn cao. - Do đó tôi đã tiến hành tìm hiểu các công cụ trợ giúp xây dựng bài giảng điện tử nhƣ Violet, Lecture Maker, Ispring, Course lab… Trong đó, Ispring là phần mềm nâng cao các tính năng của powerpoint, làm cho bài giảng trở nên sinh động hơn, có tính tƣơng tác với học sinh cao. - Xuất phát từ nhu cầu thực tế đó, tôi đã lựa chọn đề tài: “Ápdụng bài giảng điện tử trong dạy học môn học Điện tử số hệ Trung cấp tại trường Trung cấp nghề số 18 – Bộ Quốc Phòng” Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 12 2. - Đối tƣợng nghiên cứu Áp dụng bài giảng điện tử trong dạy học môn Điện tử số hệ trung cấp tại trƣờng trung cấp nghề số 18 BQP 3. - Mục tiêu nghiên cứu Thiết kế các bài giảng điện tử có tính tƣơng tác cao, nội dung phong phú nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học môn Điện Tử Số cho học sinh trƣờng trung cấp nghề số 18 – BQP. - Nghiên cứu cơ sở lý luận về bài giảng điện tử. - Nghiên cứu các công cụ xây dựng bài giảng điện tử. - Nghiên cứu nội dung, phƣơng pháp dạy học môn Điện Tử Số. - Thiết kế bài giảng điện tử môn học Điện Tử Số. - Giả thuyết nghiên cứu Nếu xây dựng đƣợc bài giảng môn Điện Tử Số đáp ứng đƣợc các yêu cầu sƣ phạm thì có thể hỗ trợ tốt hoạt động dạy và học của giáo viên, học sinh góp phần nâng caochất lƣợng dạy và học môn Điện Tử Số tại trƣờng trung cấp nghề số 18 – BQP. - Phạm vi nghiên cứu Trong khuôn khổ luận văn này, tác giả tập trung xây dựng bài giảng điện tử trong dạy học môn Điện Tử Số hệ trung cấp nghề tại Trƣờng trung cấp nghề số 18 – BQP. - Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. - Nghiên cứu lý thuyết - Đọc sách và các tài liệu để làm sáng tỏ cơ sở lý luận của việc xây dựng bài giảng điện tử nói chung. - Đọc tài liệu sử dụng các phần mềm xây dựng bài giảng điện tử - Phân tích nội dung, chƣơng trình môn học Điện Tử Số. - Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm - Kiểm chứng kết quả nghiên cứu và giả thuyết khoa học của luận văn. - Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 13 8. - Phần mở đầu Phần nội dung: Gồm 3 chƣơng Chương 1: Cơ sở lý luận của việc xây dựng bài giảng điện tử. - Chương 2: Cơ sở thực tiễn của việc xây dựng bài giảng điện tử vào dạy học môn Điện tử số tại trƣờng trung cấp nghề số 18-BQP Chương 3: Thực nghiệm sƣ phạm Phần kết luận và kiến nghị Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 14 CHUƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ 1.1 Phƣơng tiện - Đa phƣơng tiện dạy học 1.1.1 Phƣơng tiện a, Các khái niệm - Khái niệm phƣơng tiện: Có rất nhiều định nghĩa về phƣơng tiện. - Mỗi định nghĩa có một cách tiếp cận khác nhau.Trong số các định nghĩa đó, có một định nghĩa của Lotslinbo đƣợc chúng tôi cho là phù hợp nhất: “Phƣơng tiện là những đối tƣợng vật chất hoặc phi vật chất đƣợc sử dụng để thực hiện những hoạt động có mục đích”[1] Ví dụ: Xe đạp là phƣơng tiện giúp ngƣời di chuyển. - Ngôn ngữ là phƣơng tiện của tƣ duy. - Chữ viết là phƣơng tiện để lƣu giữ và truyền đạt thông tin. - Khái niệm phƣơng tiện dạy học: Phƣơng tiện dạy học bao gồm mọi thiết bị kỹ thuật từ đơn giản tới phức tạp đƣợc dùng trong quá trình dạy học để làm dễ dàng cho sự truyền đạt và tiếp thu kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo".[2] Phƣơng tiện dạy học đƣợc hiểu trong mối quan hệ giữa thông điệp và phƣơng tiện, phƣơng tiện chở thông điệp đi. - Thông điệp từ giáo viên, tùy theo phƣơng pháp dạy học, đƣợc các phƣơng tiện chuyển đến cho học sinh.[3] Ngoài những cách hiểu nhƣ trên thì còn một khái niệm khác về phƣơng tiện dạy học là: "Một tập hợp các khách thể đóng vai trò phù trợ để thực hiện mục đích, nhiệm vụ và nội dung của quá trình giáo dục, huấn luyện gọi là phƣơng tiện kỹ thuật dạy học".[4] Có thể thấy rằng các khái niệm về phƣơng tiện dạy học, tuy chƣa thực sự thống nhất nhƣng mang ý nghĩa chung sau: Phƣơng tiện dạy học là một cấu trúc ký hiệu đƣợc lƣu trữ, do ngƣời dạy chủ động tạo lập và lựa chọn sử dụng nhằm truyền đạt nội dung đến ngƣời học, trao đổi và tranh luận với ngƣời học về nội dung đó. - Học viên: Trần Thị Phương Lớp: SPKT- Điện Tử 2015 15 b, Vai trò của phương tiện dạy học Qua khái niệm Phƣơng tiện dạy học ở mục 1.1.1 phần a ta có thể thấy rằng chức năng chủ yếu của PTDH là tạo điều kiện cho học sinh nắm vững chính xác, sâu sắc kiến thức, phát triển năng lực nhận thức và hình thành nhân cách của học sinh. - Trong quá trình dạy học, PTDH đã chứng tỏ vai trò to lớn của mình ở tất cả các khâu tạo động cơ, hứng thú học tập của học sinh. - sử dụngtrong việc ôn tập, đào sâu, mở rộng, hệ thống hoá kiến thức, kỹ năng của học sinh. - Chức năng tạo động cơ học tập: mỗi khi vào một bài giảng mới hay một môn học mới việc tạo tâm thế học tập trƣớc khi học là rất quan trọng. - Chính vì vậy khi PTDH đƣợc sử dụng ngay trong những lúc vào đầu tiết học sẽ tạo ra sự kích thích, tò mò cho ngƣời học giúp ngƣời học có tâm thế tốt, sự hứng thú với môn học và nâng cao lòng tin của học sinh vào khoa học - Chức năng trực quan hóa: PTDH là sự thay thế cho đối tƣợng nhận thức. - giúp cụ thể hóa những cái trừu tƣợng, đơn giản hóa những máy móc và thiết bị quá phức tạp giúp cho học sinh phát triển năng lực nhận thức, đặc biệt là khả năng quan sát, tƣ duy, phân tích, tổng hợp các hiện tƣợng, rút ra những kết luận có độ tin cậy. - Chức năng truyền thông: theo định nghĩa về Phƣơng tiện, PTDH chính là cầu nối giữa giáo viên và học sinh để có thể trao đổi, thảo luận với nhau về những nội dung đƣợc truyền đạt qua PTDH -Chức năng điều khiển quá trình dạy học: khi PTDH chính là các phần mềm, chƣơng trình dạy học, khi đó sẽ điều khiển quá trình tự học của học sinh.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt