Quản lý và xử lý vật liệu nạo vét trong các dự án đường thủy nội địa theo Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam và Chính sách An toàn của Ngân hàng Thế giới.

- Khái quát về hệ thống kết cấu hạ tầng đƣờng thủy nội địa Việt Nam.
- Tổng quan về các dự án đƣờng thủy nội địa tại Việt Nam.
- Dựán phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải đồng bằng sông Mê Kong (Dự án WB5.
- Các quy định pháp luật của Việt Nam về BVMT trong xây dựng kết cấu hạ tầng đƣờng thủy nội địa.
- 13 1.4.Tổng quan về các chính sách an toàn của Ngân hàng thế giới đối với dự án.
- So sánh yêu cầu về bảo vệ môi trƣờng của Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới.
- Các phƣơng pháp xử lý vật liệu nạo vét.
- Đặc điểm chung của vật liệu nạo vét.
- Các phương pháp xử lý vật liệu nạo vét.
- Đặc điểm và hiện trạng xử lý vật liệu nạo vét trong Dự án WB6.
- Hiện trạng xử lý và quản lý vật liệu nạo vét thuộc Dự án WB6.
- Đặc điểm và hiện trạng xử lý vật liệu nạo vét trong Dự án WB5.
- Hiện trạng xử lý và quản lý vật liệu nạo vét thuộc Dự án WB5.
- Yêu cầu về xử lý và quản lý theo quy định của Việt Nam và Ngân hàng Thế giới.
- Theo quy định của Việt Nam.
- Theo quy định của Ngân hàng Thế giới.
- Hài hòa thủ tục giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng Thế giới.
- Quy cách bãi chứa bùn nạo vét.
- Đề xuất các giải pháp quản lý và xử lý.
- Đề xuất về công tác quản lý.
- Ngô Kim Định–Phó Vụ trƣởng, Vụ Môi trƣờng- Bộ GTVT, ngƣời đã tận tình quan tâm, tạo điều kiện và chỉ bảo em hoàn thành luận văn này.
- Nhân dịp này em cũng xin cám ơn các thầy, các cô và các cán bộ công tác tại Viện Khoa học và Công nghệ Môi trƣờng– Trƣờng Đại học Bách Khoa Hà Nội, đã giúp đỡ và huớng dẫn em trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu tại trƣờng.
- Tôi cũng gửi lời cám ơn tới các đồng nghiệp tại Ban Quản lý các dự án đƣờng thủy – Bộ GTVT, các đơn vị tƣ vấn liên quan đã giúp tôi rất nhiều trong việc thu thập các thông tin, số liệu liên quan đến đề tài.
- Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 13 tháng 3 năm 2015 Nguyễn Thị Thanh 5 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT Bộ GTVT Bộ Giao thông vận tải BVMT Bảo vệ môi trƣờng ODA Official Development Assistance: Hỗ trợ phát triển chính thức OP Operation Policy: Chính sách hoạt động (của Ngân hàng Thế giới) WB Ngân hàng Thế giới ĐTNĐ Đƣờng thủy nội địa ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam EIA Environmental Impact Assessment: báo cáo đánh giá tác động môi trƣờng EMP Environmental Management Plan: Kế hoạch quản lý môi trƣờng SEMP Site Environmental Management Plan: Kế hoạch quản lý môi trƣờng tại hiện trƣờng DMDP Dredged Material Disposal Plan: Kế hoạch quản lý vật liệu nạo vét QCVN Quy chuẩn Việt Nam DWT Dead Weight Tonnage: Tấn trọng tải TNMT Tài nguyên và Môi trƣờng 6 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1- 1: Phƣơng pháp xử lý, quản lý trầm tích.
- 46 Bảng 3- 2: Kết quả quan trắc môi trƣờng trầm tích hành lang 1 tháng 4,6/2010.
- 49 Bảng 3- 3: Kết quả phân tích mẫu trầm tích tại khu vực cửa Lạch Giang [4.
- 51 Bảng 3- 4: Khối lƣợng nạo vét các vị trí thuộc dự án WB .
- 59 Bảng 3- 5: Thông số khu đổ vật liệu nạo vét.
- 43 Hình 3- 1: Mặt bằng đổ đất nạo vét khu vực Bãi Than.
- 63 Hình 3- 2: Mặt bằng bãi đổ khu vực Lê Ninh.
- 64 Hình 3- 3: Mặt bằng tổng thể khu vực cửa Lạch Giang.
- 68 Hình 3- 5: Vị trí các khu vực nạo vét trên hành lang đƣờng thủy số 2.
- 89 Hình 3- 12: Sơ đồ nguyên lý bãi đổ vật liệu nạo vét.
- Lý do chọn đề tài Việt Nam có tiềm năng rất lớn về vận tải đƣờng thủy nội địa với hệ thống sông ngòi dày đặc, tính kết nối giữa các vùng, các khu vực rất lớn.
- Trong những năm gần đây Chính phủ nói chung, Bộ GTVT nói riêng rất quan tâm đầu tƣ cho các dự án đƣờng thủy nội địa do các ƣu điểm rất lớn của loại hình vận tải này nhƣ: chi phí vận tải thấp, thân thiện với môi trƣờng, tải lƣợng hàng hóa lớn.
- Tuy nhiên một vấn đề rất lớn ảnh hƣởng đến tính khả thi của các dự án này đó là vấn đề xử lý và quản lý các vật liệu nạo vét để đảm bảo an toàn môi trƣờng và tiết kiệm tài nguyên.
- Việc xử lý và quản lý loại vật liệu này chƣa đƣợc quy định cụ thể trong Luật Môi trƣờng Việt Nam cũng nhƣ các văn bản luật và dƣới luật liên quan.Việc quan tâm chƣa đúng mức tới việc quản lý các loại vật liệu nạo vét có thể gây ra các tác động không nhỏ tới môi trƣờng.
- Đối với các dự án nạo vét, các dự án đƣờng thủy nội địa do Ngân hàng thế giới tài trợ luôn có các yêu cầu rất khắt khe trong việc quản lý và xử lý các loại vật liệu này nhằm giảm thiểu đến mức thấp nhất các tác động bất lợi tới môi trƣờng.
- Điều này đƣợc thể hiện qua các chính sách an toàn (OP – Operational Policies) của Ngân hàng, đây là các chính sách bắt buộc phải tuân theo đối với một dự án do Ngân hàng tài trợ.
- Việc áp dụng hài hòa các yêu cầu của cả phía Việt Nam và Ngân hàng Thế giới sẽ giúp quản lý tốt hơn các vật liệu nạo vét, góp phần giảm tác động tới môi trƣờng, tiết kiệm tài nguyên và do đó tính khả thi của các dự án sẽ đƣợc nâng cao.
- Mục đích nghiên cứu của đề tài - Đánh giá hiện trạng xử lý các vật liệu nạo vét trong các dự án đƣờng thủy nội địa nói chung và các dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ nói riêng.
- Đề xuất giải pháp nhằm hài hòa các yêu cầu và thủ tục giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng thế giới do sự khác biệt về các quy định và luật.
- Đề xuất các biện pháp quản lý và xử lý đối với các dựán tùy thuộc vào đặc điểm vật liệu nạo vét.
- Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Dựán Phát triển GTVT khu vực đồng bằng Bắc Bộ (Dự án WB6.
- Khái quát về hệ thống kết cấu hạ tầng đƣờng thủy nội địa Việt Nam Nƣớc ta có 392 sông lớn, chảy liên tỉnh đƣợc đƣa vào danh mục quản lý (Theo quyết định số 1989 ngày 1-11-2010 của Thủ tƣớng Chính phủ).
- Hệ thống đƣờng thủy nội địa nƣớc ta có một số đặc điểm sau [13.
- Khu vực đồng bằng sông Hồng có mật độ 0,45km/km2.
- Việt Nam có 112 cửa sông lạch đổ ra biển.Các cửa sông lớn của Việt Nam thƣờng bắt nguồn từ nƣớc ngoài, phần trung lƣu và hạ lƣu chảy trên đất Việt Nam.
- Trong đó, phần đƣợc sinh ra trên đất Việt Nam chiếm 38,5%.
- phần từ nƣớc ngoài chảy vào Việt Nam chiếm khoảng 61,5%.
- Toàn quốc hiện có 108 cảng, bến thủy nội địa, các cảng này nằm rải rác trên các sông kênh chính, nhƣng tập trung chủ yếu trên các lƣu vực sông Hồng, sông Thái Bình (phía Bắc), Hệ thống sông Cửu Long (Tây Nam Bộ) và hệ thống sông Đồng Nai (Đông Nam Bộ).
- Lƣu lƣợng nƣớc của các sông và kênh là 26.600 11 m³/s, trong tổng lƣợng nƣớc này phần đƣợc sinh ra trên đất Việt Nam chiếm 38,5%, phần từ nƣớc ngoài chảy vào Việt Nam chiếm khoảng 61,5%.
- Trong đó: Khu vực phía Bắc: có 17 tuyến.
- Khu vực miền Trung: có 10 tuyến.
- Khu vực phía Nam: Có 18 tuyến.
- tiến tới xây dựng hoàn chỉnh hệ thống luồng cửa sông đáp ứng nhu cầu vận tải ven biển.
- Hệ thống cảng đƣờng thủy nội địa Khu vực phía Bắc.
- Tổng quan về các dự án đƣờng thủy nội địa tại Việt Nam 12 Mặc dù có các ƣu điểm nổi bật về vận tải, tuy nhiên trƣớc đây hoạt động vận tải thủy vẫn dựa vào các điều kiện thiên nhiên là chủ yếu.
- Theo [1], quy hoạch đến năm 2020 tổng vốn đầu tƣ cần thiết cho các dự án đƣờng thủy là hơn 16 nghìn tỷ đồng.
- Trong đó riêng cho 3 dự án đang thực hiện thì nguồn vốn cần đến năm 2015 là 8,8 nghìn tỷ đồng và 14 dự án đang chuẩn bị đầu tƣ là hơn 7 nghìn tỷ đồng.
- Các dự án về đƣờng thủy nội địa thƣờng bao gồm các hạng mục chính sau.
- Kè bảo vệ bờ - Nạo vét luồng - Chỉnh trị luồng ( bạt mom, cắt cong để cải tạo các đoạn có bán kính cong nhỏ.
- Các công trình kết nối đƣờng thủy nội địa nhằm kết nối hệ thống đƣởng thủy nội địa với hệ thống đƣờng bộ, các cảng bến bốc xếp tạo thành mạng lƣới logistic hoàn chỉnh.
- Hiện nay các dự án đƣờng thủy nội địa chủ yếu đƣợc đầu tƣ tại khu vực phía Bắc và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
- Do vậy vận tải thủy nội địa tại khu vực này cũng rất hạn chế, chủ yếu là vận tải ven biển nên khối lƣợng vật liệu nạo vét là rất nhỏ.
- Tại phía Bắc và đặc biệt là khu vực đồng bằng sông Cửu Long, với mạng lƣới sông ngòi dày đặc cùng các ƣu việt của loại hình vận tải thủy nội địa nên ngày càng đƣợc quan tâm đầu tƣ.
- Đối với tất cả các hạng mục công trình này thì luôn bao gồm việc đào đất và nạo vét.
- Việc quản lý và xử lý các loại vật liệu sau khi đƣợc đào/nạo vét lên luôn là một vấn đề lớn đối với tất cả các dự án đƣờng thủy.
- Dƣới 13 đây là 2 dự án điển hình với các hạng mục công việc chính đã và đang đƣợc thi công: 1.2.1.
- Dựán Phát triển giao thông đồng bằng Bắc Bộ (Dựán WB6) Quy mô đầu tƣ: Hành lang đƣờng thủy số 1(Quảng Ninh-Việt Trì qua sông Đuống.
- Đầu tƣ toàn tuyến hành lang đƣờng thủy số 3 (Hà Nội – Lạch Giang, tỉnh Nam Định), gồm: Các công trình chỉnh trị sông, ổn định luồng (kè chắn, kè hƣớng dòng, kè bảo vệ bờ, cắt cong, bạt mom…) và luồng tàu qua cửa Lạch Giang gồm luồng ngoài, luồng trong và kênh tránh cho tàu.
- Ngoài ra dự án còn đầu tƣ một số cảng và bến phà khách ngang sông tại các tỉnh, hỗ trợ kỹ thuật cho Cục ĐTNĐ Việt Nam.
- Hành lang đƣờng thủy quốc gia số 2 ( Hành lang phía Bắc xuyên Đồng Tháp Mƣời và Tứ giác Long Xuyên): bao gồm các công trình chỉnh trị sông, nạo vét, cắt cong v.v… Đây là hạng mục đƣờng thủy chính của dự án.
- Ngoài ra dự án còn đầu tƣ nâng cấp các tuyến quốc lộ số 53, 54 và 91, các tuyến đƣờng tỉnh và đƣờng bộ địa phƣơng nhằm tạo thành mạng lƣới vận tải đa phƣơng thức hoàn chỉnh.
- Các quy định pháp luật của Việt Nam về BVMT trong xây dựng kết cấu hạ tầng đƣờng thủy nội địa Hệ thống pháp luật của Việt Nam đã và đang đƣợc hoàn thiện nhằm đảm bảo hài hòa các mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ môi trƣờng.
- Trong xây dựng kết cấu hạ tầng nói chung và hạ tầng giao thôngđƣờng thủy nội địa nói riêng, một hệ thống các văn bản luật và dƣới luật đã đƣợc ban hành đảm bảo tính thống nhất trong quản lý và vận hành hệ thống.
- Luật bảo vệ môi trƣờng số 52/2005/QH11 do Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành ngày 29/11/2005.
- 14  Luật bảo vệ môi trƣờng số 55/2014/QH13 do Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành ngày 23/6/2014.
- Luật Giao thông đƣờng thủy nội địa số 23/2004/QH11 đƣợc Quốc hội nƣớc cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XI, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 15 tháng 6 năm 2004.
- Luật Giao thông đƣờng thủy nội địa số 48/2014/QH13 ngày 17/6/2014 do Quốc hội nƣớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành.
- Nghị định số 80/2006/NĐ-CP về việc quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trƣờng.
- Nghị định số 21/2008/NĐ-CP của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 80/2006/NĐ-CP về việc quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trƣờng.
- Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính phủquy định về đánh giá môi trƣờng chiến lƣợc, đánh giá tác động môi trƣờng, cam kết bảo vệ môi trƣờng.
- Nghị định số 59/2007/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày về quản lý chất thải rắn.
- Thông tƣ số 26/2011/TT-BTNMT ngày 18/7/2011 của Bộ TN và MT quy định một số điều của Nghị định số 29/2011/NĐ-CP ngày 18/4/2011 của Chính phủquy định về đánh giá môi trƣờng chiến lƣợc, đánh giá tác động môi trƣờng, cam kết bảo vệ môi trƣờng.
- Thông tƣ liên tịch số 21/2013/TTLT-BGTVT-BTNMT ngày 22/8/2013 của Bộ GTVT và Bộ TNMT về việc hƣớng dẫn về quản lý và bảo vệ môi trƣờng trong hoạt động giao thông đƣờng thủy nội địa.
- Thông tƣ số 13/2012/TT-BGTVT ngày 24/4/2012 sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tƣ số 09/2012/TT-BGTVT ngày 6/4/2010 của Bộ trƣởng Bộ GTVT quy định về bảo vệ môi trƣờng trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
- Thông tƣ số 12/2011/TT-BTNMT ngày 14 tháng 04 năm 2011 của Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng về việc Quy định về quản lý chất thải nguy hại.
- 1.4.Tổng quan về các chính sách an toàn của Ngân hàng thế giới đối với dự án Hệ thống chính sách hoạt động của Ngân hàng thế giới (Operation Policies – OPs) là các quy định mang tính chất định hƣớng và bắt buộc đối với các bên vay vốn của Ngân hàng cho tất cả các loại dự án trong đó có các dự án xây dựng đƣờng thủy nội địa tại Việt Nam (Dự án WB5 và Dự án WB6).
- Các chính sách an toàn của Ngân hàng Thế giới (NHTG) bao gồm.
- Các chính sách an toàn môi trƣờng  OP/BP 4.01: Đánh giá môi trƣờng (1999, cập nhật lần cuối tháng 2/2011.
- OP/BP 4.04: Môi trƣờng sống tự nhiên (2001, cập nhật 2004.
- OP/BP 4.09: Quản lý vật hại (1998, cập nhật lần cuối tháng 8/2004.
- Các chính sách an toàn pháp lý  OP/BP 7.50: Dự án trên đƣờng thủy quốc tế (2001, cập nhật tháng OP/BP 7.60: Dự án trong khu vực tranh chấp (2001, cập nhật tháng 8/2004.
- Chính sách thí điểm sử dụng hệ thống quốc gia (2005) 1.5.
- Yêu cầu về bảo vệ môi trƣờng đối với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông giữa Chính phủ Việt Nam và Ngân hàng thế giới có nhiều điểm tƣơng đồng, bên cạnh đó có một số khác biệt cần sự đàm phán trong quá trình thực hiện.
- Phê duyệt các thủ tục về môi trƣờng trƣớc khi phê duyệt dự án đầu tƣ.
- Phía Việt Nam: Lập và phê duyệt báo cáo ĐTM trƣớc khi phê duyệt dự án đầu tƣ.
- Phía WB: Trƣớc khi phê duyệt dự án (ký hiệp định) báo cáo EIA và EMP phải đƣợc thực lập và phê duyệt.
- Đối với dự án nạo vét thì một kế hoạch quản lý vật liệu nạo vét (Dredged Material Disposal Plan – DMDP) phải đƣợc lập và trình WB chấp thuận.Trong giai đoạn thi công, mỗi nhà thầu thi công phải lập Kế hoạch quản lý môi trƣờng tại hiện trƣờng (Site Environmental Management Plan – SEMP) trình WB chấp thuận trƣớc khi thi công

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt