- 27 LHC cĩ thể hỗn lịch đĩng cửa nâng cấp để chạy đua săn tìm boson Higgs Va chạm giữa các hạt nhân chì tại CERN tạo ra plasma quark-gluon đặc nhất, nĩng nhất Nghi vấn tăng thêm về hiệu ứng áp trở khổng lồ. - 32 M107 mở đường cho việc nghiên cứu sự tiến hĩa sao và thiên hà. - 34 Nghiên cứu tiên đốn sự phân bố của các nguồn phát sĩng hấp dẫn. - Thờigian này đủ lâu để đo các tính chất phổcủa chúng một cách chi tiết, cơng việcđội nghiên cứu hi vọng cĩ thể tiến hànhtrong năm 2011. - Ảnh: CERN.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (1) hydrogen đến độ chính xác hai phần 1014, và việc tiến hành những phép đoChúng tơi cũng trao thưởng cho 9 tương tự trên phản hydrogen cĩ thể làmthành tựu nổi bật cịn lại (xem bên hé lộ một sự vi phạm của đối xứng điệndưới. - với hạng nhì thuộc về việc phát tích-chẵn lẻ-đảo ngược thời gian (CPT).hiện trực tiếp đầu tiên của quang phổ Việc khám phá ra một sự vi phạm nhưcủa một hành tinh ngồi hệ mặt trời và vậy cịn cĩ thể giúp các nhà vật lí hiểuhạng ba thuộc về việc quan sát hành rõ vi sao vũ trụ lại cĩ nhiều vật chất hơntrạng lượng tử ở một vật đủ lớn để nhìn phản vật chất.thấy bằng mắt trần. - Phản hydrogen đối mặt là tích lũy đủ phản hydrogen để thực hiện các phép đo chính xác – tuyCác đột phá hydrogen giành ngơi quán nhiên, Hangst cho biết đội của ơng đãquân vì nhờ nĩ nay người ta đã cĩ thể bẫy được “nhiều lắm” so với con số 38thực hiện các nghiên cứu chi tiết đầu đã báo cáo hồi tháng 11. - Bất kì sự sai lệch nhỏ nhoi dự án ALPHA là “học cách làm chotrong các mức so với hydrogen thường phản hydrogen đủ lạnh để bắt giữ”, vìcũng cĩ thể làm sáng tỏ thêm về một rất khĩ tiến hành các nghiên cứu quangtrong những bí ẩn lớn nhất trong ngành phổ trên các chùm tia.vật lí học – tại sao cĩ nhiều vật chất hơnphản vật chất trong vũ trụ.Đội ALPHA ăn mừng chiến thắng. - Điều này cho phép họ khảo sát cấu trúc tinhBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (2)tế của các mức năng lượng phản thiên văn Nam châu Âu (ESO) đểhydrogen và so sánh chúng với nghiên cứu khí quyển của hành tinhhydrogen – cái cĩ thể mang lại bằng ngoại HR 8799, nằm cách Trái đất 130chứng của sự vi phạm CPT. - “Tơi hivọng chúng tơi cĩ thể bắt đầu nghiêncứu về quang phổ trong năm tới, saukhi xác nhận chùm phản hydrogen”,ơng nĩi.Cĩ lẽ khía cạnh hấp dẫn nhất của cả haidự án trên là khơng cĩ tiên đốn líthuyết rạch rịi nào xem sự vi phạm CPT(nếu cĩ) sẽ xảy ra như thế nào trong hệhydrogen-phản hydrogen. - Khi đĩ, họ cĩ thể tạo ra một trạngKính thiên văn Rất Lớn (VLT) của Đài thái chồng chất của bộ cộng hưởngBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (3)trong đĩ họ đồng thời vừa cĩ một trạng âm cĩ thể xâm nhập đa số các chất liệu,thái kích thích trong bộ cộng hưởng, nên các laser như vậy cĩ thể dùng đểvừa khơng cĩ một trạng thái kích thích thu ảnh ba chiều của các cấu trúc nanotrong bộ cộng hưởng. - Ngưng tụ Bose-Einstein từ ánhĐây là lần đầu tiên người ta thu được sángmột kì cơng như vậy và nĩ cĩ thể làmsáng tỏ về những ranh giới bí ẩn giữathế giới cổ điển và thế giới lượng tử.4. - Áo tàng hình ánh sáng khả kiếnVị trí thứ tư trong danh sách của chúngtơi là một thành tựu hết sức mới mẻ vàthuộc về hai đội nhà vật lí độc lập nhau,họ vừa cơng bố các bản thảo khẳng địnhđã xây dựng được những chiếc áo tànghình đầu tiên cĩ thể che giấu các vật thểlớn trước ánh sáng khả kiến. - Vì sĩngBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (4)các photon bị mất. - Ngồi chỗ thủ thuật Bất kể ai sử dụng vật lí để hiện thực hĩathuần túy tạo ra BEC, đột phá trên thật một cảnh trong bộ phim Star Wars thậtsự cịn cĩ thể giúp nâng cao hiệu suất xứng đáng giành một chỗ đứng trongcho các tế bào mặt trời. - Kết quả trên cĩ thể cĩ nghĩa là các nhà vật lí cần phải suy nghĩ lại cách thức họ áp dụng lí thuyết điện động lực học lượng tử (QED. - hay thậm chí bản thân lí thuyết đĩ cần một sự đại tu.Ảnh nổi ba chiều, cĩ thể làm tươi mới, của mộtchiếc máy bay Phantom F-4 tạo ra trên mộtchất polymer nhạy sáng tại Khoa Quang học,Đại học Arizona. - (Ảnh:gargaszphotos.com/Đại học Arizona)Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (5)10. - Ảnh: EPFL Bạn đừng tưởng lầm đây là một kiểu cân bằng Frisbee trên một mảng đá – nĩ là ảnh chụp qua kính hiển vi điện tử của transistor tồn-quang đầu tiên trên một con chip silicon.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (6)Các khiếm khuyết tơ pơ học. - (Ảnh: NASA) Tàu quỹ đạo Trinh sát Mặt trăng (LRO) của NASA đã vịng lượn xung quanh Mặt trăng trong hơn một năm qua và chụp gửi về nhiều hình ảnh đẹp tráng lệ - trong số đĩ cĩ bức ảnh này của phía bên kia của Mặt trăng.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (7) Động cơ phân tử kiểu ngựa bốn chân. - Ở bên trái là ảnh minh họa của một động cơ phân tử bốn chân, nĩ cĩ thể di chuyển theo kiểu y hệt như một con ngựa vậy (phải). - (Ảnh: Walter Philippe)Tại sao bức họa nổi tiếng vẽ nàng Mona Lisa của Leonardo lại cĩ vẻ uyển chuyển tự nhiênnhư vậy? Câu trả lời cĩ thể đến từ nghiên cứu quang phổ huỳnh quang tia X này tại Louvre.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (8) Trơng rõ hơn về quá khứ xa xăm. - Nhưng đĩ chính là cái mà Armin Knoll và các đồng nghiệp tại IBM ở Thụy Sĩ và ở Mĩ đã làm, với kĩ thuật in li tơ khảo sát quét mới của họ.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (9) Dây tơ mặt trời ở bước sĩng 304 angstrom. - Những hình ảnh này do Akira Kageyama và các đồng nghiệp tại siêu máy tinh Máy mơ phỏng Trái đất ở Nhật Bản thực hiện, chúng cho thấy sắt lỏng cĩ thể chảy đi như thế nào ở sâu bên trong lõi hành tinh của chúng ta để tạo ra từ trường của Trái đất.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (10)Các hình ảnh fractal bước vào thế giới Sự khéo léo đơn giản. - Các nhà địa vật lí cho biết những sự co sụp như vậy cĩ thể xảy ra khi chất lỏng chảy vào một các hốc rỗng bên dưới lịng đất, làm cho nĩ xĩi mịn thành một mạng lưới các buồng rỗng khơng cịn chống đỡ nổi lớp đất đá bên trên nữa.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (11) Những vịng trịn đồng tâm này cĩ mang lại chút gợi ý nào trước Big Bang khơng? (Ảnh: Penrose và Gurzadyn)Những vịng trịn đồng tâm này cĩ mang lại chút gợi ý nào về thời kì trước Big Bang khơng?Roger Penrose và Vahe Gurzadyn đi đến kết luận này sau khi nghiên cứu các hình ảnh của bứcxạ nền vi sĩng vũ trụ. - Màu sắc và các đường contour cho biết nước chảy như thế nào qua lồi tảo đang bơi.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (12) Ảnh nổi ba chiều, cĩ thể làm tươi mới, của Máy bay phản lực Phantom F-4. - Nguồn: physicsworld.comBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (13) Ủy ban khơng gian Nhật Bản đãHướng đến năm 2011 mang về những mảnh nhỏ từ một tiểu hành tinh lần đầu tiên. - vẽ nên bản đồ hấp dẫn của trái đất.trong khi đĩ, các nhà nghiên cứu ở Nhật cĩ những lýdo đáng để ăn mừng sau khi nhiệm vụ Hayabusa của Liệu các nhà thiên văn học cĩ tìm thấy một hành tinh hệt như Trái đất vào năm 2011?Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (14)Những thành tựu này khơng cho thấy dấu hiệu suy yếu vào năm 2011 với việc phĩng lên quỹđạo của những trạm chủ chốt cùng với nhiều nhiệm vụ mới. - Endeavourcũng là một nhiệm vụ với nhiều chờ đợi: nĩ mang Máy đo phổ từ Alpha(AMS), một thiết bịdị tia vũ trụ giúp phân biệt một lượng lớn các loại tia vũ trụ bao gồm cả các chùm hạt positronnăng lượng cao cĩ thể được tạo ra bởi các hạt vật chất tối trong Dải Ngân hà. - Chiếc kính này đã được chế tạo và sẽ bắt đầudi chuyển đến Chile vào đầu năm sau, ở đây camera 570 megapixel(đơn vị đo độ nét của ảnhchụp, chiếc điện thoại của bạn cầm trên tay cĩ camera vào khoảng 1,3 đến 5 megapixel.ND)để quan sát hơn 300 triệu thiên hà ở bầu trời nam để đo tốc độ của chúng.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (15)Thiết bị nghiên cứu khoa học tự hành trên Hỏa tinh.Tiệc mừngDĩ nhiên khơng chỉ các nhà thiên văn mới hướng tới năm mới với cái nhìn triển vọng, nhiềunghành chủ chốt khác cũng đang trên tiến trình này. - 2011 cịn là kỉ niệm 100 năm Ernest Rutherford đề xuất mơ hình nguyên tử.Một hội nghị về vật lý hạt nhân với tên gọi Hội nghị Một trăm năm Rutherford cũng được tổchức tại Đại học Manchester vào tháng Tám năm 2011.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (16) những phàn nàn về kinh phí, và việc thắt chặt ngân sách ở nhiều nước chắc chắn sẽ mang lại sự thất vọng cho các nhà vật lý trong năm tới. - then chốt, nhưng LHC cũng đã kịp thu được nhiều kết quả mới.Với việc săn tìmMột phịng nghiên cứu cũng giành được sự boson Higg đang nĩng lên và Fermilab cĩquan tâm đặc biệt là Fermilab, nếu chính thể được mở rộng trong ba năm tới, cácphủ chấp nhận đầu tư cho các máy va chạm nhà vật lý tại CERN hi vọng rằng bất kỳTevatron proton-phản proton ở đây trong một sự mở rộng tương tự sẽ cho họ cơ hộiba năm tới, nĩ cĩ thể “săn” được boson vượt lên trong năm tới.Higg. - Trong khi thật sự khĩ kiểm tra những lí thuyết này, thì nay các nhà nghiên cứu ởAnh vừa sử dụng “ánh sáng xoắn” để thực hiện một phép đo quan trọng củng cố cho thuyếtlượng tử.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (18)Thuyết lượng tử cĩ vẻ xa lạ với kinh nghiệm hàng ngày của chúng ta vì nĩ thách thức quanniệm của chúng ta về “thực tại. - Nếu hai thực thể cĩ thể sắp xếp cáctương quan của chúng qua sự truyền thơng tức thời, thì cĩ lẽ vẫn cĩ khả năng là mỗi thực thểtrong số chúng cĩ những tính chất rạch rịi. - Kịch bản thực tiễn nhưng phi định xứ của Leggettvượt qua được phép kiểm tra Bell, nhưng liệu nĩ cĩ thể thật sự mơ tả được thế giới lượng tửhay khơng?Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (19)Bốn năm sau đĩ, các nhà vật lí ở Áo, Thụy Sĩ và Singapore đã đi trả lời bằng dữ liệu. - Cho dùgiả sử các photon vướng víu cĩ thể phản ứng với nhau tức thời, thì các tương quan giữa cáctrạng thái phân cực vẫn vi phạm bất đẳng thức Leggett. - Nhưng thay cho sự phân cực, họ nghiên cứu tính chất của xunglượng gĩc quỹ đạo của từng photon.Ánh sáng xoắnTrong các photon, xung lượng gĩc quỹ đạo cĩ thể hiểu được bằng cách tưởng tượng rằng sĩngánh sáng xoắn xung quanh trục của chùm tia sáng. - Cĩ thể minh họa nĩ bằng một hình ảnhxoắn ốc đơn giản, một chuỗi xoắn kép hoặc những xoắn phức tạp hơn với xung lượng gĩc tăngdần. - Nguồn: physicsworld.comBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (20)Các bộ nhớ bán dẫn lưu trữ spinCác nhà khoa học ở Mĩ và Anh đã tìm ra nhân và sau đĩ đọc nĩ nhưng khả năngmột phương pháp lưu trữ và đọc dữ liệu thành cơng khá thấp. - Đột phá này cĩ thể giúp đẩy điện tử dẫn trong SiP để cho chúng cĩ cùngnhanh sự phát triển của các hệ thống trạng thái spin. - Điều này được thực hiệnspintronic, là các quá trình thơng tin sử bằng cách làm lạnh vật liệu xuống vài độdụng spin và cĩ thể dùng vào kỉ thuật tính trên khơng độ tuyệt đơú và đặt vào một từtốn lượng tử. - Khi đĩ, họ cĩ thể gửi một xung điện từ với tần số vài Tera-HécSpintronic là một lĩnh vực nổi bật của vật (1012Hz) để ghi một spin lên hoặc xuốnglý chất rắn, nổ lực sử dụng spin như điện vào các điện tử đang quay quanh nguyên tửtích của điện tử để tăng hiệu quả của các photpho(P), trước khi gửi một sĩng vơquá trình xử lý thơng tin. - Vì nguyên nhân này, các nhà Nhĩm nghiên cứu thấy rằng, hạt nhânkhoa học hiện đang tìm kiếm những cách nguyên tử cĩ thể lưu trữ spin lâu gấp 300mới tốt hơn để lưu trữ và khơi phục dữ liệu 000 lần so với thời gian sống của spin điệntừ các hệ spin. - độ lớn hơn dành cho spin lên.Nhưng lo ngại trong việc sử dụng kimcương là khĩ cĩ thể cạnh tranh được vớicác thiết bị điện tử sử dụng sillicon thơngthường, mà một số đã được tích hợp vàocác máy tính.Đột phá dựa trên silliconMới đây, Dane McCamey ở Đại học Utah,thành phố Salt Lake và các đồng sự đến từĐại học Tiểu bang Florida, Tallahasee vàĐại học Luân Đơn đã tìm thấy một cáchmới để lưu trữ và đọc spin trong một loạichất bán dẫn: SiP. - (ảnh: Gavin W Morley)biết 1 spin là lên hay xuống) vào trong hạtBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (21)Linh hoạt và dể sử dụng lượng tử để biểu diễn các phép tính nhanh hơn rất nhiều so với các máy được sử dụng“Việc phát triển mơ hình này cho các ứng hiện nay.dụng trong tương lai của tính tốn lượng tửhay các thiết bị spin điện tử sẽ phụ thuộc “Vì một máy tính lượng tử cĩ thể giảichủ yếu vào việc liệu kỉ thuật này cĩ linh quyết vấn đề mà các máy tính ngày nayhoạt và tương đối dể sử dụng bởi cộng khơng thể nào bì kịp về thời gian, sẽ khơngđồng hay khơng,” Sankar Das Sarma, nhà cĩ vấn đề gì nếu bạn cần làm việc ở 5K,”lý thuyết ngưng tụ làm việc tại Đại học Morton cho biết. - Những gì tơi cĩ thể nĩi các chương trình sữa lổi, và bạn cĩ thể thựclà tơi rất phấn khích với kỉ thuật thơng hiện cùng lúc, điều bạn khơng thể làm ởminh vừa được khám phá này và tơi hi nơi nào khác.”vọng nĩ cĩ một tương lai sáng sủa vớispintronic.” McCamey nĩi với physicsworld.com rằng nhĩm của ơng hiện đang cĩ kế hoạch giảmTheo John Morton, một nhà khoa học vật số hạt nhân được sử dụng, để họ cĩ thể cơliệu tại Đại học Oxford, khĩ khăn để phát lập dần các hạt nhân theo biểu diễn của cáctriển mơ hình này thành các ứng dụng cĩ tế bào nhớ.thể phụ thuộc vào chính các ứng dụng đĩ.Nhiệt độ thấp và từ trường lớn khơng thật Cơng trình được đăng trên Science 330sự tốt cho các máy tính thơng thường, 1652.nhưng lại là tiên quyết cho các thiết bịspintronic. - Tuy nhiên, nhiệt đọ thấp cĩ thể Theo physicsworld.comkhơng phải là vấn đề cho các máy tínhlượng tử, là các máy tính sử dụng vật lýTìm thấy bằng chứng đầu tiên của đa vũ trụBằng cách nhìn xa vào khơng gian vũ trụ và quan sát xem cái gì đang diễn ra ngồi đĩ, cácnhà khoa học đã đi đến chỗ lí thuyết hĩa rằng vũ trụ đã khởi đầu với một Vụ nổ Lớn, ngay sauđĩ là khoảng thời gian ngắn giãn nở siêu tốc gọi là giai đoạn lạm phát. - Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng những dấuvết này cĩ thể là “vết thâm” mà vũ trụ của chúng ta phải hứng chịu sau bốn lần đụng độ vớinhững vũ trụ khác. - Nếu quan điểm của họ là đúng, thì nĩ sẽ là bằng chứng đầu tiên rằng thậtsự tồn tại những vũ trụ khác ngồi vũ trụ của chúng ta.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (22) Các dấu hiệu của một va chạm bọt vũ trụQuan điểm cho rằng cĩ nhiều vũ trụ khác hiện trong CMB. - Khi một phần của khơng cứu nhấn mạnh rằng cần cĩ thêm nhiềugian trải qua một trong những cú bộc phát nghiên cứu nữa để xác nhận khẳng địnhtăng trưởng ngoạn mục này, thì nĩ phồng này, chúng cĩ thể xuất hiện trong thời gianto thành vũ trụ của riêng nĩ với những tính ngắn thơi từ vệ tinh Planck, thiết bị cĩ độchất vật lí của riêng nĩ. - họ hi vọng rằng việc tìm kiếm các va chạm bọt cĩ thể mang lại một số kiến thức sâuVơ số những vũ trụ này thỉnh thoảng được sắc về lịch sử của vũ trụ của chúng ta, chogọi là bọt vũ trụ mặc dù hình dạng của dù các va chạm là cĩ thật hay khơng.chúng bất thường, chứ khơng trịn. - Các bọtvũ trụ cĩ thể chuyển động ra xung quanh “Việc khơng phát hiện ra một cách thuyếtvà thỉnh thoảng va chạm với các bọt vũ trụ phục của một bọt vũ trụ cĩ thể dùng để đặtkhác. - tuychạm này tạo ra tính khơng đồng nhất cho nhiên, nếu một va chạm bọt được xác nhậnvũ trụ học bên-trong-bọt, cái cĩ thể xuất bởi dữ liệu trong tương lai, thì chúng ta sẽBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (23)thu được kiến thức mới khơng chỉ về vũ trụ Trong nghiên cứu thứ nhất, Roger Penrosecủa riêng chúng ta mà cịn là một đa vũ trụ và Vahe Gurzadyan tìm thấy các vịng trịnngồi đĩ nữa”, các nhà nghiên cứu viết như đồng tâm cĩ biến thiên nhiệt độ trung bìnhvậy trong nghiên cứu của họ. - thấp hơn trong CMB, cái cĩ thể là bằng chứng cho một vũ trụ tuần hồn trong đĩĐây là nghiên cứu thứ hai trong tháng vừa Big Bang xảy ra tới lui mãi mãi.rồi sử dụng dữ liệu CMB để tìm kiếm cáicĩ thể đã từng xảy ra trước Big Bang. - Sử dụng kỉ thuậttố mà ta mong đợi cĩ thể tìm thấy các nam chụp ảnh thay đổi, họ kiểm tra những mẫuchâm vĩnh cửu. - Cho đến mới đây, khơng graphite, vật liệu được dùng làm đầu bútnhững các-bon cĩ thể trở nên từ hĩa với chì. - Một mẫu như vậy cĩ thể được dùngmột cực nhỏ, như trong khám phá năm làm bia để bắn proton, như trong khám phá2007 mà phát hiện mới cịn cho thấy, hành sự từ tính của các-bon được thực hiện nămxử này xảy đến một cách tự nhiên và khơng 2007 cịn mẫu khác thì khơng. - Sau khi nhận thấy vấn Đầu bút chì cũng cĩ từ tính như sắt, coban?Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (24)Các nhà nghiên cứu cũng lần theo dấu vết ra rằng từ tính ở bề mặt của một mẫucủa sự nhiễm từ đến từ các nguyên tử hi- graphite được chiếu xạ proton cĩ thể đạtđrơ liên kết ở bề mặt các-bon. - Điều này cĩ thể máy tính lượng tử.nhận thấy ở bất kỳ cấu trúc graphite nào,nhưng khả năng này sẽ càng tăng nếu được “Từ tính mạnh trên bề mặt khơng phải làchiếu xạ proton một cách tỉ mỉ. - Khơng chỉ vấn đề nếu bạn làm cho nĩ nhỏ lại, Ohldagproton, điện tử hoặc ion cũng sẽ làm tốt cho biết, “vì khi đĩ bạn chỉ cĩ các bề mặt.”điều này vì đều cĩ thể làm phân cực phântử hi-đrơ. - Khám phá vừa được tiết lộ trong tuần này tại Buổigặp mặt Mùa thu của Hiệp hội địa vật lý Hoa Kỳ (AGU) ở San Francisco và cĩ thể giúp tiênđốn tốt hơn mức độ chống chịu bức xạ của các vệ tinh.Bề mặt Mặt trời là một mơi trường vơ cùng bất ổn định, thường xuyên phun trào bức xạ cĩcường độ và năng lượng lớn vào khơng gian. - Sự kiện này được thu lại bởi các thiết bị đặt trênSDO, được phĩng lên quỹ đạo từ tháng Hai để nghiên cứu nguyên nhân của sự biến đối trênMặt trời và điều này tác động đến thời tiết trong khơng gian như thế nào.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (25) Sự kiện ngày 1 tháng 8: các cơn bảo di chuyển trên khắp bề mặt Mặt trời. - “Chúng ta cĩ thể nhìnđộng từ trường hầu như tồn bộ ngơi sao thấy các cơn bão Mặt trời là các sự kiệnnày. - thể bỏ qua như trước đây.”Trong một bài báo đăng trên Tạp chíBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (26)Một sự hiểu biết sâu sắc về các quá trình sĩng vơ tuyến tần số cao, hệ thống GPS, vàhoạt động của Mặt trời cũng mang lại sự sự đánh thủng sẽ diễn ra nhanh chĩng khidự báo chính xác hơn các điều kiện thời các tia X truyền đi với vận tốc ánh sáng.”tiết của khơng gian, một phát triển đượcchào đĩn bởi Rodney Viereck ở Cục quản Tác giả: James Daceylý biển và khí quyển quốc gia Hoa Kỳ.“Những lưỡi lữa Mặt trời mang lại nhiều Theo physicsworld.comrủi ro khi chúng làm nhiễu các thơng tinCổng tàng hìnhHãy tưởng tượng bạn cĩ thể đi xuyên quamột bức tường. - Một trong hai bức tươngchỉ cĩ thể tới được thơng qua một bức được làm từ một vật liệu đặc biệt khiến cho bức xạ 51MHz (bên trái) khơng thể truyển qua cổng.tường ảo và bí mật. - người quan sát, kênh này trơng giống như một bức tường liên tục, cĩ độ đài tươngBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (27)ứng với các bức xạ điện từ nằm trong Cổng tàng hình của Chen và các đồng sự làkhoảng 45 đến 60MHz. - Đầu năm nay, mộtthang ánh sáng nhìn thấy sẽ cịn kéo dài nhĩm nghiên cứu khác ở Viện Cơng nghệhàng thập kỉ hoặc cĩ thể lâu hơn. - "Tuy nhiên,điều này cũng đã được chứng minh về mặc Vào năm 2008, nhĩm của Chen đã đề xuấtnguyên tắc." ý tưởng, cĩ thể là bước tiến tiếp theo theo hướng này, một thiết bị cĩ thể che lấp cácMartin McCall, nhà vật lý lý thuyết làm vật ở một khoảng cách nào đĩ.việc tại Đại học Hồng gia Luân Đơn cũngcho rằng, cổng tàng hình là một phát triển Nghiên cứu được đăng trên Phys. - "Nĩ là một bổ sung khả thi vào nhĩm các cấu trúc ứng dụng điện từđang được chế tạo." Theo physicsworld.comLHC cĩ thể hỗn lịch đĩng cửa nâng cấp đểchạy đua săn tìm boson HiggsCác nhà vật lí đang xem xét khả năng hỗn lịch dừng hoạt động như dự kiến của Máy Vachạm Hadron Lớn (LHC) lại một năm để tiếp tục lần tìm vết tích của hạt boson Higgs vốn haylảng tránh trong các thí nghiệm.Tọa lạc ở gần Geneva, Thụy Sĩ, LHC là cỗ máy va chạm hạt mạnh nhất mà lồi người từngxây dựng, được thiết kế để tạo ra những va chạm ở những năng lượng lên tới 14 nghìn tỉelectron volt (TeV). - Mộtsự cố xảy ra hồi tháng 9 năm 2008 đã làm hỗn ngày khởi động cỗ máy đi hơn một năm trời,và để tránh sự thiệt hại cĩ thể cĩ, các nhà điều hành cỗ máy đã và đang cho nĩ chạy ở mức chỉ7 TeV, tức mới một nửa mức năng lượng thiết kế của nĩ. - Mặc dù các va chạm của Tevatron, ở mức 2 TeV, cĩ năng lượng thấp hơn nhiều so với năng lượng của LHC, nhưng cỗ máy va chạm của người Mĩ đã hoạt động trong thời gian lâu dài và thu thập được nhiều dữ liệu hơn – đĩ là một lợi thế cĩ thể tỏ ra quan trọng trong cuộc săm tìm những sự kiện hiếm trong vơ số kết quả cĩ vẻ bình thường hơn.Một thí nghiệm tại LHC Shipsey cho biết ơng muốn cả hai đề nghịHiện nay, các nhà điều hành LHC đang kéo dài thời gian hoạt động đều được thơngxem xét khả năng lùi ngày đĩng cửa cỗ qua. - năng lượng thấp của LHC là “một khả năng dễ thấy”, nhưng ơng cho biết quyết“Một khám phá cĩ thể đã nằm đâu đĩ rồi định cuối cùng sẽ được đưa ra tại một cuộcvà chúng tơi muốn tiếp tục giữ lấy khí thế”, họp của các nhà vật lí LHC ở Chamonix,phát biểu của Ian Shipsey thuộc trường đại Pháp, dự kiến diễn ra vào ngày 24 đến 28học Purdue ở West Lafayette, Indiana, Hoa tháng 2 tới.Kì. - Nhiều nhà vật lí hiệnđang làm việc với cả hai thí nghiệm trên.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (29)Va chạm giữa các hạt nhân chì tại CERN tạora plasma quark-gluon đặc nhất, nĩng nhấtNhiệt độ cao nhất cĩ thể đạt đến trong các chỉ khoảng vài micrơ giây sau Vụ nổ lớn,lị luyện kim, vài ngàn độ, thật quá bé nhỏ về mật độ năng lượng và nhiệt độ.so với nhiệt độ đạt được khi cho các hạt Schukraft cũng đại diện cho một nhĩm dịchuyển động gần với vận tốc ánh sáng va tìm khác tại CERN gọi là Alice.chạm với nhau. - Những gì mà chúng ta thura ở LHC tương tự với vũ trụ lúc sơ khai, được là một mớ hổ lốn với cường độ tươngBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (30)tác tăng lên cả trăm lần mà các nhà vật lý Tuy nhiên, trong nhiều sự kiện va chạm,gọi là plasma quark-gluon. - Cácnhà khoa học hi vọng rằng, các chùm tia Theo physorg.comnăng lượng cao này sẽ bắn ra theo cặpngược hướng nhau theo đúng định luật bảotồn động lượng.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (31) Nay một nghiên cứu mới của Jason MilneNghi vấn tăng thêm và Alistair Rowe tại trường Bách khoa Ecole, Steve Arscott thuộc trung tâmvề hiệu ứng áp trở IEMN-CNRS và Christoph Renner tại trường đại học Geneva, nêu vấn đề nghikhổng lồ ngờ trước những ứng dụng như thế. - Các nhà vật lí đã biết về áp trở (PZR. - Thí dụ, độ biến thiên điện trở trên đơn vị suất căng thường lên tới 100 trong silicon nguyên khối, nhưng trong hiện tượng PZR khổng lồ, giá trị này cĩ thể đạt tới vài nghìn. - Những ứng dụng thực tiễn PZR khổng lồ cĩ thể tìm thấy nhiều ứng dụng thực tiễn. - Thí dụ, nĩ cĩ thể được dùng để phát hiện ra chuyển động trong các hệ vi cơ (NEMS) vì các máy dị truyền thống mất độ nhạy của chúng ở những cấp độ chiều dài này. - cho nên nĩ cũng cĩ thể giúp cải thiện các transistor cỡBốn năm sau khi các nhà khoa học ở Mĩ nano.tường thuật việc nhìn thấy “áp trở khổnglồ” trong các dây nano bằng silicon, một Cách đây bốn năm, đội của Peidong Yangđội nghiên cứu ở Pháp và Thụy Sĩ khẳng tại trường đại học California ở Berkeleyđịnh hiện tượng này cĩ lẽ rốt cuộc chẳng lần đầu tiên quan sát thấy PZR ở các dâyhề tồn tại. - nhà nghiên cứu đã đo độ biến thiên điện trởSau khi được tường trình lần đầu tiên xuất trên đơn vị suất căng lên tới gần 6000.hiện trong các dây silicon nhỏ xíu, một số Hiệu ứng trên được cho là một hiện tượngnhà khoa học đưa ra nhận định cho rằng mới xảy ra trong một chất liệu đã biết rõ dohiện tượng này cĩ thể cải thiện đáng kể các kích cỡ giảm thiểu và các trạng thái bề mặtdụng cụ điện tử nano, thí dụ như các đặc trưng của mẫu.transistor nano, và giúp chế tạo các bộ vicảm biến cực nhạy.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (32)Trong một bài báo đăng trên tạp chí Từ trên xuống hay từ dưới lên?Physical Review Letters, đội khoa họcngười Pháp-Thụy Sĩ khẳng định những Bản thân Yang thì khơng tán đồng: “Họquan sát này cĩ khả năng là sản phẩm lầm báo cáo các phép đo PZR trên một tập hợplạc của phịng thí nghiệm, chứ chẳng liên các dây micro và dây nano từ-trên-xuốngquan gì đến suất căng cơ học tác dụng lên trong khi các phép đo của chúng ta thựccác dây nano silicon. - “Hiện nano silicon áp trở biến đổi tần số rất caonay, đây cĩ vể là một giả thuyết khơng đầu tiên với sự kích thích điện tử trên-chipchính xác”.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (33)ở nhiệt độ phịng. - Chúng tơi đã làm sáng tỏ khơng dễ gì cĩ được nếu như khơng cĩrằng, đối với các dây nano silicon rất mỏng, hiệu ứng PZR hỗ trợ”.suất căng biến thiên theo thời gian củachúng cĩ thể khai thác để tự chuyển đổi Xem ra tranh cãi vẫn cịn tiếp tục.các chuyển động cộng hưởng của dụng cụở những tần số cao tới 100 MHz. - Các cụm tinh hình cầu hình thành trong suốtgiai đoạn sớm nhất của quá trình hình thành các thiên hà nĩng và do đĩ việc nghiên cứu cácthiên thể này cĩ thể mang lại những hiểu biết sâu rộng về cách mà các thiên hà và các sao củachúng tiến hĩa.Messier 107 bị "soi" khá kỉ, là một trong 160 miền thiên thể được phân chia bởi hệ thống Pre-FLAMES, một trong những hệ thống tiên phong được bắt đầu từ năm 1999 đến năm 2002 sửdụng kính thiên văn 2,2m tại đài quan sát ESO's La Silla ở Chilê, để tìm kiếm những ngơi saophù hợp cho việc quan sát của quang phổ kế FLAMES của VLT. - Dùng FLAMES cĩ thể quansát được 130 mục tiêu cùng lúc, thích hợp cho việc nghiên cứu những cộng đồng sao dày đặcnhư các cụm tinh hình cầu.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (34) M107 (Ảnh: ESO)M107 khơng thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng với độ trưng (apparent magnitude, là giátrị đặc trưng cho độ sáng của thiên thể nhìn từ trái đất) vào khoảng 8, nĩ cĩ thể dễ dàng đượcnhìn thấy trên nền tối nhờ vào một kính thiên văn cỡ nhỏ hoặc ống nhịm. - Theo Physorg.comBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (35)Nghiên cứu tiên đốn sự phân bố của cácnguồn phát sĩng hấp dẫnMột cặp sao nơ-trơn đang chuyển động Luke Zoltan Kelley, sinh viên năm cuốitheo quỹ đạo xốy ốc quanh khối tâm của của UCSC cùng làm việc với Ruiz, là táchệ cho đến khi chúng thâm nhập vào nhau giả đứng tên của bài báo mơ tả phát kiếnbởi một vụ nổ khủng khiếp, sẽ tạo ra các mới, được xuất bản ngày 10 tháng 12 trongluồn sĩng hấp dẫn cĩ thể dị thấy được. - Các nhà khoa họcđịa phương hàng xĩm của chúng ta. - Những hệ đơi liên kết như các cặp sao nơ-trơn, 2 lỗ đen hoặc cả hai loại này tạo thành một cặp là những ứng cử viên khả dĩ nhất bức xạ sĩng hấp dẫn cĩ thể được dị thấy bởi LIGO hoặc các thí nghiệm hiện nay.Sự thâm nhập của các hệ đơi như sao nơ-trơn hay Kelly nghiên cứu một hệ như vậy nhưnglỗ đen là những nguồn phát sĩng hấp dẫn mạnh dưới một gĩc nhìn khác: Hai vật khơng chỉnhất trong vũ trụ. - "Đây là một kết những sự xâm nhập bức ra sĩng hấp dẫn.quả rất quan trọng, nĩ làm thay đổi một Các nhà khoa học hi vọng cĩ thể bắt đượccách cơ bản cách thức tổ chức các thí các tín hiệu khả quan tại các phịng thínghiệm về sĩng hấp dẫn hiện nay," Ruiz nghiệm sĩng hấp dẫn nhờ vào các quan sátcho biết. - Nghiên cứu mới cũng cho thấy, các nhàBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (36)thiên văn cĩ thể khơng muốn nhìn vào các thành của các thiên hà. - Kết qủa cho thấy sự biến dổi vận tốc kíchTheo Kelly, chỉ với một phần trăm bất đối dẫn đến sự khác nhau đáng chú ý trongxứng trong vụ nổ siêu tân tinh cĩ thể tạo ra phân bố của các hệ đơi. - nhập của các hệ đơi xảy ra cách xa bề mặt sáng của thiên hà, nĩ cĩ thể được dị thấy"Đĩ là mức lớn nhất của vận tốc được quan bởi một kính thiên văn tổng hợp(surveysát thấy cho các sao nơ-trơn và các pulsar telescope) như LSST(Large Synopticchuyển động một mình," anh cho biết. - Khi đĩ, những kế"Trong những hệ thống ghép đơi, vận tốc hoạch quan sát sĩng hấp dẫn sẽ biết được"kích" lên khối tâm của hệ nhỏ đi đáng kể, khi nào và ở đâu cĩ thể bắt được các dữkhoảng 200km/s nhưng với độ bất định liệu về loại sĩng bí ẩn này, Ruiz cho biết.cao." Ơng cùng với các cộng sự ở USCS, baoCác nhà nghiên cứu sử dụng một mơ phỏng gồm nhà vật lý thiên văn lý thuyết Stanvũ trụ chuẩn của vật chất tối và sự tạo Woosley và sinh viên Luke Roberts, đangthành các cấu trúc vũ trụ để nghiên cứu các cố gắng chỉ ra các tín hiệu quang học củavận tốc "kích" khác nhau ảnh hưởng như sự kiện xâm nhập của các hệ thống đơi sẽthể nào đến phân bố của các hệ sao đơi trơng như thế nào. - Ba chiếc chìakhĩa kiểu cổ, do cơng dân thuộc ba quốc gia khác nhau nắm giữ, sẽ mở những tầng khĩa này.Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (38)Tại cuộc họp thường niên của ủy ban điều hành BIPM - Ủy ban Cân nặng và Đo lường Quốctế (CIPM. - Bầu khơng khí khác đi vìmột sự thay đổi lớn sắp diễn ra: khối trụ kilogram cĩ thể bị gỡ đi và kết thúc sứ mệnh lịch sửcủa mình.Sự kết thúc của một kỉ nguyên?BIPM được thành lập bởi Hiệp định Mét vào năm 1875, một mốc son trong lịch sử đo lường,tồn cầu hĩa và hợp tác quốc tế. - (Mét được định nghĩa lại một lần nữa vào năm 1983 theo tốc độánh sáng) Trong đa phần thời gian cịn lại của thế kỉ 20, các nhà đo lường học thậm chí khơngthể dự báo trước khả năng của một sự thay đổi tương tự đối với đơn vị kilogram bằng mộtchuẩn tự nhiên.Tuy nhiên, các cơng nghệ đang phát triển hiện giờ khơng những biến điều này thành cĩ thể màcịn là tất yếu. - khơng chỉ các thành viên CIPM mà cả nhân viên BIPM và một vài khách mờiBản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (39)ngồi cuộc nữa, kể cả tơi. - Nguyên mẫu kilogram hĩa ra làbền nhất khi ở trong khơng khí, và nĩ cĩ thể phát ra khí thải khi đặt trong chân khơng. - “Lần đầu tiên, nĩ sẽ mang lại một điểm neo cho mọi đơn vị cơ bản thuộc hệ SI gắn liềnvới các hằng số cơ bản, từ đĩ chúng ta cĩ thể xây dựng nên tồn hệ thống”.Các vị quan khách bắt đầu đi ngược cầu thang ra ngồi, tiến về sảnh tiếp tân phục vụ sâm banhkiểu truyền thống trong những khu vườn xinh đẹp của BIPM trơng ra Paris, với Tháp Eiffelhiện ra ở đằng xa. - Trần Nghiêm dịch (Physics World, tháng 12/2010)Bản tin Vật lý tháng 1/2011 – http://www.thuvienvatly.com (40)
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt