- Nhận thức về dân chủ và dân chủ cơ sở 322.2. - Khái niệm, đặc điểm, vai trò của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở 412.3. - Các thành tố của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở 492.4. - Tiêu chí hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở 60Chương 3: THỰC TRẠNG CƠ CHẾ PHÁP LÝ THỰC HIỆN DÂN CHỦCƠ SỞ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 713.1. - Thực trạng xây dựng các nguyên tắc thực hiện dân chủ cơ sở 713.2. - Thực trạng thể chế thực hiện dân chủ cơ sở 833.3. - Thực trạng thiết chế thực hiện dân chủ cơ sở 903.4. - Thực trạng các điều kiện đảm bảo thực hiện dân chủ cơ sở 993.5. - Dự báo những chuyển biến của xã hội tác động đến quá trình hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam 1174.2. - Quan điểm hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam hiện nay 1234.3. - Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu làm sáng tỏ nhận thức về dân chủ cơ sở. - Nhận diện các tiêu chí hoàn thiện và các yếu tố ảnh hưởng đến việc hoànthiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - Đối tượng nghiên cứu - Các khía cạnh lý luận về hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - Các điều kiện, yếu tố tác động đến quá trình hoàn thiện cơ chế pháp lý thựchiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - Đưa ra khái niệm cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - chỉ rõ cácthành tố của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - xác định cáctiêu chí đánh giá mức độ hoàn thiện của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sởở Việt Nam. - Nguyễn Minh Đoan, Dân chủ với pháp luật [42]. - đánh giáthực trạng và nguyên nhân thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở nông thôn đồngbằng Bắc Bộ. - Quá trình thực hiện quy chế dân chủ cơ sở ở một số tỉnh đồng bằng sôngHồng hiện nay, của Nguyễn Thị Ngân [89]. - Hỏi đáp về dân chủ ở cơ sở, của Nguyễn Bắc Son [118]. - Baogồm những quy định chung trong thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn. - Đỗ Tiến Sâm, Vấn đề thực hiện dân chủ cơ sở ở nông thôn Trung Quốc[115]. - Vũ Văn Hiền, Dân chủ ở cơ sở qua kinh nghiệm ở Thụy Điển và TrungQuốc [52]. - Dân chủ xã hội chủ nghĩa và quy chế dân chủ ở cơ sở. - Trần Bạch Đằng, Dân chủ ở cơ sở - một sức mạnh truyềnthống của dân tộc Việt Nam [40]. - Lê Quang Minh, Để thực hiện dân chủ sở cơsở [76]. - Phạm Ngọc Quang, Thực hiện dân chủ ở cơ sở trong quá trình đổi mới -thành tựu, vấn đề và giải pháp [104]. - Hoàng Trọng Chính, Nâng cao hiệu quảhoạt động quy chế dân chủ ở cơ sở [10]. - Nguyễn Kim Thanh, Một vài suy nghĩvề kết quả 10 năm xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở [129]. - TrầnQuốc Huy, Hoàn thiện quy chế thực hiện dân chủ cơ sở cấp xã ở Việt Nam hiệnnay [61]. - Phần lớn trong số đó tiếp cận từ góc độ xây dựngvà thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở. - Các đoàn thể nhân dân với việc bảo đảm dân chủ ở cơ sở hiện nay, củaPhan Xuân Sơn [119]. - năng lực thực hành dân chủ của người dân. - điều kiện vật chất đảmbảo cho việc triển khai thực hiện dân chủ tại cơ sở. - các yếu tố hợpthành của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ ở cơ sở. - đặc điểm của cơ chế pháp lýthực hiện dân chủ ở cơ sở. - Cụ thể các vấn đềsau: nội dung cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - các yếu tố ảnhhưởng đến mức độ hoàn thiện của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở ViệtNam. - Nguyên nhân của các ưuđiểm và hạn chế của cơ chế pháp lý hiện hành về thực hiện dân chủ cơ sở. - giảipháp về xây dựng chiến lược tổng thể và lâu dài cho quá trình hoàn thiện cơ chếpháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - Thứ ba, nghiên cứu khái niệm, đặc điểm, vai trò và các yếu tố hợp thànhcủa cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - Từ đó xây dựng các quan điểm và đề xuất các giải pháp tiếp tụchoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - và 2/ thực tiễnphát huy dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - Đặc biệt, chưa có công trình nào nghiên cứu trực diện về hoànthiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở Việt Nam. - 38 Dân chủ cơ sở là sự phản ánh vị thế quyền lực của nhân dân trên địa bàn cơsở. - Dân chủ cơ sở không đồng nhất với tự quản cơ sở. - Dân chủ cơ sở là một đòi hỏi tất yếu của quá trình thực hiện và phát huydân chủ ở Việt Nam hiện nay. - kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm pháp luật trong việcthực hiện dân chủ cơ sở. - Công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện dân chủ ở cấp xã. - Về nội dung, thể chế thực hiện dân chủ cơ sở bao gồm. - Các quy định về cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cácthiết chế thực hiện dân chủ cơ sở. - Các quy định về các điều kiện đảm bảo thực hiện dân chủ cơ sở. - Thể chế là yếu tố cơ bản tạo lập nên cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơsở. - 54 Hệ thống thiết chế thực hiện dân chủ cơ sở ở nước ta bao gồm: 1/ các thiếtchế cấu thành hệ thống chính trị cơ sở (tổ chức Đảng cơ sở, Chính quyền cơ sở,Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể xã hội tại cơ sở). - 2/ các thiết chế dâncử thực hiện dân chủ tại cơ sở (Ban Thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư củacộng đồng, tập thể lao động). - Trong mối quan hệ giữa chính trị và dân chủ cơ sở, chính trị đóng vai tròtiên quyết trong việc thực hiện dân chủ cơ sở. - Quá trình thực hiện dân chủ cơ sở cũngchính là quá trình nâng cao dân trí, văn hóa nhân quyền. - Trên tinh thần đó, cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở phải bao hàm sựghi nhận của pháp luật ở những điểm cơ bản sau. - Ghi nhận trách nhiệm cụ thể của bộ máy Đảng, Nhà nước và xã hội đối vớiviệc tạo lập các bảo đảm thực hiện dân chủ cơ sở. - Tính phù hợp của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở là căn cứ đảm bảotính khả thi của cơ chế. - vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ. - Dân chủ đi đôi với kỷ luật. - Dân chủ phải gắn với công bằngxã hội. - 6) Thực hiện quy chế dân chủ trong nghiên cứu và sáng tạo khoa học. - Thực hiện quychế dân chủ ở cơ sở và ban hành pháp lệnh dân chủ cơ sở. - v.v… 7) Phải thực hành dân chủ trong Đảng. - Thực hiện tốt hơn quy chế dân chủ ở cơ sở và pháp lệnh thực hiện dân chủ ở cơ sở xã, phường, thị trấn. - 4) Công khai, minh bạch trong quá trình thực hiện dân chủ ở cấp xã. - Tuy nhiên, điều kiện chính trị - pháp lý đảm bảo thực hiện dân chủ cơ sở ởViệt Nam tồn tại không ít bất cập. - Thứ hai, cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở đã góp phần củng cố vàhoàn thiện hệ thống chính trị cơ sở. - Nhiều người dân vẫn chưa biết đến các văn bản, chính sách, pháp luật vềthực hiện dân chủ ở cơ sở. - Bốn là, việc nhân dân thực hiện quyền giám sát, đây là khâu yếu hơn cảtrong việc thực hiện dân chủ ở cơ sở. - Nguyên nhân của hạn chế, bất cập Thứ nhất, do pháp luật thực hiện dân chủ cơ sở còn thiếu và bất cập. - Như đã phân tích ở trên, pháp luật về thực hiện dân chủ cơ sở hiện đangthiếu tính đồng bộ và toàn diện. - Thực tiễn thực hiện dân chủ cơ sở ở nước ta cũng đã chứng minhđiều này. - thiếukiểm tra, đôn đốc việc thực hiện quy chế dân chủ. - Bên cạnh đó,các điều kiện đảm bảo thực hiện dân chủ tại cơ sở cũng có rất nhiều chuyển biếnmạnh mẽ. - Trên cơ sở đó, sự vận hành của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở cótác động tích cực trên nhiều phương diện. - Hệ quả dễ nhận thấy là làm giảm sút hiệu quả tác độngcủa cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - Bối cảnh dự đoán nói trên đòi hỏi cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sởcần phải được hoàn thiện tương thích. - Vìvậy, hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở phải đảm bảo độ tương thíchvới các cơ chế thực hiện dân chủ ở nước ta hiện nay. - các quy định về trách nhiệm, quyền hạn của các thiết chếtham gia tổ chức thực hiện dân chủ cơ sở. - các quy định về kiểm tra, giám sát quátrình thực hiện dân chủ ở cơ sở. - Hoàn thiện thể chế thực hiện dân chủ cơ sở 4.3.2.1. - biến nhân dân thành “người trong cuộc” trong cáchình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thực hiện dân chủ cơ sở. - Quá trình hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở phải được đặttrong bối cảnh cụ thể của đất nước trong giai đoạn tới. - Hoàn thiện cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở là một quá trình chính trị- pháp lý hết sức quan trọng. - 4/ Tăng cường năng lực thựchiện dân chủ của người dân tại cơ sở. - 5/ Tăng cường các đảm bảo cho quá trìnhhiện thực hóa cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - kháiniệm, đặc điểm, vai trò của cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - các thành tố củacơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - các tiêu chí xác định mức độ hoàn thiện củacơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở. - Những vấn đề lý luận đó trong chỉnh thể đãhình thành nên mô hình lý luận về cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở ở ViệtNam hiện nay. - Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc nhận thức và tổchức thực hiện dân chủ cơ sở ở nước ta. - Cơ chế pháp lý thực hiện dân chủ cơ sở là một chủ đề nghiên cứu lớn vàmang tính chiến lược lâu dài. - Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Báo cáo tổng kết 6 năm thực hiện Chỉ thị số 30 CT/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, Hà Nội.34. - Trần Quốc Huy (2005), Hoàn thiện Quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở ở Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Luật, Hà Nội.62. - Lê Quang Minh (2003), “Để thực hiện dân chủ sở cơ sở”, Tạp chí Cộng sản, (11).77. - Đỗ Tiến Sâm (2005), Vấn đề thực hiện dân chủ cơ sở ở nông thôn Trung Quốc, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.116
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt