- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI NGUYỄN TRUNG THÀNH MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DÂN SỐ TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH HÀ NỘI - 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI NGUYỄN TRUNG THÀNH MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DÂN SỐ TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH Người hướng dẫn khoa học: PGS. - Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu. - Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. - Mục tiêu nghiên cứu. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu. - Khách thể nghiên cứu. - Phạm vi nghiên cứu. - Câu hỏi nghiên cứu. - Giả thuyết nghiên cứu . - Phƣơng pháp nghiên cứu. - CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG VÀ CHẤT LƢỢNG DÂN SỐ. - Khái niệm về chất lƣợng. - Dân số và khái niệm về chất lƣợng dân. - Các khái niệm và phân loại dân số. - Khái niệm về Chất lượng Dân số. - Vai trò của Chất lượng dân số. - Các tiêu chí đánh giá chất lượng dân số. - Các phƣơng pháp tiếp cận nghiên cứu về chất lƣợng dân số. - Dân số đầu đời và đánh giá chất lƣợng dân số đầu đời. - Khái niệm về dân số đầu đời và chất lượng dân số giai đoạn đầu đời. - Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng dân số giai đoạn đầu đời. - Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dân số đầu đời. - Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời. - Phƣơng pháp nghiên cứu và dữ liệu thu thập phục vụ phân tích. - Phương pháp nghiên cứu. - PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG DÂN SỐ GIAI ĐOẠN ĐẦU ĐỜI CỦA TỈNH NGHỆ AN. - Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh Nghệ An. - Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu. - Thực trạng dân số tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay. - Quy mô và mật độ dân số. - Chất lượng dân số. - Cơ cấu dân số. - Phân tích thực trạng chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời. - Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời. - MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG DÂN SỐ GIAI ĐOẠN ĐẦU ĐỜI TỈNH NGHỆ AN. - Các quan điểm chính về nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời. - Một số giải pháp nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An giai đoạn . - 10 Sơ đồ 2: Chu trình nâng cao chất lƣợng dân số theo từng giai đoạn. - Tỷ lệ xã phƣờng phù hợp với trẻ em DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Trình độ học vấn của đối tƣợng nghiên cứu. - 34 Bảng 2.3: Dân số và mật độ dân số tỉnh Nghệ An qua các năm. - 45 Bảng 2.10: Tình hình trẻ bị khuyết tật, dị tật của tỉnh Nghệ An. - 46 Bảng 2.11: Tình hình suy dinh dƣỡng trẻ em dƣới 5 tuổi của tỉnh Nghệ An. - 60 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VIẾT TẮT VIẾT ĐẦY ĐỦ CSSKSS Chăm sóc sức khỏe sinh sản CTMTQG Chƣơng trình Mục tiêu Quốc gia CLDS Chất lƣợng dân số CLCS Chất lƣợng cuộc sống DS-KHHGĐ Dân số - Kế hoạch hóa gia đình DS-SKSS Dân số - Sức khỏe sinh sản DTBS Dị tật bẩm sinh KHHGĐ Kế hoạch hóa gia đình SDD Suy dinh dƣỡng SKSS/ KHHGĐ Sức khỏe sinh sản/ Kế hoạch hóa gia đình SKTD Sức khỏe tình dục SLTS Sàng lọc trƣớc sinh SLSS Sàng lọc sơ sinh TE Trẻ em TT-GD Truyền thông – Giáo dục PLDS Pháp lệnh dân số VTN & TN Vị thành niên và thanh niên LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn "Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số tỉnh Nghệ An giai đoạn là công trình nghiên cứu riêng của cá nhân tôi. - Các nội dung nghiên cứu và kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và rõ ràng. - Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu Dân số là một trong những yếu tố có ý nghĩa quyết định với sự phát triển của đất nƣớc. - Bên cạnh nguồn tài nguyên thiên nhiên, tiềm lực kinh tế, chất lƣợng dân số và chất lƣợng nguồn lực đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển nhanh và bền vững của mỗi quốc gia. - Năm 1994, Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển ở Cairo đã đề cập đến CLDS. - đã đƣa CLDS, chất lƣợng cuộc sống vào các chƣơng trình DS-KHHGĐ. - Ở Việt Nam, công tác dân số luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm, coi đó là bộ phận quan trọng trong chiến lƣợc phát triển đất nƣớc, là một trong những vấn đề kinh tế - xã hội hàng đầu của quốc gia, là yếu tố cơ bản để nâng cao chất lƣợng cuộc sống của từng ngƣời, từng gia đình và của toàn xã hội. - Trong các Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và lần thứ X, trong cƣơng lĩnh xây dựng đất nƣớc trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và văn kiện đại hội lần thứ XI (2011) đã thể hiện rất rõ quan điểm của Đảng về công tác Dân số - KHHGĐ trong thời gian mới. - Thể chế về mặt Nhà nƣớc Thủ tƣớng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lƣợc Dân số - Sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn và giai đoạn với quan điểm: "Giải quyết đồng bộ các vấn đề dân số, sức khỏe sinh sản, tập trung nâng cao chất lượng dân số, cải thiện sức khỏe bà mẹ và trẻ em, phát huy lợi thế của cơ cấu "dân số vàng", chủ động điều chỉnh tốc độ tăng dân số và kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh". - Trải qua hơn 50 năm, công tác Dân số - KHHGĐ nƣớc ta đã đạt những thành tựu quan trọng: Tỷ lệ tăng dân số của nƣớc ta đã giảm từ 1,28% năm 2001 xuống còn 1,05% năm 2010, vƣợt mục tiêu đề ra 1,14% vào năm 2010. - Quy mô dân số đạt 86,9 triệu ngƣời năm 2010, thấp hơn so với mục tiêu Chiến lƣợc đề ra là dƣới 89 triệu ngƣời. - Đây là thành tựu, thắng lợi to lớn của chƣơng trình Dân số - KHHGĐ góp phần vào sự phát triển của đất nƣớc, góp phần tăng GDP bình quân đầu ngƣời 140USD/ngƣời (1992) lên 1.540 USD/ngƣời (2012). - Tỷ trọng dân số trong độ tuổi lao động (15-64) tăng 51,3 (79) lên 66% (2009). - Việt Nam đang có "cơ cấu dân số vàng" đây là cơ hội vàng cho phát triển kinh tế - xã hội. - Cũng nhƣ các tỉnh trong nƣớc, công tác DS-KHHGĐ của tỉnh Nghệ An trong hơn 50 năm qua cũng đã đạt đƣợc những kết quả quan trọng nhƣ trong việc giảm sinh, nâng cao tuổi thọ. - góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phƣơng, nhƣng bên cạnh đó công tác dân số Nghệ An cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức cả về quy mô, cơ cấu, phân bố dân cƣ và đặc biệt là trong việc nâng cao chất lƣợng dân số. - Nhƣ chúng ta đã biết chính chất lƣợng dân số thấp sẽ ảnh hƣởng đến chất lƣợng nguồn nhân lực, cản trở khả năng tiếp thu khoa học và công nghệ, ảnh hƣởng xấu đến việc nâng cao năng suất lao động và là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng nghèo hiện 1 Tài liệu Tổng cục Dân số - KHHGĐ năm 2012- Việt Nam 90 triệu ngƣời. - Chất lƣợng dân số thấp còn thách thức tới sự phát triển bền vững của đất nƣớc trong cả hiện tại lẫn tƣơng lai. - Mà hiện nay thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 30/7/2013 về phƣơng hƣớng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020, phấn đấu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015, tạo cơ sở để đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp. - Vì vậy để có một bức tranh cụ thể về chất lƣợng dân số cũng nhƣ những yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dân số hiện nay của tỉnh Nghệ An, từ đó đƣa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng dân số của tỉnh tôi lựa chọn đề tài "Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dân số tỉnh Nghệ An giai đoạn . - Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. - Mục tiêu nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay, những yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An trong giai đoạn . - Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ các khái niệm, các lý thuyết liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Đánh giá thực trạng chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An trong những năm vừa qua. - Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An trong giai đoạn . - Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 3.1. - Đối tượng nghiên cứu Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời tỉnh Nghệ An trong giai đoạn . - Khách thể nghiên cứu 4 Bà mẹ có con từ 0 – 5 tuổi. - cán bộ y tế, cán bộ dân số - KHHGĐ. - Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: Trong phạm vi cho phép, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng, các yếu tố và giải pháp nhằm nâng cao CLDS ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An. - Phạm vi về thời gian: Từ năm 2010 đến tháng 12/2014 đối với dữ liệu quá khứ và các đề xuất cho giai đoạn Phạm vi về không gian: Đề tài tổ chức nghiên cứu thực tế tại 03 đơn vị trong toàn tỉnh đó là huyện Con Cuông, Quỳnh Lƣu và thành phố Vinh. - Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng chất lƣợng dân số nói chung và chất lƣợng dân số ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An hiện nay nhƣ thế nào. - Những yếu tố nào tác động đến chất lƣợng dân số ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An? Nguyên nhân do đâu. - Các giải pháp nào là quan trọng để nâng cao chất lƣợng dân số ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An trong giai đoạn . - Giả thuyết nghiên cứu - CLDS nói chung và CLDS ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An hiện nay còn thấp, thể hiện qua một số chỉ báo nhƣ tỷ lệ trẻ sinh ra bị khuyết tật, dị tật bẩm sinh cao, tỷ lệ trẻ dƣới 5 tuổi suy dinh dƣỡng cao. - Các yếu tố nhƣ nhận thức/hiểu biết của ngƣời dân về việc nâng cao CLDS từ giai đoạn đầu đời còn hạn chế, nên việc tham gia các chƣơng trình nhằm nâng cao CLDS còn thấp. - bên cạnh đó các yếu tố nhƣ chính sách xã hội, kinh tế là các yếu tố quan trọng tác động đến việc nâng cao CLDS ở giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An hiện nay. - Các cấp, các ngành cần tiến hành đồng bộ các giải pháp liên quan đến chính sách: đầu tƣ kinh phí, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ cơ sở vật chất cho các cơ sở cung cấp dịch vụ…sẽ đẩy mạnh đƣợc CLDS từ giai đoạn đầu đời nhằm nâng cao CLDS, phát triển nguồn nhân lực cho tỉnh Nghệ An trong giai đoạn tới. - Phƣơng pháp nghiên cứu 6.1. - Phương pháp điều tra thực nghiệm Tác giả sẽ tiến hành điều tra thực nghiệm tại 03 địa bàn đã đƣợc chọn để tiến hành điều tra nghiên cứu. - Mẫu nghiên cứu: Trong phạm vi nguồn lực có thể, tác giả tiến hành khảo sát 300 phiếu. - Phƣơng pháp phỏng vấn sâu cá nhân: Nghiên cứu tiến hành 10 phỏng vấn sâu bao gồm: Các gia đình có con từ 0 – 5 tuổi. - đại diện Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh. - Ban chỉ đạo công tác Dân số - KHHGĐ cấp huyện, cấp xã. - Phương pháp phân tích chi tiết, xử lý số liệu Dựa trên các số liệu thu thập đƣợc và việc so sánh cùng với các chỉ tiêu đề ra để phân tích các hoạt động đã triển khai có hiệu quả hay không hiệu quả, ảnh hƣởng bởi các yếu tố nào để từ đó đƣa ra kết luận phù hợp với nội dung đề tài nghiên cứu. - Cơ sở lý luận về chất lƣợng và chất lƣợng dân số Chƣơng 2. - Phân tích thực trạng chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An Chƣơng 3. - Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng dân số giai đoạn đầu đời của tỉnh Nghệ An 6 CHƢƠNG 1. - CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG VÀ CHẤT LƢỢNG DÂN SỐ GIAI ĐOẠN ĐẦU ĐỜI 1.1. - Khái niệm về chất lƣợng 1.1.1. - Khái niệm về chất lượng Chất lƣợng là một khái niệm quá quen thuộc với loài ngƣời ngay từ những thời cổ đại, tuy nhiên chất lƣợng cũng là một khái niệm gây nhiều tranh cãi. - Ngƣời sản xuất coi chất lƣợng là điều họ làm để đáp ứng các quy định và yêu cầu do khách hàng đặt ra, để đƣợc khách hàng chấp nhận. - Chất lƣợng đƣợc so sánh với chất lƣợng của đối thủ cạnh tranh và đi kèm theo các chi phí, giá cả. - Do con ngƣời và nền văn hóa trên thế giới khác nhau, nên cách hiểu của họ về chất lƣợng và đảm bảo chất lƣợng cũng khác nhau. - Nói nhƣ vậy không phải chất lƣợng là một khái niệm quá trừu tƣợng đến mức ngƣời ta không thể đi đến một cách diễn giải tƣơng đối thống nhất, mặc dù sẽ còn luôn thay đổi. - Có nhiều định nghĩa khác nhau về Chất lƣợng: Theo triết học duy vật biện chứng: “Chất là phạm trù triết học dùng để chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng, đó là sự thống nhất hữu cơ của những thuộc tính, những yếu tố cấu thành sự vật, hiện tượng, nói lên sự vật, hiện tượng đó là gì, phân biệt nó với các sự vật, hiện tượng khác”.2 Theo từ điển Tiếng Việt phổ thông: "Chất lượng là tổng thể những tính chất, những thuộc tính cơ bản của sự vật.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt