- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam đã đạt đƣợc tốc độ tăng trƣởng nhanh sau hơn 20 năm mở cửa thị trƣờng, góp phần đáng kể vào việc giảm thiểu các rủi ro trong sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. - Bên cạnh đó, nhu cầu bảo hiểm cũng ngày càng đa dạng, phong phú để từng bƣớc đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế - xã hội nói chung cũng nhƣ của ngành bảo hiểm nói riêng, theo đó, cũng xuất hiện tình trạng một số đối tƣợng lợi dụng các khe hở của pháp luật và thực tiễn kinh doanh của các DNBH trong xét nhận, bồi thƣờng bảo hiểm và giải quyết các khiếu nại bảo hiểm nhằm thu lợi bất chính, gây thiệt hại về vật chất, uy tín cho các DNBH, xâm phạm đến quyền và lợi ích chính đáng của ngƣời tham gia bảo hiểm, đồng thời ảnh hƣởng đến sự phát triển bền vững của thị trƣờng bảo hiểm nƣớc ta. - tình trạng trục lợi bảo hiểm sức khỏe diễn ra ở quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi, nghiêm trọng về mức độ thiệt hại...Tại PTI, bảo hiểm sức khỏe là một lĩnh vực kinh doanh còn khá mới mẻ, song đã xuất hiện những dấu hiệu trục lợi và lừa đảo. - Theo số liệu thống kê về tình hình trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI, tổng số vụ trục lợi bảo hiểm sức khỏe trong giai đoạn là 1.621 vụ với tổng số tiền là 35.739 triệu đồng. - Tình trạng trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI đã bắt đầu có dấu hiệu gia tăng và rất cần thiết phải đƣợc kiểm soát và ngăn chặn. - Dƣới góc độ lý thuyết và thực tế, trục lợi bảo hiểm sức khỏe nói riêng và trục lợi bảo hiểm nói chung là một vấn đề còn mới ở Việt Nam. - Có thể nói, cùng với sự phát triển của hoạt động kinh doanh bảo hiểm, trục lợi bảo hiểm có chiều hƣớng gia tăng cả về số lƣợng, tính chất và mức độ. - Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, chắc chắn trong thời gian tới, số vụ trục lợi và thiệt hại do trục lợi bảo hiểm gây ra sẽ không dừng ở mức nhƣ hiện nay. - Xuất phát từ thực tế đó, nhằm đảm bảo cho thị trƣờng bảo hiểm Việt Nam phát triển lành mạnh, an toàn và hiệu quả, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Đề xuất TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI GVHD:TS. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 2 một số giải pháp nhằm hạn chế tình trạng trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại Công ty cổ phần bảo hiểm bưu điện” là cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. - MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Mục đích nghiên cứu Đề tài tập trung tìm hiểu về thực trạng trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại Công ty cổ phần bảo hiểm bƣu điện PTI, từ đó đƣa ra một số giải pháp nhằm hạn chế tình trạng trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại Công ty cổ phần bảo hiểm bƣu điện PTI. - Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là tình hình trục lợi bảo hiểm sức khỏe và công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại Công ty cổ phần bảo hiểm bƣu điện PTI. - Phạm vi nghiên cứu của đề tài là tình hình trục lợi bảo hiểm sức khỏe và công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại Công ty cổ phần bảo hiểm bƣu điện cho giai đoạn từ 2010-2014. - CÁC NỘI DUNG CHÍNH TRONG LUẬN VĂN CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BẢO HIỂM SỨC KHỎE VÀ TRỤC LỢI BẢO HIỂM SỨC KHỎE. - Các vấn đề lý thuyết về bảo hiểm phi nhân thọ. - Định nghĩa bảo hiểm phi nhân thọ là “Bảo hiểm phi nhân thọ là loại nghiệp vụ bảo hiểm tài sản, trách nhiệm dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm khác không thuộc bảo hiểm nhân thọ” Các vấn đề lý thuyết về trục lợi bảo hiểm - Trục lợi trong bảo hiểm phi nhân thọ là hành vi cố ý lừa dối của tổ chức, cá nhân nhằm thu lợi bất chính khi tham gia bảo hiểm, bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm và giải quyết khiếu nại bảo hiểm trong lĩnh vực phi nhân thọ. - Các hình thức trục lợi bảo hiểm. - Trục lợi phí: Là những hành vi cố ý đƣa ra những thông tin không trung thực trong hồ sơ khi thực hiện khai thác hoặc giao kết hợp đồng nhằm đạt đƣợc mức TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI GVHD:TS. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 3 phí bảo hiểm thấp hơn mức phí tƣơng đƣơng với bồi thƣờng nhận đƣợc khi tổn thất xảy ra. - Trục lợi bồi thƣờng: Ngƣời tham gia bảo hiểm cố tình tạo ra các tình huống, hiện trƣờng để nhận đƣợc mức bồi thƣờng cao hơn mức tổn thất thực tế xảy ra hoặc nhận đƣợc số tiền bồi thƣờng mà đáng lẽ ra mình không đƣợc hƣởng do các rủi ro nằm ngoài rủi ro và phạm vi bảo hiểm. - Đối tƣợng của bảo hiểm chính là các rủi ro mang tính ngẫu nhiên không lƣờng trƣớc đƣợc, khi rủi ro xảy ra các DNBH có trách nhiệm bồi thƣờng cho các tổn thất xảy ra thuộc phạm vi bảo hiểm. - Thực tế ngƣời tham gia bảo hiểm đã cố ý trục lợi thông qua việc tạo ra các tình huống hoặc hiện trƣờng thể hiện tổn thất xảy ra nhiều hơn mức tổn thất thực tế nhằm đòi đƣợc từ DNBH số tiền bồi thƣờng lớn hơn thực tế. - Đối tƣợng tham gia trục lợi: Bên mua bảo hiểm, Nội bộ doanh nghiệp bảo hiểm, Trung gian bảo hiểm, Đối tƣợng có liên quan khác. - Các nhân tố ảnh hƣởng đến trục lợi bảo hiểm. - Nhân tố khách quan: Cơ chế chính sách liên quan đến phòng ngừa, hạn chế và xử lý các hiện tƣợng trục lợi bảo hiểm. - Công tác tuyên truyền, phổ biến về hành vi trục lợi. - Đánh giá trục lợi bảo hiểm: Số vụ trục lợi, số tiền trục lợi, quy mô trục lợi. - Hậu quả trục lợi bảo hiểm: Đối với DNBH hậu quả có thể tính toán đƣợc do hành vi trục lợi bảo hiểm là làm giảm lợi nhuận, hiệu quả kinh doanh bị hạn chế. - Ngƣời dân mất lòng tin về hoạt động bảo hiểm. - Bởi vì, phí bảo hiểm mà họ phải nộp lại dùng để chi trả cho cả những khoản tiền gian lận không đƣợc phát hiện ra. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 4 sẽ có mức phí bảo hiểm cao hơn những DNBH kiên quyết chống và loại trừ những kẻ trục lợi bảo hiểm. - Đối với xã hội: gian lận về bảo hiểm là một nguy cơ về đạo đức, làm tha hóa, biến chất cán bộ, làm cho môi trƣờng kinh doanh thiếu lành mạnh và thiếu công bằng. - Kinh nghiệm phòng chống trục lợi bảo hiểm của một số nƣớc trên thế giới. - CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TRỤC LỢI BẢO HIỂM SỨC KHỎE TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM BƢU ĐIỆN (PTI. - Giới thiệu chung về PTI: Theo thống kê của Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam, PTI đang đứng thứ 5 trên thị trƣờng bảo hiểm phi nhân thọ về thị phần bảo hiểm gốc và là một công ty có tốc độ tăng trƣởng bình quân ổn định trong nhiều năm. - Quy mô hoạt động: Trong giai đoạn tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc của PTI tăng trƣởng bình quân 33,27%/năm. - Mức độ tăng bình quân của của bồi thƣờng là 43,62% cao hơn tăng trƣởng bình quân của doanh thu phí bảo hiểm gốc. - Hoạt động kinh doanh bảo hiểm sức khỏe: Doanh thu phí bảo hiểm gốc nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe của PTI giai đoạn 2010-2014 tăng trƣởng bình quân 47,71%/năm, cao hơn tốc độ tăng của tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc là 33,27. - Thực trạng về trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI giai đoạn Tổng số vụ trục lợi bảo hiểm tại PTI trong giai đoạn 2010-2014 của các nghiệp vụ bảo hiểm là 1.621 vụ với tổng số tiền trục lợi là 35.739 triệu đồng. - Hành vi trục lợi bảo hiểm sức khỏe liên quan đến công tác thu phí, khai thác, thẩm định hồ sơ yêu cầu bảo hiểm và quản lý hợp đồng bảo hiểm - Đánh giá trục lợi bảo hiểm sức khỏe: Xét về số lƣợng vụ trục lợi bảo hiểm: Trong giai đoạn trục lợi bảo hiểm chủ yếu xảy ra ở các nghiệp vụ bán lẻ nhƣ bảo hiểm sức khoẻ. - bảo hiểm xe cơ giới. - Hai nghiệp vụ này chiếm 98% tổng số vụ trục lợi bảo hiểm. - Xét về số tiền trục lợi của PTI trong giai đoạn TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI GVHD:TS. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 5 Nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới có số tiền trục lợi lớn nhất (19.745 triệu đồng) chiếm 56% trong tổng số tiền trục lợi bảo hiểm. - tiếp đó là nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe (8.962 triệu đồng) chiếm 25% trong tổng số tiền trục lợi bảo hiểm. - Xét về quy mô trục lợi: Nghiệp vụ có quy mô trục lợi lớn nhất là nghiệp vụ bảo hiểm thân tàu (416 triệu đồng đồng/vụ trục lợi). - tiếp đó là nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa vận chuyển (330 triệu đồng/vụ trục lợi). - nghiệp vụ có quy mô trục lợi nhỏ hơn là nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe (11,1 triệu đồng/vụ trục lợi. - Hậu quả của trục lợi bảo hiểm: Số tiền trục lợi bảo hiểm của nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe gần 9 tỷ đồng trong vòng 5 năm đây là số tiền mà ngƣời tham gia bảo hiểm chịu thiệt do phải trả cho hành vi gian lận không đƣợc PTI phát hiện kịp thời, đây cũng là số tiền làm giảm hoạt động kinh doanh của PTI, hằng năm khi trích lập quỹ dự phòng bồi thƣờng thì PTI đã vô hình chung cộng cả số tiền đã bị trục lợi nên đã làm tăng quỹ trích lập dự phòng bồi thƣờng, từ đó làm giảm hiệu quả kinh doanh do đã có một số tiền trích quỹ không đƣợc sử dụng cho hoạt động kinh doanh khác. - Số tiền trục lợi cũng trực tiếp làm giảm lợi nhuận kinh doanh của PTI vì khi chƣa bị phát hiện hoặc có thể phát hiện ra nhƣng không thể thu hồ đƣợc từ khách hàng thì nó vẫn nằm trong số tiền bồi thƣờng mà PTI phải chi trả. - Đối với nền kinh tế-xã hội, trục lợi bảo hiểm làm yếu đi tấm lá chắn kinh tế từ quỹ của các DNBH đã đƣợc xã hội hóa để góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội của Nhà nƣớc bồi thƣờng cho các tổ chức, cá nhân khi gặp rủi ro thiên tai, tai nạn xảy ra. - Kênh thu hút vốn đầu tƣ trung, dài hạn từ bảo hiểm bị rút ra do chi trả tăng thêm cho hậu quả của trục lợi bảo hiểm. - Các nhân tố ảnh hƣởng đến trục lợi bảo hiểm sức khỏe: Công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI. - Công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm của cơ quan quản lý nhà nƣớc - Đánh giá chung về công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI: Những kết quả đạt đƣợc về công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI. - Những hạn chế trong công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe tại PTI. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 6 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HẠN CHẾ TÌNH TRẠNG TRỤC LỢI BẢO HIỂM SỨC KHỎE TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO HIỂM BƢU ĐIỆN PTI - Xu hƣớng phát triển của thị trƣờng bảo hiểm sức khỏe trong thời gian tới. - Một số giải pháp phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe cho PTI + Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ PTI: Nâng cao trình độ chuyên môn, bồi dƣỡng nghiệp vụ cho cán bộ PTI: Để đào tạo đội ngũ cán bộ PTI có thể tự mở các lớp đào tạo nội bộ để trao đổi kinh nghiệm nội bộ và đƣa ra các tình huống trong thực tế xảy ra để cùng nhau tìm biện pháp giải quyết. - PTI có thể thuê chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm giảng dạy về nghiệp vụ điều tra, nghiệp vụ bảo hiểm, kiến thức y khoa cơ bản, hoặc cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo do Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo bảo hiểm (Trung tâm) thuộc Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm tổ chức. - PTI có thể hợp tác với Trung tâm giám định bảo hiểm y tế của Bảo hiểm xã hội Việt Nam. - Nâng cao năng lực và phẩm chất đại lý bảo hiểm. - Hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, tăng cường công tác KSNB tại PTI: PTI cần thành lập một Ban chuyên về phòng chống trục lợi bảo hiểm. - Đối với quy trình kiểm soát nội bộ cần quy định rõ kiểm soát nội bộ với từng quy trình khai thác, giám định, bồi thƣờng và đối với đại lý bảo hiểm. - Để khắc phục đƣợc bài toán chi phí và hiệu quả đầu tƣ, PTI cần tập trung nghiên cứu và có thể áp dụng một trong các giải pháp về công nghệ thông tin nhƣ sau: Nên ƣu tiên cho các công ty nƣớc ngoài hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm có kinh nghiệm. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 7 nhắc lựa chọn một công ty tƣ vấn có kinh nghiệm trong việc quản trị dự án công nghệ thông tin và có kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực bảo hiểm. - Hạn chế tối đa trục lợi bảo hiểm từ khách hàng: Xây dựng các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm chặt chẽ. - Tăng cƣờng sự phối hợp giữa các DNBH: Là một thành viên của Hiệp hội bảo hiểm, PTI cần phối hợp với các DNBH khác trong ngành thông qua Hiệp hội bảo hiểm để sáng lập ra một Dịch vụ Tham khảo Bảo hiểm, do Hiệp hội bảo hiểm vận hành. - Đây là một cơ sở dữ liệu mang tính toàn quốc về các yêu cầu thanh toán bảo hiểm. - Dịch vụ này sẽ chuyên cung cấp dữ liệu cho ngành bảo hiểm. - Về phía cơ quan quản lý Nhà nƣớc Xây dựng và hoàn thiện hệ thống luật pháp liên quan đến phòng chống trục lợi bảo hiểm Nâng cao năng lực quản lý nhà nƣớc về trục lợi bảo hiểm Tăng cƣờng tuyên truyền, phổ biến nâng cao ý thức của ngƣời dân + Về phía Công ty cổ phần Bảo hiểm Bƣu điện PTI Tăng cƣờng phối hợp giữa các doanh nghiệp bảo hiểm Tăng cƣờng công tác phối hợp giữa doanh nghiệp với các Bộ, ngành liên quan 4. - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu tổng hợp Đề tài vận dụng các phƣơng pháp đánh giá tổng hợp kết hợp với hệ thống hoá để có thể nhận định đầy đủ về tình hình trục lợi bảo hiểm và nêu các nhân tố ảnh hƣởng đến trục lợi bảo hiểm. - Phƣơng pháp so sánh đối chiếu: Đối chiếu giữa lý luận và thực tiễn để tìm ra và giải quyết những khó khăn, thách thức trong công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm, so sánh thực tiễn chống trục lợi bảo hiểm giữa các nƣớc trên thế giới. - KẾT LUẬN Bên cạnh những thành công sau gần 20 năm hoạt động của PTI: hoạt động kinh doanh bảo hiểm của PTI đã đạt đƣợc tốc độ tăng trƣởng nhanh, có đóng góp đáng kể vào việc giảm thiểu các rủi ro trong sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội, cải thiện môi trƣờng đầu tƣ. - Bên cạnh những thành tựu đã đạt đƣợc cũng xuất hiện tình trạng một số đối tƣợng lợi dụng các khe hở của pháp luật và thực tiễn kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm nói chung và PTI nói riêng trong xét nhận, bồi thƣờng bảo hiểm phi nhân thọ và giải quyết các khiếu nại bảo hiểm nhằm thu lợi bất chính, gây thiệt hại về vật chất, uy tín của PTI, xâm phạm đến quyền và lợi ích chính đáng của ngƣời tham gia bảo hiểm, ảnh hƣởng không chỉ đến lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ của PTI mà còn đến toàn ngành bảo hiểm. - Trong khi chƣa thể loại trừ triệt để trục lợi bảo hiểm, cần tập trung các nỗ lực vào việc phòng chống, ngăn chặn hoặc làm giảm hậu quả của tình trạng này. - Công tác phòng chống trục lợi đang trở thành một yêu cầu khách quan để duy trì sự phát triển bền vững của PTI. - Qua nghiên cứu đề tài cho thấy công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm tại PTI đang dần đƣợc hoàn thiện, từng bƣớc đạt đƣợc một số thành công nhất định. - Bên cạnh đó, công tác phòng chống trục lợi cũng vƣớng phải những hạn chế, tồn tại trong quá trình thực hiện. - Trần Việt Hà Học viên : Đỗ Thị Thủy 9 Để giải quyết vấn đề trên, đề tài đã đƣa ra một số giải pháp và kiến nghị về công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm sức khỏe nói riêng và trục lợi bảo hiểm nói chung cho PTI. - PTI cần đƣa ra đồng bộ các giải pháp để hạn chế tối đa trục lợi bảo hiểm nhƣ các giải pháp về hoàn thiện hệ thống, quy trình nghiệp vụ của doanh nghiệp, các giải pháp hạn chế trục lợi từ khách hàng, các giải pháp đối với nguồn nhân lực, giải pháp nâng cao công nghệ thông tin. - Bên cạnh đó, cũng cần thống nhất nhận thức về trục lợi bảo hiểm và coi đó là một hành vi vi phạm pháp luật cần bị lên án về đạo đức và xử lý nghiêm minh bằng pháp luật. - Đồng thời, cần xác định rõ công tác phòng chống trục lợi bảo hiểm trong lĩnh vực phi nhân thọ nói chung và trong bảo hiểm sức khỏe nói riêng không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành bảo hiểm mà phải là trách nhiệm chung của toàn xã hội, cộng đồng và đòi hỏi phải có sự tham gia, ủng hộ tích cực của các cơ quan công quyền, cơ quan bảo vệ pháp luật và mỗi ngƣời dân. - Chính vì vậy, cần có hệ thống giải pháp đồng bộ để ngăn ngừa, phòng chống tình trạng trên, đồng thời nâng cao vai trò, mục tiêu của bảo hiểm là tấm lá chắn giúp ổn định tài chính cho các đối tƣợng tham gia bảo hiểm trƣớc các nguy cơ rủi ro. - Với hệ thống đồng bộ, đa dạng các giải pháp đƣợc đề tài nêu ra sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho PTI, cơ quan quản lý nhà nƣớc, ngƣời tham gia bảo hiểm cũng nhƣ xã hội triển khai các biện pháp hữu hiệu hay thực hiện kiểm tra, giám sát các hành vi trục lợi bảo hiểm một cách hiệu quả, đảm bảo cho thị trƣờng bảo hiểm Việt Nam trong đó có PTI tiếp tục phát triển lành mạnh, an toàn và hiệu quả trong bối cảnh mở cửa và hội nhập quốc tế.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt