Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên trung học cơ sở thành phố Hà Nội

- MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC PHÂN HÓA CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ.
- Tóm tắt: Dạy học phân hóa là một trong những phương pháp giảng dạy tiên tiến nhất hiện nay, yêu cầu người dạy phải chú tâm tới riêng từng đối tượng người học, lấy dạy cho cá nhân thay thế việc dạy cho số đông.
- Để quá trình dạy học phân hóa đạt kết quả cao nhất thì việc nâng cao vai trò của giáo viên là yếu tố quan trọng hàng đầu.
- Xuất phát từ nhận định trên, bài viết đưa ra một số biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên Trung học cơ sở Thành phố Hà Nội, từ đó vận dụng vào xây dựng chương trình phát triển năng lực phân hóa cho giáo viên..
- Từ khóa: dạy học phân hóa, tính cá thể, phương pháp, năng lực dạy học phân hóa, hiệu quả dạy học.
- Dạy học phân hóa (DHPH) sớm được quan tâm trong thực tiễn tổ chức giáo dục trên thế giới.
- Dạy học phân hóa được đưa ra xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn của quá trình học tập, từ mối quan hệ giữa người dạy và người học trong quá trình nhận thức học tập của người học.
- Nhiều quốc gia tìm kiếm con đường dạy học có tính đến cá thể của người học.
- Ở Mỹ, nhiều trường đã thử nghiệm các hình thức dạy học cá biệt hoá, mỗi học sinh nhận ở giáo viên một nhiệm vụ học tập độc lập trong thời gian quy định.
- Tại Việt Nam, vấn đề nghiên cứu tổ chức dạy học phân hóa được quan tâm từ rất sớm, tuy nhiên các công trình này chưa nhiều và thiếu tính hệ thống.
- về các vấn đề chung như mối quan hệ giữa dạy và học, việc biến quá trình dạy học thành quá trình tự học….
- Từ đầu những năm 1990, khi cải cách giáo dục thực hiện việc thay sách giáo khoa đến cấp trung học cơ sở, vấn đề DHPH nói riêng và phân hóa trong giáo dục nói chung càng được các nhà giáo dục quan tâm nhiều hơn..
- Đối với Thành phố Hà Nội trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương, công tác xây dựng, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giáo viên các trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
- Qua khảo sát thực tế và nghiên cứu lí luận, cách thực hiện và mức độ thực hiện dạy học phân hóa đã có những ưu điểm và tồn tại riêng.
- Vì vậy để nâng cao năng lực sư phạm nói chung, kỹ năng dạy học phân hóa nói riêng cho đội ngũ giáo viên, cần nghiên cứu đề xuất các giải pháp mang tính đồng bộ cả về phía giáo viên trực tiếp đứng lớp và cả về phía các cấp quản lý để dạy học phân hóa được triển khai rộng khắp, đáp ứng yêu cầu của các đối tượng học sinh khác nhau, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học..
- Định hướng dạy học phân hóa đã xuất hiện từ rất lâu trên thế giới.
- Dựa trên những khía cạnh và mục đích khác nhau, các nhà nghiên cứu giáo dục đã đưa ra nhiều quan niệm về dạy học phân hóa.
- Ở Việt Nam vấn đề nghiên cứu tổ chức dạy học phân hóa được quan tâm từ rất sớm, tuy nhiên các công trình này chưa nhiều và thiếu tính hệ thống.
- Một số tác giả như Nguyễn Cảnh Toàn, Vũ Văn Tảo, Trần Bá Hoành, Nguyễn Kỳ, Tôn Thân, Nguyễn Hữu Châu, Đặng Thành Hưng đã có những đóng góp lớn trong việc nghiên cứu dạy học phân hóa..
- Dựa trên các quan điểm của các tác giả trên, chúng tôi xin đưa ra quan niệm về dạy học phân hóa như sau: “Dạy học phân hóa là một quan điểm dạy học mà ở đó giáo viên điều chỉnh quá trình dạy học cho phù hợp với từng cá nhân hoặc nhóm học sinh nhằm phát triển tối đa năng lực học tập của mỗi em”..
- Như vậy, dạy học phân hóa chính là chiến lược giảng dạy dựa trên nhận thức của giáo viên về nhu cầu của từng cá nhân người học bởi thực tế học sinh trong lớp có nhiều điểm khác biệt, về quan điểm và khả năng.
- Mỗi giáo viên cần phân hóa theo đối tượng người.
- học, giáo viên lên kế hoạch và bài giảng sao cho tích hợp nhiều chiến lược giảng dạy nhất có thể, nhằm công nhận các điểm khác biệt của học sinh trong lớp..
- Dạy học phân hóa dựa trên cơ sở sự phân hóa về trình độ và năng lực học tập của học sinh và nhiệm vụ của giáo viên là làm sao để cho mọi học sinh đều tiến bộ.
- Dạy học phân hóa nhấn mạnh tính riêng biệt cá thể của mỗi người học.
- Chính vì vậy quá trình dạy học phân hóa mang nhiều đặc điểm khác biệt với các quá trình dạy học khác, cụ thể:.
- Tính hệ thống và tính chủ động của dạy học phân hóa,.
- Dạy học phân hóa phát huy tính tích cực học tập của học sinh,.
- Dạy học phân hóa cung cấp nhiều cách thức tiếp cận với nội dung, quy trình và sản phẩm dạy học,.
- Dạy học phân hóa và các hình thức tổ chức dạy học..
- Để thực hiện được những nhiệm vụ đó, yêu cầu giáo viên phải tuân theo các nguyên tắc sau:.
- Một số biện pháp nâng cao năng lực dạy học phân hóa.
- Bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa cho giáo viên là một nhiệm vụ cấp thiết nhằm chuẩn hóa đội ngũ giáo viên, xây dựng một đội ngũ có chuyên môn, tri thức và kỹ năng sưphạm đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giáo dục hiện nay.
- Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên.
- Mục đích: Giúp cho cán bộ quản lý và giáo viên nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng năng lực sư phạm nói chung, bồi dưỡng kỹ năng tổ chức dạy học phân hóa nói riêng cho đội ngũ giáo viên THCS.
- được trách nhiệm của mình trong công tác bồi dưỡng và chọn cử giáo viên tham gia bồi dưỡng..
- Nội dung: Cán bộ quản lý và giáo viên phải hiểu được chủ trương của Đảng, Nhà nước về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng nhiệm vụ đào tào nguồn nhân lực hiện nay.
- Nâng cao hiệu quả dạy học phân hóa trong trường THCS phải bắt đầu từ nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của dạy học phân hóa nhằm thay đổi quan hệ giữa giáo viên với học sinh theo hướng tích cực..
- Cách thức thực hiện: Xây dựng kế hoạch chi tiết cụ thể về công tác tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và giáo viên về dạy học phân hóa.
- Tiến hành tổ chức bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và giáo viên về dạy học phân hóa thông qua các hoạt động chuyên môn của giáo viên trong nhà trường.
- Có hình thức khen thưởng kịp thời đối với các giáo viên đã áp dụng thành công dạy học phân hóa để các giáo viên khác có thêm động lực phấn đấu rèn luyện.
- Xây dựng đội ngũ những giáo viên có năng lực chuyên môn tốt, tích cực, chủ.
- Điều kiện thực hiện: Các cấp quản lý và nhà trường phải chủ động đưa nội dung bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên vào trong kế hoạch quản lý chuyên môn của mình và triển khai thực hiện kế hoạch một cách có hiệu quả..
- Xây dựng kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng về dạy học phân hóa cho giáo viên THCS.
- Mục đích: Kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng về dạy học phân hóa của Sở Giáo dục và đơn vị tổ chức bồi dưỡng, các nhà trường cần chủ động xây dựng kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng với những đổi mới, cải tiến, với sự cụ thể, chi tiết cho phù hợp với tình hình địa phương, với điều kiện, hoàn cảnh của các nhà trường..
- Nội dung: Xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng về dạy học phân hóa cụ thể chi tiết cho các nhà trường.
- Xác định đúng mục tiêu bồi dưỡng cụ thể của nhà trường trên cơ sở mục tiêu chung chương trình bồi dưỡng và mức độ cần ứng dụng, qui mô triển khai của nhà trường.
- Từ đó xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng dạy học phân hóa cho giáo viên từng chu kì, từng năm và từng giai đoạn..
- Phòng Giáo dục có thể chỉ đạo xây dựng kế hoạch, nội dung chương trình bồi dưỡng xuống thực hiện trực tiếp tại các trường hoặc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng tập trung dưới dạng tập huấn chuyên đề..
- Điều kiện thực hiện: Các cấp quản lý phải chủ động dành quĩ thời gian cho việc tổ chức bồi dưỡng dạy học phân hóa cho đội ngũ giáo viên.
- Có kinh phí đầu tư cho công tác xây dựng kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng..
- Nâng cao hiệu quả của chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Mục đích: Nhằm tổ chức tốt quá trình tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên theo kế hoạch của Bộ, Sở nhằm nâng cao hiệu quả của công tác bồi dưỡng.
- Tạo cơ hội cho giáo viên của mình được tiếp xúc với các chuyên gia giáo dục, chuyên gia phương pháp dạy học theo đúng chuyên môn để học hỏi, để tích lũy kinh nghiệm, để làm tốt công tác bồi dưỡng tại các nhà trường..
- Nội dung: Thường xuyên tổ chức các đợt bồi dưỡng tập huấn, các chuyên đề nhằm mục đích nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
- Trên cơ sở kế hoạch của Sở, Phòng Giáo dục các quận, huyện triển khai hoạt động bồi dưỡng tập huấn đến các nhà trường và cử giáo viên tham gia các lớp bồi dưỡng đó.
- Những lớp bồi dưỡng thường xuyên của Sở, Phòng Giáo dục được coi là tiền đề, cần có bước triển khai tiếp theo ở các nhà trường có như vậy quá trình bồi dưỡng mới hoàn chỉnh..
- Cách thức thực hiện: Quán triệt tinh thần cho cán bộ quản lý và giáo viên về nhiệm vụ và trách nhiệm khi tham gia bồi dưỡng thường xuyên.
- Nhà trường phải tạo điều kiện cho giáo viên tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng thường xuyên của Bộ, Sở.
- Phải lựa chọn những giáo viên cốt cán ở các bộ môn để tham gia bồi dưỡng thường xuyên..
- Tiến hành kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên sau mỗi đợt bồi dưỡng để rút kinh nghiệm.
- Tiếp tục triển khai chương trình bồi dưỡng thường xuyên tại nhà trường thông qua đội ngũ giáo viên cốt cán và tổ nhóm chuyên môn..
- Điều kiện thực hiện: Cán bộ quản lý các cấp, Ban giám hiệu nhà trường và giáo viên đều phải có tinh thần trách nhiệm khi thực hiện nhiệm vụ của mình.
- Nhà trường phải tạo điều kiện cơ sở vật chất kinh phí cho giáo viên khi tham gia bồi dưỡng..
- Tổ chức tốt hoạt động bồi dưỡng tại chỗ nhằm nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên thông qua đội ngũ giáo viên cốt cán và hoạt động của tổ nhóm chuyên môn.
- Mục đích: Giúp tổ chức tốt hoạt động bồi dưỡng tại chỗ nhằm nâng cao năng lực sư phạm cho giáo viên thông qua đội ngũ cốt cán và hoạt động của tổ nhóm chuyên môn..
- Biện pháp này nhằm giúp nâng cao hiệu quả bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên ở.
- các nhà trường, giúp Hiệu trưởng chủ động tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá công tác bồi dưỡng năng lực sư phạm của giáo viên nhà trường..
- Nội dung: Hiệu trưởng nhà trường sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán, thông qua hình thức sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn để triển khai chương trình bồi dưỡng.
- Đây là hình thức giáo viên trong các tổ nhóm chuyên môn tự bồi dưỡng cho nhau, tự tổ chức các hình thức bồi dưỡng, tự lựa chọn nội dung bồi dưỡng ở những thời điểm thích hợp để tiến hành bồi dưỡng..
- Cách thức thực hiện: Nhà trường cần giao kế hoạch, mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng về dạy học phân hóa đến cho các tổ chuyên môn.
- Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ chuyên môn cho giáo viên được đăng ký hình thức, thời gian bồi dưỡng để trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chung cho tổ, nhóm.,.
- Nhà trường chọn đội ngũ giáo viên cốt cán tham gia các chuyên đề bồi dưỡng tập huấn về dạy học phân hóa.
- Sau quá trình tập huấn, Hiệu trưởng tổ chức và chỉ đạo đội ngũ giáo viên cốt cán tập huấn lại cho các giáo viên khác ngay tại trường.
- Phối hợp với đội ngũ giáo viên cốt cán, nhà trường có biện pháp kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng kỹ năng dạy học phân hóa cho giáo viên của các tổ chuyên môn..
- Điều kiện thực hiện: Yêu cầu đội ngũ giáo viên cốt cán phải là những giáo viên có năng lực và thực sự tâm huyết với nghề.
- Ban giám hiệu nhà trường phải đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, kinh phí cho công tác bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên tại các nhà trường..
- Tạo động lực cho giáo viên triển khai áp dụng dạy học phân hóa vào thực tiễn và rèn luyện nâng cao kỹ năng dạy học phân hóa của bản thân.
- Tạo ra những điều kiện thuận lợi nhất để động viên khích lệ, thu hút giáo viên tích cực tham gia hoạt động bồi dưỡng, phát huy được tiềm năng sẵn có của mình, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao..
- Nội dung: Tạo động lực cho giáo viên phát huy năng lực sư phạm, tạo ra một môi trường công tác trong sáng lành mạnh, thân thiện… Giúp cán bộ quản lý nắm bắt được những thông tin một cách nhanh chóng và đầy đủ về điều kiện kinh tế, hoàn cảnh riêng của mỗi giáo viên..
- Cách thức thực hiện: Cán bộ quản lý kịp thời động viên, giúp đỡ giáo viên khi gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện tổ chức dạy học phân hóa..
- Điều kiện thực hiện: Nhà trường hoàn thiện cơ sở vật chất của nhà trường, cải thiện điều kiện làm việc cho giáo viên.
- vụ cho giáo viên nhà trường.
- Chăm lo đến đời sống tinh thần vật chất cho giáo viên để họ yên tâm công tác, có điều kiện phát huy hết khả năng của mình..
- Tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi các cấp trong đó nhấn mạnh tiêu chí tổ chức dạy học theo hướng phân hóa.
- Mục đích: Tuyển chọn, công nhận và suy tôn giáo viên đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi, tạo điều kiện để giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục thể hiện năng lực, trao đổi kinh nghiệm về giảng dạy, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục..
- Nội dung: Đưa vào tiêu chí tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi tiêu chí khuyến khích các giờ dự thi trong đó giáo viên sử dụng tổ chức dạy học theo hướng phân hóa ở các mức độ khác nhau..
- Cách thức thực hiện: Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường được tổ chức tại trường do Hiệu trưởng chịu trách nhiệm xây dựng nội dung, kế hoạch theo các quy định Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục..
- Hội thi giáo viên dạy giỏi cấp Quận, Huyện do phòng giáo dục tổ chức, theo các quy định Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục..
- Điều kiện thực hiện: Nhà trường cần ưu tiên cho các môn học có ưu thế để giáo viên làm quen một cách thuận lợi và dễ áp dụng triển khai.
- Từ sự ứng dụng rộng rãi sẽ có điều kiện để lựa chọn các tiết dạy tiêu biểu, có hiệu quả đưa vào hội thi để minh họa, giúp giáo viên nhận thấy rõ tác dụng của dạy học phân hóa trong việc phát huy năng lực, hứng thú học tập của học sinh.
- Từ đó khuyến khích các giáo viên áp dụng dạy học phân hóa rộng rãi hơn ở tất cả các môn học..
- Dạy học phân hóa là xu thế tất yếu, là một đòi hỏi khách quan đối với việc đào tạo nguồn nhân lực.
- Dạy học phân hóa nhằm phát hiện và bù đắp lỗ hổng kiến thức, tạo động lực thúc đẩy học tập.
- dạy học phân hóa là con đường ngắn nhất để đạt mục đích của dạy học đồng loạt..
- Quá trình dạy học cho học sinh Trung học cơ sở chịu sự chi phối của các nhân tố khách quan và chủ quan, các nhân tố bên trong và bên ngoài.
- Các nhân tố khách quan như yêu cầu của xã hội đặt ra đối với giáo dục, yêu cầu đổi mới phương thức dạy học trong nhà trường có tính chất định hướng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học khác nhau trong đó có dạy học phân hóa.
- là những nhân tố quan trọng, có tính chất quyết định đối với chất lượng tổ chức hoạt động dạy học trong trường Trung học cơ sở.
- Hy vọng với sáu biện pháp bồi dưỡng năng lực dạy học phân hóa trên có thể giúp phát huy được thế mạnh của từng nhân tố sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp nhằm tổ chức tốt hoạt động dạy học theo hướng phân hóa, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội..
- Đặng Thành Hưng (2007), “Quan niệm và giải pháp phân hóa dạy học ở trường trung học phổ thông nhằm hội nhập quốc tế”, Tạp chí Giáo dục số 167 (kì 1-7/2007)..
- Đặng Thành Hưng (2008), “Cơ sở sư phạm của dạy học phân hóa”, Tạp chí Khoa học Giáo dục số 38, tháng 11-2008.

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt