- theo truyền thuyết còn lưu truyền trong cộng đồng người thái, nàng han là người con gái gầy nhỏ của một gia đình nghèo ở bản Lang (nay là xã Mường So, huyện phong thổ, tỉnh Lai châu). - trong khi trai bản thi triển tài năng đều không có ai thực sự giỏi giang thì nàng han xuất hiện. - ngay lập tức, nàng han đưa tay nhấc bổng hai bọc đá khổng lồ. - dân bản liền tôn nàng han làm chủ tướng.. - nàng han động viên toàn thể tướng sĩ tập luyện võ thuật, tích trữ lương thảo, bày binh bố trận rồi cùng nhau kéo quân lên hợp sức với ba vị tướng. - với tài chỉ huy cùng sức mạnh phi thường của mình, nàng han tuốt kiếm thúc ngựa tả xung hữu đột, cùng với dân bản đánh tan kẻ thù xâm lược. - vì mải chuẩn bị vũ khí và chiến đấu, quân sĩ của nàng han không kịp may cờ. - Khi lâm trận, tướng sĩ đã lấy vỏ chiếc chăn nàng han đắp làm cờ, thân tre làm cán.. - Đúng ngày 30 tết, quân xâm lược đã bị đánh bại, nàng han được tướng sĩ khiêng kiệu rước về. - Khi đi đến mó nước nậm So bên suối tùng Lùm, nàng han cởi xiêm y, tắm rồi sau đó thăng thiên. - năm ngày sau khi nàng han bay lên giời, ba vị tướng chỉ đạo ba cánh quân dưới quyền của nàng han cũng biến mất. - nhân dân quanh vùng sau đó lập đền thờ nàng han cùng với các vị tướng của nàng ở ngay chính mó nước nậm So.. - Lễ hội nàng han, từ bao đời, đã trở thành nơi hội hè, tưởng nhớ công lao của vị nữ tướng, cầu mong mùa màng bội thu, nơi lưu giữ tinh thần thượng võ, bất khuất của dân tộc. - về Miền hoa Ban tRẨY hội nàng han. - Sau 60 năM gián Đoạn, 4 năM Qua, Đồng Bào thái ở Mường So, phong thổ, Lai châu Lại tưng Bừng thaM gia Lễ hội nàng han vào RằM tháng 2 âM Lịch ĐỂ tưởng nhớ và vinh danh nữ thủ Lĩnh Lãnh Đạo 16 Xứ thái Đánh tan cuộc XâM Lược của giặc phương Bắc.. - văn hóa - nghệ thuật. - thực dân pháp chiếm Lai châu, để an lòng dân, chúng buộc phải để nhân dân nơi đây tiếp tục tổ chức hội nàng han.. - Mó nước nơi nàng han tắm lạ kỳ thay, quanh năm ngày tháng nước trong văn vắt, không bao giờ cạn.. - phục dựng hội nàng han. - theo nhà nghiên cứu văn hóa Đỗ thị tấc, người 20 năm trời mải miết điền dã, nghiên cứu, phục dựng lại hội nàng han, lễ hội này lần cuối cùng được tổ chức trước khi bị gián đoạn cách đây đã 60 năm. - Bằng những cố gắng không mệt mỏi của bà tấc cùng với cơ quan văn hóa các cấp của tỉnh Lai châu, các nghi lễ trong phần tế lễ, như rước nàng han về, ôn lại công lao của nàng, cầu xin nàng phù hộ độ trì cho khắp mường an thái, mưa nắng thuận hòa, mùa màng bội thu…. - vật phẩm dâng lên nàng han bao. - phần hội của hội nàng han được phục dựng và phát huy tích cực. - hội nàng han, từ xưa cũng là nơi để trai gái các bản tìm hiểu hẹn hò nhau, là nơi để những cụ già gặp gỡ hàn huyên thăm hỏi. - từ những bộ trang phục của người con gái thái, du khách cùng với bà con trẩy hội nàng han còn được thưởng thức các món ăn đặc trưng của Mường So như sâu đá, rau gai rừng, cà đắng, măng đắng, cơm lam…. - du khách thập phương trẩy hội nàng han năm nay, ai cũng hi vọng khu di tích đền thờ nàng han sớm được quy hoạch xây dựng hoàn thiện xứng tầm với lễ hội văn hóa tâm linh của mường thái nơi đây. - Bên cạnh những nét riêng, truyền thuyết về nữ tướng nàng han của dân tộc thái trắng cũng có nhiều nét tương đồng với truyền thuyết thánh gióng của người Kinh