- SỬ DỤNG TRẮC NGHIỆM TIÊU CHÍ ĐỂ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH VÀ HIỆU QẢU GIẢNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN TRONG MÔN SINH HỌC LỚP 10 (NÂNG CAO). - Nguyễn Đức Chính Sinh viên : Bùi Thị Hoàng Yến Lớp : 49 Sư phạm Sinh học Thực trạng những năm gần đây cho thấy, chất lượng giáo dục của nước ta còn thấp, nhằm góp một phần nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đổi mới khâu kiểm tra đánh giá đặc biệt trong các nhà trường THPT, tôi xin đưa ra vấn đề nghiên cứu: “Sử dụng trắc nghiệm tiêu chí để đánh giá kết quả học tập của học sinh và hiệu quả giảng dạy của giáo viên trong môn sinh học lớp 10(nâng cao. - Trắc nghiệm tiêu chí là loại trắc nghiệm cho biết mức độ đạt mục tiêu giảng dạy trong một môn học hay một nội dung chuyên biệt nào đó, giáo viên có thể sử dụng để đánh giá mức độ đạt mục tiêu giảng dạy của học sinh. - Hiện nay, Bộ giáo dục đã có nhiều đổi mới trong giáo dục, nhất là khâu kiểm tra đánh giá chuyển từ trắc nghiệm tự luận sang trắc nghiệm khách quan, sao cho đánh giá được chính xác, khách quan năng lực của học sinh, tránh được bệnh chạy theo thành tích và tiêu cực. - Trắc nghiệm tiêu chí là loại trắc nghiệm thuộc trắc nghiệm khách quan, dựa trên tính ưu việt của mình, trắc nghiệm tiêu chí sẽ góp phần đánh giá đúng kết quả học tập của học sinh và hiệu quả giảng dạy của giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. - Đề tài nghiên cứu của tôi dựa trên những lý luận có sẵn về trắc nghiệm tiêu chí để áp dụng vào thực tiễn và quay lại để kiểm chứng lại lý luận. - Thông qua nghiên cứu của mình tôi muốn đánh giá vai trò và vị trí của trắc nghiệm tiêu chí trong quá trình dạy học, áp dụng cho môn Sinh học 10 nói riêng và các môn khác nói chung. - Sử dụng trắc nghiệm tiêu chí không những giúp giáo viên tự đánh giá năng lực giảng dạy của mình,tự điều chỉnh phương pháp dạy học và có những biện pháp giáo dục phù hợp với đối tượng học, mà còn giúp học sinh đánh giá được kết quả học tập của mình. - Sử dụng trắc nghiệm tiêu chí còn có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà quản lý giáo dục để đánh giá giáo viên, thông qua kết quả kiểm tra trắc nghiệm tiêu chí hai lần trước sau thì nhà quản lý có thể đánh giá được hiệu quả giảng dạy của giáo viên. - Hoàn thành đề tài là sự kết hợp của nhiều phương pháp trong đó kể đến là phương pháp nghiên cứu lý thuyết, trên cơ sở chọn lọc và phân tích, khái quát hóa các tài liệu về kiểm tra – đánh giá để xây dựng lên cơ sở lý luận. - Sau đó bằng phương pháp quan sát khoa học qua dự giờ, thu thập giáo án và bài kiểm tra để đánh giá phương pháp giảng dạy của giáo viên. - Phương pháp quan trọng nhất để đạt được mục đích của đề tài đó là phương pháp thực nghiệm, tiến hành kiểm tra trắc nghiệm tiêu chí 2 lần trước và sau khi học để đánh giá kết quả học của học sinh và hiệu quả giảng dạy của giáo viên.. - Hiện nay chất lượng giáo dục đang là vấn đề rất được quan tâm, một phần nó được đánh giá qua thực trạng dạy học và kiểm tra đánh giá của giáo viên, nhà trường. - Qua dự giờ, thu tập giáo án và các bài kiểm tra của giáo viên dạy Sinh học 10 cho thấy: phương pháp giảng dạy của giáo viên khá linh hoạt và hiệu quả, kích thích được sự tích cực, chủ động học tập của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm. - Nhưng trước bài học giáo viên không thông báo mục tiêu bài học, và kết thúc bài cũng không có hình thức kiểm tra đánh giá kết quả giờ dạy, nên không đánh giá được kết quả học tập của học sinh cũng như hiệu quả giảng dạy của mình sau giờ dạy. - Về thực trạng kiểm tra – đánh giá qua phân tích đề kiểm tra 15 phút cho thấy: nội dung chưa bao quát, thiếu mục tiêu và đề chủ yếu bậc I chỉ kiểm tra mức độ nhớ.. - Sau đó, tôi tiến hành kiểm tra trắc nghiệm tiêu chí hai lần, trước và sau giảng dạy môn Sinh học. - Đề kiểm tra 15 phút, gồm 20 câu, nội dung trong hai bài 33: Dinh dưỡng, chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật và bài 34: Quá trình tổng hợp các chất ở vi sinh vật và ứng dụng, tại lớp 10TN7. - Xử lý kết quả thu được cho thấy: Trong 8 câu trắc nghiệm kiểm tra trước và sau khi học thì có thể phân loại ra 4 nhóm học sinh là: Nhóm trước sai, sau đúng. - Đối với nhóm trước sai, sau đúng: tiếp thu nội dung này tốt, có tiến bộ, phương pháp dạy học của cô trong nội dung câu này đạt hiệu quả. - Nhóm trước sai, sau sai: tiếp thu, nhận thức nội dung này gặp khó khăn, hoặc lười học nên giáo viên phải chú ý theo dõi, chú ý đến kết quả học tập môn Sinh của các em, điều chỉnh phương pháp phù hợp. - Nhóm trước đúng, sau đúng : nắm chắc kiến thức trước có liên quan ,tư duy tốt, nội dung trên giáo viên có thể cho học sinh tự học và cần có phương pháp bồi dưỡng. - Nhóm trước đúng, sau sai: tư duy bị lệch lạc, sự tiếp thu kiến thức có vấn đề nên đề nghị giáo viên phải theo dõi sát sao hơn, theo dõi tiếp trong những bài học sau. - Khi kết luận từng câu trắc nghiệm, ta thấy: Câu 4: Nội dung hỏi về đặc điểm tổng hợp các chất Polisaccarit ở vi sinh vật:. - Đây là một câu tốt, khó, việc giảng dạy nội dung này của giáo viên đạt hiệu quả, giáo viên nên nhắc lại nội dung này. - Câu 8: Nội dung là bản chất của gôm sinh học Đây là một câu dễ, nội dung này học sinh chưa học, chưa cần giáo viên giảng dạy đã có thể suy luận ra được. - Câu 10: Nội dung về ứng dụng của quá trình tổng hợp các chất của vi sinh vật: Đây là một câu dễ, nội dung này học sinh chưa học, chưa cần giáo viên giảng dạy đã có thể suy luận ra được. - Câu 16: Ứng dụng sản xuất quá trình tổng hợp của vi khuẩn lam Spirlina: Đây là câu hỏi tốt, chứng tỏ phương pháp giảng dạy của giáo viên đạt hiệu quả tốt, vì là câu khó nên giáo viên trong giờ giảng tiếp theo nên nhắc lại cho học sinh. - Câu 17: Ứng dụng quá trình tổng hợp của vi sinh vật để sản xuất axit amin: Đây là câu hỏi tốt, phương pháp giảng dạy của giáo viên rất hiệu quả bởi trước khi giảng thì đa số học sinh trả lời sai nhưng sau khi học thì gần 100% trả lời đúng. - Câu 18: Nội dung về ứng dụng của gôm sinh học Đây là câu hỏi tốt nhưng hiệu quả giảng dạy của giáo viên cũng chưa cao cần phải xem xét lại kiến thức và phương pháp giảng dạy, cần giảng lại nội dung này cho học sinh nắm vững. - Câu 19: Ứng dụng quá trình tiết enzim ngoại bào của vi sinh vật để xử lý rác thải Đây là câu hỏi tốt nhưng hơi khó, sau khi học mà số học sinh trả lời sai chiếm tỉ lệ gần 50%, chứng tỏ hiệu quả giảng dạy nội dung này chưa cao, giáo viên cần xem lại phương pháp dạy của mình. - Câu 20: Nội dung về đặc điểm quá trình tổng hợp lipit ở vi sinh vật. - Đây là một câu hỏi khá dễ bởi số học sinh chưa học mà đã trả lời đúng chiếm tỉ lệ 50% và hiêu quả giảng dạy của giáo viện nội dung này cũng tốt, sau khi học thì hầu hết học sinh đã trả lời đúng.. - Thông qua kết quả sử dụng kiểm tra trắc nghiệm tiêu chí hai lần trước và sau như trên, ta sẽ đánh giá được kết quả học tập của từng học sinh, dự đoán được năng lực cũng như những khó khăn trong quá trình học tập mà học sinh. - Bên cạnh đó, giáo viên cũng tự đánh giá được hiệu quả giảng dạy của mình và thu những phản hồi hữu ích từ phía học sinh để điều chỉnh phương pháp dạy học và theo dõi, giúp đỡ học sinh học tập tiến bộ. - Như vậy, trắc nghiệm tiêu chí như một công cụ liên hệ giữa kiểm tra đánh giá và phương pháp, ngoài ra nó được sử dụng như một phương pháp dạy học. - Khẳng định được vai trò và vị trí của trắc nghiệm tiêu chí đó là đóng góp lớn nhất của đề tài nghiên cứu của tôi.. - Vì vậy, nhà trường và giáo viên nên sử dụng trắc nghiệm tiêu chí để nâng cao hiệu quả học tập và giảng dạy, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục. - Nó không những có ích cho cả giáo viên, học sinh mà còn cho các nhà quản lý giáo dục. - Luyện tập trắc nghiệm sinh học 10. - NXB Giáo dục 2. - Vũ Cao Đàm: Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. - Tập bài giảng “Đo lường và đánh giá trong giáo dục”