- SỰ VẬN ĐỘNG CỦA TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM TỪ 1986 ĐẾN NAY. - 3.2 Tình hình nghiên cứu truyện ngắn . - 1.1 Sự vận động của cốt truyện và kết cấu truyện ngắn trƣớc 1986. - 1.2 Những xu hƣớng tổ chức cốt truyện và kết cấu truyện ngắn . - Tuy nhiên, truyện ngắn lần này có những khác biệt rõ rệt. - Truyện ngắn thời chiến tranh thì vạm vỡ, chắc chắn. - Nhƣ vậy, truyện ngắn giai đoạn từ 1986 đến nay đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành diện mạo nền văn học Việt Nam đƣơng đại. - Cung cấp cái nhìn tổng quan về sự vận động và biến đổi của truyện ngắn Việt Nam hiện đại ở phƣơng diện hình thức thể loại.. - Tìm hiểu sự vận động và phát triển của truyện ngắn về hình thức thể loại qua việc tập hợp, hệ thống hóa và phân tích tác phẩm.. - Khát quát những đặc điểm nổi bật của truyện ngắn Việt Nam giai đoạn trên những phƣơng diện chủ yếu nhƣ: Cốt truyện - kết cấu, Nghệ thuật xây dựng nhân vật, Ngôn ngữ và giọng điệu…. - Trong đó, truyện ngắn đƣợc đánh giá là một trong những thể loại chủ đạo của đời sống văn học thời kỳ Đổi mới. - Thảo luận về Truyện ngắn hôm nay - Báo Văn Nghệ số 11/1991. - Chuyên luận Bình luận truyện ngắn - Bùi Việt Thắng, NXB Văn học, 1999. - Những đổi mới về nội dung tất yếu dẫn đến sự thay đổi về hình thức thể loại truyện ngắn. - Nhƣ vậy, là một thể loại phát triển rực rỡ trong giai đoạn văn học truyện ngắn là đối tƣợng của không ít các công trình nghiên cứu, phê bình đƣơng đại. - Vận dụng kiến thức lý luận về thi pháp truyện ngắn đối với các vấn đề: Cốt truyện - kết cấu, Nghệ thuật xây dựng nhân vật, Ngôn ngữ, giọng điệu trần thuật…. - So sánh giữa các giai đoạn văn học nhằm làm rõ quá trình vận động của thể loại truyện ngắn sau 1986.. - 1.1 Sự vận động của cốt truyện và kết cấu truyện ngắn trƣớc Giai đoạn trước 1932. - Chính vì thế, nhà nghiên cứu Phan Cự Đệ cho rằng, truyện ngắn trung đại có thể phân loại theo tiêu chí cốt truyện. - Ông viết: “Xét về nguồn gốc cốt truyện, có thể chia truyện ngắn. - Do ảnh hƣởng các cốt truyện dân gian và dã sử, nên kết cấu truyện ngắn trung đại chƣa thực sự phức tạp. - Việc khắc họa đời sống tâm lý nhân vật cũng chƣa đƣợc chú trọng nên những hình thức kết cấu tâm lý dƣờng nhƣ không xuất hiện trong truyện ngắn trung đại. - Giai đoạn là bƣớc phát triển quan trọng trong tiến trình văn học nói chung và của thể loại truyện ngắn nói riêng. - Cốt truyện của dạng truyện ngắn này đƣợc xây dựng dựa vào những mâu thuẫn, xung đột đa dạng.. - Có thể nói, với dòng văn học hiện thực phê phán, cốt truyện truyện ngắn đã đƣợc đẩy lên đến đỉnh cao của sự mẫu mực. - truyện ngắn cũng rất đa dạng, phong phú. - Do đó, truyện ngắn trữ tình thƣờng không có cốt truyện. - Truyện ngắn Thạch Lam tác động sâu vào lĩnh vực. - Những thành tựu truyện ngắn trữ tình sẽ còn đƣợc tiếp tục phát triển trong giai đoạn văn học sau.. - Ngoài cách phân chia cốt truyện theo hai dòng văn học nói trên, sự phát triển của truyện ngắn Việt Nam giai đoạn còn sản sinh ra những tác phẩm mang khuynh hƣớng tiểu thuyết hóa. - Đó là trƣờng hợp của những truyện ngắn nhƣ Chí Phèo, Đời thừa… (Nam Cao).. - Đặc điểm này sẽ trực tiếp chi phối đến nội dung, cốt truyện và nghệ thuật kết cấu tác phẩm của văn xuôi tự sự, trong đó có truyện ngắn.. - Các truyện ngắn nhƣ Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Con đường sống (Minh Lộc), Con chim vàng (Nguyễn Quang Sáng), Chị Nhân (Kim Lân)… là những điển hình cho kiểu kết cấu này.. - Nhà nghiên cứu ngƣời Mỹ Raymond Carver từng viết: “Truyện ngắn gần với kịch. - Phục thiện không phải là truyện ngắn thực sự đặc sắc của Vàng Anh.. - Truyện ngắn Vàng Anh vốn không quá phức tạp về mặt kết cấu. - truyện ngắn Bi kịch nhỏ (tên ban đầu là Thảm kịch nhỏ. - Bi kịch nhỏ - một truyện ngắn nổi tiếng của chị - là tác phẩm tiêu biểu cho sự thành công của những cốt truyện chặt chẽ, đa tuyến. - Dƣới đây là sự mô hình hóa cách kiến trúc truyện ngắn của nhà văn:. - Chỉ với chừng ấy thôi, Nguyễn Huy Thiệp đã là một trong những tác gia truyện ngắn đƣơng đại xuất sắc của Việt Nam. - Hệ thống sự kiện, tình huống làm nên cốt truyện truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp thƣờng rất phong phú, ngồn ngộn. - Tướng về hưu - một truyện ngắn tiên phong của văn học thời kỳ Đổi mới - là một minh chứng rõ nét cho lối kể chuyện này.. - Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp thƣờng có kết thúc đầy bất ngờ.. - Nhƣ vậy, với cách phát triển những cốt truyện chặt chẽ, truyện ngắn Việt Nam đã có những tác phẩm thực sự mẫu mực, mở rộng dung lƣợng hạn hẹp của thể loại này. - Mười sáu mét vuông là một truyện ngắn khá gọn gàng của nhà văn Vũ Đình Giang. - Cốt truyện tâm lý không phải là một hình thức mới của truyện ngắn Việt Nam giai đoạn . - Trong truyện ngắn hiện đại, tình huống đóng vai trò ngày càng quan trọng. - Nguyễn Ngọc Tƣ có một truyện ngắn rất xúc động Cải ơi. - Ở những truyện ngắn kiểu này, tình huống và chi tiết mới là những yếu tố quyết định sức sống của tác phẩm.. - Dƣới đây là một số kiểu kết cấu của truyện ngắn đƣợc phát triển trong sự phân rã của cốt truyện và nghệ thuật sử dụng thời gian một cách linh hoạt.. - Truyện ngắn hiện đại sử dụng nhiều thủ thuật miêu tả dòng hồi tƣởng của nhân vật. - Cánh đồng bất tận của Nguyễn Ngọc Tƣ là một hiện tƣợng của truyện ngắn Việt Nam 2005. - Cốt truyện và kết cấu là những thành tố rất quan trọng đối với truyện ngắn. - Khảo sát truyện ngắn Việt Nam từ lúc manh nha cho đến trƣớc 1986, chúng tôi nhận thấy, cốt truyện truyện ngắn cũng có những chuyển biến theo từng giai đoạn phát triển của văn học. - Giai đoạn Truyện ngắn phát triển đến đỉnh cao, cốt truyện đa dạng. - Truyện ngắn hiện thực có cốt chặt chẽ, mẫu mực, nhiều tác phẩm có kết cấu đa tuyến, cốt truyện mang hơi hƣớng tiểu thuyết. - Truyện ngắn lãng mạn hình thành nên những cốt truyện tâm lý, trữ tình điển hình, có ảnh hƣởng lớn đến giai đoạn văn học sau. - Truyện ngắn sống đƣợc là cơ bản nhờ vào sự xuất hiện của nhân vật - nơi biểu hiện giá trị tƣ tƣởng nghệ thuật của tác phẩm và cá tính sáng tạo của nhà văn. - Truyện ngắn đã bám vào nỗi cô đơn, nhƣ một cách biểu hiện đầy đủ các trạng huống sống của con ngƣời thời hiện đại.. - Ngoài mẫu hình con ngƣời lạc thời, truyện ngắn còn miêu tả nỗi cô đơn ở một dạng thức khác. - Nhân vật ông cậu trong truyện ngắn Nước mắt đàn ông của Nguyễn Thị Thu Huệ là một ngƣời đàn ông rất giàu có: “Cậu mày thành tỷ phú”. - Và chính vì vậy mà truyện ngắn đi vào đƣợc chiều sâu của hiện thực cuộc sống.. - Ngay từ thời truyện ngắn manh nha, kiểu nhân vật này đã xuất hiện trong thể loại truyền kỳ. - Sang sông của Nguyễn Huy Thiệp là một truyện ngắn tiêu biểu cho sự thử thách của nhà văn trong việc đánh giá con ngƣời qua bề ngoài của họ. - Trình bày con ngƣời nhƣ nó vốn có, không lý tƣởng hóa, thần thánh hóa là đặc điểm nổi bật chi phối nghệ thuật xây dựng nhân vật truyện ngắn . - Truyện ngắn đã diễn đạt con ngƣời theo tinh thần đó.. - Dƣới đây là một số đặc điểm về đối thoại và độc thoại đƣợc sử dụng trong ngôn ngữ nhân vật của truyện ngắn . - Đối thoại nhân vật trong truyện ngắn giàu tính khẩu ngữ. - Sự gia tăng tính khẩu ngữ trong đối thoại của truyện ngắn là đặc điểm tất yếu của dòng văn học giai đoạn này. - Nhà văn Phan Thị Vàng Anh có truyện ngắn Có con. - Đây cũng là một trong những yếu tố tạo nên tính đa thanh trong giọng điệu trần thuật của truyện ngắn Việt Nam . - Xuất phát từ những biến đổi trong quan niệm về hiện thực của các nhà văn, truyện ngắn đã có những vận động trong việc xây dựng nhân vật để chiếm lĩnh hiện thực đó. - Để tái hiện thành công những mẫu ngƣời này, truyện ngắn đã có nhiều biến đổi về nghệ thuật xây dựng nhân vật. - Sự mở rộng quan niệm về hiện thực trong truyện ngắn đã kéo theo sự đa dạng về điểm nhìn trần thuật. - Truyện ngắn nữ đầu thế kỷ 21. - Tạ Duy Anh viết về một nhân vật trung tính trong truyện ngắn Trong quán phở gia truyền. - Có thể nói, ngôn ngữ trần thuật là một trong những yếu tố tạo nên tính hấp dẫn lớn cho truyện ngắn . - Trên đây chỉ là một số giọng điệu đặc trƣng, khác biệt hơn của giai đoạn truyện ngắn so với các thời kỳ trƣớc. - Thật khó để bao quát một cách đầy đủ về muôn dạng giọng điệu trần thuật trong truyện ngắn Việt. - Hai thập kỷ, truyện ngắn đã phát triển từ một dòng chảy liên tục. - Sự vận động về mặt hình thức thể loại truyện ngắn trƣớc hết thể hiện ở Cốt truyện và kết cấu. - Trƣớc năm 1932, cốt truyện truyện ngắn thƣờng rất đơn giản, chủ yếu mô phỏng truyện dân gian hoặc lấy. - Đây chính là gạch nối cho một thời kỳ hoàng kim của truyện ngắn - giai đoạn . - Thời kỳ này, truyện ngắn phát triển đến đỉnh cao, xuất hiện nhiều cốt truyện đa dạng, sáng tạo với nghệ thuật tổ chức tác phẩm phức tạp. - Truyện ngắn hiện thực thƣờng có cốt truyện chặt chẽ, mẫu mực, nhiều tác phẩm có kết cấu đa tuyến, mang hơi hƣớng tiểu thuyết. - Còn truyện ngắn lãng mạn hình thành nên những cốt truyện tâm lý, trữ tình điển hình, có ảnh hƣởng lớn đến giai đoạn văn học sau.. - Sự tan vỡ và phân rã cốt truyện trong truyện ngắn đƣơng đại gắn liền với quá trình yếu dần đi vai. - Khảo sát truyện ngắn luận văn bƣớc đầu ghi nhận một số xu: Điểm nhìn trần thuật đƣợc đa. - Sự vận động của truyện ngắn Việt Nam từ 1986 đến nay, nhìn từ góc độ hình thức thể loại là một đề tài rộng, mang ý nghĩa khái quát. - Nguyễn Minh Châu - Tuyển tập truyện ngắn - NXB Văn học, 1999. - Phan Cự Đệ - Truyện ngắn Việt Nam: Lịch sử, thi pháp, chân dung - NXB Đại học Quốc gia, 2000. - Võ Thị Hảo - Truyện ngắn chọn lọc, NXB Văn học, 1999. - Nguyễn Thị Thu Huệ - 21 truyện ngắn chọn lọc - NXB Hội nhà văn, 2001 32. - Tôn Phƣơng Lan - Tiểu luận Từ một góc nhìn về sự vận động của truyện ngắn chiến tranh. - Phạm Xuân Nguyên - Tiểu luận Truyện ngắn và cuộc sống hôm nay - Tạp chí Văn học số 2, 1994.. - Nhiều tác giả - Truyện ngắn nữ đầu thế kỷ 21 - NXB Văn học, 2007 51. - Nhiều tác giả - Tuyển tập truyện ngắn Việt Nam NXB Đại học và Giáo dục chuyên nghiệp. - Nhiều tác giả - Thảo luận về Truyện ngắn hôm nay - Báo Văn nghệ số 11/1991. - Bùi Việt Thắng - Bình luận truyện ngắn - Bùi Việt Thắng, NXB Văn học, 1999. - Nguyễn Huy Thiệp - Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp - NXB Văn hóa Sài Gòn, 2007
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt