Sáng tạo đổi mới trong phương pháp dạy học tích cực

- Sáng tạo đổi mới trong phương pháp dạy học tích cực.
- Phần lớn học sinh tiểu học còn chưa xác định rõ ràng mục đích việc học tập là gì.
- Trong phạm vi bài viết này, tôi muốn chia sẻ cùng đồng nghiệp một số kinh nghiệm thực tế của việc “Sáng tạo đổi mới trong phương pháp dạy học tích cực” mà tôi đã thực hiện được nhằm mang đến sự hứng thú và nhận thức đúng đắn việc học tập từ đó phát triển những kĩ năng cần có cho các em học sinh..
- Phương pháp giáo dục cũ không thể xây dựng và phát triển cho HS những kĩ năng đó, vì thế GV cần nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học trong xu thế hiện nay..
- Khuyến khích giáo viên sử dụng công nghệ thông tin nhằm thực hiện đổi mới phương pháp dạy học..
- Trong suốt quá trình thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông, việc giảng dạy chương trình luôn đi đôi với đổi mới phương pháp dạy học..
- Vì thế ta có thể nói: Đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề then chốt trong xu thế giáo dục hiện nay..
- Các phương pháp giáo dục trước đây đã cho thấy những mặt hạn chế là chưa phát huy được tính tích cực và sự hứng thú học tập cho học sinh..
- Trong những năm đầu đổi mới giáo dục, rất nhiều những phương pháp dạy học mới đã được vận dụng vào quá trình giảng dạy.
- Mỗi phương pháp đều có.
- giá trị riêng và tính hiệu quả hay không hiệu quả của phương pháp phụ thuộc phần lớn vào khả năng vận dụng của giáo viên.
- Trước nhu cầu và tình hình đó, trong nhiều năm qua được sự chỉ đạo của Sở GD-ĐT TP.HCM, Phòng Giáo dục Quận Tân Phú đã thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn cho giáo viên nhằm giúp giáo viên định hướng và thực hiện đúng việc đổi mới phương pháp giáo dục.
- Trong suốt thời gian hè của năm học 2006-2007 đến nay, giáo viên chúng tôi được liên tục tiếp cận nhiều phương pháp dạy học mới, học được nhiều kĩ năng vận dụng từ những lớp tập huấn như Chương trình khởi đầu của Intel.
- Phương pháp tổ chức học nhóm tích cực.
- Phương pháp dạy học tích cực bộ môn… Qua các lớp tập huấn này, tôi đã có thêm hành trang tự tin để đổi mới dạy học nhằm phát huy cao nhất khả năng và vốn sống của học sinh..
- Trong nhiều năm giảng dạy qua, điều làm tôi băn khoăn nhất là một số học sinh vẫn còn rất thụ động, tự ti, kĩ năng giao tiếp rất kém.
- Trước tình hình học sinh như thế, thiết nghĩ người giáo viên cần phải làm mọi cách để giúp đỡ các em có được sự tự tin về bản thân, sự hứng thú, chủ động trong học tập.
- Từ đó, tôi đã mạnh dạn vận dụng, kết hợp sáng tạo những phương pháp dạy học mới vừa được tiếp cận vào thực tế giảng dạy..
- Học sinh tiểu học là đối tượng đang chuyển từ giai đoạn vui chơi sang giai đoạn học tập.
- Thế nhưng, sự hứng thú ấy của học sinh lại phụ thuộc phần lớn vào khả năng tổ chức, năng lực điều hành các hoạt động của giáo viên.
- Vì vậy, muốn đổi mới phương pháp giáo dục một cách.
- Nắm vững các phương pháp dạy học tích cực, vận dụng kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp vào giảng dạy để vừa đạt mục tiêu giáo dục, vừa phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của cơ sở..
- Việc giáo dục học sinh ở trường tiểu học không chỉ giúp các em tiếp thu tốt các kiến thức trong SGK mà còn phải trang bị cho các em đầy đủ những kĩ năng để có thể hiểu và giải quyết những vấn đề phức tạp trong cuộc sống.
- Đó là vấn đề tôi hết sức băn khoăn bởi có lúc tôi chưa thật tự tin khi xử lý một số tình huống phát sinh trong lớp học, còn lúng túng trong việc tổ chức lớp học sao cho thật hiệu quả để rèn luyện và phát triển cho học sinh những kĩ năng cần có…Chính chương trình khởi đầu Intel đã phầ n nào giúp tôi giải quyết được một số vướng mắc của bản thân..
- Trong những năm học trước đây, tôi thường xây dựng các kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch bồi dưỡng, phụ đạo học sinh theo một lề lối cũ.
- Nhưng khi được tiếp cận với kĩ năng lập kế hoạch hành động của chương trình Intel, những kế hoạch chủ nhiệm lớp, kế hoạch bồi dưỡng và phát triển kĩ năng cho học sinh… được tôi xây dựng trong năm học này phần nào luôn đạt hiệu quả bởi ở từng kế hoạch hoạt động, tôi luôn chủ động về việc thực hiện mục tiêu, liệt kê rõ từng bước mình đã thực hiện thế nào, dự đoán những thử thách có thể xảy ra, xác định rõ các nguồn tài nguyên để từ đó vận dụng linh hoạt những giải pháp phù hợp và kịp thời..
- Bên cạnh đó, kĩ năng phát triển tư duy của Intel còn giúp bản thân tôi hoàn thiện hệ thống câu hỏi đặt ra cho học sinh..
- Thực tế cho thấy, hệ thống câu hỏi trong quá trình học tập không chỉ là con đường dẫn đến nguồn tri thức mà học sinh cần lĩnh hội mà nó còn có tác dụng khuyến khích phát triển tư duy có phân tích của học sinh ở mức cao nhất.
- Trong những giờ học trước đây, hệ thống câu hỏi mà tôi đặt ra tuy phù hợp với các đối tượng học sinh nhưng vẫn còn hạn chế bởi mục đích khai thác câu hỏi chủ yếu để học sinh hiểu rõ nội dung mà chưa chú trọng rèn các hoạt động tư duy cho các em.
- 6/ Thảo luận nhóm kể lại một việc cho thấy thầy cô đã phân xử tài tình với hành vi học sinh..
- Hiểu nội dung bài đồng thời phát triển kĩ năng tư duy của học sinh từ thấp đến cao..
- Qua thực tiễn, tôi nhận thấy ngày càng tự tin hơn về kĩ năng đặt câu hỏi của mình, từ đó vận dụng linh hoạt vào thực tế giảng dạy với mong muốn luôn kích thích sự phát triển tư duy học sinh..
- Bản thân tôi sau khi tiếp cận lớp học này, kĩ năng sử dụng công nghệ trở nên thuần thục hơn, nó đã hỗ trợ tôi rất nhiều trong công tác chủ nhiệm như việc tính điểm số, làm các hồ sơ sổ sách quản lí học sinh… Hơn nữa, nó còn giúp công tác giảng dạy của tôi đạt hiệu quả hơn bởi tôi thường xuyên cập nhật các thông tin mới nhất, những tư liệu trực quan sinh động, đẹp mắt có tính thực tế để áp dụng vào các bài học, từ đó giúp các em hiểu sâu hơn các kiến thức, gắn kiến thức thu được không xa rời thực tiễn..
- Chính vì vậy, người giáo viên phải luôn nhận thức một cách đúng đắn: phải tự rèn luyện, hoàn thiện những kĩ năng về công nghệ, kĩ năng tư duy và sự cộng tác… để từ đó vận dụng các phương pháp dạy học sao cho kích thích hứng thú say mê học tập và khả năng sáng tạo của tất cả học sinh..
- 2/ Nắm vững các phương pháp dạy học tích cực, vận dụng kết hợp nhuần nhuyễn các phương pháp vào giảng dạy sao cho vừa đạt mục tiêu giáo dục, vừa phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của cơ sở..
- Trong quá trình dạy học, giáo viên cần tạo ra một môi trường học tập giúp học sinh rèn luyện và phát triển các kĩ năng.
- Môi trường đó có những đặc điểm gì? Đó phải là nơi mà học sinh chủ động khám phá ý tưởng của mình, mở rộng suy nghĩ sáng tạo, đẩy mạnh sự hợp tác lẫn nhau.
- Một trong những phương pháp tạo ra môi trường đó chính là phương pháp dạy học theo nhóm..
- Trong nhiều năm qua, phương pháp này đã được đông đảo giáo viên vận dụng nhằm mục đích đổi mới giáo dục.
- Thế nhưng phương pháp học nhóm đã bộc lộ một số hạn chế bởi: hoạt động này thường tập trung vào một số đối tượng khá giỏi trong khi đó các em yếu kém chỉ ngồi xem hoặc tụt hậu không theo kịp các bạn.
- Làm thế nào để khắc phục tình trạng trên? Phương pháp nhóm tích cực là một giải pháp hữu hiệu..
- a) Phương pháp nhóm tích cực.
- Đến với lớp tập huấn các phương pháp nhóm tích cực, tôi thực sự tâm đắc về sự phong phú đa đạng cũng như hiệu quả mà các phương pháp này mang đến.
- Phương pháp nhóm tích cực gồm 15 phương pháp:.
- Trình tự thực hiện của phương pháp đòi hỏi học sinh phải luôn ở thế chủ động chiếm lĩnh kiến thức, điều đó sẽ nảy sinh nhu cầu học tập tích cực, học sinh phải tự giải quyết các nhu cầu và thông qua đó các kĩ năng sẽ dần được phát triển.
- Ngoài ra các phương pháp nhóm tích cực này còn đặc biệt phát triển các kĩ năng cần thiết cho học sinh để có thể đáp ứng được nhu cầu của xã hội hiện nay.
- Phương pháp “Phóng viên” sẽ phát triển kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tư duy, kĩ năng viết….
- Phương pháp “Trò chuyện tay ba” sẽ phát triển các kĩ năng nghe, chia sẻ, kĩ năng nói….
- Phương pháp “Kim tự tháp” phát triển kĩ năng quyết định nhanh, kĩ năng tư duy….
- Nắm được đặc điểm các phương pháp, trong từng hoạt động của tiết học, tôi luôn nghiên cứu, lựa chọn và vận dụng phối hợp nhịp nhàng phương pháp học nhóm tích cực với các phương pháp học khác sao cho thu hút các em cùng tham gia chiếm lĩnh kiến thức.
- Lớp 5/1: phần lớn học sinh nhanh nhẹn, sôi nổi, tự tin, có số ít các em ít trao đổi chia sẻ ý kiến..
- Lớp 5/2: đa số là học sinh nam, các em rất hiếu động, khả năng tập trung nghe giảng không lâu, hay nói chuyện và kĩ năng diễn đạt còn yếu..
- Lớp 5/3: phần lớn học sinh nhanh nhẹn, năng nổ, một số học sinh còn nhút nhát..
- Lớp 5/4: học sinh hiền, lớp học trầm, các em còn thụ động, ít trao đổi chia sẻ ý kiến..
- Với đặc điểm các lớp như thế, tôi tổ chức giảng dạy ở mỗi lớp với các phương pháp dạy học khác nhau..
- 5/2 Sử dụng phương pháp “Tập trung” dưới nhiều hình thức nhằm thu hút sự chú ý của các em..
- Tạo ra tình huống liên quan nội dung bài học để kích thích học sinh..
- Ngoài ra, trong các hoạt động, tùy nội dung bài học, tôi đã sử dụng những phương pháp như trò chuyện tay ba, đôi bạn học tập, lớp học lắp ghép hoặc phương pháp ba đi một ở lại để thay thế cho phương pháp nhóm trước đây..
- Ở năm học trước, khi dạy bài tập đọc: “Sự sụp đổ của chế độ a- pac-thai” (STV5, tập 1, trang 54), tôi đã yêu cầu học sinh thảo luận nhóm đôi trả lời 2 câu hỏi:.
- Quan sát học sinh thảo luận, tôi thấy có nhóm phối hợp trả lời rất tốt nhưng đồng thời có nhóm chỉ có 1 em hoạt động, em còn lại thụ dộng lắng nghe, hoàn toàn không phản hồi.
- Ở năm học này, cũng với bài đọc đó, khi trả lời 2 câu hỏi trên, tôi sử dụng phương pháp đôi bạn học tập.
- Quan sát cho thấy tất cả học sinh kể cả các đối tượng thụ động, nhút nhát cũng đều phải tự nghiên cứu.
- So sánh hai cách thức tổ chức trên cho thấy: phương pháp đôi bạn học tập hiệu quả hơn bởi toàn bộ các em đều nắm được nội dung đồng thời kĩ năng nghe, chia sẻ, trình bày ở các em được phát triển..
- Kết quả cho thấy rất nhiều học sinh không lắng nghe, có khi lắng nghe cũng chưa tự tin nhận định bài làm của bạ n trước lớp nên đôi lúc việc sửa bài cho học sinh không đạt hiệu quả.
- Thế nhưng cũng việc làm đó, ở năm học này, tôi cảm thấy tiết học thật sự hiệu quả khi sử dụng phương pháp trò chuyện tay ba kết hợp đàm thoại, chia sẻ.
- Mỗi nhóm ba học sinh sẽ là một lớp học thu nhỏ của các em.
- Với các em học sinh tự ti, nhút nhát, việc biết đưa ra ý kiến chủ quan của mình trong nhóm nhỏ dù chưa chất lượng nhưng đối với tôi đó là một thành công ngoài mong đợi.
- Không những thế, các phương pháp nhóm tích cực còn có cách chia nhóm học sinh hết sức đa dạng, phong phú.
- Thực tế cho thấy, trong thời gian qua, các tiết học của lớp tôi rất nhẹ nhàng, học sinh học rất hứng thú.
- Điều tạo nên kết quả đó chính là việc tôi đã kết hợp sáng tạo những phương pháp dạy học nhóm tích cực cùng với nhiều phương pháp dạy học khác.
- Và một trong những phương pháp mà tôi cũng rất tâm đắc và thường xuyên vậ n dụng: đó là phương pháp tích cực bộ môn (trò chơi học tập Toán và Tiếng Việt)..
- b) Phương pháp tích cực bộ môn (trò chơi học tập Toán và Tiếng Việt)..
- Phương pháp tích cực bộ môn là phương pháp rất phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học.
- Bên cạnh đó, qua tham gia trò chơi học tập, học sinh được rèn luyện sự tự tin, bạo dạn trước đám đông, có tinh thần ham học hỏi, phát huy tính tích cực chủ động của các em trong học tập..
- Phương pháp tích cực bộ môn Toán và Tiếng Việt giới thiệu rất nhiều những trò chơi học tập như: bingo, tập trung, câu cá, đổ xúc xắc, trò chơi Ô, hình ảnh biết nói….
- Khi được tiếp cận với phương pháp này, tôi và các đồng nghiệp trong khối nhanh chóng tiến hành làm các đồ dùng học tập để phục vụ giảng dạy..
- Tùy vào mục tiêu, nội dung bài, tôi vận dụng các trò chơi học tập ấy để học sinh có thể chơi theo nhóm hoặc chơi cá nhân sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh và phù hợp với điều kiện thực tế của cơ sở.
- Sau đây là hai câu chuyện trong số các câu chuyện mà học sinh lớp tôi đã sáng tác khi tôi tổ chức hoạt động trò chơi “Câu chuyện từ hình ảnh” trong giờ Tập làm văn: Ôn tập văn kể chuyện (lớp 5).
- Cách tổ chức tiết học: Mỗi nhóm học sinh nhận được 4 hình ảnh bất kì, nhiệm vụ của các em là sắp xếp các hình ảnh và tạo ra câu chuyện liên quan đến 4 hình ảnh đó..
- Qua việc vận dụng các trò chơi học tập kết hợp nhịp nhàng với các phương pháp giảng dạy cho thấy: học sinh ngày càng sáng tạo hơn trong học tập, trí tưởng tượng của các em ngày càng phát triển phong phú..
- 1/ Đối với học sinh:.
- Bảng thống kê kết quả học tập của học sinh lớp 5/1.
- Học sinh giỏi.
- Học sinh tiên tiến.
- Học sinh trung bình.
- Qua việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực, tôi nhận thấy không khí trong các tiết học năm nay khác hẳn so với những năm học trước.
- Học sinh luôn học tập với tâm trạng hồ hởi, thích thú, các em tỏ ra say mê và tích cực chủ động chiếm lĩnh kiến thức.
- Dựa vào bảng thống kê kết quả học tập cho thấy, các em có sự tiến bộ rõ rệt trong học tập, số lượng học sinh giỏi và tiên tiến tăng, học sinh trung bình giảm.
- Các em học sinh ngày càng năng động hơn, tư duy của các em phát triển hơn nhiều so với đầu năm.
- Đối những học sinh thụ động nhút nhát, các em đã dần mạnh dạn hơn, tự tin hơn.
- 2/ Đối với phụ huynh học sinh:.
- Mặc dù trong cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm, tôi đã trình bày và phân tích rõ những hiệu quả của phương pháp dạy học tích cực mới nhưng nhiều phụ huynh vẫn còn lo lắng, chưa tin tưởng.
- Trong quá trình vận dụng những phương pháp dạy học tích cực, tôi và đồng nghiệp luôn nhận được sự động viên và ủng hộ từ phía BGH..
- Hầu hết các tiết học mà đồng nghiệp dự hoặc Ban giám hiệu trường kiểm tra đột xuất, lớp tôi luôn được đánh giá là lớp học sinh động, hiệu quả, học sinh tự tin, mạnh dạn, tích cực tham gia các hoạt động.
- Trong tình hình hiện nay, với xu hướng đổi mới giáo dục, thiết nghĩ đổi mới phương pháp dạy học là một vấn đề vô cùng quan trọng.
- Chính việc vận dụng những phương pháp dạy học tích cực đã giúp tôi từng bước hoàn thiện những kĩ năng sư phạm, từ đó vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong công tác giảng dạy.
- Trong quá trình vận dụng những phương pháp dạy học tích cực này, sự say mê học tập và những tiến bộ rõ rệt của học sinh chính là nguồn động lực thúc đẩy tôi luôn nỗ lực và phấn đấu không ngừng.
- Việc áp dụng giảng dạy theo hướng chuyên môn hóa đã tạo mọi nhiều thuận lợi cho người giáo viên nắm bắt được các đối tượng học sinh.
- Từ đó sẽ vận dụng những phương pháp dạy học tích cực sao cho phù hợp, từng bước uốn nắn và tạo điều kiện để các em khắc phục những mặt còn tồn tại đồng thời giúp các em phát huy tối đa khả năng của bản thân..
- Giáo viên tiểu học là người đặt nền móng cơ bản xây dựng các thế hệ học sinh

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt