- ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC THỰC TẬP CHUYÊN ĐỀ (Chuyên ngành Điện tử và điều khiển các quá trình hạt nhân) 1.
- Họ tên: Trần Thanh Tân · Chức vụ, học hàm, học vị: Nghiên cứu viên, Kỹ sư · Thời gian làm việc, địa điểm làm việc: Giờ hành chính, Bộ môn Vật lý hạt nhân, Khoa Vật lý · Địa chỉ liên hệ: Bộ môn VLHN · Điện thoại: 8586721.
- Họ tên: Vũ Thanh Mai · Chức vụ, học hàm, học vị: Giảng viên, Cử nhân · Thời gian làm việc, địa điểm làm việc: Giờ hành chính, Bộ môn Vật lý hạt nhân, Khoa Vật lý · Địa chỉ liên hệ: Phòng 202 - số 49 - Nguyễn Ngọc Vũ - Cầu Giấy - Hà Nội · Điện thoại Email:
[email protected] · Các hướng nghiên cứu chính: Mô phỏng vận chuyển các hạt bằng phương pháp Monte Carlo · Họ tên: Phạm Quỳnh Trang · Chức vụ, học hàm, học vị: Giảng viên, Cử nhân · Thời gian làm việc, địa điểm làm việc: Giờ hành chính, Bộ môn Vật lý hạt nhân, Khoa Vật lý · Địa chỉ liên hệ: 14B - Hoàng Hoa Thám - Hà Đông - Hà Tây · Điện thoại Email :
[email protected] · Các hướng nghiên cứu chính: quá trình làm chậm nơtron, các phương pháp kích hoạt nơtron 2.
- Thông tin về môn học.
- Tên môn học: Thực tập chuyên đề - Chuyên ngành điện tử và điều khiển các quá trình hạt nhân.
- Mã môn học.
- Nghe giảng lý thuyết trên lớp: 3.
- Thực hành trong phòng thí nghiệm: 24.
- Thực tập thực tế ngoài trường: 0.
- Đơn vị phụ trách môn học.
- Bộ môn: Vật lý Hạt nhân · Khoa: Vật lý - Môn học tiên quyết: 54, 55.
- Môn học kế tiếp: 3.
- Mục tiêu của môn học:.
- Trang bị cho các sinh viên ngành công nghệ hạt nhân kỹ năng thực hành thực nghiệm vật lý hạt nhân · Trên cơ sở số liệu thực nghiệm thu được, sinh viên rút ra được các quy luật và bản chất của một số hiện tượng cơ bản trong vật lý hạt nhân · Tạo điều kiện cho sinh viên tiếp xúc với một số trang thiết bị thực nghiệm và nắm được các thao tác căn bản khi tiến hành các thí nghiệm vật lý hạt nhân - Mục tiêu về kỹ năng.
- Thực hiện thành thạo các thao tác thí nghiệm và có kiến thức căn bản trong việc vận hành một số thiết bị thí nghiệm · Đảm bảo an toàn phóng xạ trong quá trình tiến hành thí nghiệm - Các mục tiêu khác.
- Tạo điều kiện cho sinh viên tiếp xúc với điều kiện làm việc trong phòng thí nghiệm (tuân thủ nghiêm ngặt các nội quy phòng thí nghiệm và tiến hành các thao tác theo sự hướng dẫn của cán bộ phòng thí nghiệm).
- Tóm tắt nội dung môn học.
- Môn học Thực tập chuyên đề Vật lý hạt nhân trình bày các bài thực tập về các hiện tượng cơ bản của Vật lý hạt nhân, bao gồm.
- Nghiên cứu quá trình làm chậm của nơtron trong paraffin · Ứng dụng phương pháp kích hoạt nơtron xác định hàm lượng đồng trong các đồng tiền cổ · Thời gian chết của ống đếm Geiger Muller · Xác định hoạt độ phóng xạ riêng của cacbon 14 trong các mẫu vật chứa cacbon bằng phương pháp đo nhấp nháy lỏng · Sử dụng hệ phổ kế alpha phân tích plutonium trong môi trường đất - Nội dung mỗi bài thực tập bao gồm cơ sở lý thuyết của các hiện tượng vật lý, các thao tác tiến hành thí nghiệm và các yêu cầu kiến thức mà sinh viên cần nắm được sau mỗi bài thực tập 5.
- Nội dung chi tiết môn học:.
- Bài thực tập số 1: Nghiên cứu quá trình làm chậm nơtron trong paraffin 1.
- Cơ sở lý thuyết 1.1.
- Tương tác của nơtron với vật chất · Các đặc trưng của nơtron · Các nguồn nơtron · Phản ứng hạt nhân gây bởi nơtron · Tiết diện phản ứng của nơtron với vật chất 1.2.
- Thực nghiệm: 2.1.
- Mục đích và nội dung bài thí nghiệm 2.2.
- Yêu cầu về thiết bị thí nghiệm 2.3.
- Các câu hỏi kiểm tra Bài thực tập số 2: Sử dụng phần mềm mô phỏng MCNP tính toán hiệu suất ghi của detector 1.
- Tính toán Monte Carlo và chương trình MCNP5 · Phương pháp Monte Carlo · Phương trình vận chuyển Boltzmann · Cấu trúc file input của MCNP5 1.2.
- Bài toán tính toán hiệu suất ghi của detector · Mô phỏng cấu trúc detector và nguồn phóng xạ · Thu được các hiệu suất ghi tương ứng với năng lượng của nguồn từ đó xây dựng đường cong hiệu suất ghi.
- Thực nghiệm 2.1.
- Mục đích bài thí nghiệm 2.2.
- Sơ đồ thí nghiệm 2.4.
- Câu hỏi kiểm tra.
- Bài thực tập số 3: Xác định thời gian chết của ống đếm Geiger Muller bằng phương pháp dùng hai nguồn phóng xạ 1.
- Cơ chế hoạt động của ống đếm Geiger Muller 1.2.
- Thời gian chết của ống đếm Geiger Muller 1.3.
- Hiệu suất ghi của ống đếm Geiger Muller 2.
- Phương pháp tiến hành 2.5.
- Câu hỏi kiểm tra Bài thực tập số 4: Khảo sát một số đặc trưng của phổ kế gamma nhấp nháy với máy phân tích biên độ nhiều kênh 1.
- Nguyên tắc làm việc của phổ kế gamma nhấp nháy 1.2.
- Độ phân giải năng lượng của phổ gamma nhấp nháy 1.5.
- Hiệu suất ghi của detector nhấp nháy 2.
- Sơ đồ bố trí thí nghiệm 2.5.
- Câu hỏi kiểm tra Bài thực tập số 5: Sử dụng phổ kế alpha trong phân tích plutonium trong môi trường đất 1.
- Tình hình chung về các nguyên tố phóng xạ · Phóng xạ tự nhiên · Phóng xạ nhân tạo · Liều chiếu ngoài · Liều chiếu trong 1.2.
- Tìm hiểu nguyên tố phóng xạ Plutonium trong môi trường đất 1.3.
- Hệ phổ kế alpha · Một số đặc trưng của hệ phổ kế · Detector của hệ phổ kế alpha 2.
- Câu hỏi kiểm tra 6.
- Nguyễn Triệu Tú, Các bài thực tập vật lý hạt nhân, NXB ĐHQGHN, 2005.
- Bộ môn Vật lý hạt nhân, Khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Hà Nội.
- Giáo trình thực tập Vật lý hạt nhân, 2004 - Học liệu tham khảo: 3.
- Nguyễn Văn Đỗ, Các phương pháp phân tích hạt nhân, NXB ĐHQGHN, 2004.
- Nguyễn Quý Hỷ, Phương pháp mô phỏng số Monte Carlo, NXB ĐHQG Hà Nội 2004 6.
- Phạm Quốc Hùng, Vật lý hạt nhân ứng dụng, 8.
- Bùi Văn Loát, Xác suất thông kê trong xử lý số liệu hạt nhân, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2002 7.
- Hình thức tổ chức dạy học môn học.
- Thực hành, thí nghiệm.
- Lý thuyết.
- Yêu cầu sinh viên chuẩn bị.
- Xử lý phổ alpha, gamma thu được từ hệ phổ kế đa kênh.
- Giảng lý thuyết trên lớp.
- Chuẩn năng lượng, hiệu suất ghi.
- Bài thực tập số 1.
- Đọc trước lý thuyết và các bước tiến hành thí nghiệm.
- Thực tập tại phòng thí nghiệm.
- Quá trình làm chậm nơtron 3.
- Bài thực tập số 2.
- Tính toán hiệu suất ghi của detector 4.
- Bài thực tập số 3.
- Thời gian chêt của ống đếm Geiger Muller - Phương pháp dùng hai nguồn phóng xạ để xác định thời gian chết của ống đếm 5.
- Bài thực tập số 4.
- Nguyên tắc làm việc của phổ kế gamma nhấp nháy.
- Hiệu suất ghi của detector nhấp nháy 6.
- Bài thực tập số 5.
- Nguyên tố phóng xạ Plutonium trong môi trường đất - Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ phổ kế alpha 7.
- Tổng kết môn học.
- Đã hoàn thành tất cả các bài thực tập và xử lý số liệu đầy đủ.
- Thảo luận đưa ra các phương án thực hành và xử lý kết quả tối ưu - Giải đáp thắc mắc và trả lời các câu hỏi của sinh viên 8.
- Yêu cầu của giảng viên đối với môn học:.
- Về điều kiện để tổ chức giảng dạy môn học: Phòng thí nghiệm được trang bị đầy đủ các dụng cụ thí nghiệm, các thiết bị máy móc, mẫu chiếu, các điều kiện che chắn nhằm bảo đảm an toàn bức xạ, hệ máy tính để phục vụ quá trình ghi và xử lý số liệu - Đối với sinh viên: tham gia học tập đầy đủ trên lớp và tại phòng thí nghiệm, đến lớp đúng giờ qui định và chuẩn bị phần cơ sở lý thuyết cho các bài thí nghiệm, sau mỗi bài thực tập phải xử lý số liệu đầy đủ, khuyến khích sinh viên tìm hiểu sâu bản chất của các hiện tượng vật lý hạt nhân và đặt câu hỏi để tìm hiểu và nắm bắt được các kiến thức chuyên ngành liên quan.
- Phương pháp và hình thức kiểm tra đánh giá môn học:.
- Các loại điểm kiểm tra và trọng số của từng loại điểm.
- Điểm chuẩn bị bài và xử lý số liệu: 50.
- Lịch thi và kiểm tra (kể cả thi lại):.
- Kiểm tra: sau mỗi bài thực tập, sinh viên phải xử lý số liệu đầy đủ và nộp báo cáo cho cán bộ phòng thí nghiệm để đánh giá và chấm điểm - Thi lần 1: sau khi kết thúc các bài thực tập, sinh viên sẽ thi kết thúc môn học vào tuần thứ 11 - Thi lần 2: sinh viên không đạt yêu cầu trong đợt thi lần 1 sẽ thi lần 2 vào tuần thứ 13 9.3.
- Tiêu chí đánh giá các loại bài tập và các nhiệm vụ mà giảng viên giao cho sinh viên.
- Đi học đầy đủ, đúng giờ · Có ý thức nghiêm túc khi thực hiện các bài thí nghiệm · Xử lý số liệu đầy đủ và đúng · Biết lý giải và đưa ra các kết luận đúng đắn cho các hiện tượng vật lý liên quan DUYỆT CỦA TRƯỜNG