Ảnh hưởng của phân hữu cơ đến năng suất và chất lượng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long

- ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN HỮU CƠ ĐẾN NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG LÚA GẠO Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG.
- Chất lượng, năng suất lúa, phân hữu cơ, phân hóa học.
- Nghiên cứu của Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của phân hữu cơ đến năng suất lúa và chất lượng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long trong vụ Đông Xuân 2016-17, Hè Thu 2017 và Đông Xuân 2017-2018.
- Các nghiên cứu áp dụng phân hữu cơ có kết hợp phân hóa học, trong đó đặc biệt là phân đạm được giảm từ 20-100% thay thế bằng phân hữu cơ.
- Kết quả các nghiên cứu cho thấy khi thay thế phân hóa học (đạm) từ 30-60% nhờ vào phân hữu cơ đã cho kết quả năng suất lúa và hiệu quả kinh tế gia tăng cao hơn so với áp dụng hoàn toàn phân hóa học theo khuyến cáo và canh tác theo nông dân.
- Ngoài ra, kết quả cũng cho thấy khi áp dụng phân hữu cơ có giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong hạt lúa tại thời điểm thu hoạch.
- Do vậy trong thực tiễn nông nghiệp để giảm tác hại của dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chúng ta thiên về biện pháp bón nhiều phân hữu cơ phân giải nhanh để tăng cường sinh tính cho đất..
- Ảnh hưởng của phân hữu cơ đến năng suất và chất lượng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long.
- Giá trị sử dụng hữu cơ có ba vai trò chính: i) cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng.
- Kết quả nghiên cứu cho thấy sau hai vụ phân hữu cơ đã có tác dụng tích cực trong việc cải thiện năng suất cây trồng, các nghiệm thức có sử dụng phân hữu cơ năng suất của các cây trồng đều tăng, đặc biệt tăng cao ở các nghiệm thức sử dụng phân phối trộn giữa rể lục bình + rơm + phân heo bón 10 tấn/ha đối với dưa leo, rau muống và bón 5 tấn/ha đối với lúa và cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức đối chứng (Nguyễn Tấn Ngọc, 2009)..
- Với kết quả nghiên cứu trên lúa tại tỉnh Quảng Bình cũng cho thấy phân bón hữu cơ khi kết hợp phân bón hóa học khác nhau có ảnh hưởng đến các chỉ tiêu như: năng suất, hiệu quả kinh tế và một số tính chất hóa học đất.
- Tổ hợp phân bón 80 kg N + 45 kg P 2 O 5 + 60 kg K 2 O + 500 kg vôi + 10 tấn phân chuồng/ha cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao nhất, tiếp đến là tổ hợp phân bón 80 kg N + 45 kg P 2 O 5 + 60 kg K 2 O + 500 kg vôi + 1 tấn hữu cơ vi sinh/ha.
- (2016), khi kết hợp phân hóa học ở mức trung bình với 4 t/ha phân hữu cơ từ trùn, năng suất lúa cao nhất.
- Kết quả cũng ghi nhận rằng khi áp dụng 4 t/ha phân hữu cơ từ trùn kết hợp với 100 kgN, 16 kg P 2 O 5 , 66 kg K 2 O, và 12 kg S/ha, các thành phần năng suất (cao cây, số chồi/m 2 , chiều dài bông, số hạt chắc, trọng lượng 1000 hạt) và năng suất lúa đạt cao nhất..
- Một nghiên cứu tại Pune, Ấn Độ về ảnh hưởng của phân hữu cơ trên năng suất lúa được thực hiện trong hai năm 2008 và 2009.
- Phân hữu cơ (trộn tỷ lệ 1:1:0,5 của phân gà, phân bò và rơm rạ đã ủ hoai) được bố trí 5 nghiệm thức như sau (0,5.
- Một nghiệm thức áp dụng mức độ phân hữu cơ 1,5 tấn/ha được trộn với phân hóa học (N=50, P=25 , K=25 kg/ha) và một nghiệm thức áp dụng hoàn toàn phân hóa học (N=100, P=50, K=50 kg/ha) được sử dụng như là nghiệm thức đối chứng..
- Kết quả cho thấy năng suất lúa đạt cao nhất trong.
- năm t/ha) ở nghiệm thức 2 tấn/ha của phân hữu cơ và trong năm t/ha) đạt cao nhất ở nghiệm thức áp dụng phân hữu cơ 1,5 tấn/ha kết hợp với phân hóa học (Siavoshi et al., 2011)..
- Kết quả nghiên cứu tại Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sau 4 năm và 15 năm cho thấy khi áp dụng 6 tấn/ha của rơm rạ hữu cơ đã giảm từ 40% -60% phân hóa học (NPK) theo khuyến cáo, nhưng năng suất lúa không thay đổi so với bón 100% NPK theo khuyến cáo cho nông dân (Lưu Hồng Mẫn và ctv., 2010.
- Hiện nay ở ĐBSCL, phân hữu cơ trên lúa chưa được sử dụng nhiều.
- Từ đó, Viện lúa ĐBSCL đã thực hiện một số nghiên cứu về ảnh hưởng hưởng của phân hữu cơ kết hợp với phân hóa học ở các mức độ và điều kiện khác nhau cho việc đánh giá hiệu quả của phân hữu cơ trên năng suất, chất lượng lúa gạo..
- Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả sử dụng phân hữu cơ trên lúa nhằm mục đích gia tăng năng suất lúa giảm thiểu phân hóa học (đặc biệt là phân đạm), nâng cao chất lượng lúa gạo cũng như giảm thiểu ô nhiễm môi trường tiến tới xây dựng qui trình sản xuất lúa an toàn và bền vững ở ĐBSCL..
- “Đánh giá ảnh hưởng của phân hữu cơ vi sinh và phân bón lá hữu cơ trên năng suất lúa Đài Thơm 8” trong vụ Đông Xuân 2017-2018 tại Viện Lúa ĐBSCL, huyện Thới Lai, TP.
- Mục đích: tìm ra qui trình canh tác lúa an toàn đạt năng suất lúa cao bằng bộ sản phẩm phân bón của công ty (Hữu cơ và phân hóa học NPK).
- Ngoài việc thực hiện cho lúa có năng suất cũng cần tìm hiểu thêm việc áp dụng để có sản phẩm lúa gạo an toàn và phải dựa theo tiêu chí sạch.
- Chi tiết các nghiệm thức CT1:.
- Trong đó thành phần phân hữu cơ vi sinh (HCVS) Cò Bay CoBanic: Hữu cơ >.
- Phân bón lá hữu cơ SiLiMax của tập đoàn Lộc Trời (N4%, K 2 O: 3,5%, SiO 2 : 6%, CaO: 9% và chất hữu cơ: 4%) liều lượng 0,25 Lha/lần phun..
- Phân hữu cơ được bón lót toàn bộ trước khi sạ, phân đạm chia đều 3 lần bón: 10, 20 và 40 ngày sau sạ.
- Chỉ tiêu theo dõi: năng suất lúa (5m 2 x 5 mẫu/ô) qui ra năng suất thực tế và phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong mẫu lúa sau khi thu họach (thu thêm mẫu lúa trên ruộng nông dân ngoài thí nghiệm để so sánh).
- Thí nghiệm 2: Nghiên cứu phát triển sản xuất lúa theo hướng hữu cơ ở ĐBSCL, được thực hiện trong 2 vụ lúa Đồng Xuân 2016-2017 và Hè Thu 2017 tại Viện Lúa ĐBSCL.
- Bón 50% N nhờ vào phân hữu cơ + 50% NPK nhờ phân hóa học.
- Bón 75% N nhờ vào phân hữu cơ + 25% NPK nhờ phân hóa học.
- Bón 100% N nhờ vào phân hữu cơ + 0% NPK nhờ phân hóa học;.
- Bón 100% N nhờ vào phân hữu cơ + 0% NPK nhờ phân hóa học+ phun phân bón lá hữu cơ 0,25L/ha/lần ngày sau sạ).
- Chỉ tiêu theo dõi: năng suất lúa thực tế..
- Trong đó thành phần phân hữu cơ vi sinh Cò Bay CoBanic: Hữu cơ >.
- Phân bón lá hữu cơ SiLiMax của tậđoàn Lộc Trời (N4%, K 2 O: 3,5%, SiO 2 : 6%, CaO: 9% và chất hữu cơ: 4%) liều lượng 0,25 lít/ha/lần phun..
- Phân hữu cơ được bón lót toàn bộ trước khi sạ;.
- Chỉ tiêu theo dõi: năng suất lúa (5m 2 /ô) qui ra năng suất thực tế..
- Thử nghiệm 3, “Mô hình áp dụng phân hữu cơ cho sản xuất lúa theo hướng an toàn tại xã Bình Thành, huyện Phụng Hiệp và xã Lương Tâm huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang” trong vụ Đông Xuân 2017-2018.
- phân bón hữu cơ vi sinh (500kg/ha).
- phân bón hữu cơ vi sinh (HCVS) (1tấn/ha)..
- Phân bón theo khuyến cáo của Viện Lúa ĐBSCL: Đông - Xuân (100N: 50 P 2 O 5 : 40 K 2 O kg/ha)..
- Phân hữu cơ bón lót toàn bộ trước khi sạ..
- Chỉ tiêu theo dõi: năng suất lúa thực tế (5 mẫu/ô tính như 1 lần lập lại), tính hiệu quả kinh tế và phân tích dư lượng thuốc bảo vệ trong mẫu lúa khi thu hoạch (từ 5 mẫu lúa gặt được trộn đều rồi lấy 2 kg lúa gởi phân tích tại Công ty SGS)..
- 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.
- Kết quả về năng suất lúa ảnh hưởng của phân hữu cơ kết hợp với phân hóa học trên các nghiệm thức khác nhau của các thí nghiệm được ghi nhận..
- Kết quả nghiện cứu khi áp dụng phân hữu cơ vi sinh và phân bón lá hữu cơ trong vụ Đông Xuân.
- 2017-2018 tại Viện lúa ĐBSCL: Kết quả cho thấy công thức phân (70N- 30P 2 O 5 - 30 K 2 O + (30N+.
- 10P 2 O 5 ) nhờ vào phân bón lá và 10% phân hữu cơ) có năng suất lúa đạt 7,10 tấn/ha và công thức 1 (70N- 30P 2 O 5 -30K 2 O + (30N và 10P 2 O 5 ) nhờ vào phân bón lá) đạt 6,68 tấn/ha và thấp hơn so với công thức 2 là 0,42 tấn/ha.
- Tuy nhiên, năng suất lúa của 2 công thức này khác biệt không có ý nghĩa thống kê..
- Qua đó cho thấy, công thức 2 (áp dụng: 70N- 30P 2 O 5 - 30 K 2 O + (30N+ 10P 2 O 5 ) nhờ vào phân bón lá hữu cơ và 10% phân hữu cơ vi sinh) cho hiệu quả kinh tế cao hơn công thức 1 là 790.000 đồng/ha (Bảng 1) Bảng 1: Ảnh hưởng của việc bón phân hữu cơ trên các thành phần năng suất và năng suất lúa thực tế.
- Năng suất (tấn/ha).
- CT1: 70N- 30P 2 O 5 -30K 2 O + 30 N (nhờ vào phân bón lá hữu cơ).
- 70N- 30P 2 O 5 - 30 K 2 O + 30N (nhờ vào phân bón lá hữu cơ và phân hữu cơ vi sinh).
- Bảng 2: Ảnh hưởng của việc bón phân hữu cơ và áp dụng thuốc bảo vệ thực vật trên 13 chỉ tiêu dư thuốc bảo vệ thực vật trên mẫu lúa gạo trong vụ Đông Xuân 2017-2018 tại Cần Thơ.
- Kết quả (mg/kg) Công.
- dụng cao hơn gấp 44 lần so với kết quả công thức 1 và công thức 2.
- Hàm lượng Isoprothiolane của nông dân sử dụng cao hơn gấp 3,7 lần so với kết quả 2 công thức.
- Hàm lượng Tricyclazole của nông dân sử dụng cao hơn gấp 23 lần so với kết quả 2 công thức..
- Kết quả cho thấy khi áp dụng phân hữu cơ cũng góp phần giảm bớt dư lượng thuốc bảo vệ thực vật so với nông dân bên ngoài không áp dụng thể hiện qua kết quả các dư lượng Acetamiprid, Hexaconazole, Isoprothiolane, Propiconazole và Tricyclazole (Bảng 2).
- Kết quả thí nghiệm tại Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long, vụ Đông Xuân 2016-2017 cũng cho thấy khi áp dụng phân hữu cơ vi sinh kết hợp với phân hóa học biến động năng suất từ 3,71 đến 5,68 t/ha..
- Trong đó nghiệm thức T2 (bón 100% NPK) có năng suất là 5,68 tấn/ha và nghiệm thức T3 (bón 50%.
- NPK+50% N nhờ vào HCVS) có năng suất là 5,65 tấn/ha đạt cao nhất và khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức T1 (đối chứng không bón phân) và các nghiệm thức T4, T5 và T6.
- Các nghiệm thức bón bổ sung HCVS (T4, T5 và T6) có năng suất tương đương nhau đạt lần lượt 5,17.
- Tương tự vụ Đông Xuân, trong vụ Hè Thu 2017, kết quả thí nghiệm cho thấy năng suất dao động từ 3,4 đến 4,1 t/ha.
- Việc bón 100% HCVS (T5) và bón 100% HCVS có kết hợp phân bón lá cho năng suất khác biệt không có ý nghĩa so với nghiệm thức T6 (100% N nhờ vào HCVS (10 tấn/ha.
- phun phân bón lá) và cũng khác biệt không có ý nghĩa so với nghiệm thức đối chứng (T1).
- Như vậy việc bón 100% phân HCVS chưa thể hiện được tác dụng làm gia tăng năng suất trong vụ Hè Thu 2017, nhưng khi bón 50%NPK+50% HCVS (T3) đã giúp tăng năng suất lúa và năng suất lúa đạt tương đương với bón phân hóa học 100% NPK (T2) (Bảng 3)..
- Bảng 3: Ảnh hưởng của các phương pháp bón phân hữu vi sinh trên năng suất lúa trong vụ Đông Xuân 2016-2017 và Hè Thu 2017 tại Cần Thơ.
- Nghiệm thức Năng suất (tấn/ha).
- phun phân bón lá hữu cơ.
- HCVS: hữu cơ vi sinh)..
- Kết quả nghiên cứu của Viện Lúa ĐBSCL trong vụ Đông Xuân 2017-2018 tại 2 huyện Long Mỹ và Phụng Hiệp tỉnh Hậu Giang cho thấy, khi áp dụng hữu cơ cho lúa có kết hợp với phân hóa học (MH3 và MH4) đã có sự gia tăng năng suất từ tương đương đến cao hơn bón hoàn toàn 100% phân hóa học (MH1) và khác biệt có ý nghĩa thống kê ở địa bàn Long Mỹ (Bảng 4)..
- Bảng 4: Năng suất lúa thực tế và sự chênh lệch năng suất so với mô hình nông dân trong vụ Đông Xuân 2017-2018 tại Hậu Giang (tấn/ha).
- Nghiệm thức.
- Chênh lệch năng suất so với MH1.
- So sánh hiệu quả kinh tế cho thấy: tổng chi cho mô hình đối chứng (Mô hình 1) là 20,094 triệu đồng/ha, trong khi đó mô hình 3 giảm 40% phân đạm vô cơ, bổ sung phân hữu cơ có tổng chi 19,025 triệu đồng/ha.
- và mô hình 4 giảm 60% phân đạm bổ sung 40% đạm từ phân hữu cơ là 20,683 triệu đồng/ha.
- Mặc dù, năng suất giữa 3 mô hình (MH1, MH3, MH4) tương đương nhau nhưng với chi phí thấp hơn, nên lợi nhuận mô hình 3 cao nhất (33,365 triệu đồng/ha) và cao hơn mô hình 1 là 2.434.000 đồng /ha và tăng 7,86% (Bảng 6)..
- Bảng 5.: Chênh lệch phân bón và mật độ sạ ở từng mô hình.
- Phân bón Đồng .
- Giá phân hữu cơ VS: 3000đồng/kg).
- Ngoài việc áp dụng phân hữu cơ để giảm phân hóa học với một số kết quả nghiên cứu còn cho thấy khi áp dụng phân hữu cơ sẽ góp phần giảm bớt sâu bệnh.
- Việc phân tích những dư lượng trong các mẫu lúa gạo của các mô hình áp dụng hữu cơ giảm thiểu áp dụng hóa học cho thấy dư lượng đạt các tiêu chuẩn EU, Mỹ và Việt GAP (Bảng 7)..
- Bảng 7: Kết quả phân tích dư lượng tại Phụng Hiệp, Hậu Giang (ppm/kg).
- Mô hình 2.
- Mô hình 3.
- Mô hình 4.
- (*Nguồn thông tin các dư lượng được cung cấp từ Công ty Lương thực Miền Nam, năm 2018) Kết quả phân tích dư lượng trong mẫu lúa ở 3.
- Kết quả cũng ghi nhận việc bón phân hữu cơ kết hợp (MH3, MH4) như trong thí nghiệm đã không phát hiện có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật được biểu hiện qua các hoạt chất: Carbendazim, Difenoconazole, Hexaconazole.
- 4 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ Kết quả các thí nghiệm cho thấy:.
- Áp dụng phân hữu cơ thay thế từ 30- 60% phân hóa học NPK vẫn cho năng suất lúa tương đương với bón hoàn toàn phân hóa học theo khuyến cáo..
- Áp dụng phân hữu cơ góp phần giảm thiểu dư lượng thốc bảo vệ thực vật và làm tăng chất lượng lúa gạo do giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật..
- Áp dụng phân hóa học từ 30-60% phân hóa học và kết hợp phân hữu cơ từ 500kg - 3000kg/ha cho sản xuất lúa ở ĐBSCL..
- Cần nghiên cứu dài hạn về việc áp dụng phân hữu cơ kết hợp với phân hóa học trong việc giảm thiểu dư lượng thuốc bảo vệ thực vật để có khuyến cáo chính xác hơn..
- Khai thác tận dụng nguồn rơm rạ và biện pháp xử lý, nâng cao giá trị sản xuất và hạn chế ngộ độc hữu cơ trong canh tác lúa..
- Nghiên cứu ảnh hưởng của phân bón đến năng suất lúa theo hệ thống thâm canh lúa (SRI) trên đất không chủ động nước tại tỉnh Quảng Bình.
- Ảnh hưởng của phân hữu cơ (compost) lục bình lên năng suất một số loại rau màu, lúa và dưỡng chất trên đất phù sa ở Cái Tắc, Hậu Giang