- Dự án sử dụng bền vững lâm sản ngoài gỗ tại hiện tr−ờng huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. - 1.1.Cơ sở của việc phát triển dự án lâm sản ngoài gỗ. - Hai điểm hiện tr−ờng thử nghiệm này đ−ợc thành lập nhằm mục đích thể hiện các ý t−ởng và tiếp cận của dự án trên thực địa để tìm ra các ph−ơng pháp phát triển và quản lý bền vững các lâm sản ngoài gỗ cho các mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế.. - Mục tiêu của dự án. - Tăng c−ờng năng lực : Tăng c−ờng năng lực cho Trung tâm Nghiên cứu Lâm đặc sản để trở thành một trung tâm đầu ngành về phát triển và sử dụng bền vững lâm sản ngoài gỗ và năng lực cho các cán bộ của dự án tại hiện tr−ờng;. - Nâng cao nhận thức về bảo tồn và phát triển bền vững lâm sản ngoài gỗ : Phát triển và thực hiện các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức về lâm sản ngoài gỗ cho những ng−ời tham gia tại các điểm thử nghiệm;. - Dự án sử dụng bền vững lâm sản ngoài gỗ là một dự án nghiên cứu thử nghiệm.. - Do vậy, dự án đã cố gắng tìm kiếm, nghiên cứu và thử nghiệm các ph−ơng pháp bảo tồn và phát triển bền vững các lâm sản ngoài gỗ trên thực địa các diểm hiện tr−ờng. - Trong các hoạt động của dự án, nhiệm vụ của nhóm hiện tr−ờng Kẻ Gỗ là cùng với Văn phòng Dự án tìm kiếm các giải pháp thực tiễn để giải quyết các vấn đề về bảo tồn, phát triển, quản lý và sử dụng bền vững các LSNG, bao gồm:. - Thử nghiệm và xây dựng các ph−ơng pháp nhằm phát triển và khai thác bền vững các LSNG cho mục đích nâng cao đời sống của ng−ời dân, đồng thời làm giảm các tác. - Tìm kiếm và thiết lập một hệ thống quản lý các LSNG một cách bền vững có sự tham gia của ng−ời dân.. - Nâng cao nhận thức của ng−ời dân và chính quyền địa ph−ơng về phát triển bền vững các LSNG và bảo tồn tài nguyên rừng.. - Các tiếp cận của dự án. - đệm sẽ là cứu cánh cho cuộc sống của ng−ời dân ở đây. - Ph−ơng pháp gắn nghiên cứu với các giải pháp kỹ thuật cùng với các biện pháp quản lý của cộng đồng đ−ợc thực hiện tại các điểm hiện tr−ờng thông qua ph−ơng pháp vừa làm vừa học là phù hợp với mục tiêu của dự án là vừa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên vừa nâng cao đời sống kinh tế của ng−ời dân.. - 3 Đối t−ợng tham gia của dự án. - Nhiều hoạt động của dự án tạo điều kiện cho những ng−ời dân tham gia vào dự án bằng cách đóng góp đất đai và nhân lực. - Trong khi phát triển các mô hình mới, ng−ời dân phải chịu một số rủi ro. - 4 Hiện trạng các xã của dự án. - động hiện tr−ờng tại 2 xã Cẩm Mỹ và Cẩm Sơn của huyện Cẩm Xuyên.. - Ng−ời khỏe mạnh có thể kiếm 50.000. - Những ng−ời buôn than th−ờng đến. - Ng−ời khai thác củi và d−ợc liệu có thể sáng đi chiều về. - 4.1 Các hoạt động nhằm vào mục tiêu bảo tồn và phát triển các lâm sản ngoài gỗ Các hoạt động tại hiện tr−ờng Kẻ Gỗ trong 3 năm qua đ−ợc thực hiện dựa vào bản Kế hoạch hoạt động theo từng năm của Văn phòng Dự án, thông qua bản Kế hoạch hoạt. - động từng năm của hiện tr−ờng Kẻ Gỗ. - Các hoạt động đó lại đ−ợc thể hiện chi tiết hơn tại các bản kế hoạch hoạt động từng quý của hiện tr−ờng Kẻ Gỗ.. - Các hoạt động trong năm 2000 tại hiện tr−ờng Kẻ Gỗ là kế tiếp các hoạt động đã. - đoàn đánh giá nội bộ và từ bản thân nhóm hiện tr−ờng. - Sang năm 2002, các hoạt động tại hiện tr−ờng tập trung tổ chức cho ng−ời dân nghèo vay vốn và củng cố các kết quả thu đ−ợc trong các năm tr−ớc, chuyển giao vốn cho các chi hội phụ nữ thôn và tổ chức tổng kết.. - 4.2 Nâng cao năng lực cho cán bộ hiện tr−ờng. - Chính vì vậy, nhóm hiện tr−ờng chú trọng công tác đào tạo, nâng cao năng lực cho các thành viên theo hai cách: (1) tham gia các đợt tập huấn do văn phòng dự án tổ chức;. - và (2) tự đào tạo thông qua tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật, tham quan các mô hình và thực hiện các hoạt động tại hiện tr−ờng.. - 4.3 Tham gia các đợt tập huấn do Văn phòng Dự án tổ chức. - Nhóm hiện tr−ờng đã tạo điều kiện cho tất cả các thành viên tham gia các lớp tập huấn do Văn phòng Dự án tổ chức. - Tập huấn về phân tích và phát triển thị tr−ờng tại Sa Pa.. - Thông qua các khóa tập huấn này, các cán bộ hiện tr−ờng đã đ−ợc tiếp cận với các ph−ơng pháp mới nhằm phục vụ cho các hoạt động tại hiện tr−ờng.. - Mặt khác, các cán bộ hiện tr−ờng còn đ−ợc trao đổi, bàn bạc, rút kinh nghiệm với các nhóm khác của dự án và các cán bộ địa ph−ơng nơi tổ chức tập huấn.. - 4.4 Các hoạt động tự đào tạo của văn phòng hiện tr−ờng Kẻ Gỗ. - Dựa theo yêu cầu công việc, nhóm hiện tr−ờng đã tổ chức (nhiều khi có sự trợ giúp của các nhóm của Văn phòng Dự án) các đợt nâng cao năng lực cho các cán bộ về các. - Ngoài ra, văn phòng hiện tr−ờng còn đ−ợc cung cấp các tài liệu, sách báo khoa học kỹ thuật phục vụ cho các hoạt động. - Đây là một hoạt động đ−ợc nhóm hiện tr−ờng Kẻ Gỗ rất chú trọng ngay từ khi bắt. - đầu thực hiện dự án.. - Các hoạt động của dự án đã đ−ợc đ−a ra bàn bạc trong các cuộc họp tại huyện và các xã tham gia dự án. - Các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của ng−ời dân về bảo vệ tài nguyên, phát triển bền vững các LSNG của dự án đã đ−ợc nhóm hiện tr−ờng Kẻ Gỗ thực hiện theo các h−ớng:. - Việc tuyên truyền phổ biến về các hoạt động của dự án tại Cẩm Xuyên cũng. - Đã có 3 bài báo và tạp chí của Hà Tĩnh đề cập đến các hoạt động của dự án tại hiện tr−ờng Kẻ Gỗ.. - Từ các hoạt động trên, sự hiểu biết của ng−ời dân trong vùng về sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, về các hoạt động của dự án đ−ợc nâng cao hơn. - Các hoạt động của dự án tại hiện tr−ờng qua đó đã đ−ợc ng−ời dân h−ởng ứng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm hiện tr−ờng hoàn thành nhiệm vụ.. - Một điều cần phải suy nghĩ là các hoạt động nâng cao nhận thức của dự án nói chung và nhóm hiện tr−ờng nói riêng tại Kẻ Gỗ còn ch−a có tính hệ thống. - Các hoạt động này đã đ−ợc nhóm hiện tr−ờng bắt đầu thực hiện từ năm 1999. - Đây là một bài học cho việc chỉ đạo phát triển của nhóm hiện tr−ờng sau này.. - quyết định giúp ng−ời dân trồng các cây LSNG nh− sắn dây và mây tắt. - Sau đó, nhằm làm tăng tính đa dạng các loài LSNG nên nhóm hiện tr−ờng đã khuyến cáo ng−ời dân trồng cả các cây khác nh− h−ơng bài và nhân trần. - đỡ ng−ời dân trồng các cây LSNG đã làm từ năm 2000, nhóm hiện tr−ờng còn giúp ng−ời dân trồng một loài cây LSNG mới là cây khoai mài.. - Nhóm hiện tr−ờng đã quyết định phát triển kết hợp các cây ngắn ngày nh− sắn dây, h−ơng bài, nhân trần cùng với cây dài ngày nh− mây tắt.. - đồng để tăng dần sự tham gia và chủ động của ng−ời dân. - Với sắn dây, nhóm hiện tr−ờng đã giúp ng−ời dân làm đ−ợc bột sắn dây với giá. - Giống và kỹ thuật trồng cây sắn dây đ−ợc nhóm hiện tr−ờng nhập từ huyện Nam Đàn, Nghệ An. - Tiếp tục thử nghiệm phát triển trên diện tích rộng hơn, với sự tham gia cao hơn của ng−ời dân. - Song song với phát triển cây LSNG ngắn ngày là cây sắn dây, nhóm hiện tr−ờng quyết định phát triển cây mây tắt cho vùng dự án từ năm 2000. - Tuy nhiên, ng−ời dân không có nguồn giống và kinh nghiệm tốt nên không phát triển đ−ợc.. - Nhóm hiện tr−ờng đã tìm ra nguồn giống cây mây tắt ở Tiền Hải, Thái Bình và tổ chức mua giống tại đó. - đ−ợc nhóm hiện tr−ờng tổ chức mua về. - Tăng tính chủ động cho ng−ời dân trong việc trồng các cây mây tắt;. - kích thích sự tham gia tích cực của ng−ời dân. - Sau đó, nhóm hiện tr−ờng cũng giúp đỡ một số hộ ở Cẩm Mỹ tham khảo thị tr−ờng.. - Mô hình này đang đ−ợc ng−ời dân mở rộng thông qua tự nhân đàn ong. - Khi bắt tay vào thực hiện, nhóm hiện tr−ờng đã vấp phải rất nhiều khó khăn do:. - Đây là một cách làm mới, nhóm hiện tr−ờng cũng nh− văn phòng dự án ch−a có nhiều kinh nghiệm để có thể triển khai.. - Kết quả thu đ−ợc thế nào cũng ch−a rõ ràng trong con mắt của nhóm hiện tr−ờng và. - Tuy nhiên, qua một năm thực hiện, nhóm hiện tr−ờng đã cùng với các cơ quan địa ph−ơng làm đ−ợc một số việc sau:. - Chính vì vậy, một thử nghiệm xây dựng bếp cải tiến cho ng−ời dân trong vùng đã đ−ợc tiến hành trong năm 2000.. - Nhóm hiện tr−ờng đã trao đổi với Hội Phụ nữ Cẩm Sơn và Cẩm H−ng trong việc tiến hành thực hiện mô hình này. - Các kết quả thu đ−ợc đã thể hiện sự phù hợp với điều kiện địa ph−ơng và đ−ợc sự ủng hộ của ng−ời dân trong vùng. - Vào cuối năm 2001, nhóm hiện tr−ờng cùng với hội phụ nữ Cẩm Mỹ và Cẩm Sơn. - động của dự án và hiện tr−ờng. - Đây là một cuộc điều tra đ−ợc tiến hành vào tháng 10 năm 1999 theo ph−ơng pháp tiếp cận RRA và PRA do Văn phòng Dự án và nhóm hiện tr−ờng thực hiện trên 6 thôn thuộc 3 xã (Cẩm Mỹ, Cẩm Sơn và Cẩm H−ng). - Các khuyến cáo cho việc phát triển các hoạt động của dự án tại các thôn đó.. - Bản báo cáo của cuộc điều tra đã đ−ợc nhóm hiện tr−ờng soạn thảo và gửi lên văn phòng dự án và đ−ợc in ra nh− là một báo cáo của dự án với tiêu đề: “Báo cáo điều tra thôn bản có sự tham gia của ng−ời dân”.. - Các hoạt động của nhóm hiện tr−ờng tại Kẻ Gỗ trong các năm qua là rất đa dạng.. - Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng của các hoạt động đó là nhằm đạt đ−ợc các thử nghiệm bảo tồn đa dạng sinh học thông qua việc nâng cao đời sống ng−ời dân địa ph−ơng bằng việc sử dụng và quản lý bền vững các LSNG.. - Các kết quả chính từ các hoạt động của nhóm hiện tr−ờng đ−ợc thể hiện ở các mặt:. - Năng lực làm việc của các thành viên trong nhóm hiện tr−ờng đã đ−ợc nâng cao. - Các hợp tác làm việc giữa nhóm hiện tr−ờng và các cơ quan địa ph−ơng đ−ợc cải thiện đáng kể thông qua các hoạt động cụ thể phục vụ cho các mục tiêu của dự án.. - Dự án đã đi đ−ợc vào cuộc sống của ng−ời dân và đ−ợc nhiều ng−ời dân địa ph−ơng ủng hộ và tham gia.. - Điều đáng nói là thông qua việc tham gia các hoạt động của dự án, ng−ời dân tại. - điểm hiện tr−ờng Kẻ Gỗ đã đ−ợc nâng cao hiểu biết về LSNG và vị trí của nó trong. - Khi ng−ời dân quan tâm nhiều đến phát triển các cây LSNG tại. - Những hạn chế chính của hiện tr−ờng Kẻ Gỗ cho đến nay là:. - Ch−a đủ thời gian để đạt đ−ợc các kết quả khả quan để có thể kích thích sự quan tâm và tham gia của ng−ời dân và chính quyền địa ph−ơng.. - Do mục tiêu nâng cao năng lực và quản lý dự án (mục tiêu 1 và 4) cần nhiều thời gian nên sự đầu t− cho hiện tr−ờng từ văn phòng dự án còn ít.. - Sức ép của nhu cầu phát triển của ng−ời dân lên dự án.. - Mục tiêu của dự án là thử nghiệm một ph−ơng cách cộng đồng quản lý đất (ít nhất ở cấp độ thôn xóm). - Trên thực tế không thể tính lợi ích kinh tế của các hoạt động hiện tr−ờng một cách chính xác. - Tuy nhiên, có lẽ chỉ số giá trị kinh tế đáng kể nhất trong giai đoạn này đó là sự quan tâm của ng−ời dân đối với các loài LSNG dự án. - Ph−ơng pháp phân tích và phát triển thị tr−ờng đã thành công trong việc xác định các loài có giá trị kinh tế và đ−ợc ng−ời dân quan tâm (trong khi đó cũng phục vụ các lợi ích bảo tồn). - Các kết quả ở hiện tr−ờng cho thấy là các hộ nghèo và các hộ thiệt thòi về khía cạnh xã. - động hiện tr−ờng. - Phụ nữ có vai trò tích cực trong các hoạt động dự án. - Ví dụ, dự án cần trợ giúp