- NHẬN THỨC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH LƯU TRÚ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ CẦN THƠ VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU. - Biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính, nước biển dâng, thành phố Cần Thơ Keywords:. - Biến đổi khí hậu đang trở thành một thách thức lớn đối với sự phát triển của nhân loại do tác động ngày càng nghiêm trọng của nó đến các hoạt động kinh tế và xã hội. - Đặc biệt, vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, thành phố Cần Thơ nói riêng cũng đang chịu nhiều tổn thất do tác động của biến đổi khí hậu với những thiên tai như lũ lụt, triều cường, hạn hán và xâm nhập mặn. - Vì vậy, nâng cao nhận thức là một trong những nhiệm vụ quan trọng để thay đổi hành vi của con người trong ứng phó với biến đổi khí hậu. - Nghiên cứu này nhằm khảo sát nhận thức về biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú du lịch tại thành phố Cần Thơ, từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu, góp phần phát triển du lịch bền vững tại thành phố Cần Thơ.. - Nhận thức của các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú du lịch ở thành phố Cần Thơ về biến đổi khí hậu. - Khủng hoảng môi trường và biến đổi khí hậu đang tác động ngày càng nghiêm trọng đến đời sống kinh tế - xã hội và môi trường toàn cầu. - lực ứng phó với biến đổi khí hậu đang trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với toàn nhân loại cũng như mỗi quốc gia, mỗi vùng và mỗi người dân.. - Theo báo cáo của Ban Liên Chính phủ về biến đổi khí hậu (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC), Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nghiêm trọng do tác động của biến đổi khí hậu. - Cần Thơ), biến đổi khí hậu cũng tác động ngày càng mạnh mẽ, gây ra nhiều hậu quả nặng nề đối với mọi mặt kinh tế - xã hội, trong đó có ngành du lịch. - Vì vậy, ngành du lịch nói chung và các doanh nghiệp lưu trú du lịch nói riêng cần nâng cao nhận thức và chung tay hành động vì môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.. - Nghiên cứu này nhằm tìm hiểu nhận thức về biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú du lịch trên địa bàn TP. - Cần Thơ, từ đó, đề xuất một số giải pháp nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu, góp phần phát triển du lịch bền vững ở TP. - các công trình nghiên cứu về biến đổi khí hậu trên thế giới và ở Việt Nam, số liệu thống kê của Cục Thống kê TP. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi được sử dụng để thu thập dữ liệu sơ cấp liên quan đến nhận thức về biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú du lịch. - Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát đối với 50 doanh nghiệp lưu trú du lịch trên địa bàn TP. - 3.1 Biến đổi khí hậu và nhận thức về biến đổi khí hậu. - 3.1.1 Tổng quan về biến đổi khí hậu. - Biến đổi khí hậu là sự thay đổi trạng thái của khí hậu so với trung bình và/hoặc dao động của khí hậu duy trì trong một khoảng thời gian dài, thường là vài thập kỷ hoặc dài hơn (Phạm Trung Lương, 2015).. - Biểu hiện chủ yếu của biến đổi khí hậu là sự nóng lên trên toàn cầu mà nguyên nhân chính bắt nguồn từ hoạt động kinh tế - xã hội của con người. - Báo cáo của IPCC cho thấy, sự nóng lên của khí hậu toàn cầu là rõ ràng và từ những năm 1950 có nhiều thay đổi chưa từng có so với những thời gian trước đó. - Biến đổi khí hậu đã và đang gây ra những tác động tiêu cực tới các hệ thống tự nhiên, nhân tạo và con người trên toàn thế giới. - Biến đổi khí hậu làm cho những thiên tai, đặc biệt là bão, lũ và hạn hán ngày càng khốc liệt. - Theo kịch bản biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2012), đến cuối thế kỷ XXI, nhiệt độ trung bình năm ở nước ta sẽ tăng khoảng 2 - 3 o C. - 3.1.2 Nhận thức về biến đổi khí hậu. - Nhận thức về biến đổi khí hậu là một bộ phận trong nhận thức về môi trường. - Goodall, 1997), phát triển nhận thức có thể hỗ trợ vào quá trình chuẩn bị và ứng phó với biến đổi khí hậu (Klein et al. - 3.1.3 Ứng phó với biến đổi khí hậu. - Ứng phó với biến đổi khí hậu là một quá trình, trong đó những giải pháp được triển khai và thực hiện nhằm giảm nhẹ hoặc thích ứng với tác động của các sự kiện khí hậu và lợi dụng những mặt thuận lợi của chúng (IPCC 2007).. - Theo Smith (1996), ứng phó với biến đổi khí hậu bao gồm hai giải pháp tương hỗ lẫn nhau là thích ứng và giảm nhẹ. - Mối quan hệ giữa thích ứng và giảm nhẹ trong ứng phó với biến đổi khí hậu thể hiện ở Hình 1. - Thích ứng với biến đổi khí hậu là một chiến lược cần thiết ở tất cả các quy mô, có vai trò bổ trợ quan trọng cho chiến lược giảm nhẹ biến đổi khí hậu (giảm phát thải khí nhà kính) trên phạm vi toàn cầu. - Nhiều giải pháp thích ứng cũng góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu.. - Hình 1: Sơ đồ quan hệ giữa các yếu tố trong ứng phó với biến đổi khí hậu (Nguồn: Smith, 1996). - Thích ứng với biến đổi khí hậu là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự quan tâm bền bỉ và không ngừng hoàn thiện. - Tuy nhiên, chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu dù hoàn thiện bao nhiêu cũng không thể giải quyết tận gốc vấn đề biến đổi khí hậu. - Vì vậy, song song với việc xây dựng và triển khai chiến lược thích ứng với biến đổi khí hậu thì đồng thời cần triển khai chiến lược giảm nhẹ biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu.. - “thích nghi” thay cho thuật ngữ “thích ứng” và cho rằng: Để ứng phó với biến đổi khí hậu thì cả hai hành động giảm nhẹ và thích nghi đều tồn tại song song và bổ sung cho nhau. - cho rằng: Nâng cao nhận thức xã hội, nhất là đội ngũ các nhà quản lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để đề ra các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.. - năm 2011, Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu (Chính phủ, 2009 &. - Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu (Chính phủ, 2011) đã đề ra mục tiêu: “Nâng cao nhận thức, trách nhiệm và năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu của các bên liên quan. - tận dụng các cơ hội từ biến đổi khí hậu để phát triển kinh tế - xã hội. - phát triển và nhân rộng lối sống, mẫu hình tiêu thụ thân thiện với hệ thống khí hậu”.. - Theo Phạm Trung Lương (2015), du lịch là ngành kinh tế nhạy cảm với môi trường tự nhiên, vì vậy được xem là một trong những ngành chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. - Biến đổi khí hậu và. - Nhằm nâng cao nhận thức cho người lao động trong ngành du lịch, Tổng cục Du lịch Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng và đưa vào chương trình đào tạo du lịch tại các cơ sở đào tạo bậc trung cấp nghề và cao đẳng - đại học chuyên đề: Biến đổi khí hậu và tác động của biến đổi khí hậu đến du lịch, coi đây là giải pháp bền vững và lâu dài (Phạm Trung Lương, 2015).. - Để thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần phát triển du lịch bền vững, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2012) đã ban hành Bộ tiêu chí Nhãn Du lịch bền vững Bông sen xanh. - 3.2 Nhận thức của các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP. - Cần Thơ về biến đổi khí hậu. - 3.2.1 Đặc điểm của các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP. - Hoạt động du lịch của TP.. - Biến đổi khí hậu. - Bảng 2: Tổng hợp các cơ sở lưu trú du lịch TP.Cần Thơ. - Cần Thơ, 2016 Nhìn chung, trong hệ thống cơ sở lưu trú du lịch của TP. - 3.2.2 Nhận thức về biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp lưu trú du lịch. - Hiểu biết về biến đổi khí hậu. - Kết quả khảo sát cho thấy, đại bộ phận các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP. - từng nghe nói về biến đổi khí hậu” (86. - Tuy nhiên, cũng còn 14% ý kiến trả lời là “chưa từng nghe nói về biến đổi khí hậu”. - Nhìn chung, đối tượng có trình độ văn hóa cao hơn thì mức độ nghe nói về biến đổi khí hậu nhiều hơn: Trình độ THPT &. - Về nguồn thông tin về biến đổi khí hậu, các ý kiến cho rằng: 32,2% là từ báo chí. - Về mức độ tin tưởng đối với các nguồn thông tin về biến đổi khí hậu (Bảng 3), tính theo giá trị trung bình thang đo (1-5 mức) thì mức tin tưởng cao nhất là thông tin từ báo đài (4,27). - Riêng trường hợp trình độ trung cấp nghề có tỷ lệ hiểu đúng (80%) cao hơn trình độ cao đẳng (60%) có thể là do hệ đào tạo này đã đưa vào giảng dạy cho người học những kiến thức về môi trường và biến đổi khí hậu.. - Bảng 3: Mức độ tin tưởng đối với các nguồn thông tin về biến đổi khí hậu (1-5 mức). - Về nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu, 60% ý kiến cho rằng “chủ yếu do con người gây ra”, 26%. - Như vậy, phần lớn các ý kiến đều cho rằng nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu là do con người hoặc chủ yếu do con người (86%).. - Hành động ứng phó với biến đổi khí hậu Kết quả khảo sát đã cho thấy, các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP. - Cần Thơ đã có một số hành động tích cực nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu thể hiện ở cả hai giải pháp giảm nhẹ và thích ứng.. - Điều này có ý nghĩa rất tích cực trong việc góp phần giảm phát thải khí nhà kính gây ra biến đổi khí hậu.. - Về đánh giá mức độ thiệt hại do tác động của biến đổi khí hậu đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp lưu trú: 52% ý kiến cho rằng thiệt hại là ít nghiêm trọng, 44% cho rằng thiệt hại là nghiêm trọng. - Giá trị trung bình (mean) đối với các tác động cụ thể của biến đổi khí hậu đến doanh nghiệp. - Để thích ứng với những tình trạng bất lợi do biến đổi khí hậu gây ra, các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở Cần Thơ đã triển khai nhiều giải pháp khác nhau. - Cần Thơ dưới tác động của biến đổi khí hậu. - Các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP. - chưa có cơ sở lưu trú du lịch nào ở TP. - Kết quả khảo sát cũng cho thấy, việc tham dự các lớp tập huấn về môi trường và biến đổi khí hậu của các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở Cần Thơ đạt. - Về sự cần thiết tập huấn về môi trường và biến đổi khí hậu, 76% ý kiến cho rằng tập huấn là cần thiết nhằm cung cấp thêm thông tin hữu ích, giúp doanh nghiệp tìm ra các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. - Kết quả khảo sát cho thấy, nhìn chung các doanh nghiệp lưu trú du lịch tại TP. - Cần Thơ đã có những kiến thức cơ bản về môi trường và biến đổi khí hậu. - bước đầu các doanh nghiệp cũng có những biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.. - Tuy nhiên, nhận thức của các doanh nghiệp lưu trú du lịch tại TP. - Các kiến thức về biến đổi khí hậu mà các doanh nghiệp lưu trú du lịch thu nhận được chủ yếu qua các phương tiện thông tin đại chúng (báo đài) và mạng internet. - Vì vậy, việc tiếp tục nâng cao nhận thức về môi trường và biến đổi khí hậu đối với các doanh nghiệp lưu trú du lịch là một yêu cầu cấp thiết, nhất là việc cung cấp các kiến thức chuyên ngành như:. - vấn đề tác động của biến đổi khí hậu đối với du lịch, vấn đề phát triển du lịch bền vững, vấn đề áp dụng nhãn sinh thái trong du lịch. - Để nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu cho các doanh nghiệp lưu trú du lịch ở TP.Cần Thơ, chúng tôi xin đề xuất một số giải pháp như sau:. - Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục trong ngành du lịch để nâng cao nhận thức về môi trường và biến đổi khí hậu. - Internet trong việc phổ biến kiến thức về môi trường và biến đổi khí hậu, nâng cao nhận thức và thúc đẩy phong trào hành động vì môi trường, phát triển du lịch bền vững. - Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch TP. - Cần Thơ cần bổ sung mục “Biến đổi khí hậu” hoặc “Du lịch bền vững” trên trang web của Sở nhằm cung cấp thông tin về môi trường và biến đổi khí hậu cho các doanh nghiệp và người lao động trong ngành du lịch.. - Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch cần chú trọng xây dựng và ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về phát triển du lịch bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu trong ngành du lịch nói chung và các doanh nghiệp lưu trú du lịch nói riêng.. - Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch cần tăng cường tổ chức các lớp tập huấn, hội nghị hội thảo về chủ đề bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu nhằm trang bị những kiến thức cần thiết cho các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách và các doanh nghiệp, người lao động trong ngành du lịch. - để chung tay hành động cùng cộng đồng bảo vệ môi trường, phòng chống biến đổi khí hậu.. - Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam, Nxb Tài nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam.. - Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho thành phố Cần Thơ.. - Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu. - Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu, Nxb Tài nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam.. - Tổng quan về nghiên cứu biến đổi khí hậu và các hoạt động thích ứng ở miền Nam Việt Nam, Kỷ yếu Hội thảo “Cùng nỗ lực để thích ứng biến đổi khí hậu”, CSRD-Acacia- Both ENDS-IVM, Huế . - Tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp ở ĐBSCL. - ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, Tạp chí Khoa học Xã hội, số tr. - Biến đổi khí hậu với phát triển du lịch Việt Nam, Tài liệu tập huấn Bồi dưỡng kiến thức Quản lý Nhà nước về du lịch, Tổng cục Du lịch.