- Qu ả n lý nh ữ ng thay đổ i trong t ổ ch ứ c. - Thay đổ i là quy lu ậ t c ủ a cu ộ c s ố ng và nh ữ ng ng ườ i ch ỉ nhìn th ấ y quá kh ứ ho ặ c hi ệ n đạ i thì ch ắ c ch ắ n s ẽ b ỏ l ỡ nh ữ ng c ơ h ộ i trong t ươ ng lai. - Th ế gi ớ i đ ang thay đổ i v ớ i t ố c độ chóng m ặ t, thay đổ i di ễ n ra quanh ta và đ ó là quy lu ậ t t ấ t y ế u c ủ a s ự phát tri ể n. - S ứ m ệ nh c ủ a nh ữ ng nhà qu ả n lý là ph ả i n ắ m b ắ t đượ c s ự thay đổ i và đ i ề u ch ỉ nh nó đ i theo h ướ ng có l ợ i cho t ổ ch ứ c. - Nh ư Peter Drucker đ ã nói “ ng ườ i thành công ph ả i là ng ườ i đ ón đầ u s ự thay đổ i. - N ộ i dung chính c ủ a bài vi ế t đề c ậ p m ộ t s ố v ấ n đề nh ư : nh ậ n th ứ c v ề ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i. - ch ứ c n ă ng, nhi ệ m v ụ , ph ẩ m ch ấ t, k ỹ n ă ng c ơ b ả n c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i và thay đổ i nhân s ự trong t ổ ch ứ c kèm theo đ ó là s ự thay đổ i v ề v ă n hóa sao cho phù h ợ p v ớ i s ự phát tri ể n và xu h ướ ng thay đổ i c ủ a xã h ộ i. - Thay đổ i s ẽ là lãng phí n ế u không đượ c nhìn nh ậ n và th ự c hi ệ n đ úng cách.. - Trong tổ chức thì chủ th ể qu ả n lý chính là ng ườ i tiên phong đ i đầ u để chu ẩ n b ị m ọ i đ i ề u ki ệ n cho quá trình th ự c hi ệ n s ự thay đổ i c ủ a t ổ ch ứ c đ ó. - M ộ t t ổ ch ứ c mu ố n thành công ph ả i có nh ữ ng ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i tuy ệ t v ờ i có trách nhi ệ m v ớ i th ế h ệ hi ệ n t ạ i và th ế h ệ t ươ ng lai.. - S ẽ th ậ t sai l ầ m n ế u duy trì nh ữ ng t ư t ưở ng b ả o th ủ ch ố ng l ạ i s ự thay đổ i, b ở i đ i ề u đ ó đồ ng ngh ĩ a v ớ i vi ệ c chúng ta đ ang t ừ ng b ướ c d ấ n sâu vào con. - Tr ọ ng tâm c ủ a m ỗ i cu ộ c c ả i t ổ chính là s ự thay đổ i trong nguyên t ắ c, đờ i s ố ng, công vi ệ c hàng ngày và đ em l ạ i nh ữ ng b ướ c phát tri ể n m ớ i cho m ộ t t ổ ch ứ c.. - Tuy nhiên, để nh ữ ng thay đổ i tích c ự c ấ y th ự c hi ệ n đượ c, thì đ ó l ạ i là c ả m ộ t quá trình gian nan đặ t lên vai nh ữ ng nhà qu ả n lý. - S ứ m ệ nh c ủ a h ọ là ph ả i n ắ m b ắ t đượ c s ự thay đổ i và đ i ề u ch ỉ nh nó theo h ướ ng có l ợ i cho t ổ ch ứ c. - Ng ườ i thành công ph ả i là ng ườ i đ ón đầ u s ự thay đổ i ” (1). - Nh ậ n th ứ c v ề ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i. - Ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i. - S ự thay đổ i luôn g ắ n li ề n v ớ i m ộ t t ổ ch ứ c nh ấ t đị nh. - Vì th ế nên ch ủ th ể c ủ a qu ả n lý s ự thay đổ i là các nhà qu ả n tr ị . - Do v ậ y, vai trò c ủ a nhà qu ả n tr ị đượ c th ể hi ệ n là ng ườ i c ổ v ũ , xúc tác, kích thích s ự thay đổ i. - là ng ườ i liên k ế t các ngu ồ n l ự c cho s ự thay đổ i. - H ọ là ng ườ i nh ạ y c ả m, d ự đ oán tr ướ c nh ữ ng thay đổ i. - Vai trò c ủ a nhà qu ả n tr ị là nh ậ n bi ế t s ự thay đổ i s ớ m h ơ n các nhân viên c ủ a h ọ . - Nhà qu ả n tr ị ph ả i nh ậ n th ứ c đượ c s ự thay đổ i di ễ n ra trong t ổ ch ứ c c ủ a mình khi nó m ớ i b ắ t đầ u. - H ọ ph ả i tính toán chi phí cho vi ệ c th ự c hi ệ n s ự thay đổ i. - Nhà qu ả n tr ị chu ẩ n b ị đầ y đủ v ề m ặ t c ơ s ở v ậ t ch ấ t, tâm lý, m ụ c tiêu, bi ệ n pháp nh ằ m th ự c hi ệ n s ự thay đổ i.. - Để th ự c hi ệ n thành công s ự thay đổ i thì nhà qu ả n tr ị còn đ óng vai trò là ng ườ i truy ề n bá cho các thành viên để h ọ bi ế t đượ c s ự thay đổ i trong t ổ ch ứ c và chu ẩ n b ị tinh th ầ n cho nhân viên c ủ a mình, giúp h ọ ph ố i h ợ p th ự c hi ệ n t ố t s ự thay đổ i. - Ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i còn có m ộ t vai trò r ấ t quan tr ọ ng nh ư là ng ườ i ki ể m soát, đ i ề u ch ỉ nh quá trình th ự c hi ệ n s ự thay đổ i và ti ế n hành rút kinh nghi ệ m, đư a ra bài h ọ c cho l ầ n th ự c hi ệ n ti ế p theo.. - Để th ự c hi ệ n t ố t nhi ệ m v ụ c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i, c ầ n phân lo ạ i ch ủ th ể qu ả n lý theo các c ấ p:. - H ọ c ũ ng là nh ữ ng ng ườ i có vai trò chính và quan tr ọ ng nh ấ t trong vi ệ c qu ả n lý s ự thay đổ i c ủ a t ổ ch ứ c.. - Vai trò c ủ a h ọ là n ắ m b ắ t nh ữ ng thay đổ i c ủ a các b ộ ph ậ n phía d ướ i, t ừ đ ó có nh ữ ng bi ệ n pháp để đ i ề u ch ỉ nh k ị p th ờ i đố i v ớ i nh ữ ng thay đổ i thu ộ c ph ạ m vi qu ả n lý c ủ a mình và h ỗ tr ợ c ấ p trên trong qu ả n lý s ự thay đổ i c ủ a c ả t ổ ch ứ c.. - Đ ây là nh ữ ng ng ườ i tr ự c ti ế p n ắ m b ắ t nh ữ ng thay đổ i xu ấ t hi ệ n trong lòng t ổ ch ứ c, để có đượ c s ự đ i ề u ch ỉ nh hay thông báo cho c ấ p trên và k ị p th ờ i đư a ra nh ữ ng bi ệ n pháp đ i ề u ch ỉ nh phù h ợ p, đồ ng th ờ i v ừ a là c ấ p tr ự c ti ế p t ổ ch ứ c th ự c hi ệ n m ọ i nhu c ầ u c ủ a t ổ ch ứ c.. - Nh ư v ậ y, ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i, có vai trò h ế t s ứ c quan tr ọ ng, nó có th ể làm thay đổ i di ệ n m ạ o c ủ a m ộ t t ổ ch ứ c. - Nhà qu ả n tr ị ph ả i là ng ườ i tác độ ng đế n s ự thay đổ i, để nó di ễ n ra m ộ t cách có hi ệ u qu ả nh ấ t và ít b ị xáo tr ộ n nh ấ t. - N ế u m ộ t t ổ ch ứ c có nh ữ ng nhà qu ả n tr ị ki ể u này (ngh ĩ a là nhà qu ả n tr ị lo ạ i C) thì đừ ng hy v ọ ng k ế ho ạ ch thay đổ i c ủ a t ổ ch ứ c đượ c th ự c hi ệ n t ố t. - Vì th ế , ph ả i kiên quy ế t lo ạ i ra nh ữ ng ng ườ i th ự c hi ệ n lo ạ i C ở t ừ ng c ấ p độ qu ả n lý, thay th ế b ằ ng nh ữ ng cá nhân có n ă ng l ự c và đượ c m ọ i ng ườ i tôn tr ọ ng, đ i ề u này s ẽ giúp quá trình thay đổ i di ễ n ra t ố t h ơ n.. - Ch ứ c n ă ng, nhi ệ m v ụ c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i. - Ch ứ c n ă ng c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i + Ch ứ c n ă ng d ự báo: Vi ệ c d ự báo tr ướ c s ự thay đổ i s ẽ giúp cho các ch ủ th ể qu ả n lý ch ủ độ ng tr ướ c m ọ i tình hu ố ng, có th ờ i gian chu ẩ n b ị và đố i phó k ị p th ờ i v ớ i m ọ i s ự thay đổ i. - Đ ây là m ộ t ch ứ c n ă ng r ấ t quan tr ọ ng đố i v ớ i ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i nói chung và các nhà qu ả n tr ị c ấ p cao nói riêng.. - Ch ứ c n ă ng l ậ p k ế ho ạ ch: L ậ p k ế ho ạ ch là quá trình mà ch ủ th ể qu ả n lý xem xét s ự thay đổ i c ủ a môi tr ườ ng bên trong, môi tr ườ ng bên. - ngoài, xem xét và đ ánh giá các ngu ồ n l ự c v ố n có, để xây d ự ng nh ữ ng k ế ho ạ ch m ớ i phù h ợ p v ớ i đ i ề u ki ệ n hi ệ n t ạ i, để ứ ng phó k ị p th ờ i v ớ i s ự thay đổ i nh ằ m đạ t đượ c nh ữ ng m ụ c tiêu mà t ổ ch ứ c c ũ ng nh ư cá nhân ch ủ th ể qu ả n lý đ ã đề ra.. - Ch ứ c n ă ng t ổ ch ứ c: Giúp cho ch ủ th ể qu ả n lý t ạ o ra đượ c chu ỗ i các ho ạ t độ ng có tính t ố i ư u nh ấ t, thích ứ ng v ớ i s ự thay đổ i m ộ t cách nhanh chóng, t ổ ch ứ c ho ạ t độ ng hi ệ u qu ả s ẽ t ạ o ra đượ c êkíp làm vi ệ c có n ă ng su ấ t, ch ấ t l ượ ng cao. - Vi ệ c s ắ p x ế p l ạ i c ấ u trúc t ổ ch ứ c th ườ ng ch ỉ di ễ n ra trong giai đ o ạ n quá độ , nh ư ng l ạ i chi ế m m ộ t v ị trí quan tr ọ ng trong c ả quá trình và th ườ ng đượ c xem nh ư là m ộ t thách th ứ c t ạ o b ầ u không khí ti ế p nh ậ n s ự thay đổ i. - Ch ứ c n ă ng đ ánh giá: Khi có s ự thay đổ i thì ch ủ th ể qu ả n lý ph ả i đ ánh giá xu h ướ ng và môi tr ườ ng di ễ n ra s ự thay đổ i. - Vi ệ c đ ánh giá l ự a ch ọ n ph ươ ng án h ợ p lý nh ấ t cho t ừ ng s ự thay đổ i d ự a vào tình hình, đặ c đ i ể m c ủ a t ổ ch ứ c đ ó là r ấ t c ầ n thi ế t.. - Ch ứ c n ă ng đ i ề u ch ỉ nh: S ự thay đổ i luôn di ễ n ra m ộ t cách liên t ụ c, nên các k ế ho ạ ch c ũ ng nh ư ph ươ ng án đư a ra không bao gi ờ là t ố i ư u, hay luôn đ úng v ớ i m ọ i hoàn c ả nh vì không ai có th ể d ự báo đượ c chính xác hoàn toàn s ự thay đổ i di ễ n ra trong t ươ ng lai. - Ch ủ th ể qu ả n lý c ầ n ph ả i c ậ p nh ậ t các thông tin liên quan t ớ i s ự thay đổ i để có nh ữ ng s ự đ i ề u ch ỉ nh h ợ p lý, phù h ợ p v ớ i t ừ ng hoàn c ả nh, th ờ i đ i ể m di ễ n ra s ự thay đổ i.. - Nhi ệ m v ụ c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i + Ch ủ th ể qu ả n lý ph ả i ki ể m soát liên t ụ c s ự thay đổ i t ừ bên ngoài. - Đ ây là công vi ệ c nh ằ m giúp cho nhà qu ả n tr ị “đ ón đầ u s ự thay đổ i. - Ch ủ th ể qu ả n lý ph ả i ki ể m soát liên t ụ c s ự thay đổ i t ừ bên trong nh ằ m xem ho ạ t độ ng thay đổ i có hi ệ u qu ả không?. - Ch ủ th ể qu ả n lý ph ả i th ừ a nh ậ n và đố i phó đượ c v ớ i m ọ i tình hu ố ng c ủ a s ự thay đổ i. - cho quá trình thay đổ i. - Ph ẩ m ch ấ t và k ỹ n ă ng c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i. - S ự thay đổ i c ủ a môi tr ườ ng tác độ ng m ạ nh t ớ i ho ạ t độ ng c ủ a t ổ ch ứ c. - Ph ẩ m ch ấ t c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i + Hi ể u rõ t ổ ch ứ c: Tr ướ c h ế t nhà qu ả n tr ị ph ả i hi ể u rõ t ổ ch ứ c c ủ a mình. - Chính đ i ề u đ ó là cái c ố t lõi làm c ơ s ở cho nhà qu ả n tr ị , lãnh đạ o t ổ ch ứ c đ i đ úng h ướ ng, đ úng m ụ c tiêu đề ra và k ị p th ờ i đ i ề u ch ỉ nh để thích ứ ng v ớ i nh ữ ng thay đổ i trong t ố ch ứ c.. - b ở i v ậ y, n ă ng l ự c dùng ng ườ i và qu ả n ng ườ i c ủ a nhà qu ả n tr ị là m ộ t ph ẩ m ch ấ t c ầ n thi ế t để th ự c hi ệ n qu ả n lý s ự thay đổ i.. - K ỹ n ă ng c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i Chúng ta có th ể hi ể u k ỹ n ă ng là kh ả n ă ng ti ế p nh ậ n ki ế n th ứ c và áp d ụ ng nó vào th ự c t ế . - Do v ậ y, có th ể nh ậ n th ấ y k ỹ n ă ng c ủ a ch ủ th ể qu ả n lý s ự thay đổ i đượ c th ể hi ệ n qua nh ữ ng k ỹ n ă ng sau:. - Thông tin trong qu ả n lý s ự thay đổ i ph ả i luôn đả m b ả o s ự thông su ố t th ố ng nh ấ t t ừ c ấ p cao đế n các c ấ p c ơ s ở. - Để th ự c hi ệ n s ự thay đổ i thành công, nhà qu ả n tr ị ph ả i luôn chú ý nâng cao k ỹ n ă ng giao ti ế p c ủ a mình.. - M ộ t s ố n ộ i dung thay đổ i trong t ổ ch ứ c. - Thay đổ i nhân s ự. - Trong t ổ ch ứ c thay đổ i nhân s ự c ũ ng t ạ o nên s ự đổ i m ớ i. - Thay đổ i nhân s ự có th ể ti ế n hành trong n ộ i b ộ t ổ ch ứ c, gi ữ a t ổ ch ứ c v ớ i bên ngoài.. - S ự thay đổ i t ổ ch ứ c di ễ n ra do nh ữ ng yêu c ầ u c ủ a t ổ ch ứ c và có th ể để đ áp ứ ng, theo k ị p v ớ i s ự thay đổ i c ủ a môi tr ườ ng, đố i th ủ c ạ nh tranh. - Thay đổ i nhân s ự đượ c th ự c hi ệ n thông qua các quá trình: tuy ể n d ụ ng, thuyên chuy ể n hay đề b ạ t trong t ổ ch ứ c. - Để s ự thay đổ i đạ t đượ c thành công thì t ổ ch ứ c c ầ n nh ữ ng nhân viên có k ỹ n ă ng khác nhau. - Vi ệ c tuy ể n d ụ ng, hu ấ n luy ệ n, x ử ph ạ t, đ i ề u độ ng, c ấ t nh ắ c, th ậ m chí sa th ả i nh ữ ng nhân viên không đ áp ứ ng v ớ i v ị trí công vi ệ c đề u là nh ữ ng bi ệ n pháp thay đổ i nhân s ự c ầ n ph ả i quan tâm.. - Thay đổ i v ề nhân s ự có th ể mang l ạ i k ế t qu ả t ố t, ngoài mong đợ i nh ư : n ă ng su ấ t và hi ệ u qu ả cao. - Tuy nhiên, thay đổ i nhân s ự c ũ ng còn nhi ề u thách th ứ c nh ư : nhân s ự m ớ i không có n ă ng l ự c chuyên môn phù h ợ p, vi ệ c s ắ p x ế p nhân l ự c c ủ a nhà qu ả n tr ị không khoa h ọ c d ẫ n đế n k ế t qu ả không nh ư mong đợ i. - Nh ữ ng ví d ụ trên cho th ấ y thay đổ i nhân s ự ít nhi ề u làm ả nh h ưở ng t ớ i n ă ng su ấ t lao độ ng.. - Để vi ệ c thay đổ i nhân s ự mang l ạ i hi ệ u qu ả cao c ầ n có s ự h ợ p tác gi ữ a ng ườ i qu ả n lý và nhân viên, ng ườ i qu ả n lý c ầ n s ự khích l ệ đố i v ớ i nhân viên m ớ i, đ ánh giá đ úng n ă ng l ự c c ủ a nhân viên.. - Khi m ộ t t ổ ch ứ c thay đổ i, kèm theo đ ó là s ự thay đổ i v ề v ă n hoá sao cho phù h ợ p v ớ i s ự phát tri ể n và xu h ướ ng thay đổ i c ủ a xã h ộ i. - Thay đổ i v ề v ă n hóa. - Thay đổ i v ă n hoá chính là ng ườ i đứ ng đầ u t ổ ch ứ c th ự c thi vi ệ c chi ế t ghép và t ổ ch ứ c l ạ i v ề v ă n hoá, th ự c hi ệ n r ộ ng rãi các quan ni ệ m v ề giá tr ị và các nhân t ố v ă n hoá thích h ợ p, t ạ o ra tác d ụ ng t ậ p h ợ p và khích l ệ đố i v ớ i nhân viên, t ừ đ ó th ự c hi ệ n m ụ c tiêu c ủ a t ổ ch ứ c. - S ự thay đổ i này chính là “ xây d ự ng v ă n hoá doanh nghi ệ p. - V ă n hóa doanh nghi ệ p l ạ i là m ộ t y ế u t ố có khuynh h ướ ng “ ch ố ng l ạ i s ự thay đổ i ” nên thay đổ i v ă n hóa c ủ a t ổ ch ứ c là m ộ t trong nh ữ ng thách th ứ c l ớ n nh ấ t đố i v ớ i h ầ u h ế t các doanh nghi ệ p. - Th ứ nh ấ t, v ă n hóa doanh nghi ệ p c ũ ng gi ố ng nh ư nh ữ ng thói quen đượ c hình thành trong nhi ề u n ă m, t ừ s ự t ươ ng tác qua l ạ i gi ữ a các thành viên nên khó thay đổ i.. - Th ứ ba, các thành viên trong m ộ t t ổ ch ứ c th ườ ng c ả m th ấ y tho ả i mái v ớ i v ă n hóa hi ệ n t ạ i và thông th ườ ng ch ỉ khi có m ộ t s ự ki ệ n quan tr ọ ng tác độ ng, ch ẳ ng h ạ n nh ư : doanh nghi ệ p s ắ p b ị phá s ả n, b ị m ấ t hàng lo ạ t khách hàng và doanh thu gi ả m sút m ạ nh thì m ớ i có c ơ h ộ i thay đổ i v ă n hóa doanh nghi ệ p.. - Để thay đổ i v ă n hóa trong t ổ ch ứ c c ủ a mình, các doanh nghi ệ p có th ể tham kh ả o nh ữ ng v ấ n đề c ơ b ả n sau:. - Tr ướ c khi thay đổ i v ă n hóa, ph ả i xác đị nh rõ khi ế m khuy ế t trong v ă n hóa hi ệ n t ạ i c ủ a doanh nghi ệ p. - Các cá nhân trong t ổ ch ứ c ph ả i đồ ng tâm thay đổ i hành vi c ủ a h ọ để t ạ o ra m ộ t môi tr ườ ng v ă n hóa doanh nghi ệ p nh ư. - Đ ây là b ướ c khó kh ă n nh ấ t trong quá trình thay đổ i v ă n hóa doanh nghi ệ p.. - Có hai y ế u t ố r ấ t quan tr ọ ng để t ạ o ra s ự thay đổ i v ă n hóa doanh nghi ệ p là s ự ủ ng h ộ c ủ a m ọ i thành viên và cách th ứ c hu ấ n luy ệ n n ế p v ă n hóa m ớ i c ủ a các giám đố c đ i ề u hành. - Các giám đố c ph ả i là nh ữ ng ng ườ i đ i đầ u trong vi ệ c đ i ề u ch ỉ nh hành vi c ủ a mình và ph ả i nh ấ t quán trong vi ệ c thay đổ i. - M ộ t s ố ph ươ ng th ứ c giúp các doanh nghi ệ p thay đổ i n ế p v ă n hóa:. - Giao ti ế p hi ệ u qu ả , ngh ĩ a là ph ả i thông báo cho t ấ t c ả các nhân viên v ề quá trình thay đổ i v ă n hóa c ủ a t ổ ch ứ c nh ằ m đả m b ả o s ự cam k ế t c ủ a h ọ và thành công c ủ a quá trình chuy ể n đổ i v ă n hóa. - Các nhân viên c ầ n ph ả i đượ c bi ế t nh ữ ng gì đ ang mong đợ i t ừ h ọ và nó có ý ngh ĩ a r ấ t quan tr ọ ng trong vi ệ c thay đổ i v ă n hóa doanh nghi ệ p.. - M ọ i s ự v ậ t đề u t ồ n t ạ i mâu thu ẫ n và không ng ừ ng thay đổ i và b ấ t c ứ s ự v ậ t nào t ồ n t ạ i, c ũ ng đề u t ồ n t ạ i b ằ ng cách phá b ỏ m ộ t cái gì. - M ộ t t ổ ch ứ c nh ư v ậ y không th ể làm cho vi ệ c thay đổ i v ă n hóa doanh nghi ệ p có hi ệ u qu ả. - M ộ t trong nh ữ ng độ ng c ơ c ủ a quá trình chuy ể n đổ i này là s ự thay đổ i v ă n hoá t ổ ch ứ c.. - Th ế k ỷ 21- th ờ i đạ i c ủ a thay đổ i, vi ệ c bùng n ổ công ngh ệ thông tin và vi ễ n thông, tác độ ng đế n môi tr ườ ng kinh doanh, đế n m ọ i m ặ t c ủ a n ề n kinh t ế . - M ọ i s ự v ậ t đề u t ồ n t ạ i mâu thu ẫ n và không ng ừ ng thay đổ i và b ấ t c ứ s ự v ậ t nào t ồ n t ạ i, c ũ ng đề u t ồ n t ạ i b ằ ng cách phá b ỏ m ộ t cái gì đ ó ” (3. - Thay đổ i ch ỉ là lãng phí n ế u không đượ c nhìn nh ậ n và th ự c hi ệ n đ úng cách. - Ng ườ i chi ế n th ắ ng là ng ườ i làm ch ủ b ả n thân và tác độ ng tích c ự c lên s ự thay đổ i. - Đ ó là cách mà s ự thay đổ i giúp th ế gi ớ i phát tri ể n.. - Trong t ổ ch ứ c thì ch ủ th ể qu ả n lý chính là ng ườ i tiên phong đ i đầ u để chu ẩ n b ị m ọ i đ i ề u ki ệ n cho quá trình th ự c hi ệ n s ự thay đổ i c ủ a t ổ ch ứ c đ ó. - Nguy ễ n Th ị Bích Đ ào (2008), Bài gi ả ng Qu ả n tr ị s ự thay đổ i, Tr ườ ng Đ H Kinh t ế - Đ HQGHN.. - [5] C ẩ m nang kinh doanh Harvard (2005), Qu ả n lý s ự thay đổ i và chuy ể n ti ế p, NXB TPHCM.