Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng.

- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ.
- QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TẠI VIỆN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG.
- LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ.
- NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.
- Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10.
- Học viên xin cam đoan đề tài luận văn “Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng” là công trình nghiên cứu độc lập của học viên dưới sự định hướng và chỉ dẫn của PGS.TS Đoàn Thị Thu Hà..
- Công trình nghiên cứu này được thực hiện trong quá trình học tập tại Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN..
- Kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn này chưa từng được công bố, bố trí tại các công trình khác..
- Học viên xin trân trọng cảm ơn cô giáo đã định hướng và chỉ dẫn mẫu mực trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu này..
- Học viên xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các thầy, cô giáo khoa Kinh tế chính trị - Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN đã đào tạo và giúp đỡ học viên trong quá trình hoàn thiện nghiên cứu này..
- Học viên xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Khoa sau Đại học và cán bộ, nhân viên trong Khoa đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho học viên được bảo vệ Luận văn này..
- Học viên xin gửi lời cảm ơn trân trọng đến Lãnh đạo Viện KHCN Xây dựng, các phòng ban và các đồng nghiệp tại Viện đã nhiệt tình hỗ trợ thời gian, thông tin, đóng góp và phân tích sâu sắc những nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu này..
- Trong những năm qua, khoa học công nghệ tiếp tục phát triển và hướng vào nghiên cứu ứng dụng, bước đầu phát huy vai trò động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.
- Nhiều thành tựu khoa học được ứng dụng trong thực tế đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế sản xuất trong nhiều lĩnh vực trên nhiều vùng kinh tế của đất nước.
- Cơ chế quản lý khoa học công nghệ đã bước đầu được đổi mới nhằm gắn hoạt động khoa học công nghệ với sản xuất và đời sống, mở rộng quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học công nghệ..
- Nghị định số 115/2005/NĐ-CP ban hành ngày 05/9/2005, trong đó quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập, nhằm tăng cường trách nhiệm và nâng cao tính tích cực, chủ động, năng động, sáng tạo của tổ chức khoa học và công nghệ và Thủ trưởng tổ chức khoa học và công nghệ, tạo điều kiện gắn nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ với sản xuất, kinh doanh và đào tạo nhân lực, đẩy nhanh quá trình xã hội hóa các hoạt động khoa học và công nghệ..
- Sau khi quyết định số 789/QĐ-BXD ban hành ngày 23/5/2007 của bộ trưởng Bộ Xây dựng về việc phê duyệt đề án chuyển đổi tổ chức và hoạt động của Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng thành tổ chức khoa học và công nghệ tự trang trải kinh phí, Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng đã áp dụng mô hình tổ chức và hoạt động mới.
- Tuy nhiên, thực tế việc chuyển sang mô hình hoạt động tự trang trải kinh phí, không còn dựa vào nguồn ngân sách của nhà nước tại đơn vị hay nói cách khác là quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ còn nhiều bất cập..
- Vì vậy, nghiên cứu đề tài: “Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng” là cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao..
- Nghiên cứu đề tài sẽ tập trung làm rõ các câu hỏi nghiên cứu sau: Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ bao gồm những nội dung gì? Những yếu tố nào tác động và giải pháp hoàn thiện như thế nào?.
- Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục tiêu nghiên cứu:.
- Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là phân tích thực trạng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng, chỉ ra những kết quả đạt được cũng như những hạn chế của công tác này, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính tại các tổ chức khoa học công nghệ công lập nói chung và Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng nói riêng..
- 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu:.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các tổ chức khoa học công nghệ công lập.
- Phân tích thực trạng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện vấn đề quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng..
- Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.
- Đối tượng nghiên cứu: Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng.
- Phạm vi nghiên cứu:.
- Về nội dung: Tập trung vào quản lý thu chi tài chính từ hoạt động sự nghiệp có thu theo cơ chế tự chủ tài chính, thực hiện theo Nghị định số 115/2005/NĐ-CP, không nghiên cứu quản lý tài chính từ nguồn ngân sách nhà nước, không nghiên cứu quản lý tài sản công..
- Về không gian: Tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng..
- Cấu trúc luận văn.
- Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các tổ chức khoa học công nghệ công lập..
- Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu..
- Chương 3: Phân tích thực trạng quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng..
- Chương 4: Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng– Bộ Xây dựng..
- Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ.
- TẠI CÁC TỔ CHỨC KHOA HỌC CÔNG NGHỆ CÔNG LẬP.
- 1.1 Tổng quan về tình hình nghiên cứu về cơ chế tự chủ tài chính đối với các tổ chức khoa học công nghệ công lập.
- Tự chủ về tài chính, được giao tài sản để chủ động sử dụng cho nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh và phân cấp quản lý cán bộ viên chức là ba vấn đề vướng mắc nhất trong hoạt động của các tổ chức KHCN nhiều năm qua, làm cản trở sự phát triển của tổ chức KHCN và cần phải tháo gỡ..
- Theo số liệu tổng hợp từ các bộ, ngành, địa phương, tính đến ngày 31/12/2013, trong tổng số 571 tổ chức KHCN công lập có báo cáo, trong đó 435 tổ chức thuộc các bộ, ngành và 136 tổ chức thuộc các địa phương, có 437 tổ chức đã được phê duyệt đề án thực hiện cơ chế tự chủ, đạt 76% (trong đó 249 tổ chức thuộc diện tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên và 188 tổ chức thuộc diện tiếp tục được Nhà nước bao cấp).
- 134 tổ chức đang xây dựng và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án, chiếm 24%.
- Như vậy, sau hơn 9 năm, kể từ khi Nghị định 115/2005 có hiệu lực, vẫn còn một số lượng lớn các tổ chức khoa học công nghệ công lập chưa hoặc đang trong chuyển đổi mô hình hoạt động.
- Chưa kể các tổ chức đã được phê duyệt đề án chuyển đổi mô hình hoạt động những vẫn còn vướng mắc, loay hoay trong cơ chế mới.
- Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển của tổ chức đó nói riêng và của trình độ phát triển KHCN của nước ta nói chung.
- Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực trạng, đưa ra giải pháp nhằm tháo gỡ và tìm hướng đi đúng khi chuyển đổi mô hình hoạt động sang cơ chế tự chủ là rất cấp thiết trong giai đoạn hiện nay..
- Đổi mới cơ chế quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại các tổ chức khoa học công nghệ công lập là xu hướng tất yếu và mang tính chiến lược.
- liên quan tới vấn đề này, nổi bật trong số đó là các nghiên cứu:.
- Đề tài “Đổi mới cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp khoa học và công nghệ - Những vấn đề đặt ra” của tác giả Bùi Tiến Dũng, bài đăng trên Tạp chí tài chính số 2/2014.
- Bài báo đã phân tích các vấn đề cốt lõi trong cơ chế tài chính hiện nay của các đơn vị sự nghiệp khoa học công nghệ công lập và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện cơ chế tài chính hiện nay..
- Đề tài “Chính sách chuyển đổi tổ chức khoa học và công nghệ công lập sang mô hình doanh nghiệp” của tác giả Nguyễn Thị Lê Thu, bài đăng trên Tạp chí Tài chính số 2/2014.
- Tác giả đã phân tích thực trạng việc chuyển đổi từ mô hình tổ chức khoa học công nghệ công lập sang mô hình doanh nghiệp hiện nay, những thuận lợi và khó khăn trong quá trình chuyển đổi và kiến nghị các giải pháp nhằm đẩy mạnh quá trình chuyển đổi..
- Đề tài “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo hướng tự chủ tại các tổ chức khoa học công nghệ trong các trường đại học khối kỹ thuật trực thuộc Bộ giáo dục và đào tạo” của tác giả Nguyễn Văn Bảo, bài đăng trên Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng số 14/12-2012.
- Tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại các Viện, các Trung tâm KHCN trong các trường đại học khối kỹ thuật và đề xuất các giải pháp nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi và tăng cường tính tự chủ tài chính trong các đơn vị này..
- Đề tài “Quản lý tài chính tại Trung tâm vận tải đối ngoại V75- Bộ ngoại giao theo cơ chế tự chủ tài chính” của tác giả Nguyễn Thành Lê, Luận văn thạc sỹ bảo vệ năm 2013 tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
- Đề tài đã nghiên cứu cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập theo cơ chế tự chủ, thực hiện theo nghị định số 43/2006/NĐ-CP và đánh giá thực trạng thực hiện tại Trung tâm vận tải đối ngoại –Bộ ngoại giao, tìm ra điểm mạnh, điểm yếu của công tác quản lý tài chính, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện hơn công tác quản lý tài chính tại đơn vị..
- Đề tài “Đổi mới cơ chế tự chủ tài chính trong trường đại học công lập – Trường hợp trường Đại học Thương Mại” của tác giả Phạm Xuân Tuyển, Luận văn thạc sỹ bảo vệ năm 2014 tại Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà nội.
- Đề tài nghiên cứu việc triển khai thực hiện cơ chế tự chủ tài chính tại cơ sở giáo dục đào tạo công lập theo Nghị định số 43/2006/NĐ-CP để từ đó đề xuất giải pháp đổi mới, hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong trường Đại học công lập, góp phần trong việc đưa ra một cái nhìn tổng quan về tình hình tự chủ trong các trường Đại học công lập nói chung và tự chủ về tài chính của trường Đại học Thương mại..
- Các đề tài nghiên cứu trên đây đã làm rõ các khung pháp lý, phân tích các thuận lợi, khó khăn, và đề xuất các giải pháp cho việc đổi mới cơ chế tài chính theo hướng tự chủ của các tổ chức KHCN công lập.
- Đối tượng nghiên cứu được đề cập đến là viện nghiên cứu, các trường đại học, các doanh nghiệp khoa học công nghệ ở nhiều ngành, lĩnh vực.
- Tuy nhiên, việc chuyển đổi cơ chế tại mỗi tổ chức khác nhau có những nét đặc thù riêng, chính vì vậy, tác giả đã đặt ra vấn đề cần nghiên cứu cụ thể ở đây là “Quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng – Bộ Xây dựng”, một đơn vị khoa học công nghệ công lập đang trong những năm đầu tiên thực hiện cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 115/2005/NĐ- CP..
- 1.2 Khái quát về cơ chế tự chủ tài chính đối với các tổ chức khoa học công nghệ công lập.
- 1.2.1 Khái niệm và đặc điểm của tổ chức khoa học công nghệ công lập.
- Tổ chức khoa học và công nghệ là tổ chức có chức năng chủ yếu là nghiên cứu khoa học, nghiên cứu triển khai và phát triển công nghệ, hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ, được thành lập và đăng ký hoạt động theo quy định của pháp luật.
- Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo hướng tự chủ các tổ chức khoa học công nghệ trong các trường đại học khối kỹ thuật trực thuộc Bộ giáo dục và đào tạo.
- Tạp chí Khoa học công nghệ xây dựng, số 14/12- 2012, trang 78-87..
- Bộ Xây dựng, 2005.
- Quyết định số 630/QĐ-BXD ngày 12 tháng 4 năm 2005 của Bộ Xây dựng quy định chức năng, nhiệm vụ của Viện KHCN Xây dựng.
- Bộ Xây dựng, 2007.
- Quyết định số 789/QĐ-BXD ngày 23 tháng 5 năm 2007 của Bộ Xây dựng số 789/QĐ-BXD của bộ trưởng Bộ Xây dựng về việc phê duyệt đề án chuyển đổi tổ chức và hoạt động của Viện Khoa công nghệ xây dựng thành tổ chức khoa học và công nghệ tự trang trải kinh phí.
- Quyết định số 171/2004/QĐ-TTg ngày 28/09/2004 của Chính phủ phê duyệt đề án Đổi mới cơ chế quản lý khoa học và công nghệ.
- Nghị định số 115/2005/NĐ-CP ngày 05/09/2005 Quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập..
- Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 Quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập.
- Đổi mới cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp khoa học và công nghệ: Những vấn đề đặt ra.
- Cơ chế tự chủ tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập: Còn nhiều gian nan.
- Quản lý tài chính tại Trung tâm vận tải đối ngoại V75- Bộ ngoại giao theo cơ chế tự chủ tài chính.
- Luận văn Thạc sỹ, Trường Đại học Kinh tế, ĐHQG Hà Nội..
- Chính sách chuyển đổi tổ chức khoa học và công nghệ công lập sang mô hình doanh nghiệp.
- Đổi mới cơ chế tự chủ tài chính trong trường đại học công lập – Trường hợp trường đại học Thương Mại.
- Luận văn Thạc sỹ, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân..
- Đề án chuyển đổi Viện KHCN Xây dựng từ tổ chức KHCN sự nghiệp có thu thành tổ chức KHCN tự trang trải kinh phí.
- Báo cáo tình hình thực hiện nghị định 115/2005/NĐ-CP của Viện KHCN Xây dựng.
- Quy chế chi tiêu nội bộ của Viện KHCN Xây dựng