Tư tưởng, học thuyết chính trị - pháp lý nhân loại Những chặng đường tiêu biểu

- T− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh trÞ - ph¸p lý nh©n lo¹i Nh÷ng chÆng ®−êng tiªu biÓu.
- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c t− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh trÞ - ph¸p lý trong lÞch sö nh©n lo¹i gièng nh− dßng s«ng cuén ch¶y, lu«n phñ nÆng phï sa cho nh÷ng bÕn bê §«ng, T©y..
- Kh«ng ai cã thÓ sèng b»ng t− t−ëng, ch©n lý mu«n ®êi lµ nh− vËy, nh−ng còng kh«ng thÓ sèng thiÕu t− t−ëng.
- vµ ®ang lÇn theo nh÷ng c¬ së t− t−ëng, häc thuyÕt chÝnh trÞ - ph¸p lý, kinh tÕ Êy mµ ho¹t ®éng víi nhau vµ víi tù nhiªn ®Ó råi ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tùu vÜ ®¹i vµ kh«ng Ýt nh÷ng thÊt b¹i.
- v« h×nh nh−ng hiÖn h÷u trong tõng suy nghÜ, hµnh vi cña mçi mét con ng−êi vµ c¸c thiÕt chÕ quèc gia vµ quèc tÕ.
- Theo dßng ch¶y v« tËn cña cuéc sèng, t− t−ëng còng sinh s«i, nÈy në, ®em ®Õn nh÷ng suy t−, nh÷ng quan niÖm míi vÒ x· héi, nhµ n−íc, ph¸p luËt, kinh tÕ, ®¹o ®øc, v¨n ho.
- Nh÷ng t− t−ëng ph¸p lý lu«n ®−a ra xem xÐt, lµm c¬ së cho mçi lÇn söa sang, ban hµnh ph¸p luËt hay ¸p dông ph¸p luËt vµo cuéc sèng.
- Nh÷ng t− t−ëng ®ã ®−îc thÓ.
- luËn gi¶i rÊt s©u s¾c trong t¸c phÈm bÊt hñ “Tinh thÇn ph¸p luËt”..
- t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý cña thêi ®¹i sau kh«ng b¾t ®Çu tõ h− v«, ng−êi hËu thÕ chØ bæ sung, hoµn thiÖn cho phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn míi.
- Nh÷ng quan ®iÓm nµy.
- C¸c bé luËt lµ mét trong nh÷ng minh.
- chøng, kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ kü thuËt, c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ quyÒn, nghÜa vô hay chÕ tµi mµ lu«n hµm chøa nh÷ng t−.
- t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý nhÊt ®Þnh - c¬.
- së cña nh÷ng kiÕn gi¶i lËp ph¸p, nh÷ng nguyªn t¾c vµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt..
- tõng nhËn xÐt, c¸c bé luËt cæ nh− bé luËt La M· tÇm cì lµ nh÷ng bé b¸ch khoa toµn th− vÒ x·.
- héi, tÊm g−¬ng ph¶n ¸nh toµn bé ®êi sèng x· héi, cßn phong phó h¬n c¶ nh÷ng th− viÖn khæng lå.
- Nh−ng trong lÜnh vùc khoa häc x·.
- BÊt kú mét thiÕt chÕ chÝnh trÞ - ph¸p lý nµo, mét ®¹o luËt, mét v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt nµo suy cho cïng còng.
- ®Òu ®−îc x©y dùng trªn nh÷ng t− t−ëng nhÊt ®Þnh.
- KÓ c¶ hµnh vi cña con ng−êi trong nh÷ng kh«ng gian vµ thêi gian kh¸c nhau còng ®Òu do t− t−ëng nµo ®ã chi phèi, dÉn d¾t hay ®Òu lµ sù thÓ hiÖn - sù hiÖn thùc ho¸ nh÷ng t− t−ëng nhÊt.
- §iÒu quan träng h¬n ®Ó cã thÓ ®Ò ra ®−îc nh÷ng ®iÒu luËt phï hîp víi cuéc sèng lµ t×m ra triÕt lý x©y dùng vµ ¸p dông luËt..
- ®ang yÕu, thiÕu vÒ khung ph¸p luËt xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vµ ®ang ®øng tr−íc mét bÓ quy t¾c, luËt lÖ ph¸p luËt ë lÜnh vùc nµy.
- ®Ó thiÕt kÕ ®−îc mét khung ph¸p luËt thèng nhÊt, æn ®Þnh t−¬ng ®èi mµ viÖc.
- T− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý xuÊt hiÖn cïng víi nhµ n−íc vµ ph¸p luËt vµ theo ®ã mµ bæ sung, ph¸t triÓn, kÕ thõa nhau, c¹nh tranh thËm chÝ xung ®ét nhau råi cã khi ®øt ®o¹n, thôt lïi....
- nh−ng vËn ®éng kh«ng ngõng, ®øng yªn chØ lµ t−¬ng ®èi.
- LÞch sö c¸c t− t−ëng vµ häc thuyÕt chÝnh trÞ - ph¸p lý lµ qóa tr×nh nhËn thøc cña con ng−êi diÔn ra hîp quy luËt.
- t−ëng nµo còng ph¶i nghiªn cøu, chó ý sö dông nh÷ng yÕu tè hîp lý cña nã..
- Nghiªn cøu c¸c t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ nghiªn cøu t−.
- t−ëng quan ®iÓm ng−êi x−a mµ chÝnh lµ tõ ®ã cã thÓ rót ra nh÷ng g× thiÕt thùc, bæ Ých cho ®êi sèng chÝnh trÞ - x· héi h«m nay.
- Mét c¸ch tæng qu¸t nhÊt, cã thÓ ph©n chia lÞch sö t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý nh©n lo¹i thµnh c¸c thêi kú: cæ.
- Rùc rì t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý.
- LÞch sö t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý ph−¬ng §«ng ®−îc xuÊt hiÖn cïng víi sù.
- Néi dung chøa ®ùng trong t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý ph−¬ng §«ng rÊt phong phó: b¶n chÊt, chøc n¨ng.
- Gi÷a c¸c hÖ t− t−ëng lín nµy cã nhiÒu sù kh¸c biÖt song còng gÆp nhau ë nh÷ng.
- héi, x©y dùng ®Êt n−íc th¸i b×nh, thÞnh v−îng nh−ng nhËn thøc vÒ c¸ch thøc, biÖn ph¸p ®¹t ®−îc th× kh¸c biÖt nhau..
- "Nh¹c thiÒu tËn mü l¹i tËn thiÖn, Nh¹c Vò tËn mü nh−ng ch−a tËn thiÖn".
- Mäi rèi ren trong x· héi ®Òu b¾t nguån tõ ®¹o ®øc, chÝnh danh, tam c−¬ng, c−¬ng th−êng (vµ lu©n th−êng) lµ cèt lâi, nÒn t¶ng cña t− t−ëng ®¹o ®øc Nho gi¸o, lµ c¬ së ®Ó ®Þnh h−íng nh÷ng néi dung c¬ b¶n ®¹o ®øc mçi c¸ nh©n [11;.
- Khæng Tö còng nhËn thøc ®−îc sù cÇn thiÕt cña ph¸p luËt ë nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh.
- Theo ®¹o Khæng, ph¸p luËt ph¶i thÓ hiÖn ®−îc nh©n ®øc.
- Tr−êng ph¸i Ph¸p gia víi nh÷ng ®¹i biÓu xuÊt s¾c lµ Qu¶n Träng, Th−¬ng −ëng vµ Hµn Phi Tö.
- Hµn Phi lµ ng−êi ph¸t triÓn t− t−ëng ph¸p trÞ lªn ®Ønh cao, ph¸p luËt lµ c¬ së duy nhÊt ®Ó trÞ n−íc, qu¶n lý x· héi, thêi thÕ thay ®æi th× ph¸p luËt còng ph¶i thay ®æi, thêi biÕn, ph¸p biÕn.
- Hµn Phi coi ph¸p luËt ®−îc vÝ nh− c¸i th−íc kÎ cña ng−êi thî, thî dÉu cã vông nh−ng nÕu cã th−íc kÎ ®Ó vÏ khu«n, n¶y mùc th× "tr¨m b¸nh xe chÕ ra ®Òu dïng.
- Tuy cßn nhiÒu h¹n chÕ, song t− t−ëng “v« vi” cña L·o Tö còng cã nh÷ng ®iÓm tÝch cùc cho qu¶n lý c¸c qu¸ tr×nh x· héi ®−¬ng ®¹i,.
- së t− duy triÕt häc, thÓ hiÖn sù t×m kiÕm c¸i kh¸ch quan, c¸i duy lý l¹i ®−îc thÓ nghiÖm trong bÇu kh«ng khÝ d©n chñ ë tr×nh ®é t−¬ng ®èi cao.
- Ph¸p luËt kh«ng chØ lµ c«ng cô cai trÞ cña nhµ n−íc mµ cßn t×m thÊy ë ph¸p luËt gi¸ trÞ x· héi cña nã, c«ng cô ®iÒu chØnh quan hÖ x·.
- Theo Hªmakrit, ph¸p luËt lµ h×nh thøc thÓ hiÖn c¸i phæ biÕn, nh©n d©n ph¶i ®Êu tranh b¶o vÖ ph¸p luËt nh− b¶o vÖ chèn n−¬ng th©n cña chÝnh m×nh.
- kh¼ng ®Þnh r»ng, x· héi kh«ng thÓ tån t¹i nÕu thiÕu ph¸p luËt, nhµ n−íc ph¶i t«n träng, phôc tïng ph¸p luËt, t«n träng ph¸p luËt lµ t«n träng lý trÝ, c«ng b»ng vµ trÝ tuÖ phæ biÕn, nÕu kh«ng quyÒn lùc sÏ l¹c lèi..
- Quan ®iÓm chÝnh trÞ - ph¸p lý cña Plat«n rÊt Ên t−îng.
- Nh÷ng c«ng d©n tèt t¹o nªn mét nhµ n−íc tèt, nh÷ng c«ng d©n b¨ng ho¹i nªn mét nÒn chÝnh trÞ b¨ng ho¹i.
- Plat«n ph©n tÝch nh÷ng tiªu cùc cña chÕ ®é d©n chñ cùc ®oan, d©n chñ chØ cã víi ®iÒu kiÖn cã hiÕn ph¸p vµ nh÷ng con ng−êi ®øc ®é, trÝ tuÖ, «ng coi chÝnh thÓ céng hoµ lµ chÝnh thÓ kh¶ dÜ lµnh m¹nh nhÊt, mÆc dï vËy, «ng vÉn chän chÝnh thÓ qu©n chñ nÕu nh− cã mét nhµ l·nh ®¹o, mét ®Êng minh qu©n cã.
- Plat«n nhÊn m¹nh: “nÕu ph¸p luËt kh«ng cã søc m¹nh, bÞ ®Æt d−íi quyÒn lùc cña ai ®ã th× nhµ n−íc sÏ diÖt vong".
- T©y ©u trung cæ - dÊu Ên ®Æc thï trong dßng ch¶y lÞch sö t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý nh©n lo¹i.
- D−êng nh− dßng ch¶y t− t−ëng vÜ ®¹i vÒ x· héi, nhµ n−íc, ph¸p luËt vµ c¶ triÕt häc t¹m nghØ ®Ó ®i vµo huyÒn bÝ, chê ®îi.
- Nh÷ng nhµ t− t−ëng cña t− t−ëng t«n gi¸o tiªu biÓu thêi kú nµy lµ:.
- TriÕt lý ph¸p luËt cña T«m¸t®acanh coi th−îng ®Õ lµ nhµ lËp ph¸p tèi cao, ph¸p luËt cña nhµ n−íc b¾t nguån tõ luËt tù nhiªn.
- LuËt ph¸p lµ luËt ®−îc ®Þnh h×nh d−íi d¹ng thµnh v¨n, thÓ chÕ ho¸ lÏ ph¶i b»ng lý luËn thùc tÕ, nªn cã gi¸ trÞ b¾t buéc tu©n thñ, quyÒn tù nhiªn lµ c¬ së cho sù h×nh thµnh c¸c quyÒn cô thÓ trong khu«n khæ ph¸p lý.
- Phª ph¸n vµ cã xu h−íng b−íc ra khái nh÷ng quan niÖm cùc ®oan cña hai nhµ t− t−ëng trªn lµ R«giª Bªc¬n vµ Guy-«m-èc-cam.
- lªn ¸n chÕ ®é phong kiÕn vµ nh÷ng téi lçi cña gi¸o sÜ trong quan niÖm vÒ chÝnh trÞ ph¸p lý, v¹ch trÇn m©u thuÉn gi÷a nhµ n−íc phong kiÕn vµ nhµ thê ë giai ®o¹n suy tho¸i cña x· héi T©y ¢u trung cæ.
- bõng lªn nh÷ng gam mÇu s¸ng thÓ hiÖn sù t×m kiÕm, kh¸t khao vÒ lý trÝ, khoa häc trong mét t−¬ng lai nhÊt lµ vµo cuèi thêi trung cæ..
- T− t−ëng chÝnh trÞ ph¸p lý cña thêi kú phôc h−ng.
- ®¹m, tiªu cùc cña nh÷ng t− t−ëng thèng trÞ cña t«n gi¸o trong x· héi.
- Thêi ®¹i phôc h−ng ®−îc hiÓu lµ thêi ®¹i cña nh÷ng biÕn ®æi kinh tÕ - chÝnh trÞ - v¨n ho¸ vµ x· héi rÊt s©u s¾c víi mong muèn phôc håi nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ cã tõ thêi k× Hy L¹p vµ La M· cæ ®¹i.
- Ng−êi ®i ®Çu trong xu h−íng chÝnh trÞ - ph¸p luËt nãi trªn lµ Nic«l« Machiavelli, «ng.
- ThÕ giíi quan ph¸p lý - chÝnh trÞ t−.
- s¶n - sù tiÕp nèi tÊt yÕu cña lÞch sö t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý nh©n lo¹i Nh÷ng t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý xuÊt s¾c cña thêi cæ ®¹i, trçi dËy l¹i vµo cuèi b−íc chuyÓn tõ chÕ ®é phong kiÕn lªn chÕ ®é t− b¶n, ®−îc tiÕp tôc bæ sung, hoµn thiÖn vµo thêi ®¹i cña c¸c cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ t− s¶n, mang ®Õn mét thÕ giíi quan ph¸p lý míi.
- Häc thuyÕt t− s¶n vÒ chÝnh trÞ - ph¸p lý g¾n liÒn víi tªn.
- ®é chuyªn quyÒn ®éc ®o¸n phong kiÕn, ph¸p luËt d· man, v× mét nÒn ph¸p luËt c«ng b»ng, nh©n ®¹o, b×nh ®¼ng.
- ph¸p luËt gi÷ vai trß thèng trÞ trong c¸c quan hÖ x· héi, chñ quyÒn nh©n d©n.
- Theo J«n L«c-c¬ nhµ t− t−ëng ng−êi Anh, thÕ kû XVII, luËt ph¶i phï hîp víi luËt tù nhiªn, ®−a ra nguyªn t¾c: ®−îc lµm nh÷ng g× mµ ph¸p luËt cho phÐp, vµ ®−îc lµm tÊt c¶ nh÷ng g× ph¸p luËt kh«ng cÊm.
- phñ nhËn chÕ ®é chuyªn chÕ vµ ®−a ra m« h×nh vÒ tæ chøc nhµ n−íc, trong ®ã cã sù ngù trÞ cña ph¸p luËt, luËt ph¶i phï hîp víi ph¸p luËt tù nhiªn.
- Nhµ t− t−ëng vÜ ®¹i n−íc Ph¸p M«nteski¬, thÕ kû XVIII víi t¸c phÈm næi tiÕng “Tinh thÇn ph¸p luËt.
- ®−îc hiÓu lµ ®−îc lµm nh÷ng g× mµ ph¸p luËt cho phÐp.
- ph©n tÝch s©u s¾c vÒ b¶n chÊt, gi¸ trÞ x· héi vµ tÝnh bÞ quy ®Þnh x· héi cña ph¸p luËt..
- chØ ra c¸c mèi quan hÖ tÊt yÕu chi phèi cña ph¸p luËt trong ®ã cã c¸c nguyªn t¾c cña nÒn cai trÞ - c¸c.
- Bªn c¹nh nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ nhµ n−íc, ph¸p luËt, M«nteski¬ cßn cã nhiÒu quan ®iÓm tiÕn bé vÒ c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt chuyªn ngµnh nh− h×nh sù, d©n sù, hµnh chÝnh vµ th−¬ng m¹i.
- ®−a ra nh÷ng kiÕn gi¶i ®éc ®¸o vÒ nhµ n−íc, x· héi , ph¸p luËt, ®Æc biÖt lµ nhµ n−íc ph¸p quyÒn.
- Nhµ n−íc ph¶i lµ mét tæ chøc ph¸p lý, ph¸p luËt ph¶i cã tÝnh ph¸p lý, tÝnh c«ng b»ng, phæ biÕn..
- ®−a ra lËp luËn, cÊu tróc cña nhµ n−íc ph¸p quyÒn víi c¸c yÕu tè x· héi c«ng d©n, trËt tù ph¸p luËt mang tÝnh chÊt ph¸p quyÒn t¹o thµnh.
- Theo Hªghen, nhµ n−íc còng chÝnh lµ ph¸p luËt, nhµ n−íc lµ ph¸p luËt ph¸t triÓn..
- KÕ thõa t− t−ëng chÝnh trÞ - ph¸p lý cña c¸c nhµ t− t−ëng tiÒn bèi, ®Æc biÖt lµ ë §øc vµ c¸c nhµ khai s¸ng, C¸c M¸c, Ph.
- x©y dùng häc thuyÕt nhµ n−íc, ph¸p luËt trªn nÒn triÕt häc duy vËy biÖn chøng vµ lÞch sö.
- kÕ thõa vµ ph¸t triÓn häc thuyÕt M¸c trong nh÷ng ®iÒu kiÖn míi víi nh÷ng bæ sung quan träng.
- kh«ng quªn chØ ra ph−¬ng diÖn x· héi - vai trß x· héi cña nhµ n−íc vµ ph¸p luËt nh− mét tÊt yÕu kh¸ch quan.
- cã tÇm nh×n s©u réng, ph¸p luËt lµ.
- Nh÷ng quan ®iÓm khoa häc nµy lu«n ®óng víi sù vËn ®éng cña x· héi..
- ®iÓm vÒ c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c¸c nguyªn t¾c ¸p dông ph¸p luËt, vÒ ph¸p chÕ, ý thøc ph¸p luËt vµ qu¶n lý x· héi b»ng hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt..
- ®¹i cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cã mét bé phËn cÊu thµnh c¬ b¶n ®ã lµ t− t−ëng vÒ nhµ n−íc vµ ph¸p luËt.
- t−ëng ph¸p quyÒn nh©n nghÜa, nhµ n−íc hïng m¹nh vµ hiÖu qu¶, mèi quan hÖ gi÷a ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc.
- tù do, d©n chñ vµ ph¸p luËt.
- tÝnh giai cÊp, d©n téc vµ tÝnh nh©n lo¹i trong nhµ n−íc vµ ph¸p luËt.
- cña Khæng Tö, M¹nh Tö, cña TrÇn H−ng §¹o, NguyÔn Tr·i, võa tiÕp thu nh÷ng tinh hoa cña t− t−ëng d©n chñ ph−¬ng t©y ®Ó.
- héi b»ng ph¸p luËt.
- "gi÷a ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc cã mèi quan hÖ biÖn chøng nh− mèi quan hÖ gi÷a h×nh thøc vµ néi dung, néi dung lµ ®¹o.
- ®øc, ph¸p luËt lµ h×nh thøc".
- chÝnh trÞ - ph¸p lý cña nh©n lo¹i.
- Sù ®a d¹ng, phong phó nh−ng cã nhiÒu.
- bæ sung thªm nhiÒu quan niÖm, tr−êng ph¸i míi vÒ x· héi, nhµ n−íc, ph¸p luËt vµ c¸ nh©n.
- Hoµng ThÞ Kim QuÕ, Nh÷ng nÐt ®Æc thï vµ gi¸ trÞ ®−¬ng ®¹i trong t− t−ëng ph¸p luËt Khæng Tö, T¹p chÝ Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt, sè 3/2005..
- Thµnh Duy, T− t−ëng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh vµ mèi quan hÖ gi÷a ph¸p luËt vµ ®¹o ®øc,