- ĐẶNG HẢI DŨNG XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC THÚC ĐẨY TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG TRONG CÔNG NGHIỆP Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. - NGÔ VĂN VƯỢNG Hà Nội – Năm 2010 Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 2 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được tập hợp từ nhiều nguồn tài liệu và liên hệ thực tế viết ra, không sao chép của bất kỳ luận văn nào trước đó. - Tác giả luận văn: Đặng Hải Dũng Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 3 CHƯƠNG 1.!CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHIẾN LƯỢC, QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC VÀ TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG!1.1 KHÁI NIỆM VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC Chiến lược Quản trị chiến lược Các giai đoạn của quản trị chiến lược . - XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC Phân tích môi trường chiến lược: xác định cơ hội và nguy cơ Phân tích đánh giá nội bộ doanh nghiệp, xác định các điểm mạnh và điểm yếu Xây dựng lợi thế cạnh tranh Tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM VÀ HIỆU QUẢ TRONG CÔNG NGHIỆP Khái niệm về năng lượng Các đặc trưng trong tiêu thụ Năng lượng Các chỉ số năng lượng và phương pháp phân tích CHƯƠNG 2. - PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH S ẢN XUẤT, TIÊU THỤ NĂNG LƯỢNG!2.1 XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ NHU CẦU NĂNG LƯỢNG KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ NĂNG LƯỢNG Mục tiêu của Chiến lược Phát triển Kinh tế, Xã hội Kế hoạch Phát triển Kinh tế, Xã hội 05 năm Kế hoạch Phát triển Kinh tế-Xã hội và Chính sách Năng lượng XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN VÀ CÁC VẤN ĐỀ CỦA NGÀNH NĂNG LƯỢNG Xu hướng Năng lượng hiện tại ở Việt Nam Ngành điện lực Ngành Than Ngành công nghiệp dầu mỏ Ngành công nghiệp khí Hiện trạng của ngành năng lượng tái tạo HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TRONG CÔNG NGHIỆP Mô hình phương pháp luận khảo sát, kiểm toán năng lượng Tổng hợp các kết quả kiểm toán Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 4 2.4.3 Tiềm năng TKNL của ngành công nghiệp CHÍNH SÁCH VÀ CÁC VĂN BẢN PHÁP LÝ LIÊN QUAN ĐẾN SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM VÀ HIỆU QUẢ. - 87!2.5.1 Hiện trạng khung pháp lý trong tiết kiệm và hiệu quả năng lượng Tóm lược một số nội dung chính sách TKNL ở Việt Nam Mạ ng lưới thể chế tiết kiệm năng lượng hiện tại PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ VỀ TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG TRÊN TOÀN QUỐC. - 94!2.6.1 Phân tích các yếu tố tác động lên Tiết kiệm năng lượng Những điểm mạnh (S Những vấn đề khó khăn (W Thuận lợi và cơ hội (O Rủi ro khi tham gia TKNL (T CHƯƠNG 3. - ĐỀ XUẤT CHIẾN LƯƠC THÚC ĐẨY TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG TRONG CÔNG NGHIỆP CHIẾN LƯỢC TỔNG THỂ THÚC ĐẨY TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG TRONG CÔNG NGHIỆP. - 104!3.2! GIẢI PHÁP CHIẾN LƯỢC TỔNG THỂ VÀ CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG. - 107!3.2.1 Thiết lập Hệ thống Quản lý TKNL Quốc gia Chương trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực về quản lý năng lượng TKNL Phát triển tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng và dán nhãn tiết kiệm năng lượng Trợ giúp kỹ thuật đối với các nhà sản xuất sản phẩm hiệu suất cao Lập mô hình quản lý năng lượng trong công nghiệp Hỗ trợ cải thiện hiệu suất của dây chuyền sản xuất Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 5 Bảng ký hiệu viết tắt 1 Ký hiệu Định nghĩa BCT/MOIT Bộ Công Thương BKHCN/MOST Bộ Khoa học và Công nghệ BTC/MOF Bộ Tài chính DSM Chương trình quản lý nhu cầu IE Viện năng lượng EVN Tập đoàn Điện lực Việt Nam PVN Tập đoàn Dầu khí Việt Nam QLNL Quản lý năng lượng SCT/DOIT Sở công Thương EE&C Tiết kiệm năng lượng TKNL Tiết kiệm năng lượng TOE Tấn dầu qui đổi TT TKNL/ECC Trung tâm Tiết kiệm năng lượng tại địa phương VINACOMIN Tập đoàn khai thác Than và khoáng sản Việt Nam Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 6 Danh mục hình vẽ: Hình 1.1 Tỷ trọng các loại nhiên liệu trong tổng mức cung cấp năng lượng toàn cầu, 1971-2020. - Phát triển năng lượng hài hòa theo nguyên tắc 3E. - 23!Hình 1.3: Mức độ tăng trưởng nhu cầu năng lượng 1995-2020. - 25!HÌnh 2.1-1 Tổng Sản phẩm Quốc/người và Tiêu thụ Năng lượng các nước Châu Á . - 41!HÌnh 2.1-2 Cơ cấu Tiêu thụ Năng lượng Việt Nam. - 42!Hình 2.1-3 Sự Phát triển Kinh tế và Xu hướng Nhu cầu Năng lượng ở Việt Nam. - 43!Hình 2.3.2-1 Sản xuất Điện theo nguồn điện. - 48!Hình 2.3.2-2 Công suất lắp đặt theo nguồn. - 51!Hình 2.3.2-4 Tiêu thụ điện gia dụng trong hộ gia đình, thương mại và công nghiệp . - 52!Hình 2.3.3-1 Bản đồ mỏ than Việt Nam. - 54!Hình 2.3.3-2 Xu hướng Nhu cầu về than. - 55!Hình 2.3.3-3 Xu hướng Cung Than. - 56!Hình 2.3.3-4 Xu hướng giá than ở Việt Nam. - 56!Hình 2.3.3-5 Dự báo Nhu cầu Than trong Qui hoạch Tổng thể Phát triển Than. - 58!Hình 2.3.4-1 Lô khai thác dầu mỏ và khí chính ở Việt Nam. - 60!Hình 2.3.4-2 Trữ lượng Dầu khí trong các khu vực khai thác dầu khí ở Việt Nam. - 61!Hình 2.3.4-3 Dự báo Nhu cầu các sản phẩm từ dầu mỏ ở Việt Nam. - 63!Hình 2.4.1 Mô hình phương pháp luận kiểm toán năng lượng. - 69!Hình 2.5.2 Cơ cấu tổ chức mạng lưới Tiết kiệm năng lượng. - 92!Hình 2.6 Các văn bản pháp lý liên quan đến Tiết kiệm Năng lượng. - 98!Hình 2.6.1 Phân tích các yếu tố ảnh hượng Khuyến khích TKNL ở Việt Nam. - 99!Hình 3.1 Chiến lược cơ bản để Khuyến khích TKNL ở Việt Nam. - 106!Hình 3.2 Chiến lược thúc đẩy TKNL. - 108!Hình 3.2.2 Cơ cấu tổ chức mạng lưới TKNL. - 112! 7 Danh mục các bảng biểu: Bảng 1.2.3 Phân loại ngành công nghiệp sản xuất theo ISIC Bảng 1.2.4 Phân ngành vận tải Bảng 1.3.2 Chọn Biến số Kinh tế Chủ đạo theo Ngành Bảng 2.3.4-3 Dự báo Nhu cầu về các sản phẩm từ dầu ở Việt Nam Bảng 2.3.6 Chi phí sản xuất theo nguồn năng lượng tái tạo Bảng 2.4.1 Kết quả kiểm toán sơ bộ 5 cơ sở công nghiệp và thương mại .....70 Bảng 2.4.2 Kiểm toán chi tiết tại nhà máy Rạng Đông Bảng 2.4.3 Kiểm toán chi tiết tại Công ty Dệt vải Công nghiệp Hà Nội .......73!Bảng 2.4.4 Kết quả kiểm toán chi tiết 03 cơ sở công nghiệp Bảng 2.4.5 Kiểm toán năng lượng sơ bộ ở 12 cơ sở Công nghiệp Bảng 2.4.3.1 Ước tính tiêu thụ năng lượng của ngành công nghiệp Bảng 2.4.3.2 Mục tiêu cường độ tiêu thụ năng lượng trong CN xi măng Bảng 2.4.3.3 Ước tính tiêu thụ năng lượng của ngành sản xuất xi măng Bảng 2.4.3.4 Ước tính cường độ tiêu thụ năng lượng công nghiệp thép Bảng 2.4.3.5 Cường độ tiêu thụ năng lượng trong ngành công nghiệp thép.....85!Bảng 2.4.3.6 Tiềm năng tiết kiệm năng lượng theo điều tra tại chỗ Bảng 2.5.1 Văn bản pháp lý liên quan đến Tiết kiệm năng lượng PHẦN MỞ ĐẦU 1 Bối cảnh và lý do chọn đề tài Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế (GDP) của Việt Nam đến giữa những năm 1990s đạt bình quân 8 ~ 9. - Cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế, nhu cầu về sử dụng năng lượng cũng tăng cao, trong giai đoạn tốc độ tăng trưởng nhu cầu về năng lượng nói chung tăng khoảng 10%/năm, riêng nhu cầu về điện năng luôn tăng cao với tốc độ tăng trung bình 13-14%/năm. - Hiện tại, Việt Nam là nước xuất khẩu tài nguyên năng lượng, nhưng theo dự báo, dầu thô sẽ phải nhập khẩu vào năm 2015, than vào năm 2016, và khai thác thủy điện cơ bản sẽ hoàn thành vào năm 2017, Việt Nam sẽ phải đối mặt với thiế u hụt nguồn cung năng lượng trong tương lai. - Sự thiếu hụt này sẽ ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp công nghiệp do nhu cầu năng lượng tăng, nguồn cung trong nước đã khai thác hết, Việt Nam sẽ phải nhập khẩu năng lượng từ bên ngoài, do vậy Chính phủ sẽ phải bỏ trợ giá năng lượng, điều này sẽ làm chi phí đầu vào cho sản xuất công nghiệp gia tăng gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp. - Để đối phó với sự cân đối nghiêm trọng cung - cầu về năng lượng chính phủ đã đưa ra các chiến lược, chính sách và nhiều biện pháp như xây dựng thêm các nhà máy điện và rà soát lại cơ cấu giá năng lượng, tái cấu trúc cơ cấu ngành năng lượng, mặt khác đẩy mạnh các chương trình tiết kiệm năng lượng. - Việc xây dựng các nhà máy mới, tái cấu trúc cơ cấu ngành là những giải pháp phức tạp, tốn nhiều thời gian và chi phí đầu tư. - Trong khi đó thực hiện các chương trình tiết kiệm năng lượng, đặc biệt là xây dựng các chiến lược tiết kiệm năng lượng trong lĩnh vự c sản xuất công nghiệp (thành phần chiếm một tỉ trọng lớn trong cơ cấu tiêu thụ năng lượng của Việt Nam) là một trong những chiến lược đem lại hiệ u quả cao, có chi phí thấp và đem lại hiệu quả nhanh chóng. - Tiết kiệm năng lượng ngày nay đã trở thành vấ n đề toàn cầu, nó ko chỉ là vấ n đề của riêng một quốc gia nào, hay ngành nào. - Một điều cần lưu ý là Tiết kiệm năng lượng hiện nay không chỉ có khái niệm nguyên bản là hiệu suất kỹ thuật đơn về sử dụng năng lượng, Tiết kiệm năng lượng theo quan điểm quốc tế hiện nay được lồng Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 9 ghép với các vấn đề bảo vệ môi trường, hiệu quả kinh tế (quan điểm 3E). - Tại Việt Nam, ngày 14/4/2006 Chính phủ đã đặt ra mục tiêu tiết kiệm từ 5%-8% nănng lượng tiêu thụ đến năm 2015. - Các mục tiêu của Nghiên cứu này là đề xuất chương trình, biện pháp chiến lược để thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp đạt từ 5% vào năm 2015 và 8% vào năm 2020. - Các mục tiêu trực tiếp của tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp bao gồm. - Giảm tiêu thụ năng lượng trong công nghiệp (giảm cường độ năng lượng trong sản xuất công nghiệp. - Giảm phát thải khí nhà kính (CO2) do tiêu thụ năng lượng trong công nghiệp. - Giảm các chi phí năng lượng sản xuất công nghiệp Và các mục tiêu sau cùng đạt được qua việc áp dụng Tiết kiệm năng lượng sẽ như sau. - An ninh năng lượng. - Các biện pháp bảo vệ môi trường và • Tăng cường khả năng cạnh tranh của ngành công nghiệp trong nước. - Thực chất vấn đề tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, kinh doanh là vấn đề kinh tế-kỹ thuật, cụ thể ở đây là Kinh tế-Năng lượng, vấ n đề kỹ thuật ở đây bao gồm các khía cạnh về công nghệ hiệu suất cao, dây chuyền sản xuất…, các vấn đề kỹ thuật được liên hệ với vấn đề kinh tế thông qua Tiết kiệm , Tiết kiệm được thể hiện ở mặt giá cả, chi phí năng lượng đầu vào, vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp. - Đứng trên quan điểm vĩ mô, Quản lý nhà nước, Nghiên cứu đã xây dựng một chiến lược tiết kiệm năng lượng tổng thể như xây dựng các khung pháp lý bắt buộc đến việc hình thành một thị trường tiết kiệm năng lượng để hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng hay hỗ trỡ các doanh nghiệp trong thay đổi, nâng cấp dây chuyền sản xuất cũ kĩ và lạc hậu, phương pháp này vẫn được sử dụng bởi các nước phát triển dưới dạng “ Cây gậy và củ cà rốt” nghĩa là bên cạnh việc xây dựng các chế tài bắt buộc thì song song với nó là các biện pháp hỗ trợ của nhà nướ c để giúp các đối tượng chịu tác động thực hiện các quy định trên, các giải pháp của chiến lược sẽ hướng vào các việc sau. - Điều kiện hiện tại ở Việt Nam, các oại hình tổ chức kinh tế rất đa dạng ( nhà nư ớc, cổ phần, TNHH MTV, DN Cổ phần nhà nước chiếm cổ phần chi Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 10 phối. - Để thúc đẩy thành công TKNL ở Việt Nam, việc phát triển các chiến lược thúc đẩy khối doanh nghiệp trên để tạo ra động lực TKNL là cần thiết. - Xây dựng nguồn nhân lực cho quản lý năng lượng tại doanh nghiệp nhằm tăng cường công tác quản lý /giám sát tiêu thụ năng lượng tại các doanh nghiệp công nghiệp. - Xây dựng, củng cố mạng lưới Trung tâm Tiết kiệ m Năng lượng, Dịch vụ năng lượng (ESCO) để hỗ trợ kỹ thuật doanh nghiệp thực thi tiết kiệm năng lượng. - Để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng của môi trường kinh tế - xã hội, phân tích các yếu tố môi trường chiến lược theo hai góc độ: đánh giá các yếu tố bên trong doanh nghiệp và các yếu tố bên ngoài ngành tác động lên hoạt động tiết kiệ m năng lượng trong công nghiệp. - Nghiên cứu thực hiện thu thậ p các tài liệu liên quan đến tình hình phát triể n kinh tế-xã hội, tổng hợp các khung pháp lý và thể chế hiện hành trong ngành năng lượng, thu thập phân tích một số báo cáo kiểm toán năng lượng điển hình, tác giả đã lấy ý kiến của các chuyên gia trong nước cung như quốc tế, qua đó phân tích đánh giá những thuận lợ i, khó khăn và đề xuất một số chương trình chiến lược để thực hiện tiết kiệm năng lượng trong công nghệp. - 4 Kết cấu luận văn Luận văn gồm 3 chương: Chương I trình bày một số khái niệm và cơ sở lý thuyế t về chiến lược , quản trị chiến lược, và mố i quan hệ giữa kinh tế - năng lượng sử dụng trong lập chiến lược về năng lượng nói chung và tiết kiệm năng lượng nói riêng. - Phần này trình bày các hiện trạng kinh tế xã hội, xu hướng phát triển kinh tế, hiện trạng cung năng lượng nói chung, môi trường pháp lý tác động đến sử dụng năng lượng trong công nghiệp của Việt Nam, phân tích đánh giá các khó khăn, tồn tại của các doanh nghiệ p sản xuất, đánh giá nă ng lực của các cơ quan, tổ chức hỗ có chức năng trợ doanh nghiệp trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng để phục vụ cho việc phân tích đánh giá và đề xuất các giải pháp trong tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp ở Chương 3 . - Đ ề xuất chiến lược và các giải pháp thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp, nghiên cứu đã đề xuất xây dựng 06 giải pháp-chương trình chiến lược cần thực hiện Nghiên cứu được thực hiện tập trung vào 3 biện pháp chủ đạo để khuyến khích thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp. - đối tượng là cơ quan quản lý nhà Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 11 nước với chức năng tạo dựng môi trường khuyến khích thúc đẩy TKNLvà Từ dưới lến (Bottom up)-Đối tượng là các doanh nghiệp công nghiệp. - Đối với phương pháp Tiếp cận từ dưới lên, tiếp cận từ phía doanh nghiệp, luận văn cũng đề cập đến giải pháp quản lý sản xuất tại doanh nghiệp để đáp ứng đòi hỏi của Luật Tiết kiệm năng lượng có hiệu lực vào năm 2011, cùng năm 2011, Cộng đồng quốc tế sẽ phê chuẩn tiêu chuẩn ISO 50001 về quản lý năng lượng tiết kiệm trong sản xuất. - 5 Các đóng góp Nghiên cứu đã tiến hành phân tích đánh giá ảnh hưởng của môi trường chiến lược đến tiết kiệm năng lượng, xác định những thuận lợi, khó khăn và cơ hội trên cơ sở nhận dạng các yếu tố ảnh hưởng của môi trường chiến lược, đề xuất sáu giải pháp chiến lược để thực hiện tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp bao gồm: 1 - Thiết lập Hệ thống Quản lý TKNL Quốc gia, đây là giải pháp mang tính bắt buộc “cây gậy”, ở chương trình này sẽ hình thành thị trường tiết kiệm năng lượng. - 2 - Chương trình đào tạo về quản lý năng lượng TKNL, giải pháp về hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp 3 - Phát triển tiêu chuẩn hiệu suất và dán nhãn năng lượng, giả pháp này tác động vào thị trường trang thiết bị hiệu suất cao thông qua việc tác động vào ý thức người tiêu dụ ng hay tác động vào phần cầu của thị trường thúc đẩ y tiêu thụ sản phẩm. - 4 - Trợ giúp kỹ thuật đối với các nhà sản xuất sản phẩm hiệu suất cao trong nước 5 - Lập mô hình quản lý năng lượng trong công nghiệp, 6 - Hỗ trợ cải thiện hiệu suất của dây chuyền sản xuất, hỗ trợ kỹ thuật doanh nghiệp thay đổi dây chuyền sản xuất Đề tài thực hiện ý tưởng thông qua các kết quả nghiên cứu, tổ ng hợp các khảo sát trong nước và kinh nghiệm quốc tế, tiến hành một số hoạt động khảo sát về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp để đề xuất các biện pháp triển khai như xây dựng chương trình nâng cao nhận thức, đề xuất hình mẫu quản lý về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ở các doanh nghiệp. - Xây dựng các hệ thống hỗ trợ doanh nghiệp thông qua tăng cường các thể chế giám sát, hệ thống mang lưới hỗ trợ kỹ thuật cũng như xây đề xuất các biện pháp hỗ trợ thị trường TKNL, nghiên cứu cung cấp các luận cứ ban đầu cho các nhà lập chính sách hoạch định các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong công nghiệp. - Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 12 Riêng trên quan điểm của quản trị doanh nghiệp, luận văn đã đề xuất mô hình quản lý năng lượng thực hiện ở doanh nghiệp sản xuất kết hợp sử dụng mô hình quản lý chất lượng tổng thể vớ i quản lý năng lượng để thực hiệ n tiết kiệm năng lượng ( Chương trình số 5 Chương 3 mục 3.2.5 ) 1 CHƯƠNG 1. - CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHIẾN LƯỢC, QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC VÀ TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 2 1.1 KHÁI NIỆM VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC 1.1.1 Chiến lược a. - Định nghĩa "Chiến lược" là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp "Strategos". - Trong từ điển tiếng Việt, học giả Đào Duy Anh đã viết: chiến lược là các kế hoạch đặt ra để giành thắng lợi trên một hay nhiều mặt trận. - Từ thập kỷ 80 của thế kỷ XX, năm 1980, Quin đã đưa ra định nghĩa có tính khái quát hơn : "Chiến lược là mô thức hay kế hoạch tích hợp các mục tiêu chính yếu, các chính sách và chuỗi hành động vào một tổng thể được cố kết một cách chặt chẽ". - Sau đó Johnson và Scholesd định nghĩa lại chiến lược trong điều kiện môi trường kinh doanh có rất nhiều những thay đổi nhanh chóng : "Chiến lược là định hướng và phạm vi của một tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạ ng các nguồn lực củ a nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu của thị trường và thoả mãn các bên hữu quan". - Theo Brace Henderson "Chiến lược là sự tìm kiếm thận trọng một kế hoạch hành động để phát triển và kết hợp lợ i thế cạnh tranh của tổ chức. - Dù tiếp cậ n theo cách nào thì bản chất củ a chiến lược vẫn phác thảo hình ảnh tương lai của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong lĩnh vực hoạt động và khả năng khai thác. - Thuật ngữ chiến lược được dùng theo 3 ý nghĩa phổ biến nhất. - Các cấp độ chiến lược Việc định nghĩa chiến lược một cách chính xác còn tuỳ theo các loại hình chiến lược, cấp độ chiến lược và bản chất tuỳ thuộc quan điểm. - Quan điểm chiến lược quốc tế (toàn cầu), chiến lược cộng đồng vùng (Cộng đồng Châu âu, Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 3 ASEAN. - các chiến lược này thể hiện ở các mục tiêu chung của cộng đồng như vấn đề năng lượng, môi trường, biến đổi khí hậu (Hiệp định thư Kyoto, COP 3…) Ở cấp vĩ mô quốc gia có chiến lược ngành, đặt ra các mục tiêu, chính sách, xác định môi trường chung của ngành, các chiến lược cấp công ty thuộc ngành dựa vào chiến lược này để lập ra các chiến lược công ty. - Ở quan điểm công ty, có ba mức chiến lược cần nhận diện: Chiến lược cấp công ty, chiế n lược cấ p đơn vị kinh doanh và các chiến lược chức năng. - Chiến lược cấp công ty hướng tớ i mục đích và phạm vi tổng thể của tổ chức. - Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh liên quan đến cách thức cạnh tranh thành công trên các thị trường cụ thể. - Chiến lược chức năng (hay chiến lược hoạt động) là các chiến lược giúp cho các chiến lược cấp kinh doanh và cấp công ty thực hiện một cách hữu hiệu nhờ các bộ phận cấu thành trên phương diện các nguồn lực, các quá trình, con người và các kỹ năng cần thiết. - Những đặc trưng cơ bản của chiến lược Chiến lược xác định rõ những mục tiêu cơ bản, phương hướng hoạt độ ng cần đạt tới trong từng thời kỳ, trong các lĩnh vực hoạ t đ ộ ng củ a tổ chức Chiến lược chỉ phác thảo những phương hướng hoạt động, khung hoạt động của cơ quan, tổ chức trong dài hạn và mang tính định hướng. - Chiến lược nói chung được xây dựng dựa trên đánh giá các yếu tố lợi thế của cơ quan tổ chức, điểm mạnh, điểm yế u, các tiềm năng và nguy cơ từ các yếu tố bên trong và môi trường bên ngoài nhằm chủ động đảm bảo tối ưu khai thác các nguồn lực, giảm thiểu các tác động có thể xảy ra. - Chiến lược được xây dựng trên cơ sở các lợi thế bên trong và bên ngoài để đảm bảo huy động tối đa và kết hợp tốt với việc khai thác và sử dụ ng các nguồn lực. - Chiến lược được phản ánh trong cả một quá trình liên tục từ xây dựng đến tổ chức thực hiện, đánh giá, kiểm tra và điều chỉnh chiến lược. - Chiến lược luôn mang tư tưởng chủ động giành lợi thế dựa trên cơ sở phát hiện và tận dụng các cơ hội, các lợi thế so sánh của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đặt ra. - Mọi quyết định chiến lược quan trọng trong quá trình xây dựng, tổ chức thực hiện, đánh giá và điều chỉnh chiến lược đều được tập trung vào nhóm các nhà quản trị viên. - Xây dựng chiến lược thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp 4 d. - Vai trò của chiến lược Chiến lược đóng vai trò định hướng hoạt động trong dài hạn của cơ quan tổ chức, nó là cơ sở vững chắc cho việc triển khai các hoạt động tác nghiệp. - Chiến lược của cơ quan, tổ chức sẽ giúp cho cơ quan đó chủ động nắm bắt và tận dụng các cơ hội, và đối phó với những nguy cơ và mối đ e doạ trong môi trường hoạt động. - Xây dựng chiến lược góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực của quốc gia, vùng lãnh thổ hay doanh nghiệp, tăng cường vị thế, đảm bảo cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp phát triển liên tục bền vững. - Xây dựng chiến lược sẽ tạo ra các cơ sở vững chắc cho các hoạt động nghiên cứu và triển khai, đầu tư phát triển, đào tạo bồi dưỡ ng nhân sự, hoạt động mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm. - 1.1.2 Quản trị chiến lược a. - Khái niệm, định nghĩa Quản trị chiến lược là một vấn đề được rất nhiều nhà kinh tế cũng như các quản trị gia quan tâm. - Do nội dung của quản trị chiến lược rất rộng về phạm vi nghiên cứu và phong phú trong thực tế vận dụng nên ở mỗi góc nhìn người ta lại đưa ra quan điểm, định nghĩa khác nhau về quản trị chiến lược, dưới đây là một số định nghĩa về quản trị chiến lược: Quản trị chiế n lược là tập hợp các quyết định và hành động quản trị quyết định sự thành công lâu dài của doanh nghiệp. - Quản trị chiến lượ c là tập hợp các quyết định và biện pháp hành động dẫn đến việc hoạch định và thực hiện các chiến lược nhằm đạt được mụ c tiêu của tổ chức. - Quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức. - Quản trị chiến lược là một bộ các quyết định quản trị và các hành động xác định hiệu suất dài hạn của một cơ quan, tổ chức.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt