- THÔNG QUA TIẾP CẬN TÍCH HỢP TRONG GIÁO DỤC STEM VÀ BÀI HỌC Ở VIỆT NAM. - Giáo dục STEM đang được nhiều nước trên thế giới quan tâm, người ta nhận thấy rằng các môn học trong giáo dục STEM rất cần thiết bởi vì ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nhiều ngành nghề trong tương lai gần sẽ biến mất thay thế bằng các hệ thống tự động, trong đó đã được thừa nhận nhiều ngành nghề trong tương lai được dựa trên các môn học STEM.. - Trong nghiên cứu này, chúng tôi mô tả về giáo dục STEM giúp học sinh khám phá và trải nghiệm với cuộc sống bên ngoài trường học. - Giáo dục STEM ở đây được khám phá theo cách tiếp cận tích hợp vào giáo dục STEM với mục tiêu tăng cường động lực cho học sinhdựa trên vấn đề tích hợp đa ngành theo ngữ cảnh.. - Từ khóa: Giáo dục STEM. - tiếp cận tích hợp. - chương trình tích hợp. - kết quả tích hợp.. - Ở New Zealand môn công nghệ riêng biệt, bao gồm thiết kế thông qua công nghệ, hiểu biết kiến thức thông qua bản chất của công nghệ, dùng công nghệ thông tin để giải quyết vấn đề, sáng tạo, kĩ năng tư duy như là nền tảng của giáo dục STEM [1].. - 1 Trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN. - 2 Trường Đại học Giáo dục- ĐHQGHN. - Có nhiều nghiên cứu về tầm quan trọng của giáo dục STEM đã mang lại những lợi ích thành công cho mỗi cá nhân và quốc gia trong phát triển cạnh tranh kinh tế toàn cầu.. - Điều này đã được khẳng định sự tăng trưởng của nền kinh tế Hoa Kì từ 50-85% tổng sản phẩm trong nước trong 50 năm qua được tính bằng những tiến bộ của khoa học và kĩ thuật thông qua xếp hạng các quốc gia phát triển dựa trên cạnh tranh đổi mới và số học sinh đã tốt nghiệp về khoa học do công bố so sánh của viện hàn lâm khoa học quốc gia, viện kỹ thuật quốc gia và viện nghiên cứu khoa học và y khoa về vấn đề cải thiện giáo dục quốc gia [2].. - Giáo dục STEM mang lại cảm hứng cho người học thông qua việc tham gia các hoạt động khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán để phát triển khả năng sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề và các kĩ năng nghề nghiệp khác cần thiết cho tương lai. - Thông qua hoạt động giáo dục STEM học sinh có thể sử dụng năng lực trí tuệ để phát triển tri thức mới như một phần của khoa học, kĩ thuật và toán [3].. - Giáo dục Việt Nam cần nhận thấy tầm quan trọng của giáo dục STEM thành công trên thế giới sẽ là những bài học khi triển khai giáo dục STEM ở Việt Nam. - là cơ sở cho những chính sách quan trọng trong và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trở thành xu hướng giáo dục mang tính hội nhập toàn cầu. - Đã có nhiều nghiên cứu đưa ra khái niệm “giáo dục STEM”, khái niệm “giáo dục STEM” do nhóm tác giả Tsupros, Kohler và Hallinen trên cơ sở phân tích những kết quả trong giáo dục hướng mục tiêu giáo dục học sinh trở thành những công dân toàn cầu: Giáo dục STEM là cách tiếp cận liên ngành để học tập, trong đó các khái niệm học thuật mang tính nghiêm ngặt, được kết nối lồng ghép với các bài học trong thế giới thực, học sinh áp dụng các kiến thức khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán vào trong bối cảnh thực tế, giúp kết nối giữa trường học, cộng đồng, nơi làm việc và doanh nghiệp toàn cầu để từ đó phát triển các năng lực trong lĩnh vực STEM có thể cạnh tranh trong nền kinh tế mới [4].. - Do đó chương trình giáo dục STEM thể hiện kết nối bổ trợ lẫn nhau trong các ngành, một chương trình học, giáo viên các ngành khác nhau có sự kết nối và bổ trợ lẫn nhau. - Chương trình giáo dục STEM phải hướng đến các hoạt động thực hành vận dụng kiến thức để tạo ra sản phẩm hay giải quyết các vấn đề của đời sống xã hội thực tế, các vấn đề cụ thể, đặt mỗi quan hệ với bối cảnh của giáo dục quốc tế toàn cầu.. - Mục tiêu của giáo dục STEM là cung cấp nội dung dạy học tích hợp, dạy học hướng tới phát triển tư duy sáng tạo trong tương lai, quá trình dạy học phải thu hút được học sinh tham gia giải quyết các vấn đề thực tế thông qua áp dụng kiến thức tích hợp của nhiều môn học. - Với mục đích phát triển toàn diện người học ở tất cả các khía cạnh đạo đức, trí tuệ, hạnh phúc và tiềm năng cho tương lai, do đó mục tiêu đặt ra khi hoàn thành giáo dục phổ thông, người học phải đạt được những năng lực chính: giao tiếp, tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, kĩ năng sống và có khả năng ứng dụng công nghệ trong công việc.. - Đổi mới bài dạy dựa trên thiết kế mô hình giáo dục STEM đối với học sinh ở trường phổ thông theo các tiêu chí đánh giá.. - So sánh và đánh giá thành tích học tập, thái độ nhận thức khoa học của học sinh trước và sau khi học tập theo mô hình giáo dục STEM.. - Phân tích mối liên hệ giữa thành tích học tập của học sinh với với thái độ, quan điểm, nhận thức về khoa học sau khi hoàn thành khóa học theo mô hình giáo dục STEM.. - Thiết kế mô hình dạy học theo giáo dục STEM nhằm phát huy tính tích cực của học sinh được thiết kế theo qui trình bốn bước như sau:. - Bước 1: Tạo kế hoạch bài học đổi mới dạy học theo mô hình giáo dục STEM. - Các chiến lược đổi mới dạy học theo giáo dục STEM được tạo ra và thiết kế dựa trên kế hoạch một bài học chính theo theo 7 hoạt động học tập trong 4 tuần (16 giờ). - Mô hình đánh giá sự tiến bộ, chất lượng học tập, độ chính xác, sự phù hợp, tính khả thi, ứng dụng, tính nhất quán do 5 chuyên gia giáo dục thực hiện.. - Bước 2: Kiểm tra chất lượng của dạy học theo mô hình giáo dục STEM. - Trong thiết kế hướng dẫn thực hành dạy học, quá trình tích hợp khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán trong bối cảnh xác thực đòi hỏi chuyên gia về giáo dục STEM xác thực.. - Dùng đổi mới dạy học với với mô hình giáo dục STEM đã được các cố vấn, các chuyên gia chuyên nghiệp, nhóm nghiên cứu có độ tin cậy cao kiểm tra lại.. - Đánh giá thành tích học tập của học sinh trước và sau khi áp dụng đổi mới dạy học theo mô hình giáo dục STEM. - Bài kiểm tra đã được thử áp dụng với mẫu nhóm nghiên cứu khác nhau, đã được chứng minh bới các chuyên gia chuyên nghiệp về giáo dục.. - Bước 4: Đánh giá mô hình. - Thiết kế mô hình đánh giá giáo dục STEM được đánh giá theo hiệu quả của quá trình học tập (E1) và kết quả của hoạt động (E2) ở 75 tiêu chí điểm trung bình các kết quả học tập của học sinh.. - Chương trình tích hợp dạy học STEM. - Chương trình giáo dục STEM được “nhúng” trong cuộc sống thực, bối cảnh thực, trong một cộng đồng kết nối toàn cầu với câu hỏi “Làm thế nào có thể giúp cho học sinh tham gia vào các vấn đề tích hợp đa ngành liên quan đến thế giới thực bên ngoài trường học?”.. - Tích hợp chương trình dạy học nghĩa là mang những lĩnh vực trước đây được sắp xếp riêng rẽ thành một lĩnh vực chung, một chủ đề hay một dự án, tuy nhiên chương trình giảng dạy do con người cần khuyến khích sáng tạo đa dạng cách tiếp cận khác nhau. - Trong nghiên cứu này chúng tôi mô tả sáu loại tiếp cận tích hợp liên quan đến chương trình giáo dục STEM. - Tóm tắt chương trình tiếp cận tích hợp trong giáo dục STEM Tiếp cận tích hợp Ví dụ mô tả cách tiếp cận tích hợp. - Ví dụ: Giáo viên khoa học, địa lí ở trường phổ thông trong năm học xác định lĩnh vực giáo dục chồng chéo, hợp tác để dạy một chủ đề về năng lượng trong 5 tuần song song, làm rõ các khái niệm chung và sử dụng chúng để đánh giá chung.. - Ví dụ: Tất cả các giáo viên làm việc nhóm như kiểu cùng một dự án tích hợp dạy chủ đề môi trường hàng ngày gắn với tất cả lĩnh vực học tập.. - Tất cả các hình thức tích hợp chương trình, đặc biệt là ở trường phổ thông theo cách bắt nguồn từ phương pháp tiếp cận chương trình giảng dạy linh hoạt, đa ngành, phù hợp với bối cảnh giáo dục và phân cấp. - Các rào cản đối với hội nhập bao gồm truyền thống trường học và các chính sách gắn với các cơ cấu tổ chức và hành chính liên quan đến việc phân bổ giáo viên dựa vào các chuyên ngành và những kiến thức về giáo dục phổ thông yêu cầu.. - Kết quả. - Kết quả thành tích học tập được thiết kế đánh giá của giáo viên về học sinh trước và sau khi áp dụng mô hình đổi mới dạy học theo giáo dục STEM. - Điểm trung bình đánh giá trước khi áp dụng là 10,86 và điểm trung bình sau khi thiết kế mô hình giáo dục STEM là 22,27 độ lệch chuẩn đối với trước khi áp dụng là 2,57. - Lý do thực hiện phép thử kiểm tra so sánh trước khi áp dụng mô hình giáo dục STEM và sau khi áp dụng là để nhằm nhận ra sự thay đổi của quá trình thí nghiệm dạy học theo mô hình xây dựng có mang lại thay đổi không.. - Kết quả đánh giá thành tích học tập của học sinh khi áp dụng mô hình giáo dục STEM thông qua hiệu quả của quá trình học tập và kết quả của hoạt động được mô tả ở bảng 3.. - Bảng 3: Kết quả phần trăm bài học và hoạt động theo mô hình giáo dục STEM. - Các yếu tố ảnh hưởng tích hợp trong giáo dục STEM. - Chúng tôi thấy rằng một môi trường học tập ổn định các hoạt động của giáo viên với lớp học, kế hoạch thời gian trong đối với học sinh, một thời gian biểu linh hoạt và khả năng giao tiếp kết nối cộng đồng là quan trọng nhất trong việc xác định thành công của dạy học tích hợp theo giáo dục STEM. - Sẽ thành công lớn hơn nhiều nếu các giáo viên tham gia chương trình tích hợp đã làm việc cùng với nhau trước đó và đặc biệt nếu họ chia sẻ với nhau trong giảng dạy. - Điều quan trọng nữa là những giáo viên phải có ý tưởng về giảng dạy và quan điểm về mục đích dạy học tích hợp theo giáo dục STEM. - Các giáo viên có thể giảng lại các chủ đề tích hợp trong những năm tiếp để trau dồi kỹ năng, điều chỉnh các hoạt động chủ đề và cung cấp các chương trình ngày càng hiệu quả.. - Giáo viên trong các chương trình tích hợp thường được dạy theo nhóm, tập hợp các lớp cho các hoạt động hoặc sự kiện cụ thể. - Giáo viên có kiến thức sư phạm có thể tích hợp chương trình giảng dạy trong lớp hoặc hai giáo viên có thể hợp tác cùng nhau, tất cả các giáo viên tham gia cần có sự hỗ trợ nhau. - Như đã đề cập trước đó, việc tích hợp chương trình giảng dạy đòi hỏi thời gian và nỗ lực, một số thời gian phải làm ngoài giờ học. - Đánh giá kết quả dạy học tích hợp trong giáo dục STEM. - học tích hợp theo giáo dục STEM là khó khăn để đánh giá kết quả. - Ngược lại, các nghiên cứu về các chương trình dạy học tích hợp theo giáo dục STEM cho thấy các kết quả của người học sẽ rộng hơn nhiều so với các bài kiểm tra thành tích đơn giản. - Tuy nhiên, các bài đánh giá về các kết quả của chương trình giảng dạy tích hợp theo STEM tìm thấy những lợi ích của các khóa học tích hợp theo hướng mở rộng cho thấy những kết quả được cải thiện trong tư duy, giải quyết vấn đề, sáng tạo, động lực và hợp tác [6].. - Kết quả phát hiện ra khác nhau, nhưng các kết quả bổ sung thu được nhiều hơn khung tham chiếu cần thiết phải đạt được trong một dự án dạy học tích hợp.. - Hai cơ sở để đánh giá đo lường kết quả dạy học tích hợp theo giáo dục STEM: Thứ nhất, sự đa dạng giữa các chương trình dạy học tích hợp, không có định nghĩa duy nhất cho tích hợp và không có định nghĩa đơn nào về kết quả dự kiến. - Chương trình tích hợp theo STEM khoảng đo rộng, liên quan đến năng lực, kĩ năng giải quyết vấn đề, chuyển giao tri thức, thái độ, động lực và khả năng hợp tác [7]. - Do đó cần công cụ đánh giá chất lượng để đo lường kết quả đa dạng các chương trình dạy học tích hợp theo giáo dục STEM, đây là hai mối quan hệ để đánh giá kết quả học tập theo giáo dục STEM. - Tiêu chí đánh giá trong giáo dục STEM a) Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề [9]. - Cấu trúc năng lực giải quyết vấn đề và các tiêu chí:. - 1.Thực hiện giải pháp giải quyết vấn đề.. - Đề xuất các giải pháp giải quyết vấn đề.. - Các mức của năng lực giải quyết vấn đề [9]. - thành phần Tiêu chí đánh giá. - Chưa đưa ra được giải pháp giải quyết vấn đề.. - Thực hiện và đánh giá giải pháp giải quyết. - vấn đề. - Thực hiện giải pháp giải quyết vấn đề.. - Chưa thực hiện được giải pháp giải quyết vấn đề.. - b) Đánh giá năng lực sáng tạo [9]. - thành phần Tiêu chí đánh giá Mức độ. - c) Đánh giá năng lực hợp tác [9]. - Tổ chức và đánh giá hoạt động 1. - Tiêu chí đánh giá. - Tổ chức và đánh giá hoạt động. - Các tiêu chí đánh giá sản phẩm của HS [9]:. - Bài học và định hướng vận dụng giáo dục STEM ở Việt Nam. - Từ năm 2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Hội đồng Anh triển khai chương trình thí điểm giáo dục STEM cho một số trường trung học thuộc các tỉnh, thành phố như:. - Đây là những bước đi quan trọng nhằm phát triển một chương trình giáo dục theo định hướng STEM mang tầm quốc gia.. - Trong đó, Thủ tướng Chính phủ có yêu cầu phải thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về STEM bên cạnh ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông [8].. - Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao trách nhiệm cho Bộ Giáo dục và Đào tạo thúc đẩy triển khai giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông. - Bộ Giáo dục và Đào tạo đang khuyến khích các trường đưa môn học STEM vào giảng dạy vì hiệu quả môn học mang lại cho cộng đồng xã hội bằng những sản phẩm thiết thực trong đời sống hàng ngày.. - Tùy thuộc vào hoàn cảnh mỗi nền giáo dục có những mục tiêu cu thể khác nhau, nhưng mục tiêu trong giáo dục STEM có một số điểm chung mang lại sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển kinh tế của đất nước và chuẩn bị cho công dân toàn cầu thế hệ mới. - Giáo dục STEM ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây mang tính thử nghiệm, chưa thực sự trở thành một hoạt động giáo dục bắt buộc đại trà ở trường phổ thông. - Để có một chương trình giáo dục tích hợp STEM đạt chất lượng cao, việc đầu tiên phải xây dựng một nền móng vững chắc về giáo dục khoa học, dựa trên tiêu chuẩn khoa học quốc tế hòa nhập, không cắt ghép cơ học ở các môn học, hướng tới giúp học sinh phát triển nhận thức và kỹ năng tích hợp liên ngành. - Thực hiện đổi mới đồng bộ hình thức dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục tăng cường việc gắn liền dạy học trong nhà trường với thực tiễn cuộc sống và góp phần hình thành năng lực giải quyết vấn đề, vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn. - Hiện nay trong giáo dục bốn lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học được xây dựng và giảng dạy một cách riêng rẽ độc lập. - Chúng tôi đã chỉ ra ràng chương trình giảng dạy theo định hướng giáo dục STEM khuynh hướng kết nối cộng đồng toàn cầu, xu hướng học tập ở nhà trường mang tính tiếp cận đa ngành để giải quyết những vấn đề gặp phải trong bối cảnh thực tiễn của địa phương bên ngoài trường học.. - Giá trị của một chương trình dạy học tích hợp phụ thuộc vào mức độ đạt được mục đích và mục tiêu đề ra, điều này phụ thuộc vào mức độ có thể khai thác các cơ sở và tài nguyên của trường và kỹ năng tổ chức sư phạm của giáo viên tham gia. - Tích hợp khoa học với các vấn đề cộng đồng đưa ra các giá trịtrách nhiệm xã hội và môi trường gắn với các khái niệm khoa học liên quan học ở nhà trường. - Lê Xuân Quang (2017), Luận án tiến sĩ “Dạy học môn công nghệ phổ thông theo đinh hướng giáo dục STEM”.
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt