- Điện XUyên MÂy SÁng nếP nhà Sàn Mấy năm trước đường về bản cỏi chỉ là lối mòn gập ghềnh đất đá, hết dốc dựng đứng lại đến cua tay áo, xe máy cài số 1 chỉ vượt được từng chặng, ngày mưa cuốc bộ có khi còn nhanh hơn đi xe. - Lại nhớ có lần mấy anh cán bộ ở phòng giao thông Tân Sơn kể rằng, làm đường khắp huyện nhưng chẳng đâu ngại bằng điều xe đổ đường lên bản cỏi. - khí hậu vốn khắc nghiệt lại thêm địa hình đồi núi hiểm trở thế nên không ít thợ bỏ cuộc giữa chừng, phải chật vật lắm mới được nghe tiếng reo vui của bà con ngày bàn giao công trình.. - Số vốn hỗ trợ của nhà nước chỉ giải quyết được một nửa nhu cầu, còn lại là do bà con huy động các nguồn để tự kiên cố nếp nhà của mình. - Đúng là từ ngày có điện, có đường bê tông diện mạo của bản cỏi đã đổi thay,. - “Lên cỏi Đi! Điện SÁng Theo ĐƯỜng Bê Tông Đã về Đến Bản, nhà TạM Đã ĐƯợc XóA Xong, Bản cỏi giỜ Đã có Tới 2 cử nhÂn rỒi Đấy. - cũng như từ khi có nhà kiên cố, nếp nghĩ, cách thức làm ăn của phần đông bà con Dao Tiền nơi đây đã được mở mang, thông thoáng hẳn. - nhờ có nguồn nước tưới dồi dào, bên những thửa ruộng hẹp cấy lúa, bà con đã biết trồng xen canh một số loại rau màu, mùa nào thức ấy vừa phục vụ trực tiếp cho sinh hoạt, vừa cung cấp cho thương lái để có thêm thu nhập. - kinh tế dần ổn định, cái đói cố hữu từ bao đời bị đẩy xa dần, đời sống tinh thần của người bản cỏi vốn đã phong phú nay lại càng sinh động. - “người Dao Tiền ở bản cỏi hôm nay đâu chỉ no dần cái bụng, chắc ấm nếp nhà mà việc học hành của con trẻ cũng ngày càng được quan tâm. - Bản cỏi của đồng bào Dao Tiền là địa bàn xa nhất, sâu nhất trong khu rừng quốc gia Xuân Sơn, một trong những nơi có sự đa dạng sinh thái vào bậc nhất trong số các vườn quốc gia ở nước ta.. - nhưng chỉ những người trong cuộc như chúng tôi mới hiểu được vai trò, công lao giữ rừng của người dân đặc biệt là đồng bào Dao ở bản cỏi. - Truyền đời bà con vẫn lấy việc khai thác lâm sản, đốt nương, trỉa lúa làm kế sinh nhai. - “khoán bảo vệ rừng nguyên sinh”, dựa vào mỗi nhà để giữ rừng thì bà con bảo nhau nghe theo chính quyền là trồng lúa nước để khỏi phải đốt nương, không lên núi đốn cây, bắt thú nữa mà “mỗi người đã trở thành một kiểm lâm”.. - Lối làm việc của Ban quản lí vườn quốc gia theo đúng quy chế sòng phẳng, thật thà như bản tính người Dao với mức khoán 50.000 đồng/ha bảo vệ và 4.000.000 đồng/ha trồng rừng khiến bà con rất yên tâm, ủng hộ. - hàng ngày, hàng tháng bà con ở bản cỏi chia ra thành từng nhóm đi tuần tra rừng. - “Quả thực với số tiền vài triệu đồng cho công sức bảo vệ và trồng rừng một năm chưa đủ để giúp đồng bào Dao Tiền ở bản cỏi làm giàu nhưng điều quan trọng hơn là sự phối hợp, gắn kết này giữa chính quyền và người dân đã giúp bà con nhận ra được giá trị và ích lợi của rừng nguyên sinh - cái nôi nuôi dưỡng họ từ bao đời. - người Dao nào ở bản cỏi cũng hiểu điều đó