Đào tạo nguồn nhân lực du lịch trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0

- Để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực du lịch cũng phải có những bước thay đổi mạnh mẽ trong việc xây dựng lại chương trình đào tạo, ứng dụng công nghệ mới và gắn đào tạo với doanh nghiệp và xã hội.
- Do vậy, bài viết cung cấp thực trạng và đưa ra một số giải pháp, kiến nghị đề xuất để đào tạo nguồn nhân lực du lịch trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0..
- Từ khóa: Du lịch, cách mạng công nghiệp 4.0, đào tạo nguồn nhân lực..
- Đào tạo nhân lực.
- Đào tạo nhân lực là những hoạt động có tổ chức nhằm đảm bảo sự ổn định và nâng cao chất lượng của đội ngũ lao động trong sản xuất kinh doanh..
- Theo Lê Thanh Hà (2012) thì: “Đào tạo là một quy trình có hoạch định và có tổ chức nhằm tăng kết quả thực hiện công việc”.
- Theo Nguyễn Ngọc Quân, Nguyễn Văn Điềm (2012) thì đào tạo được hiểu: “là các hoạt động học tập nhằm giúp cho người lao động có thể thực hiện có hiệu quả hơn chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Nội dung và phương pháp đào tạo nguồn nhân lực.
- Nội dung đào tạo nguồn nhân lực.
- Nội dung đào tạo khác nhau đối với từng đối tượng được lựa chọn:.
- Các chương trình đào tạo nhân lực thường bao gồm:.
- Đào tạo và bồi dưỡng chính trị, lý luận: Về chính trị, bao gồm các nghị quyết, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các nội dung về đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp giúp người lao động có quan điểm đúng đắn, tư tưởng vững vàng..
- Phương pháp đào tạo nguồn nhân lực.
- Các doanh nghiệp có thể lựa chọn các phương pháp đào tạo bồi dưỡng khác nhau phù hợp với khả năng và nhu cầu của doanh nghiệp mình, thông thường có hai phương pháp đào tạo chính là:.
- Đào tạo tại chỗ: Là hình thức đào tạo ngay tại doanh nghiệp với một số phương pháp cơ bản như: mời báo cáo viên, kèm cặp và hướng dẫn, đào tạo theo lớp, luân phiên thay đổi công tác….
- Các hình thức và phương pháp này đơn giản, dễ tổ chức, có thể tiết kiệm chi phí đào tạo và đào tạo được nhiều người một lúc.
- Phương pháp này đòi hỏi phải có chi phí lớn, mất nhiều thời gian của nhân viên, ảnh hưởng đến tình hình nhân lực của khách sạn nhưng có kết quả cao trong tương lai do chương trình đào tạo bài bản và liền mạch..
- Quy trình đào tạo nguồn nhân lực.
- (1) Xác định nhu cầu đào tạo nhân lực.
- Xác định nhu cầu đào tạo là giai đoạn đầu tiên và có ý nghĩa quan trọng trong tiến trình đào tạo nhân lực của doanh nghiệp.
- Nếu việc xác định nhu cầu đào tạo không chính xác, đầy đủ có thể gây ra nhiều lãng phí trong việc sử dụng các nguồn lực.
- Xác định nhu cầu đào tạo và bồi dưỡng nhân lực còn giúp doanh nghiệp đánh giá thực tế trình độ lao động của doanh nghiệp mình, xác định những điểm yếu của nhân viên trong bộ phận, từ đó xác định số lượng nhân viên, những kỹ năng cần đào tạo, những vị trí cần phải đào tạo, thời gian đào tạo cho mỗi nhân viên.
- Để xác định nhu cầu đào tạo nhân lực trong doanh nghiệp cần căn cứ các yếu tố như: Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.
- (2) Xác định mục tiêu đào tạo nhân lực.
- Ở mỗi thời kỳ khác nhau của doanh nghiệp có mục tiêu đào tạo nhân lực khác nhau.
- Mục tiêu đào tạo nhân lực phải gắn với kết quả đào tạo nhân lực cần đạt được, ví dụ: trình độ, kỹ năng đạt được sau đào tạo, số lượng và chất lượng học viên tham gia đào tạo, thời gian đào tạo….
- (3) Lựa chọn đối tượng đào tạo và giảng viên.
- Lựa chọn đối tượng đào tạo: Đây là quá trình xác định những người tham gia vào đào tạo..
- Lựa chọn đối tượng đào tạo chính là việc trả lời câu hỏi “Ai là người được đào tạo?” và “Ai cần được đào tạo”.
- (4) Xây dựng chương trình đào tạo và lựa chọn phương pháp đào tạo - Xây dựng chương trình đào tạo.
- Nội dung chương trình đào tạo sẽ khác nhau đối với từng đối tượng được lựa chọn là nhà quản trị hoặc nhân viên.
- Các chương trình đào tạo nhân lực thường bao gồm: Đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn.
- Đào tạo và bồi dưỡng chính trị, lý luận.
- Đào tạo và bồi dưỡng văn hoá doanh nghiệp.
- Đào tạo và bồi dưỡng phương pháp công tác..
- Lựa chọn phương pháp đào tạo.
- Các doanh nghiệp có thể lựa chọn các phương pháp đào tạo bồi dưỡng khác nhau phù hợp với khả năng và nhu cầu của doanh nghiệp mình, thông thường có hai hình thức và phương pháp đào tạo chính là: Đào tạo tại chỗ và đào tạo ngoài doanh nghiệp..
- (5) Dự tính chi phí đào tạo nhân lực.
- Chi phí cho đào tạo nhân lực thường bao gồm:.
- (6) Triển khai chương trình đào tạo.
- Triển khai chương trình đào tạo phải được tiến hành theo các trình tự cụ thể:.
- Đối với đào tạo ngoài doanh nghiệp: trước tiên doanh nghiệp cần lựa chọn đơn vị đào tạo dựa trên các tiêu chí: uy tín của đối tác, cơ sở vật chất, chi phí đào tạo.
- sau đó tiến hành liên hệ, ký kết hợp đồng với các tổ chức đào tạo bên ngoài để đưa người lao động tham gia vào các khóa học..
- (7) Đánh giá chương trình và kết quả đào tạo.
- Từ đó để đưa ra những kết luận, xác định ưu nhược điểm của chương trình đào tạo..
- Đánh giá kết quả đào tạo dựa vào hai tiêu chí:.
- Tuy nhiên, cách đánh giá này không phản ánh đúng thực chất kết quả đào tạo vào bồi dưỡng nhân lực..
- Đánh giá tình hình thực hiện công việc của học viên sau đào tạo: Mục đích của việc đánh giá này giúp người lao động thực hiện công việc của họ một cách tốt nhất ở hiện tại và đáp ứng nhu cầu trong tương lai.
- Ngoài việc đánh giá kết quả từ phía người học, doanh nghiệp còn cần đánh giá cả chương trình đào tạo nhân lực tập trung vào các vấn đề sau:.
- Các mục tiêu đào tạo đề ra có đạt được như mong muốn không?.
- Nhân viên có đạt được các mục tiêu đào tạo nhân lực không?.
- Nội dung chương trình đào tạo có phù hợp với công việc thực tế của nhân viên không?.
- Kết quả đào tạo có xứng đáng với chi phí tiền bạc, thời gian của doanh nghiệp và nhân viên bỏ ra không?.
- Trên cơ sở phương pháp tiếp cận nghiên cứu tổng hợp, việc thu thập các thông tin phục vụ cho đề tài nghiên cứu được tác giả tìm kiếm từ các tài liệu như sách, báo và các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước về đào tạo nguồn nhân lực du lịch tại Việt Nam và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
- Trình độ dưới sơ cấp (qua đào tạo tại chỗ, truyền nghề hoặc.
- Tuy nhiên, để đáp ứng đúng yêu cầu đó đòi hỏi nhân lực du lịch không chỉ được đào tạo đủ về số lượng mà phải đáp ứng yêu cầu về chất lượng, tức là cần có trình độ kiến thức, kỹ năng quản lý điều hành, kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn, ngoại ngữ cũng như phẩm chất, thái độ nghề nghiệp phù hợp..
- Chất lượng nguồn nhân lực do các cơ sở đào tạo cung cấp cho thị trường lao động du lịch chưa đạt yêu cầu của doanh nghiệp.
- Trong đó, chỉ có 43% được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ về các ngành nghề du lịch.
- Về tính chuyên nghiệp: Theo đánh giá của các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch và của các doanh nghiệp du lịch thì tính chuyên nghiệp của nhân lực du lịch sau khi tốt nghiệp đào tạo ra trường còn rất thấp: nhân lực đầu ra từ trung cấp trở lên đạt khoảng 3,05 điểm/ trên 5 điểm (tối đa), đầu ra từ sơ cấp chỉ đạt dưới 3,0 điểm/ trên 5 điểm..
- Về cơ sở đào tạo nguồn nhân lực du lịch: Cả nước hiện có 156 cở sở tham gia đào tạo nguồn nhân lực du lịch gồm 48 trường đại học, 43 trường cao đẳng, 40 trường trung cấp, 23 trung tâm đào tạo nghề và 2 công ty đào tạo.
- Tuy nhiên, số lượng các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực của ngành còn ít, chưa đáp ứng được nhu cầu đào tạo và chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn.
- Hiện vẫn chưa có trường đại học đào tạo chuyên ngành du lịch, và các trường đại học và cao đẳng chuyên nghiệp có chương trình đào tạo ngành học du lịch cũng chưa có thống nhất cơ bản được chương trình khung đào tạo.
- Đối với các cơ sở đào tạo nguồn nhân lực cho ngành Du lịch các trình độ từ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng đến đại học được hình thành và mở rộng.
- Số lượng cơ sở đào tạo tăng nhanh, phủ kín hầu hết các tỉnh.
- cơ cấu đa dạng về loại hình sở hữu, cấp đào tạo và ngành nghề đào tạo.
- Hầu hết các tỉnh, thành phố đã có trung tâm đào tạo, bồi dưỡng nghề du lịch ngắn hạn hoặc trung tâm đào tạo đa ngành nghề tham gia đào tạo du lịch.
- Về cơ sở vật chất kỹ thuật của các đơn vị đào tạo: Đặc thù của ngành du lịch trong quá trình đào tạo cần gắn lý thuyết với thực hành để sinh viên có sự gắn kết với thực tế, nhưng các cơ sở đào tạo thường thiếu trang thiết bị phục vụ cho môn học.
- Một số cơ sở đào tạo đã đầu tư xây dựng cơ sở thực hành (xưởng trường, khách sạn trường.
- Một số trường đã có trung tâm thực hành nghề và nhiều đơn vị đã nhận được sự tài trợ của EU và Luxembourg trong dự án đào tạo phát triển nguồn nhân lực ngành Du lịch..
- Về đội ngũ giảng viên, giáo viên, đào tạo viên du lịch: Đội ngũ giảng viên, giáo viên và cán bộ quản lý đào tạo du lịch tăng về số lượng và từng bước được chuẩn hóa.
- Với thực trạng công tác đào tạo nhân lực du lịch hiện nay, chúng ta mới chỉ đáp ứng được xấp xỉ 60% nhu cầu về số lượng và còn khoảng cách xa về trình độ chất lượng nguồn nhân lực du lịch so với yêu cầu của ngành, của doanh nghiệp và xã hội..
- Tuy nhiên, đội ngũ giáo viên ở các cơ sở đào tạo còn mỏng.
- Phần lớn giáo viên ở các cơ sở đào tạo tự nghiên cứu, chưa có nhiều kinh nghiệm thực tế nên ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo..
- Về chương trình, giáo trình và phương pháp đào tạo: Hiện nay, các chương trình đào tạo còn thiếu thực tế và chưa đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế.
- Các chương trình, phương pháp đào tạo không đặt trọng tâm nhiều về kỹ năng mềm và phát triển nhân cách, trong khi những điều này rất cần thiết để thực hiện công việc một cách hiệu quả..
- Nhu cầu lao động có tay nghề cao đã tăng trong khi nhu cầu đối với người lao động ít được đào tạo và kỹ năng thấp đã giảm.
- Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 tới đào tạo nguồn nhân lực du lịch.
- Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tác động tới đào tạo nguồn nhân lực du lịch trên các phương diện như:.
- Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi phải thay đổi phương thức đào tạo nhất là phương pháp đào tạo ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin.
- chuyển phát triển giáo dục và đào tạo từ chủ yếu theo số lượng sang chú trọng cả số lượng, chất lượng và hiệu quả.
- Tuy nhiên, điều kiện cho sự thay đổi này ở các trường đào tạo hiện nay vẫn rất hạn chế, việc đổi mới phương pháp dạy – học còn chậm.
- Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động đến chương trình đào tạo.
- Chương trình đào tạo hiện nay vẫn chưa được linh hoạt, nội dung chưa phù hợp với nhu cầu và xu thế thị trường lao động cách mạng công nghiệp 4.0.
- Các trường đại học thực hiện hoạt động đào tạo theo hai hướng: một mặt phải đáp ứng tính định hướng xã hội, mặt khác đào tạo cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động.
- Như vậy, cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo áp lực lớn trong hoạt động đào tạo đối với các trường đại học, từ xây dựng chương trình đào tạo, cập nhật nội dung chương trình cho đến đào tạo kỹ năng cho người học để đáp ứng yêu cầu công việc..
- Vì vậy, các trường đại học ở Việt Nam cần phải nhận thức được những thách thức này, từ đó, có chiến lược phù hợp cho việc phát triển khoa học, công nghệ, thay đổi phương thức đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất để đào tạo ra nguồn nhân lực du lịch có chất lượng cao trong thời kỳ kỹ thuật số..
- Do đó, để công tác đào tạo nguồn nhân lực cho ngành du lịch thích ứng được với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 thì cần tập trung đổi mới vào những vấn đề sau:.
- thiết kế lại chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo đảm bảo đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp khi các doanh nghiệp phát triển theo hướng công nghiệp 4.0..
- Các trường đại học, các cơ sở đào tạo sau đại học cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ về du lịch bằng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn trong và ngoài nước hoặc mời các chuyên gia du lịch bồi dưỡng theo cách.
- Tập huấn, đào tạo nâng cao trình độ tay nghề, ứng dụng công nghệ mới trong giảng dạy lý thuyết và thực hành giúp giảng viên đủ khả năng giảng dạy, tự nghiên cứu, trao đổi chuyên môn ở các diễn đàn trong và ngoài nước đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực theo hướng 4.0..
- Sinh viên cần được đào tạo thêm các kỹ năng mềm, kỹ năng ứng dụng công nghệ mới, kỹ năng giao tiếp và sử dụng ngoại ngữ trong hoạt động kinh doanh..
- đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội..
- Để tạo ra các thị trường ngách độc đáo, các doanh nghiệp cần chú trọng đào tạo và thu hút nhân sự chuyên nghiệp cho hoạt động tạo ra các sản phẩm đặc thù, đậm chất văn hóa truyền thống.
- Đào tạo và phát triển nhân lực du lịch đảm bảo chất lượng, số lượng, cân đối về cơ cấu ngành nghề và trình độ đào tạo đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch và hội nhập quốc tế.
- Phát triển mạng lưới cơ sở đào tạo về du lịch mạnh với cơ sở vật chất kỹ thuật, thiết bị giảng dạy đồng bộ, hiện đại;.
- chuẩn hóa chất lượng giảng viên và chương trình đào tạo.
- đa dạng hóa phương thức đào tạo.
- khuyến khích đào tạo tại chỗ, tự đào tạo theo nhu cầu..
- Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và xã hội và các bộ liên quan xây dựng các chính sách đào tạo hợp lý, xây dựng chương trình đào tạo tiên tiến, hợp lý, các mã ngành đào tạo đa dạng, thiết thực phù hợp với nhu cầu xã hội, đáp ứng tốt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ 4.0 hiện nay..
- Phát triển nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp là mục tiêu, là yếu tố quyết định chất lượng dịch vụ và ưu tiên đào tạo nhân lực bậc cao, đội ngũ quản lý

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt