Vai trò của các doanh nghiệp sản xuất, chế tạo đối với sự phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ở Quảng Ninh

- Vai trò của các doanh nghiệp sản xuất, chế tạo đối với sự phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến, chế tạo ở Quảng Ninh.
- 1 Khoa Kinh tế, Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh.
- Tóm tắt: Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo Việt Nam hiện nay đang là một trong những lĩnh vực quan trọng, đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước và là ngành xuất khẩu chủ đạo.
- Ngành công nghiệp chế biến chế tạo phát triển tích cực phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành, là ngành công nghiệp chủ lực, tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội và nâng thứ hạng về năng lực cạnh tranh của công nghiệp Việt Nam.
- Quảng Ninh với nhiều lợi thế về tài nguyên, mặt bằng, cảng biển, cửa khẩu và giao thông thuận tiện để phát triển mở rộng ngành công nghiệp chế, biến chế tạo.
- Thông qua bài viết, tác giả đưa ra cái nhìn tổng quan về ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, phân tích lợi thế của tỉnh Quảng Ninh, vai trò của doanh nghiệp và các chính sách phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến chế tạo của tỉnh Quảng Ninh..
- Từ khóa: Công nghiệp chế biến, chế tạo.
- Doanh nghiệp.
- Phát triển nguồn nhân lực..
- Công nghiệp chế biến, chế tạo đã chứng minh được tầm quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa và phát triển kinh tế.
- Công nghiệp chế biến, chế tạo đã thực sự trỗi dậy và thành công tại Anh trong thế kỷ XIX, tại Mỹ, Đức, Nhật Bản vào giữa thế kỷ XX, tại Trung Quốc và các nước công nghiệp mới vào cuối thế kỷ XX.
- Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển công nghiệp chế biến chế tạo đã đưa các quốc gia này trở thành các nước có thu nhập cao cho thấy công nghiệp chế biến chế tạo là chìa khóa cho sự phát triển của mỗi quốc gia.
- Việt Nam trong những năm gần đây, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đã trở thành động lực tăng trưởng chính của toàn ngành công nghiệp, tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội, bình quân mỗi năm tạo thêm khoảng 300.000 việc làm, nâng thứ hạng về năng lực cạnh tranh của công nghiệp Việt Nam..
- Nhận thức được tầm quan trọng của phát triển ngành công nghiệp chế biến chế tạo trong phát triển kinh tế - xã hội, những năm gần đây, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện nhiều cơ chế, chính sách thúc đẩy đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông, tạo điều kiện phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo..
- Tổng quan về ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại Việt Nam.
- Ngành công nghiệp chế biến bao gồm tất cả các xí nghiệp công nghiệp, các cơ sở sản xuất thủ công nghiệp chuyên chế biến những sản phẩm của công nghiệp khai thác và sản phẩm của nông nghiệp, ngoài ra công nghiệp chế biến còn bao gồm cả việc sửa chữa máy móc thiết bị và sửa chữa vật phẩm tiêu dùng..
- Công nghiệp chế biến bao gồm: Công nghiệp nhiệt điện, công nghiệp chế biến nhiên liệu, công nghiệp luyện kim, công nghiệp chế tạo thiết bị máy móc, công nghiệp hóa chất, công nghiệp vật liệu xây dựng, công nghiệp chế biến gỗ, tre, nứa, lá, mây, song, cói….
- Công nghiệp sành, sứ, thủy tinh, đồ gốm, công nghiệp dệt, da, may, nhuộm, công nghiệp chế biến thực phẩm, công nghiệp sản xuất sản phẩm phục vụ ngành y tế, văn hóa, giáo dục, và các ngành công nghiệp chế biến khác..
- Trong những năm gần đây, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo Việt Nam có sự thay đổi phát triển rõ rệt, là một trong những lĩnh vực quan trọng, đóng góp lớn nhất cho ngân sách nhà nước và trở thành ngành xuất khẩu chủ đạo.
- khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 3,98%, đóng góp 53%.
- Trong khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp năm 2020 tăng 3,36% so với năm trước, đóng góp 1,12 điểm phần trăm vào tốc độ tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế, công nghiệp chế biến chế tạo đóng vai trò chủ chốt dẫn dắt tăng trưởng của nền kinh tế với mức tăng 5,82%, đóng góp 1,25 điểm phần trăm.
- Biểu đồ tăng trưởng ngành công nghiệp, xây dựng Việt Nam năm 2020.
- Sau 35 năm đổi mới, lĩnh vực công nghiệp của Việt Nam đã tạo được nhiều đột phá..
- Từ nền công nghiệp không đầy đủ, đến nay Việt Nam đã có nền công nghiệp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng gần 100 triệu dân nội địa.
- Đặc biệt, hàng hóa “Made in Vietnam” đã phủ sóng khắp các thị trường trong và ngoài nước, điều này nhờ cả một quá trình tái cơ cấu, tập trung phát triển các ngành công nghiệp mũi nhọn.
- Dệt may, da giày, điện tử, công nghiệp chế biến nông sản.
- Các ngành công nghiệp nền tảng như cơ khí, năng lượng, hóa chất, thép, thiết bị điện.
- Ngoài ra, tỷ trọng ngành công nghệ cao và vừa cũng tăng lên đáng kể, phải kể đến là ngành công nghiệp ô tô.
- Hiện ngành công nghiệp ô tô đã lắp ráp và sản xuất chiếm 80% dung lượng thị trường, qua đó có bước phát triển cả về lượng và chất, đóng góp hàng tỷ USD mỗi năm và chất lượng xe từng bước được khẳng định, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Bên cạnh đó, tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu qua chế biến trong tổng giá trị xuất khẩu tăng từ 65% năm 2016 lên 85% năm 2020.
- Tuy ngành công nghiệp chế biến, chế tạo Việt Nam hiện nay đang có sự phát triển và thay đổi theo hướng tích cực, nhưng vẫn đối diện với nhiều thách thức.
- Cụ thể, phát triển công nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chưa có ngành công nghiệp mũi nhọn thực sự có sức mạnh cạnh tranh thế giới cao.
- Mức độ liên kết và hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành và giữa các ngành còn hạn chế, chưa tạo được nhiều mối liên kết phát triển giữa các ngành theo hướng hợp tác chuyên môn hoá phù hợp với cơ chế thị trường.
- Đòi hỏi trong thời gian tới, Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống chính sách phát triển công nghiệp, quy hoạch phát triển công nghiệp, điều chỉnh cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ, tăng cường liên kết giữa các địa phương trong phát triển công nghiệp, hình thành các cụm liên kết ngành công nghiệp theo lợi thế của các địa phương và phát triển nguồn nhân lực cho phát triển công nghiệp..
- Ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại Quảng Ninh.
- là địa phương nằm trong top những tỉnh có nhiều Khu công nghiệp nhất miền Bắc, có 11 khu công nghiệp với nguồn lao động trẻ chiếm 60%.
- Quảng Ninh được Trung ương đánh giá là một trong những địa phương thành công nhất trong phát triển hạ tầng giao thông kết nối, sở hữu đa dạng các loại hình giao thông từ đường cao tốc, cảng biển quốc tế đến sân bay quốc tế.
- Với các điểm nổi bật trên, theo nhiều chuyên gia kinh tế, Quảng Ninh có lợi thế vượt trội để phát triển mạnh mẽ ngành công nghiệp chế biến, chế tạo..
- Theo thống kê của cơ quan chức năng, năm 2010 Quảng Ninh mới có 291 doanh nghiệp chế biến, chế tạo, đến năm 2020 đã tăng lên thành 841 doanh nghiệp, chiếm 81,8% số doanh nghiệp toàn ngành công nghiệp của tỉnh.
- Tổng nguồn vốn đầu tư ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giai đoạn 2010-2020 đạt gần 69.000 tỷ đồng, chiếm 13,29% tổng vốn đầu tư toàn tỉnh, chiếm 28,7% tổng vốn toàn ngành công nghiệp.
- trong đó các doanh nghiệp dệt thu hút 11.678 lao động.
- chế biến thực phẩm 2.133 lao động.
- Hiện nay, một số lĩnh vực chế biến, chế tạo có nhiều lợi thế của Quảng Ninh như: dệt may, chế biến thực phẩm, cơ khí, chế biến vật liệu xây dựng.
- đang phát triển theo hướng bền vững, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại trong sản xuất, nâng cao hiệu suất, bảo vệ môi trường.
- Tổng số vốn cho tuyến đường này là 9.436 tỉ đồng, được đầu tư bằng nguồn ngân sách, sẽ mở ra một không gian phát triển mới cho Quảng Ninh, mà mục tiêu chính là nhằm thu hút các dự án lớn chuyên về sản xuất, chế biến, chế tạo đẳng cấp.
- Tuyến đường này cũng góp phần kết nối các khu công nghiệp lớn, như khu công nghiệp Amata và khu công nghiệp Cảng biển Đầm Nhà Mạc.
- thúc đẩy phát sự phát triển cho tam giác kinh tế Quảng Ninh - Hà Nội - Hải Phòng và khu vực Đồng bằng sông Hồng.
- Trước đó, khởi động cho hướng đi mới, Quảng Ninh đã cấp giấy phép đầu tư cho một tổ hợp sản xuất các linh kiện ôtô của Tập đoàn Thành Công tại khu công nghiệp bên bờ vịnh Cửa Lục.
- 9 dự án FDI sử dụng công nghệ cao tại khu công nghiệp Đông Mai và đón chào lô sản phẩm thiết bị điện tử công nghệ cao đầu tiên của tập đoàn Foxcon cũng tại khu công nghiệp này.
- Xung quanh vịnh Cửa Lục, hai cây cầu Cửa Lục 1 và 3 đang tiếp tục được hoàn thành để kết nối các khu đô thị, khu công nghiệp với cao tốc Hạ Long - Vân Đồn.
- Tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả, dự kiến khánh thành vào năm tới - sẽ mở ra một không gian mới về phát triển kinh tế biển nữa cho Quảng Ninh.
- Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký khẳng định nhiệm kỳ Quảng Ninh xác định phải đạt được 3 đột phá trong phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, gồm đột phá về thu hút tổng vốn đầu tư, tốc độ giá trị gia tăng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo.
- đột phá về tỷ trọng đóng góp của công nghiệp chế biến, chế tạo trong GRDP (tổng sản phẩm) và thu ngân sách địa phương.
- đột phá về thu hút lao động chất lượng cao gắn với tăng quy mô, chất lượng dân số thông qua phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo.
- Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, Quảng Ninh đã tập trung chỉ đạo tháo dỡ khó khăn tạo điều kiện để các ngành công nghiệp than, điện, xi măng, vật liệu xây dựng, dệt may, bột mỳ, dầu thực vật…tăng tối đa công suất, năng lực sản xuất và tiêu thụ sản.
- phẩm, hỗ trợ kịp thời để các doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành.
- Tỉnh sớm đưa ra một số dự án công nghiệp chế biến chế tạo sản xuất linh kiện điện tử, thiết bị âm thanh, sản xuất sợi, dệt kim, khăn vải, trang phục vào hoạt động, đẩy tốc độ tăng trưởng khu vực công nghiệp tăng cao đạt 10,4%, góp phần bù đắp sự sụt giảm của khu vực dịch vụ.
- Trong đó, ngành công nghiệp khai khoáng tăng 7,1% chiếm 17,7% GRDP.
- ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng gần 17% so với cùng kỳ, chiếm 9,8% GRDP [3]..
- Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng ngành công nghiệp chế biến chế tạo trong GRDP của tỉnh đạt 15%.
- Tốc độ tăng năng suất lao động ngành công nghiệp chế biến, chế tạo giai đoạn 2020-2025 đạt 15-17%/năm.
- Với mục tiêu phát triển kinh tế nói chung và ngành công nghiệp chế biến chế tạo nói riêng của tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới, Quảng Ninh cần kết hợp chặt chẽ phát triển nhanh, bền vững công nghiệp chế biến, chế tạo với thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng, tăng nhanh quy mô và chất lượng dân số, bảo đảm quốc phòng - an ninh, bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa.
- Để tạo được nguồn nhân lực đáp ứng được nhu cầu của ngành công nghiệp chế biến chế tạo, ngoài vai trò quan trọng của các cơ sở đào tạo thì việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp tại Quảng Ninh cũng đóng góp vai trò to lớn, quyết định đến thành công của doanh nghiệp..
- Vai trò của các doanh nghiệp sản xuất, chế tạo đến sự phát triển bền vững ngành CN chế biến chế tạo ở Quảng Ninh.
- Từ những chính sách phát triển kinh tế, xã hội của Tỉnh, các doanh nghiệp đóng vai trò quyết định đến sự phát triển phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại Quảng Ninh..
- Đầu tiên phải kể đến vai trò đầu tàu và nền tảng của các doanh nghiệp FDI đầu tư tại Quảng Ninh.
- Nguồn vốn là yếu tố ban đầu không thể thiếu trong việc xây dựng và phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, nguồn này chủ yếu được thu hút bởi vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
- chế biến thực phẩm và một số ngành nghề khác.
- Nếu như các doanh nghiệp FDI đóng vai trò đầu tàu và nền tảng cho phát triển ngành công nghiệp chế biến chế tạo thì các doanh nghiệp trong nước đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm.
- Cuối năm 2020, dự án đầu tư xây dựng tổ hợp phụ trợ ô tô Thành Công Việt Hưng chính thức được khởi động tại Thành phố Hạ Long cho thấy sự vào cuộc của các địa phương và doanh nghiệp trong việc thực hiện Chiến lược phát triển Công nghiệp hỗ trợ cũng như Chiến lược phát triển ngành ô tô Việt Nam..
- Những sản phẩm của Tổ hợp sẽ không dừng lại là nguồn cung cho các hoạt động sản xuất kinh doanh ô tô hiện tại của Tập đoàn Thành Công, mà còn hướng tới xuất khẩu, giúp ngành công nghiệp phụ trợ ô tô Việt Nam tiếp cận tới các thị trường khu vực và thế giới..
- Ngoài ra, các doanh nghiệp chế biến, chế tạo của Tỉnh không ngừng đổi mới, đa dạng hóa ngành nghề sản phẩm, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất, phát huy vai trò tiên phong đổi mới sáng tạo, chủ động lợi thế sẵn có để tăng năng lực cạnh tranh, chủ động nghiên cứu công nghệ mới góp phần phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến chế tạo.
- Một số ví dụ về doanh nghiệp chế biến chế tạo tiên phong trong đổi mới, sáng tạo trong địa bàn tỉnh như công ty Cổ phần gốm Đất Việt là một trong những doanh nghiệp được tỉnh công nhận là doanh nghiệp khoa học công nghệ, công ty không ngừng cải tiến, sáng tạo cho ra sản phẩm mới chất lượng tính năng ưu việt đáp ứng được thị hiếu của khách hàng, tiên phong đi đầu trong thực hiện phong trào năng suất, chất lượng của tỉnh, áp dụng thành công mô hình quản lý chất lượng ISO90012015, hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO và công cụ 5S..
- Cộng đồng các doanh nghiệp chế biến chế tạo là môi trường và nơi định hướng đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực công nghiệp.
- Để phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến chế tạo đòi hỏi nguồn nhân lực phải chất lượng cao đáp ứng được nhu cầu của ngành..
- Các doanh nghiệp tạo điều kiện đưa người lao động đi giao lưu học hỏi, rèn luyện tay nghề phù hợp với nhu cầu thực tế, góp phần tạo nên nguồn nhân lực có chất lượng..
- Tuy nhiên hiện nay các doanh nghiệp đóng góp tỷ trọng lớn trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại Quảng Ninh là các doanh nghiệp FDI.
- Thêm vào đó, trong 24 mã ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của tỉnh, nhiều mã ngành chưa đáp ứng được kỳ vọng, theo kịp xu hướng phát triển của thế giới, như: Công nghiệp chế biến nông, thủy sản.
- Riêng đối với ngành công nghiệp chế biến nông, thủy sản, cơ bản các doanh nghiệp chỉ dừng lại ở sơ chế và chế biến thô, chưa có chiến lược phát triển sản phẩm chế biến sâu phục vụ cho xuất khẩu.
- chưa tạo được mối liên kết có hiệu quả và ổn định giữa các doanh nghiệp chế biến với cơ sở sản xuất nguyên liệu đầu vào và thị trường đầu ra.
- Với những tồn tại đó, để tạo động lực cho các doanh nghiệp phát huy được vai trò quan trọng cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp chế biến chế tạo cần có chính sách, định hướng phù hợp tạo điều kiện và thúc đẩy các doanh nghiệp hoạt động..
- Thúc đẩy và phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tại Quảng Ninh.
- Để thúc đẩy và phát triển ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại Quảng Ninh cần có sự kết nối giữa chính sách và các doanh nghiệp.
- Tỉnh đưa ra các chính sách phù hợp thúc đẩy, tạo điều kiện cho phát triển của các doanh nghiệp chế biến chế tạo, đồng thời các doanh nghiệp cần có những giải pháp đúng đắn cho doanh nghiệp mình phát triển một cách bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh..
- Tiếp tục phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư, đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo..
- phát triển các mô hình sản xuất thông minh, quản lý thông minh.
- Đồng thời, tập trung phát triển nguồn nhân lực đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, hợp tác trong nước và quốc tế về phát triển, ứng dụng, chuyển giao sản phẩm Khoa học và Công nghệ.
- cải cách hành chính, phối hợp, hướng dẫn các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển các công nghệ có khả năng ứng dụng cao vào thực tiễn để phát triển các sản phẩm cụ thể.
- thiện công nghệ tại doanh nghiệp.
- Tạo điều kiện cho nhà đầu tư giải phóng mặt bằng, xây dựng môi trường làm việc an toàn, đầy đủ cho công nhân, chuyên gia làm việc tại các khu công nghiệp chế biến, chế tạo.
- Đồng thời, thực hiện công khai, minh bạch hệ thống thông tin kinh tế - xã hội, pháp luật, chính sách, các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phát triển ngành, lĩnh vực, danh mục các dự án kêu gọi, thu hút đầu tư.
- tăng cường hoạt động bảo hộ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, thúc đẩy khai thác thông tin sở hữu công nghiệp..
- Xác định ngành công nghiệp ưu tiên như dệt may, chế biến thực phẩm, cơ khí, chế biến vật liệu xây dựng, công nghiệp hỗ trợ…đưa ra các chính sách ưu đãi phù hợp với các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng lớn của đại dịch Covid, khuyến khích sản xuất sản phẩm trung gian thay thế nhập khẩu..
- Kết hợp chặt chẽ phát triển nhanh, bền vững công nghiệp chế biến, chế tạo với thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng, tăng nhanh quy mô và chất lượng dân số, bảo đảm quốc phòng-an ninh, bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa..
- Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng ngành công nghiệp CBCT trong GRDP của tỉnh đạt 15%.
- Với sự chung tay của doanh nghiệp và đường lối phát triển của tỉnh sẽ đưa ngành công nghiệp chế biến chế tạo sẽ đưa công nghiệp chế biến chế tạo trở thành một trong những trụ cột chính trong ngành công nghiệp địa phương..
- Việc đánh giá được vai trò của các doanh nghiệp sản xuất, chế tạo đối với sự phát triển bền vững ngành công nghiệp chế tạo tại Quảng Ninh giúp tỉnh Quảng Ninh có định hướng đúng đắn trong các chính sách đầu tư phát triển.
- Ngoài ra, các doanh nghiệp, cơ sở đào tạo có cơ sở tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng được nhu cầu của phát triển bền vững ngành chế biến, chế tạo tỉnh Quảng Ninh trong tương lai..
- Đức Duy, Công nghiệp chế biến, động lực dẫn dắt tăng trưởng nền kinh tế, https://www.vietnamplus.vn/cong-nghiep-che-bien-dong-luc-dan-dat-tang-truong-nen-kinh- te/688321.vnp, trích dẫn .
- Quang Thọ, Đẩy mạnh công nghiệp chế biến chế tạo ở Quảng Ninh, https://nhandan.com.vn/tin-tuc-kinh-te/ay-manh-phat-trien-cong-nghiep-che-bien-che-tao-o- quang-ninh-638163/, trích dẫn

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt