- BIÊN SOẠN TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN HỌC VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VỀ “DÒNG ĐIỆN TRONG CÁC MÔI TRƢỜNG”. - THEO MÔ HÌNH TRƢỜNG HỌC MỚI VNEN. - LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÝ. - Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý Mã số . - Nguyễn Xuân Thành - ngƣời đã tận tình chỉ bảo và hƣớng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện đề tài này.. - Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học - Trƣờng Đại học Giáo Dục - Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tạo mọi điều kiện tốt nhất để tôi đƣợc học tập, nghiên cứu trong suốt khóa học.. - Tôi xin cảm ơn các em học sinh lớp 11A1, 11A13 - trƣờng THPT Chƣơng Mỹ B đã giúp đỡ tôi trong thời gian thực nghiệm sƣ phạm. - HĐ Hoạt động. - HS Học sinh. - Lý do chọn đề tài ...1. - Mục đích của đề tài ...2. - Đối tƣợng nghiên cứu. - Nhiệm vụ nghiên cứu ...2. - Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài ...3. - Dạy học phát triển năng lực học sinh ...4. - Quan điểm dạy học phát triển năng lực học sinh ...4. - Phƣơng pháp dạy học nhằm phát triển năng lực học sinh ...6. - Tổ chức hoạt động học theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh...8. - Tổ chức hoạt động giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học vật lí ....9. - Cơ sở khoa học của việc tổ chức hoạt động giải quyết vấn đề của học sinh...11. - Chu trình sáng tạo khoa học.. - Tiến trình khoa học giải quyết vấn đề. - Sự khác biệt giữa hoạt động của học sinh và hoạt động của nhà khoa học..14. - Cơ sở định hƣớng việc tổ chức hoạt động giải quyết vấn đề của học sinh..15. - Tính tích cực nhận thức của học sinh trong học tập...16. - Năng lực nhận thức sáng tạo của học sinh trong học tập...18. - Các pha của tiến trình dạy học giải quyết vấn đề...21. - Hình thức hoạt động nhóm trong các pha của tiến trình dạy học giải quyết vấn đề ...24. - Mô hình trƣờng học mới VNEN ...28. - Cấu trúc viết tài liệu hƣớng dẫn học theo mô hình trƣờng học mới. - Đánh giá quá trình học tập của học sinh...32. - Thực trạng dạy - học hai bài “Dòng điện trong kim loại”, “Hiện tƣợng nhiệt điện. - Kết luận chƣơng 1...35. - XÂY DỰNG TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHUYÊN ĐỀ “DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI” 2.1. - Phân tích đặc điểm dạy học các bài “Dòng điện trong kim loại”, “Hiện tƣợng nhiệt điện. - Chuẩn kiến thức và kĩ năng của các bài “Dòng điện trong kim loại”, “Hiện tƣợng nhiệt điện. - Nội dung kiến thức các bài trong chuyên đề mà đề tài xây dựng...38. - Xây dựng tiến trình tổ chức hoạt động học chuyên đề “Dòng điện trong kim loại”...39. - Xây dựng chuyên đề “Dòng điện trong kim loại”...39. - Biên soạn câu hỏi/bài tập cho chuyên đề “Dòng điện trong kim loại”..41. - Thiết kế tiến trình tổ chức hoạt động học...46. - Tổ chức hoạt động học...51. - THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 3.1. - Mục đích, đối tƣợng, phƣơng pháp và nội dung thực nghiệm sƣ phạm...54. - Mục đích thực nghiệm………...…54. - Đối tƣợng và thời gian thực nghiệm . - Phƣơng pháp thực nghiệm……….54. - Nội dung thực nghiệm………...55. - Kế hoạch thực nghiệm sƣ phạm………...55. - Trƣớc thời gian dạy học ở trƣờng phổ thông………55. - Thời gian dạy học ở trƣờng phổ thông………..56. - Tổ chức hoạt động học...56. - Phân tích kết quả thực nghiệm sƣ phạm...84. - Phân tích kế hoạch dạy học ...84. - Phân tích việc tổ chức hoạt động học cho học sinh...85. - Phân tích hoạt động học của học sinh...86. - Kết luận chƣơng 3...91. - Lý do chọn đề tài. - Luật Giáo dục, điều 28.2, đã ghi: "Phƣơng pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh. - bồi dƣỡng phƣơng pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. - tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh".. - Đổi mới giáo dục cần phải đổi mới phƣơng pháp dạy học, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tƣ duy sáng tạo của ngƣời học, từng bƣớc áp dụng các phƣơng pháp tiên tiến và phƣơng tiện hiện đại vào quá trình dạy học.. - Một giờ học tốt là một giờ học phát huy đƣợc tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của cả ngƣời dạy và ngƣời học nhằm nâng cao tri thức, bồi dƣỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng tri thức vào thực tiễn, bồi dƣỡng phƣơng pháp tự học, tác động tích cực đến tƣ tƣởng, tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho ngƣời học. - Ngoài những yêu cầu có tính chất truyền thống nhƣ: bám sát mục tiêu giáo dục, nội dung dạy học, đặc trưng môn học. - giờ học đổi mới phƣơng pháp dạy học còn có những yêu cầu mới nhƣ: được thực hiện thông qua việc GV tổ chức các hoạt động học tập cho HS theo hướng chú ý đến việc rèn luyện phương pháp tư duy, khả năng tự học, nhu cầu hành động và thái độ tự tin;. - Dạy học giải quyết vấn đề là một phƣơng pháp giúp đạt đƣợc một giờ học nhƣ vậy.. - Thực trạng giáo dục ở nƣớc ta qua nghiên cứu cho thấy, với cách lên lớp mỗi bài phải dạy hết trong một hoặc hai tiết theo phân phối chƣơng trình. - làm cho nội dung trình bày trong sách giáo khoa nặng về logic hình thành kiến thức cho HS mà không chú tâm vào việc vận dụng kiến thức, do đó phƣơng pháp dạy học của GV nặng về thuyết trình. - Với áp lực không đƣợc cháy giáo án, đã không tạo điều kiện cho GV sử dụng phƣơng pháp dạy học tích cực. - Việc tổ chức lớp học theo mô hình trƣờng học mới VNEN sẽ thay đổi căn bản vai trò, nhiệm vụ của học sinh trong quá trình học. - Theo mô hình này, nhóm là một phận gắn kết cơ bản xuyên suốt cả quá trình, do vậy học sinh có điều kiện để rèn luyện các kĩ năng làm việc cá nhân và hợp tác nhóm.. - Đó là những lý do để tôi lƣ̣a cho ̣n nghiên cứu đề tài: Biên soạn tài liệu hướng dẫn học và tổ chức hoạt động dạy học về “Dòng điện trong các môi trường” theo mô hình trường học mới VNEN.. - Mục đích của đề tài. - Xây dựng tiến trình tổ chức HĐ học một số nội dung kiến thức trong chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng” thành một chuyên đề theo hƣớng tiếp cận mô hình trƣờng học mới VNEN.. - Nếu xây dựng đƣợc một số nội dung kiến thức trong chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng” thành một chuyên đề theo hƣớng tiếp cận mô hình trƣờng học mới VNEN và tổ chức HĐ học sử dụng phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề sẽ phát triển đƣợc năng lực giải quyết vấn đề của HS.. - Nội dung và phƣơng pháp dạy học các nội dung kiến thức trong chƣơng “Dòng điện trong các môi trƣờng” vật lí 11 nâng cao.. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - Nghiên cứu lí luận dạy học hiện đại về việc tổ chức HĐ nhận thức của HS trong dạy học vật lí, mô hình trƣờng học mới VNEN.. - Nghiên cứu công văn 5555 của Bộ giáo dục và đào tạo.. - Phân tích chƣơng trình, nội dung kiến thức và kỹ năng cần đạt đƣợc của các bài “Dòng điện trong kim loại” và “Hiện tƣợng nhiệt điện. - Hiện tƣợng siêu dẫn” vật lý 11 nâng cao.. - Tìm hiểu thực trạng dạy học các nội dung trên ở một số trƣờng THPT trên địa bàn huyện Chƣơng Mỹ - Thành phố Hà Nội.. - Xây dựng tiến trình tổ chức HĐ học chuyên đề “Dòng điện trong kim loại”.. - Thực nghiệm sƣ phạm để đánh giá tiến trình tổ chức HĐ học chuyên đề đã xây dựng về tính khả thi và tác dụng phát triển năng lực giải quyết vấn đề của HS.. - Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài. - Nghiên cứu lí luận về dạy học hiện đại.. - Khảo sát thực tiễn dạy học ở trƣờng phổ thông.. - Thực nghiệm sƣ phạm ở trƣờng phổ thông.. - Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của đề tài.. - Xây dựng tiến trình tổ chức hoạt động học chuyên đề “Dòng điện trong kim loại”.. - Thực nghiệm sƣ phạm. - Ngô Diệu Nga (2008), Thiết kế tiến trình dạy học một số bài học chương “Từ trường” lớp 11 trung học phổ thông theo hướng phát triển hoạt động nhận thức tích cực, tự chủ của học sinh, Đề tài khoa học cấp Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.. - Nguyễn Xuân Thành (2003), Xây dựng phần mềm phân tích Video và tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học các quá trình cơ học biến đổi nhanh theo quan điểm lí luận dạy học hiện đại, Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.. - Nguyễn Đức Thâm, Nguyễn Ngọc Hƣng, Phạm Xuân Quế (2002), Phương pháp dạy học vật lí ở trường phổ thông, Nxb Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.. - Phạm Hữu Tòng (1996), Hình thành kiến thức, kỹ năng, phát triển trí tuệ và năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học vật lí, Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Phạm Hữu Tòng (2001), Chiến lược dạy học giải quyết vấn đề, tổ chức định hướng tìm tòi sáng tạo giải quyết vấn đề và tư duy khoa học của học sinh, Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội.. - Phạm Hữu Tòng (2004), Dạy học vật lí ở trường phổ thông theo định hướng phát triển hoạt động tích cực, tự chủ, sáng tạo và tư duy khoa học, Nxb Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Hà Nội.. - Thái Duy Tuyên (1991), Những vấn đề cơ bản giáo dục hiện đại, Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Phạm Viết Vƣợng (1997), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.. - Vụ Giáo dục Trung học (2015), Tổ chức quá trình dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh.