- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC. - DẠY HỌC TÁC PHẨM “CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA” CỦA NGUYỀN MINH CHÂU CHO HỌC SINH LỚP 12 THEO. - Chuyên ngành: LÍ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (BỘ MÔN NGỮ VĂN). - Xin cảm ơn các quý thầy cô trong trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, đã giúp đỡ và tạo điều kiện tốt nhất để em hoàn thành luận văn này.. - Em cũng gửi lời cảm ơn đến BGH trường THPT Phùng Khắc Khoan- Thạch Thất - Hà Nội cùng bạn bè đồng nghiệp, cùng các em học sinh đã giúp đỡ em rất nhiều trong khóa học, và thực hiện đề tài này.. - CT Chương trình. - GD-ĐT Giáo dục - đào tạo. - HS Học sinh. - PPDH Phương pháp dạy học. - DANH MỤC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ. - Cơ sở lí luận. - Tổng quan tình hình nghiên cứu về phát triển năng lực cho học sinh phổ thông. - Lí luận về phát triển năng lực cho học sinh trung học phổ thông ...Error!. - Thực trạng dạy học môn Ngữ văn trong nhà trường THPT hiện nay .Error!. - Thực tiễn dạy học tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. - CHƢƠNG 2: THIẾT KẾ DẠY HỌC TÁC PHẨM “CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA” CỦA NGUYỄN MINH CHÂU THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC. - Những năng lực cần đạt được sau khi dạy học bài “Chiếc thuyền ngoài xa”. - Năng lực đọc hiểu. - Năng lực cảm thụ. - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực sáng tạo. - Năng lực tạo lập văn bản. - Quy trình thiết kế dạy học tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” củaNguyễn Minh Châu theo định hướng phát triển năng lực. - Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu theo định hướng phát triển năng lực ...Error!. - Phương pháp. - Các hình thức tổ chức dạy học. - Giáo án dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” theo định hướng phát triển năng lực. - Tiến trình thực nghiệm dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” theo định hướng phát triển năng lực. - Kết quả thực nghiệm. - Kết quả phân loại học tập của học sinh 92. - Thế kỉ XXI là thế kỉ con người được chứng kiến sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ. - Nền kinh tế tri thức trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển và vị thế của mỗi quốc gia, trong đó con người đóng vai trò là yếu tố trung tâm, chủ thể kiến tạo nên xã hội, vì thế con người cần trang bị vốn tri thức và năng lực đa dạng để đáp ứng yêu cầu mới của xã hội tri thức. - Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ đối mặt và vững vàng trước những thách thức đó, giáo dục phải đi trước một bước, phải tiến hành cuộc cách mạng nhằm thay đổi, cải tiến chương trình, phương pháp cách tiếp cận để giáo dục thực sự là công cụ hữu hiệu hỗ trợ đắc lực cho con người trong một xã hội mới. - Đây cũng là mục tiêu giáo dục của mà UNESCO đề xướng: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình”, như vậy HS học không phải chỉ tiếp thu tri thức của nhân loại mà còn phải biết vận dụng, thực hành tạo ra được sản phẩm cho xã hội, biết cách chung sống với cộng đồng, thích ứng được với từng hoàn cảnh, môi trường sống, phát huy được những năng lực sở trường và khả năng của mình, hình thành những kỹ năng, kỹ xảo cho mình. - Dạy học theo định hướng tiếp cận năng lực là một chương trình dạy học theo chuẩn đầu ra về phẩm chất năng lực. - Khác với chương trình hiện hành theo định hướng nội dung đã triển khai nhiều năm qua, đang tồn tại nhiều bất cập và hạn chế, chương trình dạy học theo năng lực tập trung vào mô tả chất lượng đầu ra, có thể coi là “sản phẩm cuối cùng” của quá trình dạy học đáp ứng những mục tiêu giáo dục hiện nay. - Phát triển năng lực của người học đang trở thành một. - hướng đi đúng đắn hiện nay mà nhiều quốc gia đang theo đuổi, đáp ứng xu thế toàn cầu, phù hợp với định hướng của trung ương Đảng trong nghị quyết 29:. - “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất cho người học”. - Dạy học thay vì lấy “dạy” làm trung tâm chuyển sang lấy “học” làm trung tâm, HS giữ vai trò chủ thể sáng tạo khám phá trong quá trình chiếm lĩnh tri thức. - Xu hướng dạy học này khắc phục những hạn chế cố hữu của chương trình ở Việt Nam hiện nay, giải quyết những đòi hỏi của nền giáo dục hiện đại và đổi mới toàn diện.. - Nguyễn Minh Châu và tác phẩm của ông có vị trí đặc biệt trong nền văn học dân tộc, nhà văn đã lăn lộn với cuộc sống, hết mình với văn chương để cống hiến cho đời những tác phẩm văn chương mang đậm hơi thở của cuộc sống. - Tác phẩm của ông đã gắn bó một chặng đường dài của lịch sử dân tộc, trước 1975 người đọc biết đến Nguyễn Minh Châu với nhiều truyện ngắn và tiểu thuyết đậm chất sử thi và cảm hứng lãng mạn, đó là những bản anh hùng ca chói ngời phẩm chất anh dũng, kiên cường, của con người Việt Nam trong khói lửa chiến tranh thì sau 1975 là một Nguyễn Minh Châu thâm trầm sâu sắc khi đề cập đến muôn mặt của cuộc sống đời thường và những góc cạnh xù xì của cuộc sống mới đầy phức tạp. - (Nguyên Ngọc), người đặt những viên gạch đầu tiên cho công cuộc đổi mới của nền văn học nước nhà, người “tiền trạm đổi mới” (GS.Phong Lê) trong nền văn học hiện đại Việt Nam.. - Nhiều năm qua, các sáng tác của Nguyễn Minh Châu luôn được giới thiệu và giảng dạy trong chương trình từ cấp THCS đến cấp THPT. - Trước đây trong chương trình sách giáo khoa cũ, ông có hai tác phẩm được giảng dạy đó là Bức tranh và Mảnh trăng cuối rừng, trong chương trình SGK hiện hành thì HS biết đến hai tác phẩm đó là Bến quê (SGK Ngữ văn 9 tập 1) và Chiếc thuyền ngoài xa. - Đáng chú ý phải nói đến tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, tác phẩm được sáng tác sau chiến tranh có nhiều những cách tân về cảm hứng sáng tác, đề tài, kết cấu, cốt truyện. - Tác phẩm gắn bó mật thiết với thực tế đời sống, mang đến những góc nhìn khác nhau về sự phức tạp của cuộc sống, vì thế truyện ngắn có sức hấp dẫn lớn với cả GV và HS trong cảm nhận và khám phá giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. - Truyện ngắn được giảng dạy với nhiều cách tiếp cận, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa lựa chọn được một cách tiếp cận thống nhất, hiệu quả tối ưu trong dạy học tác phẩm này, đảm bảo yêu cầu vừa khám phá giá trị tác phẩm, vừa phát huy được năng lực HS.. - Với những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài : “Dạy học tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu theo định hướng phát triển năng lực”. - với đề xuất đổi mới trong phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực người học, nhằm tìm tòi một hướng đi mới trong dạy học Ngữ văn và nâng cao hiệu quả công tác giảng dạy của bản thân, lan tỏa ngọn lửa tâm huyết của mình với học trò, tạo động lực, hứng thú cho các em tình yêu sự say mê với môn học, góp phần nhỏ bé vào công cuộc đổi mới toàn diện phương pháp dạy học Ngữ văn trong nhà trường và nền giáo dục nước nhà.. - Những nghiên cứu về dạy học theo định hướng phát triển năng lực.. - Dạy học theo định hướng phát triển năng lực đang trở thành xu thế mới của dạy học thế giới trong thế kỉ XXI, với nhiều những ưu thế vượt trội so với dạy học theo nội dung, xu hướng dạy học này được các nhà khoa học giáo dục chú ý cả về lí luận và thực tiễn. - Tại Việt Nam xu hướng dạy học này, gần đây được giới nghiên cứu rất quan tâm, nhiều cuộc hội thảo, chuyên đề đã được xây dựng, các luận văn, luận án được triển khai ở nhiều cấp từ bộ giáo. - Bernd Meir, Nguyễn Văn Cƣờng (2005), Phát triển năng lực thông qua phương pháp và phương tiện dạy học mới, tài liệu tập huấn.. - Bộ Giáo dục và đào tạo (2014), “Dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh”, môn Ngữ văn, cấp THPT, tài liệu tập huấn.. - Bộ Giáo dục và đào tạo (2009), Ngữ văn 12 (tập 2), NXB Giáo dục.. - Bộ Giáo dục và đào tạo (2009), Sách giáo viên Ngữ văn 12(tập 2), NXB Giáo dục 5. - Nguyễn Minh Châu, Truyện ngắn, NXB Văn học, 2003. - Nguyễn Viết Chữ, Phương pháp dạy học tác phẩm văn chương, NXB Giáo dục, 2009. - Nguyễn Trọng Hoàn, Tuyển chọn Nguyễn Minh Châu, tác giả và tác phẩm, NXB Giáo dục, 2002. - Nguyễn Thị Thanh Hƣơng, Phương pháp tiếp cận tác văn học ở nhà trường THPT, NXB Giáo dục Hà Nội 1998.. - Nguyễn Thị Thanh Hƣơng, Dạy học văn chương ở trong trường phổ thông, NXB Đại học Quốc gia, 2001.. - Nguyễn Thanh Hùng, Đọc- hiểu tác phẩm văn chương trong nhà trường, NXB Giáo dục, Hà Nội 2008.. - Nguyễn Thanh Hùng, Kĩ năng đọc hiểu văn, NXB Đại học Sư phạm.. - Nguyễn Trọng Khanh (2013), Chuyên đề sau đại học - phát triển năng lực và tư duy kĩ thuật Đại học Sư phạm.. - Lecne I.Ia (1977), Dạy học nêu vấn đề, NXB Giáo dục.. - Lecne I.Ia, XkatkinM.N (1980) Lí luận dạy học của trường phổ thông. - Một số vấn đề lí luận dạy học hiện đại (tài liệu dịch), NXB Giáo dục.. - Phan Trọng Luận (Chủ biên) (2012), Phương pháp dạy học văn (tập 1), NXB Đại học Sư phạm.. - OKon (1976), Những cơ sở của việc dạy học nêu vấn đề, NXB Giáo dục.. - Nguyễn Thị Minh Phƣơng (2007), Tổng quan về các khung năng lực cần đạt ở học sinh trong các mục tiêu giáo dục đào tạo. - Đề tài nghiên cứu khoa học của học viện khoa học giáo dục Việt Nam.. - R.Roysingh (1977), Nền giáo dục cho thế kỉ XXI, những triển vọng Châu Á Thái Bình Dương, Viện khoa học giáo dục Việt Nam.. - Trần Trọng Thủy, Nguyễn Quang Uẩn (1998), Tâm lí học đại cương, NXB Giáo dục.. - Báo, tạp chí. - Nguyễn Gia Cầu (2008), “Dạy học giúp học sinh nắm được kiến thức và kĩ năng một cách vững chắc”. - Tạp chí giáo dục, số tr. - Nguyễn Hữu Chí (2004), “Những đặc trưng cơ bản của chương trình hiện tại), tạp chí phát triển giáo dục số, tr. - Trần Kiên (1995), “Đổi mới đánh giá, đòi hỏi bức thiết của đổi mới phương pháp dạy học”, tạp chí nghiên cứu giáo dục số 11/1995, tr. - Trần Đình Sử, Con đường đổi mới cơ bản phương pháp dạy học văn, Báo Văn nghệ, số 10, 2009.. - Nguyên Thị Hồng Thủy (1998), “Đào tạo năng lực thực hành, năng lực phán đoán để thích ứng sự vận động của thời đại, tạp chí đại học và giáo dục chuyên nghiệp số 3, tr. - Đỗ Ngọc Thống (2011), “Xây dựng chương trình giáo dục phổ thông theo định hướng tiếp cận năng lực”, Tạp chí Tia sáng. - Đỗ Ngọc Thống (2014), “Đổi mới căn bản và toàn diện chương trình Ngữ văn” Tạp chí Khoa học Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh.. - Hoàng Thị Tuyết (2013), “Bài viết Phát triển chương trình đại học theo cách tiếp cận năng lực: Xu thế và nhu cầu”, Báo phát triển và hội nhập.. - Tôn Quang Cƣờng (2012) “Thiết kế chương trình đào tạo theo tiếp cận năng lực đầu ra”, Tạp chí Giáo dục.. - Thu Hà (2012), “Phát triển năng lực người học thay vì chủ yếu tiếp cận nội dung”, Báo Quân đội nhân dân online.