Kinh nghiệm trọng dụng nhân tài để hình thành nền kinh tế tri thức của một số quốc gia châu Á và những gợi ý cho Việt Nam

- Kinh nghi ệ m tr ọ ng d ụ ng nhân tài để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c c ủ a m ộ t s ố qu ố c gia châu Á.
- và nh ữ ng g ợ i ý cho Vi ệ t Nam.
- Th ứ nh ấ t, t ổ ng k ế t kinh nghi ệ m tr ọ ng d ụ ng nhân tài trong khu v ự c công và khu v ự c s ả n xu ấ t, kinh doanh để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c c ủ a các qu ố c gia châu Á.
- Đố i v ớ i khu v ự c công, bài báo nh ấ n m ạ nh t ớ i kinh nghi ệ m đ ào t ạ o và s ử d ụ ng nhân tài, đặ c bi ệ t là độ i ng ũ nhân tài tr ẻ c ủ a Singapore.
- kinh nghi ệ m xây d ự ng quy trình khoa h ọ c cho vi ệ c phát hi ệ n, đ ánh giá và tuy ể n ch ọ n nhân tài c ủ a Hàn Qu ố c.
- s ự linh ho ạ t trong tuy ể n d ụ ng và b ố trí công vi ệ c cho nhân tài c ủ a Trung Qu ố c.
- Đố i v ớ i khu v ự c s ả n xu ấ t, kinh doanh, bài báo nêu nh ữ ng kinh nghi ệ m thu hút nhân tài ng ườ i n ướ c ngoài b ằ ng nh ữ ng ư u đ ãi và ràng bu ộ c thông qua kênh giáo d ụ c đạ i h ọ c c ủ a Singapore và nh ữ ng kinh nghi ệ m trong vi ệ c thu hút Hoa ki ề u tài n ă ng c ủ a Trung Qu ố c..
- Trong nh ữ ng đề xu ấ t đ ó, có nh ữ ng đề xu ấ t mang tính chi ế n l ượ c ở t ầ m qu ố c gia, có nh ữ ng đề xu ấ t c ụ th ể cho t ừ ng b ộ , ngành, đị a ph ươ ng..
- Thu ậ t ng ữ “ Kinh t ế tri th ứ c ” đượ c s ử d ụ ng t ừ đầ u nh ữ ng n ă m 1990 và ngày càng đượ c s ử d ụ ng r ộ ng rãi.
- Trong th ự c t ế , thu ậ t ng ữ này còn đượ c g ọ i b ằ ng nh ữ ng tên khác nhau nh ư : Kinh t ế s ố , Kinh t ế thông tin, Kinh t ế h ọ c h ỏ i, Kinh t ế m ớ i....
- Nh ữ ng tên g ọ i trên t ạ o nên s ự khác bi ệ t trong vi ệ c nh ấ n m ạ nh nh ữ ng y ế u t ố khác nhau trong nh ữ ng tr ườ ng h ợ p c ụ th ể nh ấ t đị nh.
- đ ang phát tri ể n n ế u các n ướ c ấ y không t ự tách kh ỏ i dòng ch ả y chung c ủ a th ờ i đạ i b ở i nh ữ ng b ả o th ủ và sai l ầ m trong con đườ ng phát tri ể n.
- Nh ư v ậ y, dù có ti ế p c ậ n và phân tích n ề n kinh t ế tri th ứ c theo nh ữ ng cách khác nhau thì chúng ta đề u ph ả i th ừ a nh ậ n r ằ ng: 1.
- Nh ữ ng qu ố c gia mu ố n hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c ph ả i coi tr ọ ng phát tri ể n ngu ồ n nhân l ự c ch ấ t l ượ ng cao, đặ c bi ệ t là nhân tài (nh ữ ng nhà lãnh đạ o sáng su ố t, nh ữ ng doanh nhân tài ba, nh ữ ng nhà khoa h ọ c - công ngh ệ gi ỏ i).
- Đ ó chính là l ự c l ượ ng quan tr ọ ng nh ấ t s ả n sinh, ph ổ c ậ p và s ử d ụ ng tri th ứ c, thông qua đ ó, di ệ n m ạ o c ủ a n ề n kinh t ế tri th ứ c s ẽ đượ c hình thành v ớ i nh ữ ng quy mô và t ố c độ khác nhau..
- Nh ậ n th ứ c đượ c đ i ề u này, các qu ố c gia đ ã và đ ang th ự c thi nh ữ ng chi ế n l ượ c khác nhau để thu hút và tr ọ ng d ụ ng nhân tài.
- Trong cu ộ c chi ế n đ ó, nhi ề u qu ố c gia đ ã có nh ữ ng cách th ứ c r ấ t sáng t ạ o và hi ệ u qu ả để thu hút nh ữ ng tài n ă ng ở r ấ t nhi ề u l ĩ nh v ự c ho ạ t độ ng khác nhau.
- Vi ệ c tìm hi ể u kinh nghi ệ m tr ọ ng d ụ ng nhân tài c ủ a c ủ a m ộ t s ố qu ố c gia châu Á r ấ t có ý ngh ĩ a đố i v ớ i m ộ t n ướ c đ ang th ự c hi ệ n quá trình đẩ y m ạ nh công nghi ệ p hoá, hi ệ n đạ i hoá, t ừ ng b ướ c ti ế p c ậ n kinh t ế tri th ứ c để thoát kh ỏ i nghèo nàn, l ạ c h ậ u nh ư Vi ệ t Nam..
- Nh ữ ng bài h ọ c kinh nghi ệ m.
- Tr ọ ng d ụ ng nhân tài làm vi ệ c trong khu v ự c công.
- Đ ây là khu v ự c mà vi ệ c thu hút và tr ọ ng d ụ ng nhân tài có ả nh h ưở ng hàng đầ u t ớ i s ự phát tri ể n để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c c ủ a qu ố c gia nh ư ng l ạ i r ấ t khó th ự c hi ệ n vì s ự x ơ c ứ ng và quan liêu c ủ a chính b ộ máy công.
- Đ ào t ạ o và s ử d ụ ng nhân tài, đặ c bi ệ t là độ i ng ũ nhân tài tr ẻ trong khu v ự c công c ủ a Singapore.
- nhân tài là men ủ cho s ự tr ỗ i d ậ y c ủ a đấ t n ướ c ” [3].
- V ớ i quan đ i ể m đ ó, Singapore đ ã th ự c hi ệ n vi ệ c c ấ p h ọ c b ổ ng T ổ ng th ố ng để đ ào t ạ o nh ữ ng cá nhân xu ấ t s ắ c v ớ i quy ch ế ràng bu ộ c tr ở v ề làm vi ệ c cho khu v ự c nhà n ướ c 4-6 n ă m.
- Nh ờ cách làm này, Chính ph ủ Singapore có th ể thu hút đượ c nh ữ ng ng ườ i tài n ă ng nh ấ t trên toàn qu ố c làm vi ệ c cho Chính ph ủ.
- Tuy nhiên, tuy ể n đượ c nhân tài đ ã khó, nh ư ng vi ệ c gi ữ đượ c nhân tài còn khó h ơ n r ấ t nhi ề u l ầ n trong m ộ t khu v ự c v ố n đượ c đ ánh giá là có s ứ c ỳ r ấ t l ớ n.
- Vì v ậ y, Singapore đ ã có nh ữ ng chính sách vô cùng linh ho ạ t để tr ả công tho ả đ áng cho công ch ứ c nhà n ướ c trong quá trình s ử d ụ ng h ọ .
- T ừ ch ỗ c ố đị nh ở m ứ c hai ph ầ n ba thu nh ậ p c ủ a các v ị trí t ươ ng đươ ng trong khu v ự c t ư nhân, m ứ c l ươ ng c ủ a các b ộ tr ưở ng và công ch ứ c cao c ấ p đượ c đ i ề u ch ỉ nh b ằ ng l ươ ng trung bình c ủ a b ố n ng ườ i h ưở ng l ươ ng cao nh ấ t trong 6 ngành ngh ề c ủ a khu v ự c t ư.
- không đượ c, không th ể , không mu ố n và không dám tham nh ũ ng ” [5].
- S ự tr ả công th ỏ a đ áng là nhân t ố quan tr ọ ng đố i v ớ i chu ẩ n m ự c liêm khi ế t c ủ a hàng ng ũ nh ữ ng nhà lãnh đạ o chính tr ị và viên ch ứ c cao c ấ p".
- "Tr ọ ng d ụ ng".
- "d ụ ng", đ ó chính là nh ữ ng nhân t ố ch ủ ch ố t để h ọ s ẵ n sàng ở l ạ i lâu dài..
- Nh ữ ng chính ph ủ thành công trong gi ữ ng ườ i tài là nh ữ ng chính ph ủ dám trao tr ọ ng trách, ngay c ả cho nh ữ ng ng ườ i tr ẻ , d ự a trên n ă ng l ự c c ủ a h ọ .
- T ạ i Singapore, v ị trí s ố hai ở m ỗ i b ộ th ườ ng đượ c b ổ nhi ệ m ở tu ổ i 30, tr ở thành độ i B h ỗ tr ợ chuyên môn cho các B ộ tr ưở ng, là độ i A, nh ữ ng ng ườ i th ườ ng trong độ tu ổ i 40..
- Nh ữ ng cán b ộ xu ấ t s ắ c c ủ a Singapore sau khi h ọ c t ậ p s ẽ đượ c b ồ i d ưỡ ng để tr ở thành các cán b ộ lãnh đạ o c ủ a đấ t n ướ c.
- "s ự nghi ệ p kép", theo đ ó giai đ o ạ n đầ u, nh ữ ng công ch ứ c tr ẻ có tri ể n v ọ ng đượ c phân công qu ả n lý m ộ t l ĩ nh v ự c k ỹ thu ậ t thu ầ n túy.
- Nh ữ ng ng ườ i này v ừ a đượ c đ ào t ạ o t ạ i n ướ c ngoài qua các ch ươ ng trình h ọ c b ổ ng, v ừ a có th ờ i gian h ọ c t ậ p kinh nghi ệ m th ự c t ế v ớ i nhi ệ m k ỳ c ố đị nh 10 n ă m, đả m b ả o s ự ổ n đị nh trong h ệ th ố ng công ch ứ c.
- H ọ là nh ữ ng h ạ t nhân xu ấ t s ắ c đ ã tr ả i qua m ộ t quá trình tu d ưỡ ng, đ ào t ạ o, c ố ng hi ế n cho nhân dân và sàng l ọ c qua th ự c t ế công vi ệ c..
- Đồ ng th ờ i v ớ i vi ệ c tr ọ ng d ụ ng nhân tài, Singapore c ũ ng r ấ t m ạ nh d ạ n trong trong vi ệ c thay th ế nh ữ ng cá nhân l ỗ i nh ị p trong b ộ máy..
- Nh ư v ậ y, có th ể kh ẳ ng đị nh, Singapore đ ã bi ế n vi ệ c tr ọ ng d ụ ng nhân tài tr ở thành m ộ t th ươ ng hi ệ u qu ố c gia, t ừ đ ó, t ạ o l ự c kéo ng ườ i đế n và gi ữ ng ườ i ở l ạ i để ph ụ c v ụ cho s ự nghi ệ p phát tri ể n lâu dài c ủ a đấ t n ướ c.
- Trong chính sách tr ọ ng d ụ ng ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng, Singapore đ ã t ậ n d ụ ng t ố i đ a l ợ i th ế linh ho ạ t, d ễ thích ứ ng c ủ a m ộ t n ướ c nh ỏ để có nh ữ ng đ i ề u ch ỉ nh sát v ớ i di ễ n bi ế n c ủ a th ự c t ế nh ằ m gi ữ đượ c nh ữ ng ng ườ i ư u tú nh ấ t và tránh đượ c hi ệ n t ượ ng ch ả y máu ch ấ t xám t ừ khu v ự c công sang khu v ự c t ư .
- Nh ữ ng bài h ọ c kinh nghi ệ m v ề S ự đầ u t ư dài h ạ n và thích đ áng cho nh ữ ng công ch ứ c tr ẻ xu ấ t s ắ c để chu ẩ n b ị độ i ng ũ cho t ươ ng lai.
- th ậ m chí là s ự m ạ nh d ạ n thay th ế nh ữ ng cá nhân l ỗ i nh ị p trong b ộ máy công quy ề n.
- là r ấ t đ áng quan tâm nghiên c ứ u và v ậ n d ụ ng trong quá trình đ ào t ạ o, b ồ i d ưỡ ng và s ử d ụ ng nhân tài ở Vi ệ t Nam..
- Xây d ự ng quy trình khoa h ọ c cho vi ệ c phát hi ệ n, đ ánh giá và tuy ể n ch ọ n nhân tài trong khu v ự c công c ủ a Hàn Qu ố c..
- Hàn Qu ố c c ũ ng là m ộ t qu ố c gia có r ấ t nhi ề u thành công trong vi ệ c tr ọ ng d ụ ng và thu hút nhân tài làm vi ệ c trong các c ơ quan nhà n ướ c..
- Hàn Qu ố c đ ã có m ộ t quy trình khoa h ọ c cho vi ệ c phát hi ệ n, đ ánh giá và tuy ể n ch ọ n nhân tài trong khu v ự c công..
- Chính ph ủ Hàn Qu ố c yêu c ầ u các c ơ quan chính ph ủ thông báo r ộ ng rãi trên trang web c ủ a mình và thông tin đạ i chúng nhu c ầ u tuy ể n d ụ ng và m ở r ộ ng c ử a đ ón nh ậ n ứ ng viên t ừ m ọ i ngu ồ n..
- Nh ư v ậ y, là m ộ t n ướ c công nghi ệ p phát tri ể n, Hàn Qu ố c đ ang có nh ữ ng n ỗ l ự c r ấ t l ớ n v ớ i m ộ t.
- c ơ ch ế m ở , linh ho ạ t và c ầ u th ị để thu hút và tr ọ ng d ụ ng ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng vào khu v ự c công..
- Cách th ứ c mà Hàn Qu ố c ti ế n hành để thu hút và tr ọ ng d ụ ng nhân tài th ể hi ệ n m ộ t t ầ m nhìn chi ế n l ượ c và tính chuyên nghi ệ p m ẫ u m ự c.
- Linh ho ạ t khi tuy ể n d ụ ng và b ố trí công vi ệ c cho ng ườ i tài trong khu v ự c công c ủ a Trung Qu ố c Đố i v ớ i Trung Qu ố c, m ộ t qu ố c gia đ ang có nh ữ ng b ướ c ti ế n m ạ nh m ẽ và toàn di ệ n, th ậ m chí đ ang có s ự phát tri ể n m ộ t cách “ bùng n ổ” thì nhu c ầ u v ề nhân tài ngày càng tr ở lên c ấ p bách h ơ n bao gi ờ h ế t.
- Nh ữ ng thành ph ố đ i đầ u nh ư Th ượ ng H ả i, B ắ c Kinh thi hành chính sách đ ãi ng ộ nhân tài không phân bi ệ t v ă n b ằ ng, đị a v ị xã h ộ i hay qu ố c t ị ch..
- Có th ể kh ẳ ng đị nh, Trung Qu ố c đ ã th ự c hi ệ n chi ế n l ượ c thu hút và tr ọ ng d ụ ng ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng trong khu v ự c công để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c m ộ t cách muôn hình v ạ n tr ạ ng v ớ i nh ữ ng k ế ho ạ ch r ấ t c ụ th ể và nh ắ m vào t ừ ng lo ạ i đố i t ượ ng khác nhau.
- Qu ố c l ạ i có nh ữ ng cách r ấ t riêng và hi ệ u qu ả để th ự c hi ệ n chi ế n l ượ c nhân tài c ủ a mình.
- Nh ư v ậ y, để tr ọ ng d ụ ng và thu hút nhân tài trong khu v ự c công, các qu ố c gia th ườ ng d ự a vào đặ c đ i ể m và l ợ i th ế c ủ a qu ố c gia mình để tr ướ c h ế t và ch ủ y ế u h ướ ng t ớ i ngu ồ n nhân tài v ố n có trong n ướ c.
- B ở i, m ộ t qu ố c gia s ẽ không th ể th ự c s ự thu hút đượ c tài n ă ng chân chính n ế u h ọ không tr ọ ng d ụ ng đượ c nh ữ ng tài n ă ng đ ã có s ẵ n trong tay.
- Tuy nhiên, để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c - n ề n kinh t ế mà càng s ở h ữ u nhi ề u tri th ứ c càng có t ố c độ phát tri ể n theo c ấ p s ố nhân thì vi ệ c tr ọ ng d ụ ng và thu hút nhân tài không ch ỉ gi ớ i h ạ n trong ph ạ m vi qu ố c gia và trong khu v ự c công mà còn m ở r ộ ng trong ph ạ m vi qu ố c t ế và trong khu v ự c s ả n xu ấ t, kinh doanh c ủ a các t ổ ch ứ c, cá nhân..
- Đ ây m ớ i th ự c s ự là n ơ i di ễ n ra nh ữ ng “ cu ộ c chi ế n ” thu hút nhân tài gi ữ a các qu ố c gia..
- Tr ọ ng d ụ ng nhân tài t ừ n ướ c ngoài làm vi ệ c trong khu v ự c s ả n xu ấ t, kinh doanh c ủ a các t ổ ch ứ c, cá nhân.
- Hút nhân tài ng ườ i n ướ c ngoài b ằ ng nh ữ ng ư u đ ãi và ràng bu ộ c thông qua kênh giáo d ụ c đạ i h ọ c c ủ a Singapore.
- Singapore đượ c nhìn nh ậ n m ộ t n ướ c có sách l ượ c thu hút nhân tài n ướ c ngoài bài b ả n nh ấ t.
- C ự u Th ủ t ướ ng Goh Chok Tong xem vi ệ c thu hút nhân tài n ướ c ngoài là m ộ t v ấ n đề s ố ng còn, quy ế t đị nh kh ả n ă ng c ạ nh tranh và phát tri ể n kinh t ế tri th ứ c c ủ a Singapore.
- Để thu hút nhân tài n ướ c ngoài, Singapore đ ã ti ế n hành nhi ề u cách th ứ c khác nhau, trong đ ó n ướ c này đặ c bi ệ t chú tr ọ ng t ớ i vi ệ c thu hút nhân tài n ướ c ngoài thông qua kênh giáo d ụ c.
- Hi ệ n nay, t ạ i Singapore, trong các tr ườ ng công l ậ p, t ỷ l ệ sinh viên ngo ạ i lên t ớ i 1/5, trong đ ó, nh ữ ng ng ườ i có n ă ng khi ế u v ề khoa h ọ c t ự nhiên nh ư toán h ọ c, hóa h ọ c, v.v … luôn đượ c h ưở ng nh ữ ng ư u đ ãi l ớ n nh ấ t vì h ọ đượ c coi là có ti ề m n ă ng tr ở thành các nhà qu ả n lý gi ỏ i có th ể gi ả i quy ế t các v ấ n đề qu ố c k ế dân sinh m ộ t cách khoa h ọ c t ạ i Singapore.
- V ừ a không m ấ t chi phí đ ào t ạ o ph ổ thông cho nh ữ ng cái đầ u trí tu ệ , v ừ a níu chân đượ c nh ữ ng l ư u h ọ c sinh ư u tú tn ướ c ngoài thông qua nh ữ ng đ ãi ng ộ kèm v ớ i nh ữ ng ràng bu ộ c, Singapore đ ã thu đượ c.
- Trong s ố Hoa ki ề u đ ó, có r ấ t nhi ề u ng ườ i đ ã tr ở thành nh ữ ng nhà khoa h ọ c xu ấ t s ắ c, nh ữ ng nhà qu ả n lý các t ậ p đ oàn đ a qu ố c gia đầ y kinh nghi ệ m … H ọ r ấ t c ầ n thi ế t cho s ự phát tri ể n để hình thành n ề n Kinh t ế tri th ứ c c ủ a Trung Qu ố c ngày nay..
- Nh ậ n th ứ c đượ c đ i ề u đ ó, Trung Qu ố c đ ã có nh ữ ng chi ế n l ượ c dài h ạ n và nh ữ ng sách l ượ c c ụ th ể để thu hút và tr ọ ng d ụ ng l ự c l ượ ng Hoa Ki ề u c ủ a qu ố c gia mình.
- Trung Qu ố c th ườ ng xuyên c ử nh ữ ng đ oàn tuy ể n d ụ ng nhân tài v ớ i quy mô l ớ n, đ i đế n các n ướ c châu Âu và M ỹ , tuy ể n d ụ ng nhân tài là các l ư u h ọ c sinh ư u tú..
- Để thu hút nhân tài t ừ bên ngoài v ề n ướ c tham gia công vi ệ c nghiên c ứ u, Trung Qu ố c đ ã đề ra r ấ t nhi ề u k ế ho ạ ch nh ư "K ế ho ạ ch tr ă m ng ườ i",.
- "K ế ho ạ ch thu hút nhân tài ki ệ t xu ấ t t ừ n ướ c ngoài K ế ho ạ ch độ i sáng t ạ o h ợ p tác qu ố c t ế "....
- Nh ữ ng k ế ho ạ ch này đ ã đ em l ạ i nh ữ ng hi ệ u qu ả t ố t, ví d ụ nh ư sau khi th ự c hi ệ n "K ế ho ạ ch tr ă m ng ườ i", chuyên b ồ i d ưỡ ng và thu hút nhân tài, t ừ n ă m 1994 đế n nay, Trung Qu ố c đ ã thu hút đượ c h ơ n 900 h ọ c gi ả , chuyên gia ư u tú t ừ n ướ c ngoài tr ở v ề .
- T ấ t c ả h ọ đề u đượ c h ưở ng nh ữ ng ư u đ ãi khi v ề n ướ c.
- H ọ đề u đ ang c ố ng hi ế n cho Trung Qu ố c nh ữ ng nghiên c ứ u độ t phá trong các l ĩ nh v ự c quan tr ọ ng nh ư công trình Hàng không v ũ tr ụ , ngành truy ề n d ẫ n nhi ệ t độ cao, ngành sinh h ọ c - gien....
- Hi ệ n nay, l ớ p các nhà khoa h ọ c đượ c khuy ế n khích du h ọ c t ạ i các n ướ c tiên ti ế n t ừ nh ữ ng n ă m th ờ i k ỳ b ắ t đầ u ti ế n hành c ả i cách ở Trung Qu ố c) nay đ ã tr ở v ề ngày càng nhi ề u do đ i ề u ki ệ n và c ơ h ộ i làm vi ệ c trong n ướ c t ố t lên và h ọ đ ang đ óng góp r ấ t t ố t cho n ề n kinh t ế đ ang phát tri ể n “ bùng n ổ” để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c trong t ươ ng lai c ủ a Trung Qu ố c..
- Nh ư v ậ y, trong vi ệ c thu hút và tr ọ ng d ụ ng ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng t ừ bên ngoài, các qu ố c gia c ũ ng th ự c hi ệ n d ự a trên vi ệ c ý th ứ c đượ c đặ c đ i ể m và l ợ i th ế c ủ a qu ố c gia mình.
- Là m ộ t qu ố c gia nh ỏ , dân s ố ít, nên Singapore ch ủ y ế u thu hút nhân tài c ủ a các qu ố c gia khác thông qua nh ữ ng ư u đ ãi trong giáo d ụ c và nh ữ ng ràng bu ộ c trong công vi ệ c.
- Đ i ể m đ áng l ư u ý là, Singapore đ ã t ạ o nên s ứ c hút đặ c bi ệ t t ừ chính nh ữ ng ư u đ ãi và ràng bu ộ c c ủ a mình để ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng ngo ạ i qu ố c h ướ ng t ớ i Singapore v ớ i s ố l ượ ng ngày càng đ ông.
- Độ i ng ũ Hoa Ki ề u, đặ c bi ệ t là nh ữ ng ng ườ i ở các n ướ c phát tri ể n chính là m ỏ vàng nhân l ự c ch ấ t l ượ ng cao mà Trung Qu ố c đ ang t ậ p trung h ướ ng t ớ i và khai thác t ố i đ a.
- Nh ữ ng k ế ho ạ ch,.
- Nhìn m ộ t cách t ổ ng quát, chi ế n l ượ c thu hút và tr ọ ng d ụ ng nhân tài c ủ a các qu ố c gia Châu Á, t ừ nh ữ ng qu ố c gia phát tri ể n đế n các qu ố c gia đ ang phát tri ể n đề u đ ã có tác d ụ ng vô cùng quan tr ọ ng trong vi ệ c thúc đẩ y phát tri ể n các ngành công ngh ệ cao nh ư : công ngh ệ thông tin, công ngh ệ v ậ t li ệ u m ớ i, công ngh ệ v ũ tr ụ , công ngh ệ sinh h ọ c … nh ữ ng ngành tr ụ c ộ t c ủ a n ề n kinh t ế tri th ứ c ở các qu ố c gia này.
- Kinh nghi ệ m tr ọ ng d ụ ng nhân tài c ủ a các qu ố c gia k ể trên là bài h ọ c quý đố i v ớ i m ộ t n ướ c đ ang phát tri ể n, có n ề n kinh t ế l ạ c h ậ u mu ố n đẩ y nhanh quá trình công nghi ệ p hoá, hi ệ n đạ i hoá, t ừ ng b ướ c ti ế p c ậ n kinh t ế tri th ứ c nh ư Vi ệ t Nam..
- Có th ể khái quát m ộ t s ố g ợ i ý cho Vi ệ t Nam trên c ơ s ở đ úc k ế t kinh nghi ệ m tr ọ ng d ụ ng nhân tài c ủ a các qu ố c gia châu Á nêu trên nh ư sau:.
- Th ứ nh ấ t, Vi ệ t Nam c ầ n ph ả i xây d ự ng m ộ t quy trình h ế t s ứ c khoa h ọ c, bao quát t ừ v ấ n đề tìm ngu ồ n, t ạ o ngu ồ n t ớ i v ấ n đề l ự a ch ọ n, tuy ể n d ụ ng và v ấ n đề giám sát, đ ánh giá hi ệ u qu ả cho độ i ng ũ nhân tài c ủ a qu ố c gia.
- Quy trình này ph ả i h ướ ng t ớ i vi ệ c xây d ự ng độ i ng ũ nhân l ự c tài n ă ng cho c ả m ộ t th ờ i k ỳ dài để hình thành n ề n kinh t ế tri th ứ c, ch ứ không ch ỉ là cho nhu c ầ u phát tri ể n hi ệ n t ạ i c ủ a đấ t n ướ c.
- Nhân tài cho t ươ ng lai.
- Trong quy trình đ ó, ph ả i đặ c bi ệ t chú tr ọ ng t ớ i độ i ng ũ nhân tài làm vi ệ c trong khu v ự c công..
- Th ứ hai, m ỗ i đị a ph ươ ng, d ự a trên đặ c đ i ể m và nhu c ầ u c ụ th ể c ủ a mình c ầ n có nh ữ ng chi ế n l ượ c và chính sách linh ho ạ t, đ a d ạ ng để tr ọ ng d ụ ng ngu ồ n nhân l ự c tài n ă ng phù h ợ p.
- Tránh tr ườ ng h ợ p tr ọ ng d ụ ng nhân tài theo ki ể u phong trào, đị a ph ươ ng nào c ũ ng có chính sách “ tr ả i th ả m đỏ” thu hút nhân tài nh ư ng không thi ế t th ự c, hi ệ u qu ả làm lãng phí ngu ồ n ch ấ t xám c ủ a đấ t n ướ c nh ư th ờ i gian g ầ n đ ây.
- Ví nh ư t ạ i th ủ đ ô Hà N ộ i, hàng n ă m, trong d ị p tuyên d ươ ng các sinh viên t ố t nghi ệ p th ủ khoa c ủ a các tr ườ ng đạ i h ọ c, nhi ề u s ở , ban, ngành c ủ a Hà N ộ i có l ờ i m ờ i các th ủ khoa v ề làm vi ệ c nh ư ng đ ã có nhi ề u ng ườ i t ừ ch ố i.
- Nên ch ă ng tr ướ c m ắ t, các đị a ph ươ ng c ầ n c ă n c ứ vào nhi ệ m v ụ và nhu c ầ u phát tri ể n kinh t ế - xã h ộ i c ủ a mình để có nh ữ ng h ợ p đồ ng công vi ệ c c ụ th ể v ớ i nh ữ ng ng ườ i th ậ t s ự có n ă ng l ự c và tr ả công tho ả đ áng cho h ọ theo c ơ ch ế th ị tr ườ ng.
- Ngoài k ế t qu ả công vi ệ c theo h ợ p đồ ng, nh ữ ng ng ườ i này s ẽ không b ị ràng bu ộ c và chi ph ố i b ở i b ấ t c ứ y ế u t ố nào trong quá trình th ự c hi ệ n công vi ệ c c ủ a mình.
- Th ứ ba, các b ộ , ngành, đặ c bi ệ t là nh ữ ng ngành công ngh ệ cao - đạ i di ệ n cho n ề n kinh t ế tri th ứ c c ầ n có nh ữ ng th ử nghi ệ m táo b ạ o trong vi ệ c m ờ i nh ữ ng trí th ứ c Vi ệ t ki ề u đ ã thành công ở nh ữ ng n ướ c phát tri ể n v ề n ắ m gi ữ m ộ t s ố v ị trí then ch ố t trong b ộ máy lãnh đạ o c ủ a b ộ , ngành mình để t ạ o nên nh ữ ng độ t phá c ầ n thi ế t, kéo theo s ự thay đổ i c ủ a toàn b ộ n ề n kinh t ế.
- Th ứ t ư , B ộ Giáo d ụ c và Đ ào t ạ o c ầ n có nh ữ ng đổ i m ớ i m ạ nh m ẽ h ơ n n ữ a trong quá trình th ự c hi ệ n Đề án 322 - đề án đ ào t ạ o cán b ộ t ạ i n ướ c ngoài b ằ ng ngân sách nhà n ướ c.
- Thêm vào đ ó, B ộ c ầ n thi ế t k ế nh ữ ng d ự án du h ọ c để đả m b ả o s ố l ượ ng du h ọ c sinh sau khi h ọ c t ậ p ph ầ n l ớ n s ẽ tr ở v ề c ố ng hi ế n cho công cu ộ c phát tri ể n đấ t n ướ c..
- Có th ể thi ế t k ế nh ữ ng d ự án mang tên.
- Th ứ n ă m, để t ạ o ngu ồ n nhân tài cho đấ t n ướ c, Vi ệ t Nam c ầ n có nh ữ ng chi ế n l ượ c đầ u t ư thích đ áng h ơ n n ữ a cho giáo d ụ c nói chung, trong đ ó đặ c bi ệ t là giáo d ụ c đạ i h ọ c.
- Trong b ố i c ả nh hi ệ n nay, c ầ n ph ả i đầ u t ư để hình thành nh ữ ng tr ườ ng đạ i h ọ c có kh ả n ă ng thu hút nh ữ ng ng ườ i h ọ c trong n ướ c và qu ố c t ế có nhi ề u t ố ch ấ t c ủ a m ộ t nhân tài.
- H ọ s ẽ đượ c đ ào t ạ o để tr ở thành nh ữ ng nhà lý lu ậ n có t ư duy mang t ầ m th ờ i đạ i và nh ữ ng chuyên gia xu ấ t s ắ c có th ể đạ i di ệ n cho n ề n khoa h ọ c công ngh ệ hi ệ n đạ i c ủ a th ế gi ớ i.
- [2] Ph ạ m Quang Phan, Nh ữ ng v ấ n đề c ơ b ả n v ề kinh t ế tri th ứ c, Báo cáo k ế t qu ả nghiên c ứ u đề tài khoa h ọ c, Hà N ộ i, 2002.