Phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ để "Phép nhân và phép chia các đa thức" - Đại số 8

- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC.
- PHÁT TRIỂN TƢ DUY SÁNG TẠO CHO HỌC SINH.
- THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “PHÉP NHÂN VÀ PHÉP CHIA CÁC ĐA THỨC.
- CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN TOÁN.
- Lời đầu tiên trong Luận văn này, tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo Trƣờng Đại học Giáo Dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy, hết lòng giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu..
- Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô giáo dạy Toán và các em học sinh Trƣờng THCS Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong quá trình thực hiện thực nghiệm sƣ phạm góp phần hoàn thành Luận văn..
- HS Học sinh.
- PPDH Phƣơng pháp dạy học SGK Sách giáo khoa.
- TDST Tƣ duy sáng tạo.
- Các vấn đề chung về tƣ duy.
- Khái niệm tƣ duy.
- Các giai đoạn của tƣ duy.
- Các thao tác tƣ duy.
- Những đặc điểm của tƣ duy.
- Phân loại tƣ duy.
- Các vấn đề về tƣ duy sáng tạo.
- Tƣ duy sáng tạo.
- Các đặc trƣng cơ bản của tƣ duy sáng tạo.
- Các vấn đề về năng lực tƣ duy sáng tạo.
- Khái niệm năng lực tƣ duy sáng tạo.
- Một số biểu hiện năng lực tƣ duy sáng tạo của học sinh trung học cơ sở trong quá trình giải bài tập Toán học.
- Tiềm năng của chủ đề “Phép nhân và phép chia các đa thức“ trong việc phát triển tƣ duy sáng tạo cho học sinh.
- Thƣ ̣c tra ̣ng da ̣y ho ̣c n ội dung về “Phép nhân và phép chia các đa thƣ́c” ở trƣờng THCS.
- CHƢƠNG 2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN BỒI DƢỠNG TƢ DUY SÁNG TẠO CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “PHÉP NHÂN VÀ PHÉP CHIA CÁC ĐA THƢ́C.
- Phƣơng hƣơ ́ ng bồi dƣỡng tƣ duy sáng ta ̣o cho ho ̣c sinh thông qua môn Toán.
- Chú trọng bồi dƣỡng những yếu tố cụ thể của tƣ duy sáng tạo thông qua.
- viê ̣c xây dƣ̣ng và giảng da ̣y các bài tâ ̣p đƣợc biên soa ̣n theo mu ̣c đích.
- Viê ̣c bồi dƣỡng tƣ duy sáng ta ̣o cho ho ̣c sinh cần có sƣ̣ kế t hợp với các hoạt động trí tuệ khác và đặt trọng tâm vào việc rèn luyện khả năng phát hiện vấn đề mới, khơi dâ ̣y nhƣ̃ng ý tƣởng mới.
- Bồi dƣơ ̃ng tƣ duy sáng tạo là một quá trình lâu dài cần tiến hành trong tất cả các khâu của quá trình da ̣y ho ̣c.
- Dạy học các bài toán chủ đề “Phép nhân và phép chia các đa thức” ở trƣơ ̀ ng THCS.
- Nội dung chƣơng “Phe ́p nhân và phép chia các đa thƣ́c.
- Mục tiêu dạy chủ đề phép nhân và phép chia đa thức.
- Một số giải pháp góp phần bồi dƣỡng tƣ duy sáng tạo cho học sinh qua dạy chủ đề “ Phép nhân và phép chia đa thức.
- Biện pháp 1: Rèn cho học sinh các phƣơng pháp phân tích đa thức thành nhân tử cơ bản.
- Biê ̣n pháp 2 : Khuyến khích học sinh tìm nhiều lời giải khác nhau cho một bài toán.
- Biê ̣n pháp 4: Rèn luyện khả năng phát triển bài toán, xây dựng bài toán mới từ bài toán đã cho.
- Biện pháp 5: Phát triển tƣ duy sáng tạo cho học sinh thông qua bài toán giải hệ phƣơng trình áp dụng phân tích đa thức thành nhân tử.
- Thiết kế một số giáo án trong nội dung nhân và phép chia các đa thức.
- CHƢƠNG 3 THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM.
- Mục đích thực nghiệm sƣ phạm.
- Nhiê ̣m vu ̣ thƣ̣c nghiê ̣m sƣ phạm.
- Phƣơng pha ́p thƣ̣c nghiê ̣m sƣ phạm.
- Tổ chƣ ́ c và nô ̣i dung thƣ̣c nghiê ̣m sƣ phạm.
- Tổ chƣ ́ c thƣ̣c nghiê ̣m sƣ phạm.
- Nô ̣i dung thƣ̣c nghiê ̣m sƣ phạm.
- Ý kiến đánh giá của giáo viên và học sinh.
- Hô ̣i nghi ̣ lần thƣ́ 8, Ban Chấp hành Trung ƣơng khoá XI đã ra Nghi ̣ quyết số 29-NQ/TW với nô ̣i dung “Đ ổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”.
- Trong nô ̣i dung đề án “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đƣơ ̣c Bô ̣ Giáo du ̣c và Đào ta ̣o xây dƣ̣ng và trình Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng đã nêu ra trong mu ̣c tiêu cu ̣ thể đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông là.
- Tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dƣỡng năng khiếu, định hƣớng nghề nghiệp cho học sinh.
- Nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lí tƣởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kĩ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.”.
- sự phát triển nhanh chóng của khoa học va ̀ công ngh ệ, khoa học giáo dục và sƣ̣ cạnh tranh quyết liệt trên nhiều lĩnh vực giữa các quốc gia đòi hỏi giáo dục phải đổi mới.
- nguồn nhân lực va ̀ v ề khoa học công nghệ.
- Chính vì vậy, nhiê ̣m vu ̣ của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là phải tạo r a đƣợc nguồn nhân lƣ̣c chất lƣợng cao, có khả năng sáng tạo tốt trong công việc, giúp Việt Nam đứng vƣ̃ng trong quá trình hô ̣i nhâ ̣p và thƣ̣c hiê ̣n thành công nhiê ̣m vu ̣ đến năm 2020, Viê ̣t Nam cơ bản trở thành nƣớc công nghiê ̣p..
- Mục tiêu da ̣y ho ̣c môn Toán ở trƣờng trung ho ̣c cơ sở là trang bi ̣ cho học sinh những kiến thức phổ thông cơ bản , có hệ thống và tƣơng đối toàn diê ̣n nhằm thƣ̣c hiê ̣n mu ̣c tiêu chung của giáo du ̣c phổ thông .
- Cùng với việc tạo điều kiện cho học sinh kiến tạo những tri thức và rèn luyện kỹ năng Toán.
- học cần thiết, môn Toán còn có tác du ̣ng phát triển năng lƣ̣c trí tuê ̣ chung cho học sinh nhƣ phân tích, tổng hợp, so sánh, tƣơng tƣ̣ hoá, trƣ̀u tƣợng hoá, khái quát hoá.
- Đặc biệt, thông qua da ̣y ho ̣c môn Toán ho ̣c sinh đƣợc bồi dƣỡng và rèn luyện những đức tính , phẩm chất của ngƣời lao đô ̣ng mới nhƣ tính cẩn thâ ̣n, tính chính xác , tính kỷ luật , tính phê phán và hơn hết là phát triển khả.
- năng tƣ duy sáng ta ̣o cho ho ̣c sinh .
- chuẩn bi ̣ tốt cho viê ̣c ho ̣c tâ ̣p tiếp ở bâ ̣c ho ̣c cao hơn hay đi vào cuô ̣c sống .
- Các phẩm chất tƣ duy của học sinh đƣợc hình thành và rèn luy ện thông qua dạy học bộ môn Toán , là điều kiện để học sinh tiếp tục học tập các môn học khác trong nhà trƣờng..
- Nhƣ vậy trong quá trình dạy học với lƣợng kiến thức và thời gian đƣợc phân phối cho môn Toán bậc THCS, giáo viên phải xây dựng đƣợc các bài tập, bài giảng và phƣơng pháp giảng dạy phù hợp để có thể phát triển đƣợc tƣ duy sáng tạo cho học sinh.
- Trong chƣơng trình Toán bậc THCS thì kiến thức chƣơng “Phép nhân và phép chia các đa thức” là rất quan trọng có ứng dụng ở hầu hết các dạng toán nhƣng những tài liệu có tính hệ thống cho nội dung này còn rất đơn giản, thiếu thách thức để có thể phát triển đƣợc tƣ duy cho học sinh.
- Từ những lí do trên, đề tài đƣợc chọn là: Phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ đề “Phép nhân và phép chia các đa thức”.
- Khả năng, mƣ́c đô ̣ và ý nghĩa trong viê ̣c phát triển tƣ duy sáng ta ̣o cho học sinh trung học cơ sở thông qua việc thiết kế và dạy học ch ủ đề “Phép nhân và phép chia các đa thức”.
- Nghiên cƣ ́ u cơ sở lý luâ ̣n về tƣ duy , tƣ duy sáng ta ̣o .
- các hình thức , thao tác và loa ̣i hình tƣ duy toán ho ̣c.
- một số yếu tố đặc trƣng của tƣ duy sáng tạo trong ho ̣c tâ ̣p bô ̣ môn toán ở ho ̣c sinh..
- Đề xuất mô ̣t số biê ̣n pháp cùng hê ̣ thống bài tâ ̣p nhằm phát triển tƣ duy sáng ta ̣o cho ho ̣c sinh lớp 8 trƣờng Trung ho ̣c cơ sở..
- Thiết kế gia ́o án (kế hoa ̣ch bài giảng ) mô ̣t số tiết ho ̣c luyê ̣n tâ ̣p nh ằm phát triển tƣ duy sáng tạo cho học sinh..
- Tiến ha ̀nh thƣ̣c nghiê ̣m sƣ pha ̣m nhằm kiểm nghiê ̣m tính khả thi và.
- hiê ̣u quả của các biê ̣n pháp, hê ̣ thống bài tâ ̣p và giáo án đã đề xuất..
- Nghiên cƣ ́ u nô ̣i dung da ̣y ho ̣c về bà i chủ đề „Phép nhân và phép chia đa thức‟ nhằm phát triển tƣ duy sáng ta ̣o cho ho ̣c sinh lớp 8 trƣơng Trung ho ̣c cơ sở..
- Đề ta ̀i đƣợc tiến hành th ực nghiệm ta ̣i Trƣờ ng THCS Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội..
- Học sinh lớp 8B và 8C Trƣờng THCS Kim Chung, Đông Anh, Hà Nội, năm ho ̣c 2014-2015..
- Xây dƣ̣ng hê ̣ thống bài tâ ̣p trong ch ủ đề „Phép nhân và phép chia đa thức ‟ nhƣ thế nào thì có tác dụng rèn luyện và phát triển tƣ duy sáng tạo cho học sinh lớp 8 trung ho ̣c cơ sở?.
- Giả thuyết khoa học.
- Bằng viê ̣c thiết kế hê ̣ thống bài tâ ̣p trong ch ủ đề „Phép nhân và phép chia đa thức‟có chủ ý sƣ pha ̣m, kết hợp với phƣơng pháp dạy học phù hợp sẽ.
- có tác dụng tốt cho việc phát triển tƣ duy sáng tạo ở học sinh lớp 8 trƣờng Trung ho ̣c cơ sở..
- Vũ Hữu Bình ( 2005), Nâng cao và phát triển toán 8.
- Nxb giáo dục..
- Thiều Thị Hoa (2011), Bồi dưỡng tư duy sáng tạo cho học sinh khá giỏi bậc THPT qua khai thác bài tập giải phương trình lượng giác, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục, ĐH Sƣ phạm Hà Nội..
- Trần Luâ ̣n (1995), Phát triển tư duy sáng tạo cho học sinh thông qua hê ̣ thống bài tập toán .
- Nghiên cƣ ́ u giáo du ̣c..
- Đỗ Ngọc Miên (2014), Phát triển một số yếu tố của tư duy sáng tạo cho học sinh tiểu học, Luận án tiến sĩ khoa học Giáo dục, Viện khoa học giáo dục Việt nam.
- Bùi Văn Nghị (2009), Vận dụng lý luận vào thực tiễn dạy học môn toán ở trường phổ thông.
- Phan Tro ̣ng Ngo ̣ (2005), Dạy học và phương pháp dạy học trong nhà trường.
- Trần Thúc Trình (2003), Rèn luyện tư duy trong dạy học Toán .
- Đặng Quang Việt (2007), Rèn luyện tư duy sáng tạo thông qua xây dựng hệ thống bài tập Toán..
- Nxb Tha ̀nh phố Hồ Chí.
- Trần Thúc Trình (2003), Rèn luyện tư duy trong dạy học toán.
- Viện Khoa học Giáo dục..
- Đavƣđov (2000), Các dạng khái quát hóa trong dạy học.
- NXB Đại học Quốc Gia Hà Nội..
- Nguyễn Bá Kim, Vƣơng Dƣơng Minh, Tôn Thân, (1998), Khuyến khích một số hoạt động trí tuệ của học sinh qua môn Toán ở trường THCS, NXB giáo dục..
- (1977), Sáng tạo Toán học, Sách dịch, NXB Giáo dục, Hà Nội..
- Nguyễn Văn Thuận, (2004), Góp phần phát triển năng lực tư duy logic và sử dụng chính xác ngôn ngữ Toán học cho học sinh đầu cấp THPT trong dạy học đại số, Luận án tiến sĩ giáo dục học, Đại học Vinh, tr8.