- SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM . - LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM LỊCH SỬ. - Chƣơng 1: VẤN ĐỀ SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. - Lịch sử nghiên cứu đề tài. - Quan niệm về sử dụng câu chuyện lịch sử nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử. - Vai trò, ý nghĩa của việc sử dụng câu chuyện lịch sử nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử. - Chƣơng 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ VIỆT NAM LỚP 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (chƣơng trình chuẩn. - Vị trí, mục tiêu của chương trình SGK Lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954-1975 trường THPT (chương trình chuẩn. - Xác định nội dung kiến thức cơ bản của lịch sử Việt Nam có thể và cần sử dụng câu chuyện để gây hứng thú học tập cho học sinh. - Nội dung kiến thức cơ bản lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954-1975. - Những câu chuyện lịch sử có thể và cần sử dụng trong dạy học lịch sử Việt Nam từ năm 1954-1975 ở lớp 12 THPT. - Một số yêu cầu khi sử dụng câu chuyện trong dạy học lịch sử. - Một số biện pháp sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam THPT. - Sử dụng câu chuyện để tạo biểu tượng nhân vật lịch sử. - Sử dụng câu chuyện lịch sử để ôn tập, kiểm tra kiến thức của học sinh. - Bước sang tế kỉ XXI, việc hội nhập và hợp tác khu vực, hợp tác quốc tế đã trở thành một trong những yếu tố quyết định sự phát triển của lịch sử nhân loại. - Bộ môn Lịch sử giúp cho học sinh có được những kiến thức cơ bản cần thiết về lịch sử thế giới và lịch sử dân tộc, góp phần hình thành ở học sinh thế giới quan khoa học. - lại là ưu thế nổi bật của bộ môn Lịch sử trong nhà trường phổ thông. - Vậy làm thế nào để học sinh yêu thích, hứng thú trong học tập lịch sử ? Nhà văn Nga Tsecnusevski viết: “có thể không biết, không cảm thấy say mê học tập môn Toán, tiếng Hilạp hoặc Latinh, Hóa học, có thể không biết hàng nghìn khoa học khác, nhưng dù sao là người có giáo dục mà không yêu thích lịch sử thì chỉ là một con người không phát triển về trí tuệ". - những biện pháp hữu hiệu là sử dụng câu chuyện trong dạy học nhằm gây hứng thú cho học sinh học tập lịch sử. - Thông qua các câu chuyện lịch sử giúp các em tái hiện lại bức tranh quá khứ chân thực, sinh động, những cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc, sự hy sinh và chiến đấu quên mình của quân dân ta, tạo ra xúc cảm lịch sử.. - Học sinh hứng thú, say mê, tìm hiểu lịch sử sẽ giúp các em nắm vững bản chất các sự kiện, hiện tượng, hình thành nên khái niệm, hiểu rõ những quy luật, những bài học quan trọng của lịch sử, góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn. - Mặt khác, việc sử dụng câu chuyện nhằm gây hứng thú học tập lịch sử cho học sinh còn giúp người thầy thực hiện tốt các phương pháp dạy học và kiểm nghiệm tính hiệu qủa của các phương pháp đó.. - Một bộ phận giáo viên giàu tâm huyết với nghề thường trăn trở làm sao nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn Lịch sử. - Họ đã sưu tầm các tư liệu lịch sử quý báu, xây dựng thành các câu chuyện kể cho học sinh, được học sinh đón nhận rất hào hứng. - Bên cạnh đó, có không ít giáo viên chưa đánh giá đúng tầm quan trọng của những câu chuyện lịch sử để gây húng thú cho học sinh, nên chưa quan tâm và khai khác câu chuyện lịch sử gắn với kiến thức cơ bản trong giời học. - Nêú có chăng giáo viên cũng chỉ nêu ra các câu chuyện lịch sử mang tính chất giới thiệu hoặc nhắc tên các nhân vật lịch sử mà không sử dụng các câu chuyện lịch sử để gây hứng thú cho học sinh. - Vì vậy, học sinh cảm thấy giờ học lịch sử nặng nề, không tạo được hứng thú học tập lịch sử. - Kết quả là nhiều học sinh còn hổng kiến thức lịch sử cơ bản, thậm chí hiểu sai lịch sử dân tộc. - Lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954-1975 có vị trí quan trọng trong tiến trình lịch sử dân tộc. - Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đã đưa nhân dân Việt Nam bước vào thời kì lịch sử mới, thời kì cả nước đi lên CNXH. - Giai đoạn lịch sử quan trọng này có nhiều biến cố lớn, nhiều sự kiện hấp dẫn thông qua các câu chuyện về sự kiện, nhân vật lịch sử....có tác động mạnh đến tư tưởng tình cảm của học sinh, hình thành trong các em lý tưởng sống cao đẹp và ý thức trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước, tin tưởng vào con đường XHCN mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. - Đó là điều kiện, là cơ sở để tôi sử dụng có hiệu quả các câu chuyện lịch sử nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử. - Với những lý do trên nên chúng tôi chọn vấn đề: “Sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (Chƣơng trình chuẩn)” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ, chuyên ngành lý luận và phương pháp dạy học lịch sử.. - Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu những vấn đề lý luận của việc sử dụng những câu chuyện trong dạy học bộ môn và căn cứ vào thực tiễn dạy học lịch sử ở trường THPT, đề tài đi sâu vào tìm hiểu những câu chuyện tiêu biểu của lịch sử Việt Nam giai đoạn đề xuất một số biện pháp sư phạm sử dụng câu chuyện nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường THPT và tiến hành thực nghiệm một bài cụ thể để khẳng định tính khả thi của các biện pháp đưa ra.. - Tìm hiểu lý luận của các nhà triết học, các nhà giáo dục học và giáo dục lịch sử về sử dụng câu chuyện trong các tài liệu giáo dục, giáo dục lịch sử và các tài liệu lịch sử có liên quan đến đề tài.. - Tìm hiểu chương trình sách giáo khoa, nội dung kiến thức những câu chuyện tiêu biểu của lịch sử Việt Nam trong giai đoạn 1954-1975 lớp 12 THPT.. - Tìm hiểu thực tiễn sử dụng những câu chuyện tiêu biểu, chất lượng giảng dạy bộ môn, tình hình và sự hứng thú học tập lịch sử của học sinh phổ thông hiện nay.. - Đề xuất một số biện pháp sử dụng câu chuyện trong dạy học lịch sử Việt Nam giai đoạn 1954-1975 trường THPT. - Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học bộ môn Lịch sử ở trường THPT.. - Đối tượng nghiên cứu: Sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (Chương trình chuẩn).. - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử ở THPT.. - Đề xuất các biện pháp sư phạm sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (Chương trình chuẩn). - Nếu khai thác tốt câu chuyện lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (Chương trình chuẩn) và áp dụng biện pháp, đề xuất trong luận văn sẽ gây hứng thú học tập cho học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả bài học lịch sử ở trường THPT.. - Đề tài đi sâu tìm hiểu nội dung các câu chuyện lịch sử tiêu biểu liên quan đến kiến thức cơ bản của các bài học trong nội dung chương trình lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (chương trình chuẩn), từ đó đề xuất một số biện pháp sử dụng câu chuyện lịch sử để gây hứng thú cho học sinh quá trình học tập bộ môn trong giờ học nội khóa.. - Phạm vi thực nghiệm sư phạm, giới hạn trong giờ học nội khóa, gồm 2 bài lịch sử Việt Nam lớp 12, tại trường THPT Vạn Xuân - Hoài Đức - Hà Nội.. - Đề tài góp phần làm phong phú thêm lý luận dạy học lịch sử về nội dung kiến thức và một số biện pháp sử dụng những câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông.. - cho học sinh trong dạy học lịch sử để rút ra kinh nghiệm và nâng cao trình độ nhận thức của bản thân, đồng thời vận dụng tốt hơn vào thực tiễn giảng dạy sau này.. - Giúp các giáo viên có tài liệu tham khảo để sử dụng những câu chuyện nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT (Chương trình chuẩn).. - Nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu các tài liệu giáo dục học, giáo dục lịch sử, tài liệu lịch sử liên quan đến đề tài và nghiên cứu chương trình, nội dung SGK lịch sử lớp 12 THPT (Chương trình chuẩn).. - Nghiên cứu việc dạy học lịch sử ở trường THPT bằng nhiều hình thức khác nhau như: dự giờ, quan sát, các hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh, trao đổi với giáo viên.. - Điều tra thực tế để đánh giá mức độ, thực trạng việc sử dụng câu chuyện nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử thông qua phiếu điều tra giáo viên, học sinh ở một số trường THPT.. - Chƣơng 1: Vấn đề sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử ở trường Trung học phổ thông. - Chƣơng 2: Một số biện pháp sử dụng câu chuyện để gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam lớp 12 Trung học phổ thông (chương trình chuẩn).. - VẤN ĐỀ SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.. - Đã có nhiều nhà nghiên cứu giáo dục, nghiên cứu lịch sử trên thế giới và trong nước có những công trình nghiên cứu đề cập đến việc sử dụng tài liệu tham khảo nói chung, sử dụng câu chuyện trong quá trình dạy học bộ môn lịch sử nói riêng. - Đặc biệt, nghiên cứu phương pháp dạy học bộ môn, cũng có nhiều hội nghị bàn tới việc đổi mới phương pháp dạy học lịch sử để phát huy tính tích cực học tập của học sinh, nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử. - Bên cạnh đó, còn có nhiều bài viết về chủ đề này được công bố trên các tạp chí: “Nghiên cứu giáo dục”, “Nghiên cứu lịch sử”. - Tài liệu giáo dục lịch sử. - M.N.Sacđacốp trong cuốn “Tư duy học sinh” (1970), đã nói rõ vai trò của biểu tượng lịch sử nói chung, biểu tượng nhân vật nói riêng trong nhận thức lịch sử, đó là khâu trung gian trong hoạt động tư duy.. - Nhà giáo dục Xô Viết N.G.Đairi trong cuốn “Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào” tác giả đã đề cập đến tính đa dạng của kiến thức và cần thiết phải trang bị cho giờ học các phương tiện dạy học, sử dụng tài liệu tham khảo khác để cụ thể hóa kiến thức trong sách giáo khoa nhằm gây hứng thú cho học sinh. - Ngoài ra Đairi còn đề cập đến việc dùng câu chuyện để giải thích bức tranh, các sự kiện, hiện tượng lịch sử.. - A.A.Vagin trong cuốn “Phương pháp dạy học lịch sử ở trường trung học” (1978), Nxb giáo dục Matxcơva (tài liệu dịch), đã nêu ra các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học lịch sử trong đó có phương pháp sử dụng tài liệu lịch sử vào dạy học.. - Đặc biệt trong các giáo trình “Phƣơng pháp dạy học lịch sử” cũng đánh giá cao vai trò của việc sử dụng tài liệu tham khảo trong đó có tài liệu và những câu chuyện lịch sử:. - Giáo trình “Phƣơng pháp giảng dạy lịch sử” tập I, Nxb Giáo dục Hà Nội (1976) của Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị tiếp tục khẳng định ý nghĩa quan trọng của tài liệu lịch sử đối với việc nghiên cứu khoa học cũng như đối với việc dạy học lịch sử ở trường phổ thông và đã đưa ra một số phương pháp sử dụng tài liệu lịch sử.. - Trong cuốn “Phƣơng pháp giảng dạy lịch sử”, Nxb Giáo dục Hà Nội (1992), đã tái bản có sửa chữa, bổ sung vào các năm do Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị chủ biên tiếp tục khẳng định ý nghĩa của việc sử dụng tài liệu tham khảo và chỉ rõ nguyên tắc, phương pháp sử dụng trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông.. - Giáo trình “Phƣơng pháp giảng dạy lịch sử”, Nxb Giáo dục Hà Nội (1998), của Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị đã đề cập đến việc sử dụng tài liệu tham khảo: là một nguồn cung cấp tri thức quan trọng cho học sinh, là một bằng chứng hiển nhiên,. - Tài liệu lịch sử giúp cho học sinh cụ thể hóa kiến thức thu nhận được, tạo một biểu tượng chân thực, rõ ràng, sinh động và làm cho kiến thức của các em được phong phú, sâu sắc hơn.. - Trong cuốn “Phƣơng pháp dạy học lịch sử” của Phan Ngọc Liên (chủ biên), Trịnh Đình Tùng, Nguyễn Thị Côi, tập II, Nxb ĐHSP Hà Nội, (2002) đã đề cập một cách chi tiết hơn vì sao phải sử dụng tài liệu tham khảo, vai trò, ý nghĩa, nguyên tắc và phương pháp sử dụng. - Việc sử dụng tài liệu tham khảo giúp học sinh có cơ sở để nắm vững bản chất các sự kiện, hình thành các khái niệm, hiểu rõ những quy luật, bài học quan trọng của lịch sử, rèn luyện cho học sinh thói quen nghiên cứu khoa học, phát triển tư duy lịch sử.. - Trong đó cuốn: “Đổi mới phƣơng pháp dạy học lịch sử ở trƣờng phổ thông (Một số chuyên đề. - Bài viết của tác giả Phan Ngọc Liên đã đề ra nhiều biện pháp nhằm phát huy tính tích cực của HS trong dạy học lịch sử, trong đó nhấn mạnh: “Bước thứ nhất của công việc giảng dạy lịch sử là làm thế nào khêu gợi được hứng thú của HS đối với việc học tập. - phải hướng dẫn HS ghi nhớ các nhân vật lịch sử. - Trong cuốn “Các con đƣờng biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trƣờng phổ thông” của Nguyễn Thị Côi, Nxb ĐHSP Hà Nội (2006) cho rằng: Một trong những biện pháp để nâng cao hiệu quả bài học là việc trình bày hình ảnh, xúc cảm lịch sử cho HS để tạo nên hình ảnh về con người, sự kiện trong dạy học lịch sử.. - A.A.Vagin (1978), Phương pháp dạy học lịch sử ở trường trung học. - Bộ giáo dục và đào tạo (2006), Chương trình giáo dục lịch sử phổ thông, môn lịch sử. - Nguyễn Thị Côi (2006), Các con đường biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường phổ thông. - Nguyễn Thị Côi (chủ biên) (2008), Theo truyện kể về các nhân vật trong lịch sử Việt Nam. - Công Stăngti nốp (1984), Vai trò của quần chúng nhân dân và cá nhân trong lịch sử , chương IX cuốn “Duy vật lịch sử”. - Nguyễn Anh Dũng (1988), “Nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mĩ qua dạy về các nhân vật lịch sử cho học sinh phổ thông cơ sở”, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục (12).. - Võ Xuân Đàn, Đặng Vân Hồ (1994), “Tạo biểu tượng các anh hùng dân tộc trong dạy học lịch sử”, Tạp chí nghiên cứu giáo dục (6).. - Nguyễn Văn Đằng (2000), “Phương pháp kể chuyện trong dạy học lịch sử ở THCS”, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục (4).. - Đại tƣớng Võ Nguyên Giáp (2000), Điện Biên Phủ- điểm hẹn lịch sử. - Phan Ngọc Liên - Nguyễn Thị Côi (1991), “Những vấn đề trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục (4).. - Phan Ngọc Liên (1994), “Một số vấn đề giáo dục lịch sử hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục (6).. - Phan Ngọc Liên, Trần Văn Trị (1998), Giáo trình phương pháp giảng dạy lịch sử. - Phan Ngọc Liên -Trịnh Đình Tùng (2002), Một số chuyên đề phương pháp dạy học lịch sử. - 2005), Đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông (Một số chuyên đề). - Phan Ngọc Liên (2005), Đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông.. - Phan Ngọc Liên (chủ biên) (2007), Phương pháp dạy học lịch sử tập 1, II. - Phan Ngọc Liên (2008), Từ điển thuật ngữ lịch sử phổ thông. - Phan Ngọc Liên, Sử dụng tài liệu Hồ Chí Minh trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông.. - N.G Đai-Ri (1973), Chuẩn bị giờ học lịch sử như thế nào. - “Những mẫu chuyện lịch sử. - “Những mẩu chuyện lịch sử. - N.A.Êrôphêép (1982), Lịch sử là gì. - Trần Thị Thu Hà (2008), “Sử dụng những mẩu chuyện lịch sử trong dạy học lịch sử Việt Nam từ năm 1954-1975 ở lớp 12 trung học phổ thông nhằm nâng cao hiệu quả bài học”.. - Đỗ Hồng Thái, Sử dụng văn kiện Đảng trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông.. - Trịnh Đình Tùng (2002), “Việc dạy học một số nhân vật lịch sử đầu nhà Nguyễn (1802-1884. - Nguyễn Thị Thơm (2009), “Sử dụng câu chuyện về nhân vật nhằm gây hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử Việt Nam giai đoạn 1945-1954 trường THPH ( Chương trình chuẩn)”