- PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIAO TIẾP TOÁN HỌC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ. - Dạy học phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh. - Thiết kế một số tình huống dạy học khái niệm theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh. - Thiết kế một số tình huống dạy học định lí theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh. - việcdạy học phải hƣớng tới và chú trọng phát triển năng lực cho học sinh.. - Trong dạy học môn Toán, một trong những năng lực của học sinh đƣợc nhiều nƣớc quan tâm là năng lực giao tiếp toán học (Mathematical Communication). - Vấn đề đặt ra: Làm thế nào để phát triển đƣợc năng lực giao tiếp toán học cho học sinh?. - Hiện nay, ở nƣớc ta còn ít công trình nghiên cứu về phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh.. - Chính vì những lý do trên, đề tài đƣợc chọn là: Phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”(Lớp 11).. - giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”.. - Đề xuất đƣợc một số tình huống dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh.. - Tìm hiểu thực trạng dạy và học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”, năng lực giao tiếp toán học của học sinh THPT.. - Thiết kế một số tình huống dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” theo hƣớngphát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh.. - Kết quả điều tra thông qua phiếu hỏi dành cho giáo viên và học sinh THPT khi dạy và học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”.. - Chƣơng 2: Thiết kế một số tình huống dạy học phát triển năng lực giao tiếp toán họccho học sinh. - 1.1.2.2.Các yếu t trong giao tiếp toán học của học sinh. - Từ quan niệm trên, có thể thấy bayếu tố trong giao tiếp toán học của học sinh là:. - Học sinh A: MN ngắn nhất khi MN là đƣờng vuông góc chung của AB và ED’.. - Học sinh B: Đƣờng vuông góc chung của AB và ED’ là đoạn nào?. - Học sinh A: là AA’.. - Học sinh A: ....(lúng túng). - Học sinh B: tại sao?. - Ví dụ trên chứng tỏ mối quan hệ mật thiết giữa các yếu tố trong giao tiếp toán học của học sinh. - Học sinh:. - Giao tiếp bằng cách đọc Học sinh:. - Giao tiếp bằng cách viết Học sinh:. - Ti u chuẩn 1: Tổ chức và củng cố tƣ duy toán học của học sinh thông qua giao tiếp.. - Đó là cơ hội để giáo viên thiết kế các hoạt động học tập giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp toán học. - Dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” sẽ giúp học sinh phát triển đƣợc năng lực giao tiếp toán học. - Vì thế, giáo viên nên tìm tòi, lựa chọn những nội dung phù hợp để thiết kế các tình huống dạy học nhằm phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh.. - Học sinh viết đƣợc kí hiệu. - Học sinh biết vẽ hình minh họa: (Hình 1.3) 1.2. - Gồm có 31 giáo viên Toán và 140 học sinh (thuộc 4 lớp 11) năm học của hai trƣờng (trƣờng THPT An Lão và trƣờng THPT Kiến An, thuộc thành phố Hải Phòng).. - Tìm hiểu về những thuận lợi, khó khăn của giáo viên, học sinh khi dạy và học chủ đề“quan hệ vuông góc trong không gian”.. - Mức độ đổi mới phƣơng pháp dạy học của giáo viêntheo định hƣớng phát triển năng lực học sinh.. - Nhận thức của giáo viên, học sinh về năng lực giao tiếp toán học.. - Tìm hiểu nguyện vọng của học sinh khi học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”.. - i với học sinh. - Điều tra những thuận lợi, khó khăn của giáo viên và học sinh khi dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”. - nhận thức của giáo viên và học sinh về năng lực giao tiếp toán học.. - Với học sinh. - Điều đó chứng tỏ năng lực giao tiếp toán học của học sinh còn hạn chế (khả năng sử dụng ngôn ngữ toán học còn yếu).. - b) Nhận thức của giáo viên và học sinh về năng lực giao tiếp toán học và đổi mới phƣơng pháp dạy học với chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”. - Điều này chứng tỏ nhiều giáo viên vẫn còn mơ hồ, chƣa thực sự hiểu rõ về năng lực giao tiếp toán học của học sinh.. - Nhƣ vậy, khi dạy học chủ đề này, giáo viên chƣa chú trọng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh.. - học sinh yếu, lƣời. - Có 75% học sinh đều mong muốn giờ học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” đƣợc thảo luận, không khí học tập sôi nổi, thoải mái.. - Việc dạy học các khái niệm trong chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” phải dần dần làm cho học sinh đạt đƣợc các yêu cầu sau:. - Thiết kế một số tình huống dạy học khái niệm theo hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh. - Giúp học sinh nắm đƣợc:. - Hình thức tổ chức: Hợp tác giữa giáo viên và học sinh(học tập có sự trao đổi cả lớp).. - Học sinh: Lấy góc nhọn ạ.. - Học sinh: Ta đƣợc góc 90 độ ạ.. - Học sinh: Ta lấy góc 0 độ ạ.. - Học sinh:….. - Học sinh:…. - Từ đó, học sinh hiểu rõhơn định nghĩa và biết cách xác định góc giữa hai đƣờng thẳng trong không gian. - toán 1 là tình huống học sinh trao đổi các cách giải (có thể nêu 2 cách tính và từ đó học sinh đƣợc hiểu rõ độ lớn của góc giữa hai đƣờng thẳng không phụ thuộc vào vị trí chọn điểm để xác định). - Học sinh: Đọc bài trƣớc ở nhà.. - Việc giáo viên cho học sinh vẽ hình, ghi kí hiệu, diễn đạt bằng lời một khái niệm sẽ giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp toán học (biết sử dụng ngôn ngữ toán học chính xác).. - Học sinh nắm đƣợc khái niệm và sự tồn tại đƣờng vuông góc chung của hai đƣờng thẳng chéo nhau. - Giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp, có tinh thần hợp tác.. - Thiết kế một số tình huống dạy học định lí theo hướng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh. - Giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp toán học.. - b) Chuẩn bị:Học sinh đã học khái niệm đƣờng thẳng vuông góc với đƣờng thẳng, đƣờng thẳng vuông góc với mặt phẳng.. - Hoạt động này nhằm củng cố cho định lý về điều kiện đƣờng thẳng vuông góc với mặt phẳng, đồng thời tạo tình huống giúp học sinh cùng nhau. - Học sinh trao đổi và đề xuất ý kiến:. - Thông qua các câu hỏi gợi mở trong tình huống trên, giáo viên gợi cho học sinh biết cách áp dụng quy trình xác định đƣờng vuông góc chung của hai đƣờng thẳng chéo nhau trong không gian.. - Giáo vi n có thể phát vấn để học sinh thảo lu n:. - Học sinh có thể nhầm lẫn áp dụng kẻ AH vuông góc với BC. - Tiếp tục ví dụ 3 là tình huống tạo cơ hội cho học sinh thảo luận vì:. - Lớp Số học sinh yếu. - Số học sinh trung bình Số học sinh khá, giỏi. - Chuẩn bị của học sinh:. - Học sinh trả lời.. - Nêu các câu hỏi cho học sinh thảo luận và thống nhất quan niệm.. - Từ đó, giáo viên cho học sinh phát biểu định nghĩa.. - Học sinh phát hiện và nêu đƣợc định nghĩa.. - Học sinh phát biểu định lí 1. - Phát vấn học sinh phƣơng pháp chứng minh đƣờng thẳng vuông góc với mặt phẳng. - Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Giáo viên tổ chức cho học sinh. - Giáo viên nêu ví dụ 1 cho học sinh thảo luận.. - Thầy (Cô) cho biết những ƣu điểm và những thách thức đặt ra khi dạy học phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh?.. - Các câu hỏi đối với học sinh nhƣ sau:. - Đối với học sinh, đa số học sinh cho rằng:. - Vai trò của học sinh trong tiết học đƣợc đề cao.. - Với cách học đó học sinh sẽ phát triển đƣợc năng lực giao tiếp toán học.. - Tần số (số lƣợng học sinh đạt điểm. - Kết quả TNSP cho thấy: Việc dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học giúp học sinh hiểu bài sâu hơn, kĩ năng làm bài tốt hơn và học sinh hứng thú hơn, đƣợc giao tiếp tốt hơn. - Đề tài: “Phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” (lớp 11)” đã thu đƣợc một số kết quả sau:. - Kết quả điều tra thực trạng dạy và học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” ở một số trƣờng THPT thuộc thành phố Hải Phòng cho thấy việc dạy học theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh còn nhiều hạn chế và chƣa đƣợc nhiều giáo viên Toán quan tâm.. - Thiết kế đƣợc một số tình huống dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” theo hƣớng phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh và hai giáo án cụ thể.. - Thực nghiệm sƣ phạm bƣớc đầu cho thấy việc phát triển năng lực giao tiếp toán học cho học sinh trong dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” (lớp 11) là có kết quả tốt, đề tài có tính khả thi. - (Tìm hiểu tình hình học t p của học sinh đ i với chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”) PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN HỌC SINH. - Giảng kỹ l thuyết, g i học sinh làm bài t p.. - Kết quả điều tra tình hình học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian” của học sinh. - Học sinh thụ động.. - Câu 2: Thầy (cô) có thích đổi mới dạy học theo định h ớng phát triển năng lực học sinh không?. - Câu 3: Thầy (cô) có biết về năng lực giao tiếp toán học của học sinh không?. - Câu 4: Theo thầy (cô), khi dạy học chủ đề “Quan hệ vuông góc trong không gian”có thể thiết kế tình hu ng cho học sinh trao đổi, thảo lu n và trình bày t ởng đ c không?