- ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CÓ TRÌNH ĐỘ CAO ĐÁP ỨNG NHU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH THỜI. - Nguồn nhân lực luôn luôn là một trong những vấn đề cốt lõi của sự nghiệp phát triển kinh tế ở mỗi quốc gia, nguyên lý này đã được chứng minh một cách rõ ràng qua mô hình tăng trưởng kinh tế của Singapore, Đài Loan, Nhật Bản, Mỹ và một số quốc gia khác. - Trong thời kỳ hiện đại, vai trò nguồn nhân lực có trình độ cao ngày càng được coi trọng và là một trong những yếu tố có vai trò to lớn đối với nền kinh tế tri thức.. - Nguồn nhân lực trí tuệ cao không phải một sớm một chiều mà có được. - Bởi vì, đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao là quá trình tạo ra sự biến đổi cả về chất lẫn về lượng, đào tạo nguồn nhân lực phải được tiến hành đồng thời trên cả ba mặt: Đào tạo nhân cách, phát triển sinh thế, đồng thời tạo ra môi trường xã hội thuận lợi cho nguồn nhân lực phát triển. - Ở Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng, đào tạo nguồn nhân lực có trính độ cao thời kỳ hậu hội nhập kinh tế là vấn đề hết sức cần thiết và cấp bách, nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu nguồn nhân lực cho sự nghiệp Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước trước mắt cũng như trong tương lai xa.. - Từ khóa: Nguồn nhân lực trình độ cao, hiện đại hóa, hội nhập. - Đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao tại TP.HCM, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn. - TP.HCM nằm trong vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam, là trung tâm kinh tế lớn của cả nước vừa hội tụ các điều kiện về giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường hàng không, có sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, có hệ thống thông tin liên lạc hiện đại, vừa là đầu mối giao thông kinh tế lớn nối liền với các địa phương trong nước và Quốc tế, là địa bàn hoạt động kinh tế năng động nhất. - TP.HCM tập trung một khối lượng lớn các định chế tài chính trung gian lớn mạnh. - Bên cạnh sự tập trung của các định chế tài chính, TP.HCM còn là nơi tập trung rất nhiều các Hội sở của các định chế phi tài chính, các trung tâm thương mại lớn, dịch vụ lớn như: Trung tâm thương mại Vincom, Thương xá Tax, Trung tâm thương mại dịch vụ Bếnh Thành, hệ thống nhà hàng, hệ thống siêu thị, nhiều cao ốc văn phòng cho thuê, có nhiều tập đoàn Quốc tế đang hoạt động: SemiLed – Vietnam, Dolsft, Hytek, Service, Intel, Allied Electronics, Sonion, Jabil, Nidec Sankyo, Nidec Vietnam, BeesNext, DGS,.... - Đặc biệt, TP.HCM còn tập trung một số lượng lớn các Khu Công nghiệp, Khu chế xuất và Khu Công nghệ cao đang hoạt động.. - Theo số liệu năm 2018 của Ban quản lý Khu chế xuất và Công nghiệp TP.HCM (HEPZA): Tổng số lao động làm việc tại 13 Khu công nghiệp và Khu chế xuất (không kể Khu Công nghệ cao) là 255.263 người, chủ yếu là lao động trẻ có độ tuổi trung bình từ 18 đến 2, lao động nữ là 163.844 người, chiếm tỷ lệ 65%, lao động nhập cư chiếm 60%. - Nhu cầu tuyển dụng thêm của các doanh nghiệp đã tuyển được khoảng 34.000 người. - Để đáp ứng nhu cầu lao động đã qua đào tạo, Hepza chủ yếu quan hệ, phối hợp với các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và trường dạy nghề trên địa bàn Thành phố, kể cả các tỉnh lân cận. - Mặt khác, do mật độ tập trung các định chế tài chính trung gian, phi ngân hàng, cao ốc văn phòng, các doanh nghiệp trong và ngoài nước, các tập đoàn kinh tế lớn,...Điều này khẳng định vai trò Trung tâm Giáo dục – Đào tạo với chất lượng cao để đáp ứng nguồn nhân lực cho TP.HCM là rất lớn và đa dạng. - Hiện nay, TP.HCM có 108 trường đào tạo nguồn nhân lực , với hơn 1 triệu sinh viên, trong đó: 51 trường Đại học, 23 trường Cao đẳng và 34 trường Trung cấp chuyên nghiệp (Bảng 2,3 và 4).. - Ngoài ra, còn các trung tâm dạy nghề cũng đào tạo bình quân 320.000 học viên/mỗi năm. - Tuy nhiên, cũng chưa đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ cao trong nhiều lĩnh vực.. - TP.HCM hiện tại, có đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật vừa đông về số lượng, lại vừa được đào tạo rất đa dạng từ các nguồn khác nhau, có đủ trình độ để tiếp thu khoa học kỹ thuật tiên tiến của thế giới. - Mặc dù vậy, hiện nay, TP.HCM vẫn cần có nhu cầu hàng trăm nghìn lao động có trình độ tay nghề và chuyên môn cao, đáp ứng quá trình sản xuất, kinh doanh. - Trong những năm qua, ở TP.HCM, số lượng người học và tốt nghiệp Cao đẳng, Đại học, Cao đẳng khá đông, song chất lượng phải nói một cách thẳng thắn rằng, một phần trong đó vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của các nhà tuyển dụng, trong đó hạn chế lớn nhất là khả năng thích ứng với công nghệ kinh doanh mới và hiện đại, năng lực về ngoại ngữ còn hạn chế. - Trong khi đó, cơ sở vật chất, kỹ thuật, trang thiết bị còn lạc hậu, đội ngũ giảng viên thiếu và năng lực chuyên môn chưa thật sự cao, chưa có giáo trình chuẩn mới cũng như hệ thống kiểm định và đánh giá chất lượng đào tạo. - Ngành nghề đào tạo chủ yếu tập trung vào một số lĩnh vực là: Kinh tế, Tài chính – Ngân hàng, Quản trị kinh doanh, Sửa chữa thiết bị điện, Điện tử dân dụng. - Theo Cục thống kê TP.HCM, năm 2010, lao động trên địa bàn Thành phố đạt tỷ lệ 47% số lao động đang làm việc được đào tạo, nhưng nếu so với tính chất của các nghành kinh tế đang có yêu cầu phát triển thì tỷ lệ trên được cho là còn rất thấp. - Hoạt động dạy nghề chưa bắt kịp nhu cầu thị trường lao động. - Thị trường lao động lại đang rất khan hiếm đội ngũ Giám đốc điều hành, Giám đốc tài chính, Quản trị, Chuyên gia. - Điều này, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình chuyển dịch cơ cấu và phát triển kinh tế của Thành phố trong những năm qua và sẽ tiếp tục gây ra ảnh hưởng không tốt trong thời gian tới, đặc biệt khi TP.HCM tham gia sâu vào quá trình nhập kinh tế thế giới. - Thực tế, những năm gần đây tình trạng nhiều sinh viên đại học đúng chuyên môn đã được đào tạo và chưa đáp ứng được trình độ chuyên môn cần thiết của các nhà tuyển dụng.. - Đó là những hạn chế cố hữu của nguồn nhân lực ở TP.HCM hiện nay. - Một số giải pháp thực hiện việc đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao tại TP.HCM. - Theo Quyết định số 22/2011/QĐ-UBND ban hành ngày 14/5/2011 của Ủy ban nhân dân TP.HCM về Chương trình nâng cao chất lượng nguồn “Xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập kinh tế Quốc tế và công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - trong đó, tập trung nguồn nhân lực cho ngành có hàm lượng công nghệ, giá trị gia tăng cao, bảo đảm nhu cầu chất lượng cao cho 9 ngành dịch vụ, 4 ngành công nghiệp trọng yếu và xuất khẩu lao động”. - Để thực hiện tốt mục tiêu trên đây, trong giai đoạn Ủy ban nhân dân TP.HCM cũng đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho 6 chương trình đào tạo nguồn nhân lực.. - Đó là: Chương trình nâng cao chất lượng giáo dục đại học, cao đẳng. - Chương trình nâng cao chất lượng đào tạo nghề. - Chương trình đào tạo đội ngũ doanh nhân. - Chương trình nâng cao chất lượng, phát hiện bồi dưỡng năng khiếu, nhân tài lĩnh vực văn hóa. - Chương trình đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực y tế và Chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hệ thống chính trị.. - Theo kế hoạch dự báo, đến năm 2020, TP.HCM sẽ có tổng cộng 22 Khu công nghiệp và Khu chế xuất tập trung với tổng diện tích 5,918 ha, dự kiến giai đoạn cần khoảng từ chỗ làm/năm, tăng khoảng 3-3,5% mỗi năm.. - Các ngành nghề chiếm đến 80% nhu cầu nhân lực của TP.HCM vẫn là những ngành rất quen thuộc gồm du lịch, nhà hàng – khách sạn, luật, kiểm toán, bảo hiểm, nhân sự, giáo dục – đào tạo, bán hàng, marketing, dầu khí, công nghệ thông tin, điện tử - vĩnh thông. - Từ những mục tiêu trên, chúng ta có thể khẳng định rằng :”Giáo dục và đào tạo là chiếc “chìa khóa” mở cửa cho việc tiếp cận kinh tế tri thức, cho sự hội nhập và phát triển, giáo dục phải luôn luôn được coi là quốc sách hàng đầu”. - Vì vậy, để đáp ứng nguồn nhân lực có trình độ cao cho TP.HCM cần có các giải pháp cụ thể sau đây. - Thứ nhất, các cơ quan chức năng thực hiện việc tái cấu trúc nền kinh tế gắn liền với tái cấu trúc nguồn nhân lực cho phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM. - Đặc biệt, chú trọng công tác định hướng đào tạo các trường dạy nghề gắn liền với chuẩn đầu ra chung của từng ngành nghề theo nhu cầu xã hội. - Thứ hai, cần thiết xây dựng chiến lược hợp tác Quốc tế và đào tạo nhân lực khoa học có trình độ cao. - Nhận thức được vao trò quan trọng của hợp tác Quốc tế, đẩy nhanh hội nhập trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực, trên cơ sở so sánh những mặt mạnh, mặt yếu về tiềm lực khoa học của TP.HCM với các đối tác nước ngoài để đề ra các chương trình hợp tác về đào tạo. - Tập trung đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, có chuyên môn và trình độ quản lý phục vụ cho các doanh nghiệp. - Trước mắt, chú trọng đào tạo ngắn hạn với tạo nguồn phát triền lâu dài, cân đối phát triển Giáo dục – Đào tạo với tăng cường dạy nghề.. - Thứ ba, tập trung tuyên truyền những học sinh thi rớt đại học cao đẳng nên mạnh dạn thi vào các trường nghề để có thể tích lũy kiến thức cần thiết trước khi bước chân vào các nhà máy, xí nghiệp là phải có chuyên môn của một người thợ lành nghề.. - Các doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị đào tạo, xây dựng chương trình đào tạo cụ thể theo yêu cầu của doanh nghiệp, không đào tạo lý thuyết suông mà phải đào tạo đi đôi thực hành. - Tùy theo trình độ của người lao động và nhu cầu về lao động của doanh nghiệp mà triển khai nhiều hình thức đào tạo phù hợp. - Các Trường Đại học, Cao đẳng và Trung cấp chuyên nghiệp cần xác định dạy cái mà xã hội cần chứ không phải dạy cái mình có, nhằm tạo ra đội ngũ đủ trình độ vận hành máy móc thiết bị, dây chuyền sản xuất tiên tiến. - Thường xuyên đổi mới phương pháp giảng dạy, nghĩa là không dạy theo kiểu tổng quát chung chung mà phải đi sâu vào từng khía cạnh, từng lĩnh vực cụ thể để tránh tình trạng đào tạo xa rời thực tế. - hy vọng nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho TP.HCM hiện tại cũng như tương lai.. - Thứ tư, tuyển chọn lao động Việt Nam gửi sang các công ty mẹ nước ngoài để học tập kinh nghiệm, bồi dưỡng nâng cao trình độ về chuyên môn, quản lý, điều hành nhằm thay thế dần các Nhà quản lý, Chuyên gia nước ngoài. - Thứ năm, kích thích người lao động chủ động tham gia vào quá trình đào tạo:. - Mở rộng đào tạo là biện pháp quan trọng và là con đường cơ bản để nâng cao tố chất cho người lao động. - Việc người lao động chủ động tham gia đào tạo có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đào tạo sẽ hình thành tính chủ động và tự giác trong việc tham gia đào tạo. - Từ đó, tác động trực tiếp đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, mở rộng tri thức, khả năng sáng tạo, phát minh, óc tưởng tượng và các kỷ năng thực hành nghề nghiệp của từng thành viên. - Thứ sáu, có chế độ đãi ngộ đặc biệt để phát triển đội ngũ giảng viên nhằm khuyến khích họ tham gia tích cực vào sự nghiệp giáo dục đào tạo nhân tài. - Nguyễn Thị Cành (2015), Phát triển kinh tế và biến đổi nguồn nhân lực, NXB Lao Động. - Phạm Minh Hạc (2017), Nghiên cứu con người và nguồn nhân lực đi vào công nghiệp hóa hiện đại hóa, NXB Chính Trị Quốc Gia.. - Trần Mai Ước (6-2015), Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công nghiệp hóa hiện đại hóa, Tạp chí Trường ĐH Kinh Tế Tp
Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn hoặc xem
Tóm tắt