Dạy học trực tuyến cho sinh viên: Nghiên cứu trường hợp sinh viên trường Đại học Bách Khoa Hà Nội

- DẠY HỌC TRỰC TUYẾN CHO SINH VIÊN: NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI.
- Ở Việt Nam, dạy học trực tuyến mới chỉ bắt đầu phát triển một số năm gần đây, đồng thời với việc kết nối Internet băng thông rộng được triển khai mạnh mẽ tới tất cả các trường học.
- Tuy nhiên, dạy học trực tuyến ở các trường đại học ở Việt Nam trước đại dịch Covid-19 còn diễn ra ở quy mô nhỏ, mang tính chất thử nghiệm.
- Mặc dù đã bắt đầu có những quy định có tính pháp lí về dạy học trực tuyến nhưng xung quanh việc triển khai dạy học trực tuyến trong các trường đại học ở Việt Nam hiện nay còn nhiều ý kiến: Có nên học trực tuyến toàn phần đối với một môn học hay không?.
- Hiện nay, tỉ lệ các học phần giảng dạy trực tuyến nên chiếm bao nhiêu phần trăm trong một chương trình đào tạo, hay trong một học phần?.
- Làm thế nào để quản lí tốt các lớp học trực tuyến?.
- Khái niệm học trực tuyến.
- E-mail, thảo luận trực tuyến (chat), diễn đàn (forum), hội thảo video,… (Atkins, 2016)..
- Đào tạo trực tuyến (Online Learning/Training) là hình thức đào tạo có sử dụng kết nối mạng để thực hiện việc học, chẳng hạn như lấy tài liệu học, giao tiếp giữa người học với nhau và với giáo viên,… thông qua các công cụ kết nối như: máy tính, các thiết bị di động,….
- Ưu điểm và hạn chế của dạy học trực tuyến 2.2.1.
- Bên cạnh những ưu điểm nổi bật như trên, học trực tuyến còn có một số hạn chế cần phải khắc phục như:.
- Đối với nội dung học tập: Trong nhiều trường hợp, không thể đưa ra các nội dung quá trừu tượng, quá phức tạp, đặc biệt là nội dung liên quan tới thí nghiệm, thực hành mà nền tảng học trực tuyến không thể hiện được hay thể hiện kém hiệu quả.
- Hệ thống học trực tuyến cũng không thể thay thế được các hoạt động liên quan tới việc rèn luyện và hình thành kĩ năng, đặc biệt là kĩ năng thao tác và vận động..
- Mặt khác, do học trực tuyến được tổ chức cho đông đảo học viên tham gia, có thể thuộc nhiều vùng quốc gia, khu vực trên thế giới nên mỗi học viên có thể gặp khó khăn về các vấn đề yếu tố tâm lí, văn hóa..
- Học trực tuyến không phù hợp với các thành phần học viên lớn tuổi, không thành thạo các thiết bị điện tử hiện đại (điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy vi tính.
- Đối với GV: GV phải mất nhiều thời gian và công sức để soạn bài giảng, tài liệu giảng dạy, tham khảo cho phù hợp với phương pháp học tập trực tuyến.
- Một số GV không quen với việc sử dụng các nền tảng học trực tuyến nên làm tăng khối lượng công việc cũng như áp lực cho chính mình..
- Nguồn lực đầu tư cho học trực tuyến không hề nhỏ.
- Kinh nghiệm cho thấy, nhiều tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới đã thất bại khi đầu tư cho học trực tuyến.
- Hệ thống học trực tuyến cũng không thể thay thế được các hoạt động liên quan tới việc rèn luyện và hình thành kĩ năng, đặc biệt là kĩ năng thao tác và vận động.
- Môi trường của học trực tuyến không kích thích được sự chủ động và sáng tạo của học viên.
- Học trực tuyến qua mạng làm giảm khả năng truyền đạt với lòng say mê nhiệt huyết của giáo viên đến học viên.
- Hạ tầng công nghệ thông tin (nền tảng học trực tuyến, mạng Internet, băng thông, chi phí.
- Học trực tuyến làm nảy sinh các vấn đề liên quan đến an ninh mạng cũng như các vấn đề về sở hữu trí tuệ.
- Nhược điểm quan trọng của hình thức học trực tuyến đó chính là sự tương tác của học viên với giáo viên một cách trực tiếp..
- Tuy một số trang web khóa học trực tuyến có cung cấp tính năng trao đổi trực tiếp giữa giáo viên và học viên thông qua các phần mềm trò chuyện trực tuyến nhưng cũng không đầy đủ và sinh động bằng việc trao đổi như hình thức đào tạo truyền thống..
- Như vậy, học trực tuyến có nhiều ưu điểm hơn so với phương pháp dạy học truyền thống, tạo ra được một môi trường rất tốt phục vụ cho phương pháp dạy học tương tác, cá nhân hóa người học.
- Tuy vậy, học trực tuyến cũng còn nhiều hạn chế cần khắc phục khi sử dụng..
- Thực trạng dạy và học trực tuyến ở Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
- Để đánh giá thực trạng học tập trực tuyến của SV Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, chúng tôi sử dụng kết quả khảo sát được thực hiện bằng bảng hỏi đối với 522 SV Trường Đại học Bách khoa Hà Nội của các niên khóa khác nhau trong thời gian tháng 4-5/2020, khi đại dịch Covid-19 đang diễn ra..
- Tổng quan về tình hình dạy và học trực tuyến ở Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
- Nhận định được ưu điểm vượt trội và xu thế tương lai của học trực tuyến nên ngay từ năm 2015, Nhà trường đã bắt tay ngay vào việc xây dựng, thực nghiệm, triển khai hình thức học trực tuyến cho SV.
- Những bước đi đầu tiên là đẩy mạnh mô hình Blended Learning với sự kết hợp của hai hình thức học tập trực tuyến và học tập truyền thống.
- với những kiến thức khó hiểu, SV có thể xem lại nhiều lần bài giảng được lưu lại trên hệ thống từ bất cứ đâu, vào bất kể thời gian nào với thiết bị học tập trực tuyến của mình.
- Bởi vậy, với câu hỏi “Nền tảng học trực tuyến SV đã sử dụng tại Trường trước khi đại dịch Covid-19 xuất hiện ở Việt Nam” cho kết quả: 27% SV đã từng sử dụng hình thức học tập trên nền tảng LMS (Blended Learning), 15%.
- đã từng học trực tuyến thời gian thực (trên nền tảng Zoom, Sky, Microsoft Teams.
- 54% chưa từng sử dụng hình thức học trực tuyến, 4% sử dụng hình thức khác.
- Như vậy, trước khi đại dịch xảy ra, tỉ lệ SV Trường Đại học Bách khoa Hà nội đã sử dụng hình thức học trực tuyến còn thấp.
- Do yêu cầu bắt buộc trong tình hình đại dịch, 100% các lớp học được chuyển đổi hình thức dạy học sang trực tuyến toàn phần sử dụng nền tảng Microsoft Teams đã được Nhà trường mua bản quyền từ 2016.
- Khi được hỏi: “Sau đại dịch Covid-19, nền tảng học trực tuyến SV thích sử dụng nếu Nhà trường tiếp tục tổ chức học trực tuyến là gì?” 89% SV có câu trả lời là Microsoft Teams, chỉ có 4% thích sử dụng LMS, 7% thích sử dụng Zoom.
- Tỉ lệ này phần nào có thể do thói quen nhưng rõ ràng có phản ánh tính hiệu quả của Microsoft Teams trong giảng dạy trực tuyến.
- So với các nền tảng học tập trực tuyến khác, Microsoft Teams vượt trội bởi khả năng tích hợp với các ứng dụng Office như:.
- Tỉ lệ này phản ánh một thực tế về cơ sở hạ tầng để đảm bảo cho giảng dạy trực tuyến còn phải cải thiện đáng kể mới đáp ứng được chất lượng dạy học trực tuyến..
- Như vậy, tỉ lệ SV sử dụng điện thoại thông minh có cấu hình thấp và gặp khó khăn không có thiết bị cho việc học trực tuyến còn cao..
- Ngoài chất lượng đường truyền Internet, các thiết bị sử dụng để học trực tuyến cũng ảnh hưởng đến chất lượng học tập của SV, bởi vậy, để đảm bảo chất lượng dạy học trực tuyến thì việc đảm bảo cho SV có đầy đủ thiết bị phục vụ cho việc học trực tuyến cũng là một yêu cầu đặt ra..
- Về tính dễ sử dụng của nền tảng học trực tuyến, kết quả khảo sát cho thấy, 58% SV đồng ý và rất đồng ý rằng nền tảng học trực tuyến là dễ sử dụng, 23% trung lập, 19% không đồng ý và rất không đồng ý.
- Đây là lần đầu tiên 100% SV Việt nam nói chung, 100% SV Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nói riêng học tập theo hình thức trực tuyến nên việc vẫn còn 19% ý kiến không đồng ý và rất không đồng ý, 23% có ý kiến trung lập về tính dễ sử dụng của nền tảng học trực tuyến là không tránh khỏi.
- Bởi vậy, với câu hỏi “Học cách thao tác trên nền tảng học trực tuyến có dễ dàng hay không” cho kết quả: 62% SV cho rằng học cách thao tác trên nền tảng học trực tuyến là dễ dàng, 24% có ý kiến trung lập, chỉ có 14% không đồng ý và rất không đồng ý.
- Hay với câu hỏi: “Cần sự hỗ trợ của kĩ thuật viên mới có thể sử dụng được nền tảng học trực tuyến” thì 55% SV đồng ý và rất đồng ý, 31% trung lập, 14% không đồng ý và rất không đồng ý..
- Hiệu quả của dạy học trực tuyến ở Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
- Thực ra, kết quả này không thể đánh giá được hình thức dạy học trực tuyến nói chung có hiệu quả hay không bởi có nhiều hình thức dạy học trực tuyến, có thể hiệu quả với hình thức này nhưng không hiệu quả với hình thức khác.
- Hơn nữa, có nhiều yếu tố tác động đến hiệu quả của dạy học trực tuyến như: kĩ năng dạy học trực tuyến của GV, chất lượng đường truyền Internet, chất lượng thiết bị sử dụng cho dạy và học trực tuyến, cho đến kĩ năng học tập trực tuyến của SV.
- Tuy nhiên, kết quả đó lại phản ánh phần nào hiệu quả của hình thức dạy học 100% trực tuyến đang sử dụng phổ biến hiện nay bởi đối với câu hỏi: “Học trực tuyến có nâng cao hiệu suất giảng dạy và học tập hay không” thì 30%.
- Hay đối với câu hỏi: “Tương tác giữa người học với GV và bạn học trên nền tảng học trực tuyến là rõ ràng và dễ hiểu” thì 42% SV có ý kiến trung lập, 34% không đồng ý và rất không đồng ý, chỉ có 24% đồng ý và rất đồng ý.
- và câu hỏi: “Học trực tuyến cho phép nhanh chóng nhận được phản hồi và nhận xét từ GV và bạn học” cho kết quả 30% SV có ý kiến trung lập, 17% không đồng ý và 18% rất không đồng ý, chỉ có 21% đồng ý và 14% rất đồng ý.
- Kết quả này có thể do nền tảng học trực tuyến đang được sử dụng chưa phù hợp hoặc do kĩ năng của GV, SV trong dạy học trực tuyến chưa tốt,….
- Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của dạy học trực tuyến.
- 1 Học trực tuyến vì đây là phương thức học tập.
- sử dụng học trực tuyến .
- dụng học trực tuyến .
- quyết các trục trặc khi học trực tuyến .
- 5 Học trực tuyến phức tạp một cách không cần.
- 6 Các nền tảng học trực tuyến được tích hợp rất.
- dụng nền tảng học trực tuyến .
- Kết quả ở bảng 1 cũng phù hợp với nhận định: hiệu quả của học trực tuyến phụ thuộc rất nhiều vào các nguồn lực về hạ tầng kĩ thuật cho dạy học trực tuyến, đặc biệt trong giai đoạn đầu phải luôn có sự hỗ trợ để giải quyết những vấn đề xảy ra trong quá trình dạy học, kĩ năng dạy - học trực tuyến của GV và SV..
- Để đánh giá hiệu quả của học trực tuyến, có thể dựa trên kết quả khảo sát với nhóm câu hỏi về thái độ của SV đối với học trực tuyến:.
- Thái độ của SV đối với học trực tuyến.
- học trực tuyến để học tập .
- 2 Việc học trực tuyến thường xuyên thật là tuyệt Việc học trực tuyến vừa tốt cho bản thân vừa.
- 4 Học trực tuyến là một trải nghiệm dễ chịu .
- 5 Học trực tuyến vì đây là phương thức học tập.
- Tác động của học trực tuyến lên kết quả học tập.
- 1 Học trực tuyến giúp bản thân tiến bộ trong học.
- 2 Học trực tuyến giúp nâng cao hiệu suất học tập .
- 53 3 Học trực tuyến giúp việc học tập dễ đạt hiệu.
- 4 Học trực tuyến giúp tiết kiệm được nhiều thời.
- gian và công sức trong việc triển khai học tập Kết quả này cũng cho thấy SV chưa đánh giá cao hiệu quả của dạy học trực tuyến.
- Thực ra, kết quả này là phù hợp với hình thức triển khai dạy học trực tuyến 100% online hiện nay, SV bắt buộc phải nghe giảng như học trực tiếp, thậm chí không có bài giảng của GV để nghe lại thì chắc chắn không thể hiệu quả như được ngồi nghe giảng trực tiếp trên lớp.
- Kết quả này cũng phù hợp với kết quả của nhóm câu hỏi về dự định học trực tuyến của SV ở bảng 4..
- Dự định học trực tuyến của SV.
- 1 Muốn sử dụng học trực tuyến thường xuyên hơn .
- 2 Có kế hoạch sẽ tiếp tục học trực tuyến trong.
- 3 Khuyến nghị bạn bè tham gia học trực tuyến .
- Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến hiện nay 2.4.1.
- Dạy học trực tuyến thường có hai phần, học theo thời gian thực và không theo thời gian thực, trong đó học không theo thời gian thực mới là phần chính của học trực tuyến.
- Thực hiện tổ chức đánh giá chất lượng dạy học trực tuyến của GV và kết quả học tập của SV..
- Luôn có bộ phận hỗ trợ cho những GV và SV trong dạy học trực tuyến..
- Tổ chức bồi dưỡng, huấn luyện kĩ năng dạy học trực tuyến cho đội ngũ GV để họ có thể sử dụng thành thạo nền tảng phần mềm được nhà trường sử dụng trong dạy học trực tuyến, để “dạy học trực tuyến trở thành nghề chứ không phải cứ đơn giản biết công nghệ là dạy được”..
- Sử dụng hình thức dạy trực tuyến phù hợp với từng học phần, từng nội dung.
- Nội dung nào phù hợp với dạy học trực tuyến thì thực hiện dạy học trực tuyến để phát huy hiệu quả như: giảm áp lực về cơ sở vật chất (không cần phải có bàn ghế, trường lớp).
- tri thức được lan tỏa dễ dàng,… Tuy nhiên, nội dung nào không phù hợp thì vẫn dạy học trực tiếp trên lớp hay kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp..
- Sử dụng hình thức dạy trực tuyến phù hợp với nguyện vọng của SV.
- GV phải chủ động tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng phương pháp sư phạm dạy trực tuyến để dạy học trực tuyến trở thành nghề..
- Vì vậy, ngoài việc thiết kế tích hợp những minh họa cho bài giảng, GV cũng cần đổi mới trong phương pháp giảng dạy để đạt hiệu quả cao nhất trong học trực tuyến..
- Cần nâng cao ý thức học tập của SV vì đối với hình thức học trực tuyến thì tinh thần ham học hỏi, phát huy tính sáng tạo, luôn chủ động trong học tập, ý thức tự giác, trách nhiệm trong học tập của mỗi cá nhân SV là rất quan trọng, giúp các em có thể vượt qua những cám dỗ khi đứng trước một thiết bị điện tử hiện đại, có kết nối Internet..
- Nâng cao thêm kiến thức thông qua những tài liệu của thư viện trực tuyến, các khoá học trực tuyến miễn phí trên Internet, giúp SV giảm chi phí học tập..
- Dạy học trực tuyến (hay chuyển đổi số) trong giáo dục là một xu thế tất yếu.
- Theo đó, dạy học trực tuyến sẽ là một phần của hoạt động dạy học, không phải là biện pháp tình thế chỉ được áp dụng trong thời gian dịch bệnh như giai đoạn vừa qua.
- Tuy nhiên, để dạy học trực tuyến thực sự hiệu quả, cần có những biện pháp đồng bộ từ phía nhà trường, đặc biệt là đội ngũ GV và cả SV.
- Học tập trực tuyến của sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội hiện nay - thực trạng và giải pháp

Xem thử không khả dụng, vui lòng xem tại trang nguồn
hoặc xem Tóm tắt