- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC. - DẠY HỌC CHỦ ĐỀ DÃY SỐ Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG THEO QUAN ĐIỂM KIẾN TẠO. - Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN TOÁN. - HÀ NỘI – 2015. - Luận văn tốt nghiệp cao học được hoàn thành tại Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội. - Nguyễn Hữu Châu đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt, giúp đỡ tác giả với những chỉ dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài "Dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo".. - Qua đây tác giả cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các quý thầy cô giáo là giảng viên đã dạy học tại lớp cao học toán K9 trong hai năm học vừa qua, mỗi bài dạy của thầy cô đều là những bài học quý báu cho tác giả thực hiện đề tài này.. - DH: Dạy học PA: Phương án. - PPDH: Phương pháp dạy học THPT: Trung học Phổ thông THCS: Trung học Cơ sở SGK: Sách giáo khoa. - Mục đích nghiên cứu. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu. - Phạm vi nghiên cứu. - Phƣơng pháp nghiên cứu. - NGHIÊN CỨU LÝ LUẬN. - Lịch sử vấn đề nghiên cứu. - Một số vấn đề cơ bản của thuyết kiến tạo. - Tư tưởng của thuyết kiến tạo. - Một số quan điểm về dạy học kiến tạo- Error! Bookmark not defined.. - Phân loại kiến tạo trong dạy học. - Một số đặc điểm cơ bản của việc học tập theo lý thuyết kiến tạo Error!. - Dạy học môn toán theo quan điểm kiến tạoError! Bookmark not defined.. - NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN. - Dạy học chủ đề dãy số ở trƣờng phổ thông. - Dãy số. - Chủ đề dãy số trong chương trình toán THPTError! Bookmark not defined.. - Khảo sát thực tiễn dạy học chủ đề dãy số ở trƣờng THPT. - MỘT SỐ ĐỀ XUẤT DẠY HỌC CHỦ ĐỀ DÃY SỐ Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG THEO QUAN ĐIỂM KIẾN TẠO. - Nguyên tắc và quy trình xây dựng giáo án theo quan điểm kiến tạo Error!. - Nguyên tắc xây dựng giáo án theo quan điểm kiến tạo. - Qui trình xây dựng giáo án theo quan điểm kiến tạoError! Bookmark not defined.. - Xây dựng giáo án dạy học chủ đề dãy số lớp 11 trƣờng phổ thông. - Giáo án bài Dãy số. - Chủ đề dãy số trong chương trình THPT có vị trí quan trọng. - Trong chương trình Đại số và Giải tích lớp 11, chủ đề dãy số được phân phối thành một chương gồm nhiều đơn vị kiến thức như: Dãy số, Cấp số cộng, Cấp số nhân. - Tuy nhiên những vấn đề liên quan đến dãy số còn xuất hiện trong nhiều nội dung toán học như khai triển nhị thức Newton, xuất hiện ở nhiều cấp học:. - Ở tiểu học học sinh được làm quen với dãy số hữu hạn và một vài tính chất đơn giản, ở THCS học sinh cũng biết đến dãy số hữu hạn với các bài toán tính tổng các số hạng… Vì thế chủ đề về dãy số có vai trò không nhỏ trong việc phát triển tư duy nhận thức, kỹ năng toán học cho học sinh, đặc biệt là học sinh THPT.. - Song trong thực tế dạy học chủ đề dãy số ở các trường phổ thông hiện nay còn nặng nề về lý thuyết, không xuất phát từ thực tế, học sinh được học kiến thức một cách thụ động. - Việc đổi mới dạy học còn có nhiều điều cần khắc phục, chẳng hạn như nhận thức của giáo viên về đổi mới dạy học và các lý thuyết đổi mới đôi khi còn lúng túng.. - Mặt khác, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay và trên cơ sở phát triển ngày càng nhanh, càng mạnh của chuyên ngành giáo dục học, nhiều thành tựu khoa học về nghiên cứu giáo dục đã được áp dụng trong thực tiễn tạo ra bước phát triển vượt bậc trong dạy học. - Trong đó phải nhắc đến thuyết kiến tạo của J. - Piagie và những công trình nghiên cứu của GS-TS Nguyễn Hữu Châu, Cao Thị Hà về “Dạy học toán ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo” đăng trên Tạp chí Giáo dục, (60), tr. - 28-29, hay “Cơ sở lí luận của lí thuyết kiến tạo trong dạy học” trên Tạp chí Thông tin Khoa. - học Giáo dục đã làm cho việc dạy học các bộ môn nói chung và môn Toán nói riêng có sự cải tiến đáng kể về phương pháp.. - Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, người viết đã chọn đề tài: “Dạy học chủ đề dãy số ở trƣờng phổ thông theo quan điểm kiến tạo”.. - Dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo dựa trên cơ sở của lý thuyết kiến tạo, lý thuyết kiến tạo cho rằng quá trình nhận thức của người học về bản chất là quá trình người học tự xây dựng kiến thức cho bản thân, thông qua dạy học kiến tạo người học là “chủ sở hữu” thực sự của tri thức. - Trong dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo, học sinh không thụ động tiếp thu kiến thức mà tự kiến tạo nên kiến thức cho bản thân mình bằng cách tham gia vào môi trường học tập tương tác tích cực, tự phát hiện và giải quyết vấn đề.. - Nghiên cứu lý thuyết kiến tạo và vận dụng thuyết kiến tạo vào dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông nhằm nâng cao chất lượng dạy học để phát triển năng lực toán học của học sinh.. - Nghiên cứu các lý thuyết dạy học và các xu hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, đi sâu nghiên cứu thuyết dạy học kiến tạo.. - Nghiên cứu phương pháp dạy học theo quan điểm kiến tạo định hướng phát triển năng lực. - Nghiên cứu nội dung chủ đề dãy số và thực tế phương pháp dạy học chủ đề này ở trường phổ thông.. - Nghiên cứu phương pháp dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo.. - Thực nghiệm sư phạm đánh giá tính phù hợp của phương pháp dạy học mới.. - Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. - Khách thể nghiên cứu. - Quá trình dạy học Toán ở trường THPT.. - Đối tƣợng nghiên cứu. - Dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông.. - Nội dung: Phần dãy số và các dạng toán liên quan đến dãy số trong trường phổ thông.. - Nếu dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo sẽ giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, nâng cao năng lực toán học của học sinh từ đó phát triển năng lực của học sinh.. - Các phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết. - Nghiên cứu thu thập tổng quan các vấn đề lí luận có liên quan đến đề tài.. - Các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn. - Điều tra thực trạng việc dạy học dãy số ở trường THPT.. - Góp phần làm sáng tỏ và phong phú thêm các vấn đề về lý thuyết dạy học thông qua việc nghiên cứu lý thuyết dạy học kiến tạo, vận dụng lý thuyết kiến tạo vào đổi mới dạy học môn Toán.. - Tổng quan và làm sáng tỏ cơ sở lí luận về đổi mới PPDH theo định hướng phát triển năng lực và việc sử dụng PPDH định hướng phát triển năng lực cho học sinh trong dạy học toán ở trường phổ thông.. - Đề xuất một số tiết dạy học chủ đề dãy số ở lớp 11 – THPT theo quan điểm dạy học kiến tạo.. - Nghiên cứu lý luận Chƣơng 2. - Nghiên cứu thực tiễn. - Một số đề xuất dạy học chủ đề dãy số ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo. - Nguyễn Ngọc Bảo, Ngô Hiệu (1995), Tổ chức hoạt động dạy học ở trường Trung học. - NXB GD, Hà nội.. - ĐT, Hà Nội.. - Nguyễn Văn Cƣờng, Bernd Meier (2010), Một số vấn đề chung về đổi mới phương pháp dạy học ở trường Trung học phổ thông, Bộ giáo dục và đào tạo, Dự án phát triển THPT.. - Nguyễn Hữu Châu, Cao Thị Hà (2003), “Dạy học toán ở trường phổ thông theo quan điểm kiến tạo”, Tạp chí Giáo dục, (60), tr. - Nguyễn Hữu Châu, Cao Thị Hà (2004), “Cơ sở lí luận của lí thuyết kiến tạo trong dạy học”, Tạp chí Thông tin Khoa học Giáo dục, (103), tr. - Nguyễn Hữu Châu (2005), Những vấn đề cơ bản về chương trình và quá trình dạy học, Nxb Giáo dục.. - Nguyễn Mạnh Chung (2001), Nâng cao hiệu quả dạy học khái niệm Toán học bằng các biện pháp sư phạm theo hướng: tích cự hoạt động hóa hoạt động nhận thức của học sinh (Thông qua dạy học các khái niệm “Hàm số”. - Hoàng Chúng (1997), Phương pháp dạy học Toán ở trường phổ thông trung học cơ sở, tái bản lần thứ nhất, Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Tâm lý học dạy học, NXB Giáo dục Hà Nội.. - Phạm Huy Điển, Phan Huy Khải, Tạ Duy Phƣợng (2002), Cơ sở giải tích phổ thông - Lý thuyết và thực hành tính toán, Nxb Khoa học và Kỹ thuật.. - Cao Thị Hà (2006), Dạy học một số chủ đề hình học không gian (hình học 11) theo quan điểm kiến tạo, Luận án tiến sĩ giáo dục học, Hà Nội.. - Tuyển tập tâm lí học J.Piaget, Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên)(2009), Đại số và giải tích lớp 11(sách giáo viên), Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Trần Duy Hƣng (2000), “Quy trình kiến tạo tình huống trong dạy học theo nhóm nhỏ”, Tạp chí Giáo dục, (7), tr. - Phương pháp dạy học môn Toán, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội.. - Nguyễn Bá Kim (1998), “Những kết luận sư phạm rút ra từ các lí thuyết dạy học”, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục, (5), tr. - Nguyễn Bá Kim (1998), “Những kết luận sư phạm rút ra từ các lí thuyết dạy học”, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục, (6), tr. - Bùi Văn Nghị (2008), Phương pháp dạy học những nội dung cụ thể môn toán, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.. - Phan Trọng Ngọ (2005), Dạy học và Phương pháp dạy học trong nhà trường, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.. - Giáo dục học, tập 1, NXB Giáo dục Hà Nội.. - (2010) Sáng tạo Toán học, Nxb Giáo dục Hà Nội.. - (1995), Toán học và những suy luận có lý, Nxb Giáo dục Hà Nội 29. - (1975), Giải bài toán như thế nào, Nxb Giáo dục Hà Nội. - Đào Tam (2007), “Rèn luyện cho học sinh phổ thông một số thành tố của năng lực kiến tạo kiến thức trong dạy học toán”, Tạp chí giáo dục số 165 (kì tr.26-28.. - Đào Tam, Lê Hiển Dƣơng (2007), Tiếp cận các phương pháp dạy học không truyền thống ở trường đại học và trường phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.. - Đào Tam, Trần Trung (2010), Tổ chức hoạt động nhận thức trong dạy học môn Toán ở trường Trung học phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.. - Trần Thúc Trình (1998), Cơ sở lý luận dạy học nâng cao (Dùng học viên cao học PPDH Toán), Viện khoa học giáo dục Hà Nội. - Trần Vui (chủ biên) (2006a), Một số xu hướng mới trong dạy học toán ở trường trung học phổ thông, Nxb Giáo dục, Hà Nội.. - Phạm Viết Vƣợng(2008), Giáo dục học, Nxb Đại học Sư phạm.