- ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC. - XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÍ 12. - THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH. - Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý Mã số . - Mục đích nghiên cứu. - Nhiệm vụ nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu. - Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ VIỆC SỬ DỤNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ 7 1.1. - Dạy học theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh 7 1.1.1. - Tính tích cực của học sinh trong học tập. - Phương pháp dạy học tích cực. - Tìm hiểu về câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học Vật lí. - Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của trắc nghiệm. - Các hình thức trắc nghiệm khách quan sử dụng trong đề tài. - Nguyên tắc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm. - Cơ sở lí luận của việc sử dụng câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong dạy học nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh. - Chƣơng 2: SOẠN THẢO VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “ SÓNG ÁNH SÁNG” VẬT LÍ 12 THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH. - Phân tích cấu trúc nội dung chương “ Sóng ánh sáng. - Mục tiêu cơ bản chung của chương “ Sóng ánh sáng. - Cấu trúc nội dung chương “Sóng ánh sáng. - Tìm hiểu thực tế dạy học môn Vật lí 12 ở một số trường THPT 32 2.2.1. - Mục đích của việc tìm hiểu thực tế dạy học môn Vật lí 12 ở một số trường THPT. - Phân phối chương trình môn Vật lí chương “ Sóng ánh sáng” Vật lí 12 cơ bản A. - Thiết kế các bài giảng chương “Sóng ánh sáng “ theo hướng sử dụng câu hỏi trắc nghiệm nhằm phát huy tính tích cực của học sinh 33 2.4.1. - Bài học 1: Tán sắc ánh sáng. - Bài học 2: Bài tập tán sắc ánh sáng. - Bài số 3: Giao thoa ánh sáng. - Bác nói: “Còn gì vẻ vang hơn nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.. - Khắc ghi lời Bác dặn, kế thừa truyền thống “tôn sư trọng đạo” của dân tộc, Đảng và Nhà nước ta đã có những quyết sách nhằm phát huy mọi tiềm năng của con người, trong đó có đội ngũ thầy, cô giáo và những người làm công tác quản lý giáo dục. - Nguồn lực giáo dục, đào tạo trước hết là nguồn lực con người, trong đó thầy cô giáo và cán bộ quản lý giáo dục là nguồn lực quan trọng nhất. - Giáo dục - đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. - Luật Giáo dục được Quốc hội thông qua ngày đã ghi rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người phát triển toàn diện có đạo đức, trí tuệ, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, hình thành và bồi. - Do đó, sự nghiệp giáo dục - đào tạo với vị trí, vai trò của mình là phải đi trước một bước. - Sứ mệnh, nhiệm vụ của những nhà giáo hơn lúc nào hết rất nặng nề và người thầy hơn ai hết hiểu rõ mình cần phải tạo dựng những phẩm chất và năng lực để tự khẳng định nhằm cống hiến nhiều hơn nữa cho Tổ quốc nói chung, sự nghiệp giáo dục - đào tạo nói riêng.. - Thực hiện theo những định hướng đổi mới đã được xác định trong các nghị quyết Trung ương được thể chế hoá trong Luật giáo dục và được cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Giáo dục và Đào tạo. - Luật Giáo dục, điều 28.2 đã ghi“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực,tự giác, chủ động, sáng tạo của HS, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học. - Một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm thực hiện những mục tiêu trên là đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực.Vì vậy, dạy học phát huy tính tích cực của học sinh là một nhiệm vụ rất quan trọng của giáo dục phổ thông hiện nay.. - Tuy nhiên, việc thực hiện này chưa triệt để, phương pháp dạy học chưa thúc đẩy tinh thần say mê, hào hứng, tích cực học tập của học sinh. - Do đó còn nhiều học sinh thụ động trong việc chiếm lĩnh kiến thức, dẫn đến chất lượng giáo dục còn thấp. - Trước tình hình thực tế đó, hiện nay đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu với chung một mục đích tìm ra những biện pháp để tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh khi dạy bộ môn Vật lý như: Lê Thị Hương Trà, Xây dựng và sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “Sóng ánh sáng” và “Lượng tử ánh sáng”. - Vật lý THPT nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, 2009. - Nguyễn Sơn Lâm, Lựa chọn và thiết kế tiến trình dạy học bài tập phần “ Sóng ánh sáng” (Vật Lý 12 cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động cho học sinh THPT miền núi, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm Thái Nguyên, 2011.... - Trong các đề tài đó, các tác giả đã sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, áp dụng các phương án giảng dạy trắc nghiệm vào các tiết lý thuyết hoặc bài tập nhưng việc áp dụng chỉ thực hiện ở một số tiết học trong chương.. - Cạnh đó, những năm gần đây, hình thức kiểm tra, thi học kỳ, thi tốt nghiệp là trắc nghiệm. - Việc giảng bài cùng với việc lựa chọn một số câu hỏi trắc nghiệm thích hợp sẽ giúp học sinh làm quen, rèn luyện kĩ năng làm bài trắc nghiệm trong quá trình học tập.. - Xây dựng và sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Sóng ánh sáng” Vật Lí 12 theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh” làm luận văn thạc sỹ của mình . - Với đề tài này tôi muốn khẳng định thêm ích lợi của việc sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong giảng dạy và cách sử dụng trong bài giảng sao cho đạt hiệu quả tốt nhất. - Các câu hỏi trắc nghiệm trong đề tài được sử dụng đan xen trong bài giảng dùng để hình thành khái niệm mới, củng cố kiến thức, nâng cao kiến thức rèn kỹ năng tư duy. - logic và để kiểm tra, đánh giá kiến thức của học sinh trên lớp với mục tiêu phát huy tích tích cực học tập cao nhất của học sinh.. - Xây dựng và sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Sóng ánh sáng” Vật Lí 12 theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học Vật lý trong giai đoạn hiện nay.. - Nghiên cứu những luận điểm về phát huy tính tích cực của học sinh - Nghiên cứu cơ sở lí luận của phương pháp trắc nghiệm khách quan.. - Soạn thảo phương án dạy học trong từng tiết cụ thể của chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12 kết hợp sử dụng câu hỏi trắc nghiệm theo định hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh.. - Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở hai trường THPT thành phố Hải Phòng nhằm xác định mức độ phù hợp, tính khả thi và tính hiệu quả của việc sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Sóng ánh sáng” Vật Lí 12 theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh.. - Khách thể nghiên cứu là học sinh lớp 12 trong quá trình học tập chương “ Sóng ánh sáng”.. - Đối tượng nghiên cứu là quá trình dạy học chương “Sóng ánh sáng”. - theo hướng xây dựng các phương án dạy học sử dụng câu hỏi trắc nghiệm nhằm phát huy tính tích cực của học sinh.. - Xây dựng và sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “Sóng ánh sáng” Vật Lí 12 như thế nào để phát huy tính tích cực của học sinh?. - Việc xây dựng và sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Sóng ánh sáng” Vật Lí 12 phù hợp và tổ chức hoạt động dạy học một cách hợp lí có thể phát huy được tính tích cực học tập của học sinh.. - Nội dung kiến thức chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12. - Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lí luận về vấn đề phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học Vật Lý.. - Cách sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong hoạt động dạy học của GV làm cho giờ học sinh động, tạo hứng thú cho HS, từ đó giúp các em tự chủ chiếm lĩnh kiến thức, nâng cao khả năng tự học hay học nhóm.. - Sóng ánh sáng” Vật lí 12.. - Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng các phương pháp sau:. - 9.1 Phương pháp nghiên cứu lí luận:. - Nghiên cứu mục tiêu đổi mới trong dạy học.. - Nghiên cứu tài liệu lý luận dạy học nhằm tìm hiểu các các phương pháp giảng dạy truyền thống, phương pháp giảng dạy tích cực và cơ sở lí luận việc dạy học vật lí nhằm phát huy tính tích cực của HS.. - Nghiên cứu tài liệu liên quan đến cơ sở lí luận của phương pháp trắc nghiệm. - 9.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:. - Nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa, sách GV, sách bài tập để xác định nội dung, kiến thức, cấu trúc logic mà học sinh cần nắm vững trong chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12. - Nghiên cứu các dạng câu hỏi trắc nghiệm trong các kỳ thi, trong các tài liệu tham khảo thuộc kiến thức của chương. - “Sóng ánh sáng” Vật lí 12.. - Tìm hiểu thực tế dạy học thông qua dự giờ, trao đổi với GV, sử dụng phiếu điều tra ở một số trường THPT, phân tích kết quả và đề xuất nguyên nhân của những khó khăn, sai lầm và hướng khắc phục.. - Tiến hành dạy học chương “Sóng ánh sáng” Vật lí 12 theo định hướng phát huy tính tích cực của HS với sự kết hợp câu hỏi trắc nghiệm. - Chƣơng 1: Cơ sở lí luận về việc sử dụng câu hỏi trắc nghiệm theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh trong dạy học Vật lý.. - Chƣơng 2: Soạn thảo và sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương” Sóng ánh sáng” Vật lí 12 theo định hướng phát huy tính tích cực của học sinh.. - Bộ Giáo Dục và Đào tạo ( 2008), Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng môn Vật lí 12, Nxb Giáo Dục Việt Nam.. - Lƣơng Duyên Bình (tổng chủ biên), Vũ Quang (chủ biên), Nguyễn Thƣợng Chung, Tô Giang, Trần Chí Minh, Ngô Quốc Quýnh(2013), Sách giáo khoa Vật lí 12, Nxb Giáo Dục, Hà Nội.. - Lƣơng Duyên Bình (tổng chủ biên), Vũ Quang (chủ biên), Nguyễn Thƣợng Chung, Tô Giang, Trần Chí Minh, Ngô Quốc Quýnh(2013), Sách giáo viên Vật lí 12, NXB Giáo Dục, Hà Nội.. - Vũ Đình Chuẩn, Nguyễn Trọng Sửu (2010), Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên về biên soạn đề kiểm tra, xây dựng thư viện câu hỏi và bài tập môn Vật Lí cấp THPT, Tài liệu lưu hành nội bộ.. - 5.Vũ Cao Đàm(2012), Giáo trình: Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.. - Nguyễn Thị Phƣơng Hồng (2009), Xây dựng và sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Dòng điện xoay chiều “ và “ Dao động và sóng điện từ”. - Vật lí 12 nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.. - 8.Nguyễn Sơn Lâm(2011), Lựa chọn và thiết kế tiến trình dạy học bài tập phần “ Sóng ánh sáng” (Vật lí 12 cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động cho học sinh THPT miền núi, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm Thái Nguyên.. - 9.Lê Thị Thu Ngân (2008), Lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học tích cực nhằm tăng cường tính tích cực nhận thức của học sinh khi dạy một số kiến thức về “ Sóng ánh sáng” (Vật Lí 12 Nâng cao), Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm Thái Nguyên.. - 11.Vũ Quang (chủ biên), Lƣơng Duyên Bình, Tô Giang, Ngô Quốc Quýnh(2013), Sách bài tập Vật lí 12, Nxb Giáo Dục, Hà Nội. - Nguyễn Trọng Sửu (chủ biên), Nguyễn Hải châu, Nguyễn Xuân Chi, Vũ Thanh Khiết, Nguyễn Văn Phán, Đoàn Vân Phong, Vũ Quang, Nguyễn Xuân Thành (2008), Hướng dẫn thực hiện chương trình sách giáo khoa lớp 12 môn Vật Lí, Nhà xuất bản giáo dục.. - Đỗ Hƣơng Trà (2012), Các kiểu tổ chức dạy học hiện đại trong dạy học Vật lí ở trường phổ thông, NXB Đại Học Sư Phạm Hà Nội.. - 14.Lê Thị Hƣơng Trà (2009), Xây dựng và sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “Sóng ánh sáng” và “Lượng tử ánh sáng” Vật lí THPT nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.. - Nguyễn Đức Thâm, Nguyễn Ngọc Hƣng (2001), Tổ chức hoạt động hoạt động nhận thức cho HS trong dạy học vật lí ở trường phổ thông, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.. - Nguyễn Đức Thâm (chủ biên), Nguyễn Ngọc Hƣng, Phạm Xuân Quế, (2003),Phương pháp dạy học vật lí ở trường phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm HN.. - Lí luận dạy học Vật lí ở trường trung học, Nxb Giáo Dục.. - Phạm Hữu Tòng (2009), Dạy học vật lí ở trường phổ thông theo định hướng phát triển hoạt động học tích cực, tự chủ, sáng tạo và tư duy khoa học, Nxb Đại học Sư phạm.. - Đoàn Thị Cẩm Tú(2009), Xây dựng phương án dạy học theo hướng sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Hạt nhân nguyên tử” Vật lí 12 trung học phổ thông nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.. - Phùng Thị Cẩm Tú (2009), Xây dựng và sử dụng câu hỏi trắc nghiệm trong dạy học chương “ Dao động cơ “ và “ Sóng cơ và sóng âm” Vật lí 12 THPT nhằm. - phát huy tính tích cực học tập của học sinh, Luận văn thạc sĩ giáo dục học, Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh.. - TS Nguyễn Thanh Hải,Tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh trong dạy học vật lý, Trang www. - T.S Nguyễn An Ninh Tài liệu trắc nghiệm khách quan. - Sở GDĐT Thái Nguyên, Trường THPT Bình Yên, Phương pháp dạy học môn Vật Lý, Http://www. - PGS.TS Vũ Hồng Tiến, Phương pháp dạy học tích cực, dạy học internet.. - Chuyên mục: Đề trắc nghiệm - đề kiểm tra